Triệu chứng dị ứng thuốc kháng sinh và cách điều trị

Bài viết được tham vấn chuyên môn bởi Bác sĩ BÁC SĨ NGUYỄN THỊ NHUẦN – Khoa Da liễuPhó Giám đốc chuyên môn Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng Thuốc Dân Tộc – Cố vấn chuyên môn tại Trung tâm Thuốc dân tộc – Nguyễn Thị Định – Hà Nội

Dị ứng thuốc kháng sinh xảy ra khi hệ miễn dịch phản ứng quá mức, gây hại cho cơ thể khi sử dụng hoặc tiếp xúc với các loại thuốc này. Vậy triệu chứng dị ứng thuốc kháng sinh là gì? Cách điều trị như thế nào?

Dị ứng thuốc kháng sinh là gì?

Thuốc kháng sinh hay antibiotics là những chất kháng khuẩn, được tạo nên từ các chủng vi sinh vật như nấm, vi khuẩn, actinomycetes. Nó có tác dụng mạnh mẽ khi tiêu diệt hoặc ức chế sự phát triển của các loại vi khuẩn khác, chống lại một số bệnh nhiễm trùng.

Dị ứng thuốc kháng sinh và cách điều trị
Dị ứng thuốc kháng sinh và cách điều trị

Dị ứng thuốc kháng sinh là tình trạng cơ thể phản ứng quá mức khi sử dụng hoặc tiếp xúc với thuốc. Quá trình này thường liên quan đến sự kết hợp của các dị nguyên với các lympho tế bào mẫn cảm hoặc các kháng thể dị ứng do đã bị mẫn cảm trước đó.

Tình trạng dị ứng nặng hay nhẹ không phụ thuộc vào liều dùng nhiều hay ít mà tùy vào mức độ nhạy cảm của cơ thể. Nếu đã từng bị dị ứng, sau đó vẫn tiếp tục sử dụng lại các loại thuốc kháng sinh đó thì có thể khiến cho quá trình dị ứng diễn ra nặng hơn, thậm chí gây tử vong cho bệnh nhân.

=> XEM NGAY: Dị Ứng Thuốc Và Những Điều Cần Biết

Triệu chứng dị ứng thuốc kháng sinh

Thông thường, các dấu hiệu dị ứng thuốc kháng sinh sẽ xuất hiện sau khi sử dụng khoảng 1 giờ đồng hồ. Nhưng có trường hợp, sau khoảng vài giờ, vài ngày hoặc thậm chí là vài tuần dùng thuốc.

Bao gồm các triệu chứng điển hình sau:

  • Ngứa, phát ban da, nổi mề đay
  • Sốt
  • Sưng
  • Khó thở, thở khò khè
  • Sổ mũi, chảy nước mắt
  • Sốc phản vệ

Trong đó, sốc phản vệ tuy là một phản ứng dị ứng hiếm gặp nhưng lại vô cùng nguy hiểm. Nó làm rối loạn chức năng trên toàn cơ thể, có thể đe dọa trực tiếp đến tính mạng của bệnh nhân nếu như không được cấp cứu kịp thời.

Các biểu hiện của sốc phản vệ gồm:

  • Buồn nôn hoặc đau quặn bụng
  • Co thắt đường thở, cổ họng và gây khó thở.
  • Nôn, tiêu chảy
  • Hạ huyết áp
  • Mạch đập nhanh, nhỏ khó bắt
  • Cảm thấy bồn chồn, hoảng hốt
  • Bị mất ý thức

Ai có nguy cơ bị dị ứng thuốc kháng sinh?

Dị ứng thuốc kháng sinh là tình trạng mà bất cứ ai cũng có thể gặp phải. Tuy nhiên, nguy cơ bị dị ứng sẽ tăng cao nếu thuộc một trong các đối tượng dưới đây:

  • Đã từng hoặc đang dị ứng với các chất khác như thực phẩm, sốt hoa cỏ.
  • Phản ứng dị ứng với các loại thuốc khác.
  • Mắc các bệnh liên quan đến phản ứng dị ứng thuốc như HIV, nhiễm virus Epstein-Barr.
  • Trong gia đình có người đã từng bị dị ứng với thuốc
  • Thường xuyên tiếp xúc với các loại kháng sinh gây dị ứng như: Dùng ở liều cao, dùng lặm đi lặp lại hoặc dùng để điều trị trong thời gian dài.

Cách điều trị dị ứng thuốc kháng sinh

Các bước xử lý triệu chứng dị ứng thuốc kháng sinh gồm:

  • Tuyệt đối không tiếp tục sử dụng các loại kháng sinh gây hoặc nghi ngờ gây dị ứng.
  • Dùng thuốc epinephrine tự động để tiêm ngay vào cơ thể bệnh nhân. Vị trí tiêm thuốc là phần bắp thịt đùi phía ngoài, nếu cần thiết có thể chích qua quần áo.
  • Đặt người bệnh nằm ở tư thế nằm ngửa, đầu thấp, chân cao. Trường hợp bị buồn nôn hoặc bị ói, thay đổi tư thế cho bệnh nhân. Hãy cho nằm nghiêng sang một bên chứ không được ngồi hoặc đứng dậy.
  • Không để bệnh nhân ở một mình.
  • Nếu tiêm epinephrine lần 1 mà các triệu chứng bệnh không đỡ hoặc có dấu hiệu dị ứng trầm trọng hơn, có thể tiêm epinephrine lần thứ 2. Liều tiêm thứ 2 cách liều tiêm 1 ít nhất là 5 phút.
Bệnh nhân có thể được yêu cầu truyền dịch để bù nước và điện giải
Bệnh nhân có thể được yêu cầu truyền dịch để bù nước và điện giải

Tuyệt đối không được để người bệnh tiếp xúc với các loại thuốc chữa và phòng bệnh đã hoặc có thể gây dị ứng với bệnh nhân. Sau đó, bác sĩ tiếp tục điều trị dị ứng thuốc kháng sinh bằng cách cho bệnh nhân dùng các loại thuốc thuộc nhóm thuốc kháng dị ứng histamin loại anti H1 thế hệ 2 như: astemisol, cetirizin, fexofenadin…

Nếu dị ứng có xu hướng tiến triển trầm trọng, có thể sử dụng kết hợp các thuốc corticoid. Điển hình là methylprednisolon prednisolon dạng tiêm truyền. Bên cạnh đó, các loại thuốc điều trị dị ứng cũng sẽ được chỉ định để phối hợp điều trị.

Một số bệnh nhân có thể cần phải bù thêm nước và điện giải, thậm chí là phải dùng đến cả thuốc lợi tiểu. Trường hợp xuất hiện biểu hiện bội nhiễm, có thể dùng kháng sinh.

=> XEM NGAY: Hướng Dẫn Cách Xử Lý Khi Bị Dị Ứng Thuốc Tại Nhà [Đúng Cách]

Biện pháp phòng ngừa dị ứng thuốc kháng sinh

Dưới đây là các biện pháp phòng ngừa dị ứng thuốc kháng sinh hiệu quả bạn có thể tham khảo:

  • Tuyệt đối không sử dụng lại các loại thuốc kháng sinh hoặc các loại thuốc khác để ngăn ngừa dị ứng.
  • Không sử dụng các thực phẩm gây dị ứng để tránh nguy cơ bị sốc phản vệ.
  • Trước khi dùng kháng sinh, cần thông báo với các bác sĩ hoặc nhân viên y tế về tất cả các loại thuốc mà bản thân đang dùng. Đặc biệt là những loại thuốc hoặc các chất đã từng gây phản ứng.
  • Có thể sử dụng một vòng đeo tay chuyên biệt để giúp các nhân viên y tế nắm được tình trạng dị ứng của bạn.
  • Nếu là một người có cơ địa nhạy cảm, mang theo epinephrine bên mình là điều nên làm. Các bác sĩ sẽ hướng dẫn cho bạn cách sử dụng một ống tiêm và thiết bị bơm epinephrine tự động . Điều này sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc điều trị cho bản thân khi chưa tìm được sự trợ giúp y tế.

Trên đây là dấu hiệu dị ứng thuốc kháng sinh và cách điều trị. Nắm rõ các thông tin trên về dị ứng thuốc kháng sinh sẽ giúp bệnh nhân chủ động điều trị và phòng ngừa dị ứng cho bản thân.

Có thể bạn quan tâm:

ThuocDanToc.vn không đưa ra bất kì lời khuyên, tham vấn, chẩn đoán y khoa.

Bị dị ứng nên ăn gì và không nên ăn gì?

Không phải ai cũng nắm rõ khi bị dị ứng nên ăn gì để cung cấp dưỡng chất cần thiết...

Mách bạn cách dùng mướp đắng trị viêm da dị ứng

Cách dùng mướp đắng trị viêm da dị ứng được khá nhiều người bệnh áp dụng bởi tính an toàn...

Dị ứng côn trùng: Nguy hiểm hơn bạn tưởng

Dị ứng côn trùng là vấn đề khá phổ biến. Bạn có thể bị sưng da, ngứa da hay thậm...

Lưng nổi mẩn đỏ ngứa là bị gì? Dấu hiệu và cách trị

Hiện tượng lưng nổi mẩn đỏ ngứa có thể cảnh báo rất nhiều vấn đề về sức khỏe như chàm...

viêm da dị ứng

Viêm da dị ứng: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Viêm da dị ứng là căn bệnh ngoài da mãn tính gây tình trạng ngứa ngáy, bong tróc, phát ban...

Giải đáp thắc mắc của độc giả cùng chuyên gia của chúng tôi!

Ths.BS Nguyễn Thị Tuyết Lan
Nguyên Trưởng khoa khám bệnh - BV YHCT trung ương

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *