Bệnh lậu
Bệnh lậu là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, lây lan chủ yếu qua đường tình dục. Nam giới và nữ giới đều có khả năng bị bệnh lậu. Trường hợp bệnh nhân không điều trị, bệnh lậu có thể lây nhiễm và biến chứng nặng. Chính vì thế, khi phát hiện bộ phận sinh dục có dấu hiệu bất thường tốt nhất bạn nên chủ động khám và điều trị càng sớm càng tốt.
Tổng quan
Bệnh lậu là bệnh truyền nhiễm qua đường tình dục nguy hiểm. Đây là chứng bệnh toàn cầu, ai cũng có khả năng nhiễm phải, trong đó nhóm đối tượng nguy cơ cao là những người thực hiện quan hệ tình dục không đảm bảo an toàn, không sử dụng biện pháp phòng hộ.
Theo thống kê cho thấy, độ tuổi bệnh nhân mắc lậu thường rơi vào nhóm người từ 15-49 tuổi. Không chỉ riêng bệnh lậu, còn nhiều bệnh lý khác lây nhiễm qua đường tình dục đe dọa sức khỏe của hàng triệu người mỗi năm. Trong đó, số lượng người mắc bệnh lậu chiếm phần lớn trong tổng số bệnh nhân mắc bệnh truyền nhiễm qua đường tình dục.
Tác nhân gây bệnh được biết đến là một loại vi khuẩn có tên là Neisseria Gonorrhoeae. Loại vi khuẩn lậu không chỉ gây bệnh lậu mà còn dẫn đến nhiều chứng bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho con người. Nam giới và nữ giới điều có thể nhiễm phải vi khuẩn gây bệnh, do chủng vi khuẩn có khả năng lây lan với tốc độ nhanh chóng.
Khi xâm nhập vào cơ thể, vi khuẩn tiếp tục sinh sôi, di chuyển đến nhiều bộ phận, cơ quan cơ thể không riêng bộ phận sinh dục. Bệnh nhân gặp phải nhiều triệu chứng khó chịu, ảnh hưởng đến chất lượng đời sống, sinh hoạt, sức khỏe. Nếu tiếp tục để bệnh kéo dài không khắc phục nguy cơ biến chứng cao bệnh nhân không nên chủ quan.
Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ
Như đã đề cập, vi khuẩn Neisseria Gonorrhoeae là tác nhân gây bệnh lậu, được nhà khoa học Albert Neisser tìm thấy vào năm 1879. Vi khuẩn khi đi vào cơ thể người bệnh có tốc độ phát triển vô cùng dữ dội, ngược lại khi ở ngoài môi trường chúng chỉ có thể sống trong thời gian ngắn.
Con đường lây bệnh chủ yếu là từ đường tình dục, nhất là những đối tượng không sử dụng biện pháp an toàn. Ngoài ra, một số người có thói quen quan hệ đường miệng, đường hậu môn cũng có khả năng nhiễm bệnh lậu cao.
Do đó, chuyên gia khuyến cáo mỗi người dân nên chủ động bảo vệ bản thân bằng cách quan hệ an toàn, chung thủy đời sống 1 vợ, 1 chồng, tìm hiểu đối tác trước khi đi đến quan hệ tình dục. Việc vi khuẩn lây nhiễm qua con đường này có thể phát bệnh với bất kỳ đối tượng nào, không phân biệt nam giới, nữ giới.
Ngoài con đường lây bệnh chính là đường tình dục, vi khuẩn bệnh lâu có thể lan rộng thông qua các con đường trung gian khác như sử dụng đồ dùng cá nhân chung với người bệnh, lây nhiễm vi khuẩn từ mẹ sang con, đường máu hoặc sử dụng bơm kim tiêm chung, lây qua vết thương hở,...
Mỗi môi trường vi khuẩn sẽ có thời gian tồn tại khác nhau. Tuy nhiên nếu người khỏe mạnh tiếp xúc với vi khuẩn tại các vị trí vết thương hở, âm đạo, dương vật,... trong thời gian vi khuẩn còn hoạt động mạnh khả năng lây nhiễm khác cao. Những đối tượng nguy cơ mắc bệnh được nhắc đến như:
- Người quan hệ tình dục không dùng bao cao su.
- Những người hành nghề mại dâm, quan hệ tình dục bừa bãi, quan hệ với nhiều người.
- Người mắc bệnh lây nhiễm qua đường tình dục khác.
- Những đối tượng mắc bệnh HIV.
- Người quan hệ tình dục khi đang sử dụng rượu bia, ma túy, chất kích thích không dùng đúng cách bao cao su.
- Người dùng bao cao su không đảm bảo chất lượng, bị hết hạn sử dụng hoặc bị hỏng, rách.
- Sử dụng chung đồ dùng cá nhân như khăn mặt, bàn chải,... của người bị nhiễm vi khuẩn lậu.
Triệu chứng và chẩn đoán
Triệu chứng
Bất kỳ đối tượng nào cũng có thể nhiễm phải bệnh lậu nếu tiếp xúc với vi khuẩn gây bệnh, nhất là tại các con đường chúng có thể xâm nhập trực tiếp vào cơ thể như đường âm đạo, niệu đạo, hậu môn, đường miệng, vị trí vết thương hở,... Khi đi vào cơ thể, vi khuẩn tiếp tục sinh sôi với tốc độ nhanh chóng, bùng phát các triệu chứng nhẹ đến nặng nề.
Nhận biết sớm các biểu hiện bất thường để bạn nhanh chóng có cách kiểm soát an toàn và phù hợp nhất. Dưới đây là những triệu chứng điển hình ở nam và nữ giới khi nhiễm bệnh lậu giai đoạn đầu, bạn đọc nên lưu ý:
- Triệu chứng ở phụ nữ:
Ở giai đoạn đầu, bệnh lậu ở phụ nữ thường không có nhiều dấu hiệu nhận biết. Khi đi thăm khám, các triệu chứng của bệnh dễ bị nhầm lẫn với các vấn đề viêm nhiễm phụ khoa thông thường khác. Do đó, đa số chị em phụ nữ mắc bệnh thường bị bỏ qua giai đoạn này, đây là nguyên nhân khiến bệnh có điều kiện tiến triển nhanh chóng hơn.
Giai đoạn lậu bắt đầu bùng phát, triệu chứng cũng dần đa dạng và rõ nét hơn. Bệnh nhân cần khám và xử lý sớm, đặc biệt là khi chị em nhận thấy các biểu hiện bất thường kể đến như:
- Âm đạo tiết nhiều dịch bất thường, chất lỏng lẻo màu vàng đôi khi ngả trắng.
- Khi đi tiểu bị đau buốt, tiểu thường xuyên hơn bình thường.
- Đau rát khi quan hệ tình dục, đau khu vực bụng dưới.
- Tiết dịch cổ tử cung, dịch chảy ra có mùi hôi bất thường.
- Khám ngay khi thấy dịch có màu vàng, màu xanh chất đậm đặc.
- Niệu đạo chảy dịch mủ, dịch đục có mùi hôi, quan sát niệu đạo bị đỏ, đau rát.
- Chảy máu âm đạo không trong chu kỳ hành kinh, đau bụng, đua lưng, ngứa ngáy hậu môn, chảy máu khi đi đại tiện.
- Triệu chứng ở nam giới:
Đối với nam giới các triệu chứng bệnh lậu dễ nhận thấy hơn. Mặc dù vậy có rất nhiều trường hợp nam giới nhiễm vi khuẩn nhưng không có nhiều triệu chứng. Điều này càng làm khả năng lây nhiễm bệnh tăng cao khi người bệnh không phát hiện vấn đề cơ thể đang gặp phải và tiếp tục mang vi khuẩn sang bạn tình.
Thời gian ủ bệnh đối với nam giới ngắn hơn nữ giới, sau khi nhiễm vi khuẩn lậu 7 ngày sau các dấu hiệu đã dần rõ nét. Nam giới cần nhanh chóng đến bệnh viện thăm khám nếu phát hiện có các triệu chứng điển hình như sau:
- Viêm niệu đạo: Đây là một trong những dấu hiệu bệnh lậu thường gặp nhất ở nam giới. Lỗ niệu đạo cũng là con đường tinh dịch chảy ra ngoài, chính vì thế khi vi khuẩn tấn công lỗ niệu đạo của nam giới dễ bị viêm nhiễm. Lúc này nam giới sẽ nhận thấy niệu đạo bị đỏ, phù, tiểu buốt, tiểu ra dịch mủ, nóng buốt bất thường ở khu vực này.
- Nhiễm trùng hậu môn: Trường hợp nam giới quan hệ đường hậu môn, quan hệ đồng giới không có biện pháp phòng tránh có thể bị viêm hậu môn. Nhận biết thông qua các triệu chứng như ngứa ngáy, chảy dịch nhầy hậu môn, hậu môn bị phù, đỏ, chảy máu trực tràng, viêm trực tràng gây khó khăn trong việc đại tiện.
- Nhiễm trùng hầu họng: Bệnh lậu gây nhiễm trùng khu vực hầu họng xảy ra ở người có thói quen quan hệ đường miệng. Những vấn đề bệnh nhân gặp phải như viêm amidan, viêm họng cấp, nhiều nốt nhiệt miệng, sưng hạch, sốt.
- Các biểu hiện khác: Ngoài các triệu chứng điển hình kể trên, nam giới nhiễm vi khuẩn lậu còn nhận thấy một số điểm bất thường như viêm kết mạt mắt, nhiễm trùng da tại nhiều khu vực.
- Triệu chứng ở trẻ sơ sinh:
Như đã đề cập con đường lây nhiễm bệnh lậu ngoài đường tình dục còn có đường từ mẹ sang con. Trẻ em có thể bị nhiễm vi khuẩn lậu khi chào đời theo ngả âm đạo. Ở trẻ sơ sinh các biểu hiện nhanh chóng xuất hiện khi bé chào đời được 48 tiếng. Một số triệu chứng như phù mắt, sưng đỏ mắt, viêm giác mạc,... Cần điều trị nhanh chóng để tránh các rủi ro không mong muốn cho trẻ nhỏ.
Chẩn đoán
Ngoài dựa vào triệu chứng bệnh nhân đang gặp phải, để chẩn đoán bệnh lâu cần phải kết hợp thêm các biện pháp xét nghiệm khác như:
- Nhuộm bệnh mẫu bệnh phẩm, soi vi khuân gram âm.
- Nuôi cấy mẫu bệnh phẩm, tìm kiếm sự có mặt của vi khuẩn lậu.
- PCR xét nghiệm phát hiện vi khuẩn lậu kỹ thuật cao, cho kết quả chính xác.
Dựa trên kết quả chẩn đoán, phương pháp điều trị bệnh lậu được chỉ định cho từng bệnh nhân. Nam giới và nữ giới khám và điều trị bệnh cho bản thân và bạn tình để tránh vi khuẩn tiếp tục lây nhiễm cho nhau. Trong thời gian điều trị, bệnh nhân nên tạm thời kiêng quan hệ tình dục để đảm bảo loại bỏ hết vi khuẩn, ngăn ngừa tái phát hoặc lây bệnh cho bạn tình.
Biến chứng và tiên lượng
Bệnh lậu nếu kéo dài không phát hiện và điều trị đúng cách có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho người bệnh. Tùy từng trường hợp các vấn đề ở mỗi bệnh nhân không hoàn toàn giống nhau. Dưới đây là những biến chứng có thể xảy ra khi nam giới, nữ giới nhiễm vi khuẩn lậu trong thời gian dài không có phương pháp can thiệp điều trị phù hợp:
Trường hợp nam giới:
- Viêm đường tiết niệu, niệu đạo nặng dẫn đến nhiều hệ lụy cho phái mạnh, ảnh hưởng khả năng sinh sản, giảm ham muốn tình dục.
- Viêm bộ phận sinh dục như teo tình hoàn, viêm túi tinh, viêm tinh hoàn khiến nam giới bị suy giảm khả năng sinh tinh, thụ tinh, chức năng sinh sản kém.
- Trường hợp bệnh nặng bệnh nhân có thể bị ung thư tinh hoàn, chảy mủ bộ phận sinh dục kèm theo cơn đau nhức khó chịu.
- Tăng rủi ro mắc bệnh suy giảm hệ miễn dịch HIV.
Trường hợp nữ giới:
- Dẫn đến các bệnh phụ khoa, viêm nhiễm ngày càng nặng nề hơn làm suy giảm chức năng của buồng trứng, âm đạo, vòi trứng.
- Viêm nhiễm gây suy giảm ham muốn tình dục, ảnh hưởng đời sống vợ chồng, tăng nguy cơ vô sinh, hiếm muộn cho cả nam giới lẫn nữ giới.
- Đối với phụ nữ mang thai, việc mắc bệnh lậu có thể dẫn đến sẩy thai, dị tật thai nhi, phụ nữ dễ mang thai ngoài tử cung.
- Người bệnh bị ảnh hưởng tâm lý, sinh hoạt đời sống bất ổn định và nhiều biến chứng nặng nề khác đối với chị em phụ nữ.
Trường hợp trẻ sơ sinh:
Trẻ sơ sinh bị nhiễm vi khuẩn lậu khi chào đời ngả âm đạo gặp bất thường ở mắt, nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến mù lòa vĩnh viễn. Đây là biến chứng nghiêm trọng ở trẻ sơ sinh, bố mẹ cần nhanh chóng liên hệ với bác sĩ nếu nhận thấy mắt của trẻ có những dấu hiệu bất thường.
Ngoài ra, phụ nữ khi đã nhận biết bản thân có nhiễm bệnh lậu khi mang thai và chẩn bị sinh nở nên thông báo với bác sĩ. Khi cần thiết các bác sĩ sẽ tiến hành phẫu thuật thay vì sinh thường để đảm bảo an toàn cho trẻ sơ sinh.
Điều trị
Hiện nay y tế đã có nhiều cải tiến mới giúp việc điều trị bệnh ngày càng đơn giản, thuận lợi hơn. Trong đó điều trị bệnh lậu cũng không quá khó khăn như trước, bệnh nhân có thể chữa khỏi hoàn toàn bệnh lậu nếu phát hiện ở giai đoạn sớm, can thiệp bằng biện pháp phù hợp.
Tuy nhiên như đã đề cập, một số đối tượng nhiễm vi khuẩn không có quá nhiều triệu chứng, dễ nhầm lẫn dẫn đến việc điều trị gặp nhiều khó khăn. Bệnh nhân chủ quan, tự điều trị tại nhà bằng giải pháp không phù hợp càng làm bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.
Chính vì thế, ngay khi nhận thấy cơ thể có biểu hiện bất thường, chuyên gia khuyến cáo bệnh nhân nên chủ động khám và điều trị sớm. Tùy vào tình hình thực tế của mỗi người, bác sĩ sẽ chỉ định giải pháp can thiệp tương ứng. Các biện pháp chữa bệnh lậu được thực hiện phổ biến kể đến như:
Điều trị bằng phác đồ kháng sinh
Chỉ định dùng thuốc kháng sinh loại bỏ vi khuẩn lậu đối với trường hợp nhẹ, mới nhiễm vi khuẩn gây bệnh. Thuốc có tác dụng ức chế tác nhân gây hại, đồng thời loại bỏ chúng ra khỏi cơ thể. Người bệnh nên dùng thuốc theo phác đồ của bác sĩ để điều trị bệnh đạt kết quả tốt nhất.
Không lạm dụng thuốc kháng sinh để tránh trường hợp gặp tác dụng phụ, vi khuẩn kháng thuốc gây khó khăn trong việc điều trị bệnh sau này. Các thuốc kháng sinh thường có mặt trong đơn thuốc điều trị bệnh lậu kể đến như:
- Ceftriaxone
- Spectinomycin
- Cefotaxime
- Ciprofloxacin
- Cefixim
- Doxycyclin
- Tetracyclin
Thận trọng khi dùng thuốc kháng sinh, đặc biệt bệnh nhân là phụ nữ mang thai không tùy tiện dùng nhóm thuốc này để tránh ảnh hưởng đến thai nhi. Bà bầu nên thăm khám và thực hiện điều trị lậu theo phác đồ riêng được bác sĩ chỉ định.
Phương pháp công nghệ gen DHA
Đây là phương pháp điều trị bệnh lậu được áp dụng phổ biến hiện nay đối với trường hợp bệnh nặng. Ngoài dùng công nghệ mới, bệnh nhân cần kết hợp dùng thêm thuốc kháng sinh để tăng hiệu quả loại bỏ vi khuẩn, phòng biến chứng cho người bệnh.
Thường đối với trường hợp bệnh lậu nhẹ, thời gian nhiễm vi khuẩn ngắn có thể loại bỏ chúng trong vòng 1 tuần thông qua giải pháp sử dụng thuốc kháng sinh. Với trường hợp nhiễm khuẩn nặng hơn sẽ tốn nhiều thời gian để điều trị bệnh.
Bệnh nhân càng sớm thăm khám điều trị càng có nhiều cơ hội chữa trị và phòng bệnh biến chứng. Ngoài ra, để đạt được hiệu quả điều trị như mong đợi, bệnh nhân nên tuân thủ theo hướng dẫn điều trị của bác sĩ, thăm khám tại bệnh viện uy tín, không quá căng thẳng, áp lực để cơ thể thoải mái giúp điều trị đạt hiệu quả tốt hơn.
Phòng ngừa
Bệnh lậu do vi khuẩn lậu gây ra, bệnh truyền nhiễm từ người sang người qua đường tình dục, đường từ mẹ sang con, hoặc nhiều con đường khác. Trong đó, đường tình dục là con đường lây truyền vi khuẩn chủ yếu, có tỷ lệ xảy ra cao nhất hiện nay.
Chủ động bảo vệ cơ thể, phòng ngừa lây nhiễm vi khuẩn lậu bảo vệ an toàn sức khỏe. Một số lưu ý:
- Quan hệ tình dục an toàn, sử dụng bao cao su, chung thủy đời sống 1 vợ, 1 chồng, không quan hệ tình dục bừa bãi với nhiều người.
- Sử dụng các sản phẩm phòng tránh khi quan hệ tình dục, vệ sinh sạch sẽ bộ phận sinh dục trước, sau khi quan hệ.
- Đảm bảo vệ sinh an toàn khi quan hệ bằng miệng, âm đạo hoặc quan hệ đường hậu môn.
- Trường hợp nhận thấy bộ phận sinh dục có biểu hiện lạ nên thăm khám, trao đổi với bạn tình trước khi quan hệ tình dục để đảm bảo an toàn cho cả hai.
- Thường xuyên thăm khám sức khỏe định kỳ, tầm soát ung thư, vi khuẩn,...
- Thông báo với bác sĩ tình hình bệnh lậu khi đang mang thai để đảm bảo an toàn cho thai nhi.
- Điều trị dứt điểm bệnh lậu cho bản thân và cả bạn tình để tránh rủi ro tái phát, lây nhiễm chéo vi khuẩn.
Những câu hỏi quan trọng khi đi khám
1. Triệu chứng nào nhận biết bệnh lậu?
2. Nguyên nhân vì sao tôi mắc bệnh lâu?
3. Tôi cần thực hiện xét nghiệm bệnh lậu như thế nào?
4. Nếu không điều trị bệnh lậu gây biến chứng gì?
5. Trường hợp tôi mắc bệnh lậu dùng thuốc kháng sinh trong bao lâu?
6. Tôi có thể gặp tác dụng phụ gì khi dùng thuốc kháng sinh không?
7. Tôi cần làm gì để phòng tránh lây nhiễm vi khuẩn lậu?
8. Bị bệnh lậu có thể mang thai và sinh con được không?
Bệnh lậu là bệnh lý truyền nhiễm chủ yếu qua đường tình dục. Bệnh kéo dài không được kiểm soát có thể gây ra nhiều biến chứng vô cùng nguy hiểm. Do đó, nam giới và nữ giới nên chủ động phòng tránh, bảo vệ cơ thể trước bệnh lý này cũng như nhiều bệnh lây nhiễm khác. Khi nhận thấy cơ thể có biểu hiện bất thường, cả nam giới và nữ giới nên chủ động khám, điều trị theo phác đồ để bảo vệ sức khỏe, phòng tránh lây nhiễm vi khuẩn.