U đại tràng ác tính là gì, chữa được không?

Đặt lịch hẹn

×

Bác sĩ CKII BÁC SĨ TRẦN THỊ HƯƠNG LAN

Trung tâm Thuốc dân tộc – Cơ sở TP Hồ Chí Minh

Đặt lịch

U đại tràng được xác định là một polyp đại tràng, cụm tế bào tồn tại trên lớp lót của đại tràng. Đa phần u đại tràng đều là dạng lành tính, không gây nguy hiểm. Tuy nhiên nếu không sớm kiểm soát, u lành sẽ phát triển và trở thành u đại tràng ác tính (ung thư đại tràng). Đồng thời đe dọa trực tiếp tính mạng của người bệnh.

U đại tràng ác tính là gì?

U đại tràng ác tính (ung thư đại tràng) là hệ quả của u đại tràng lành tính khi không được kiểm soát. Theo các chuyên gia, những khối u rất dễ hình thành tại đại tràng – cơ quan cuối cùng của ống tiêu hóa. Chúng được gọi là khối u trực tràng.

Hầu hết khối u xuất hiện trong đại tràng đều là u lành tính. Tuy nhiên kích thước và mức độ nghiêm trọng của khối u có thể phát triển theo thời gian. Trong trường hợp không xử lý, u lành tính sẽ phát triển và trở thành u đại tràng ác tính, gây ung thư và đe dọa trực tiếp đến tính mạng của người bệnh.

Một số vấn đề xảy ra ở đại tràng có thể thúc đẩy u lành tính nhanh chóng trở thành u ác tính. Cụ thể như viêm loét đại tràng lâu ngày, bệnh trĩ, polyp phát hiện muộn.

U đại tràng ác tính xuất hiện kèm theo nhiều triệu chứng nghiêm trọng. Điển hình như phân lẫn máu, chảy máu trực tràng, trong phân có chất nhầy, sụt cân, thiếu máu, tắc ruột khi u phát triển với kích thước lớn.

Dấu hiệu nhận biết u đại tràng ác tính

Khi u đại tràng lành tính phát triển thành u đại tràng ác tính, người bệnh sẽ nhận thấy cơ thể xuất hiện nhiều dấu hiệu nghiêm trọng sau:

Rối loạn đường tiêu hóa

Những người có u đại tràng lành tính phát triển thành u ác tính sẽ mắc phải tình trạng rối loạn đường tiêu hóa với biểu hiện táo bón và tiêu chảy xen kẽ.

Đau bụng

Đau bụng là biểu hiện dễ nhận biết nhất khi u đại tràng lành tính chuyển sang u đại tràng ác tính. Đôi khi người bệnh sẽ nhận thấy mức độ nghiêm trọng và tần suất xuất hiện của những cơn đau tương tự như viêm ruột thừa hoặc viêm đại tràng.

Cơn đau có thể khởi phát tại vùng hố chậu, không dữ dội và không rõ ràng. Đôi khi người bệnh có thể bị đau bên trái hoặc bị đau bên phải vùng hố chậu hay đau tại vùng thượng vị tùy theo vị trí của  khối u.

Đại tiện ra máu, chảy máu đại tràng

Khối u ác tính khiến đại tràng chảy máu, phân lẫn máu, đa phần có màu xám, màu thẫm, ít khi có màu đỏ tươi. Máu từ đại tràng chảy ra xen lẫn với phân.

Nếu không sớm kiểm soát tình trạng đại tiện ra máu, chảy máu đại tràng, người bệnh có thể bị mất máu và tử vong.

Ở trường hợp muộn, khối u đại tràng có kích thước lớn, người bệnh có thể cảm nhận được sự tồn tại của khối u khi sờ. Đối với một số trường hợp khác, biến chứng tắc ruột có thể xuất hiện.

U đại tràng ác tính là bệnh vô cùng nguy hiểm do có khả năng đe dọa trực tiếp đến tính mạng của người bệnh. U ác tính có thể là ung thư đại tràng hay ung thư tổ chức liên kết.

Cảnh báo: Ung thư đại tràng và bệnh trĩ rất dễ bị nhầm lẫn

Các yếu tố nguy cơ và đối tượng dễ mắc bệnh

Các yếu tố nguy cơ và đối tượng dễ bị u đại tràng ác tính gồm:

Đối tượng dễ mắc bệnh

• Những người có độ tuổi trên 50
• Những người có thói quen ăn uống không lành mạnh, thường xuyên tiếp xúc với các chất gây ung thư
• Tiên sử gia đình có u đại tràng ác tính
• Người mắc bệnh viêm loét đại tràng, viêm ruột, bệnh Crohn
• Đàn ông có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.

Yếu tố nguy cơ

• Uống rượu bia
• Hút thuốc lá
• Thừa cân béo phì
• Chế độ ăn uống không lành mạnh, giàu thịt chế biến và thịt đỏ
• Thiếu ánh sáng tự nhiên.

Xem thêm: Ung thư đại tràng ở người trẻ tuổi nguyên nhân do đâu?

Xét nghiệm và chẩn đoán u đại tràng ác tính

100% trường hợp mắc bệnh ung thư đại tràng đều phát triển từ những khối u lành tính. Chính vì thế, việc xét nghiệm và chẩn đoán u đại tràng là điều vô cùng quan trọng và cần thiết. Bởi nếu phát hiện sớm, quá trình điều trị sẽ diễn ra suôn sẻ và đạt hiệu quả hơn.

Một số phương pháp thường được sử dụng để chẩn đoán khối u đại tràng ác tính gồm:

Soi đại tràng sigmoid

Soi đại tràng sigmoid là phương pháp đầu tiên được sử dụng trong quá trình chẩn đoán u đại tràng. Tuy nhiên phương pháp chẩn đoán này chỉ quan sát được phần cuối cùng của ruột già. Nếu khối u xuất hiện ở nhiều vị trí khác, nội soi đại tràng sẽ không thể phát hiện được sự tồn tại và vị trí của các khối u.

Thuốc xổ bari

Thuốc xổ bari là phương pháp chẩn đoán có khả năng quan sát toàn bộ ruột với X-quang. Tuy nhiên chất barium và không khí sẽ gây nên tình trạng chướng bụng và tạo cảm giác khó chịu cho bệnh nhân. Ngoài ra một số rủi ro nhẹ cũng có thể xuất hiện khi tiến hành chẩn đoán. Cụ thể như thủng thành đại tràng.

Soi ruột già

Soi ruột già mang kết quả chẩn đoán chính xác đối với những bệnh nhân mắc bệnh ung thư trực tràng, ung thư đại tràng và có khối u ở đại trực tràng. Phương pháp chẩn đoán này có thể giúp bệnh nhân phát hiện sớm khối u.

Xét nghiệm DNA trong phân

Khi co nghi ngờ, bác sĩ chuyên khoa sẽ yêu cầu bệnh nhân tiến hành xét nghiệm DNA trong phân để kiểm tra sự có mặt của u đại tràng. Đồng thời phát hiện sớm bệnh ung thư đại tràng mà không cần sinh thiết.

Thử nghiệm di truyền

Thử nghiệm di truyền sẽ được thực hiện khi bạn có tiền sử gia đình mắc bệnh ung thư trực tràng hay ung thư đại tràng. Xét nghiệm này sẽ giúp bệnh nhân xác định nguy cơ mắc bệnh ung thư.

Phương pháp điều trị u đại tràng ác tính

Phương pháp điều trị u đại tràng ác tính cần phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng, kích thước cũng như các giai đoạn của ung thư.

Phẫu thuật

Phẫu thuật là phương pháp giúp loại bỏ khối u đại tràng, một hoặc nhiều phần mô khỏe mạnh xung quanh khối u để đảm bảo rằng tế bào ung thư đã được loại bỏ hoàn toàn. Phương pháp điều trị này được xác định cho ra hiệu quả cao, là cách duy nhất để khối u đại tràng ác tính, ung thư đại tràng được chữa khỏi hoàn toàn khi còn ở tại chỗ (giai đoạn I, giai đoạn II, giai đoạn II).

Ngoài ra, bác sĩ chuyên khoa sẽ yêu cầu bạn tiến hành phẫu thuật cắt bỏ khối u khi tế bào ung đại tràng thư di căn có giới hạn ở phổi hoặc/và gan (ung thư giai đoạn IV).

Các lựa chọn phẫu thuật có thể bao gồm:

• Cắt đại tràng phải mở rộng: Cắt đại tràng phải mở rộng áp dụng cho trường hợp tổn thương tồn tại ở đại tràng giữa hoặc ngang.
• Cắt đại tràng phải: Cắt đại tràng phải được sử dụng để điều trị tổn thương ở đại tràng phải hoặc ở manh tràng.
• Cắt đại tràng trái: Cắt đại tràng trái khi tổn thương xuất hiện ở đại tràng trái và ở đại tràng góc lách lách.
• Cắt đại tràng sigma: Tổn thương đại trài sigma sẽ được điều trị bằng phương pháp cắt đại tràng sigma.
• Cắt toàn bộ đại tràng với miệng nối hồi trực tràng: Phương pháp cắt toàn bộ đại tràng với miệng nối hồi trực tràng sẽ được chỉ định đối với những bệnh nhân có khối u đại tràng ác tính xuất hiện ở nhiều vị trí, bệnh đa polyp tuyến gia đình, ung thư đại tràng di truyền không polyps hoặc tắc ruột cấp do ung thư đại tràng mà không rõ tình trạng đoạn ruột để lại phía trên.

Nếu không phẫu thuật, bệnh nhân có thể thực hiện các lựa chọn khác, bao gồm: Nút mạch gan hóa chất, liệu pháp áp lạnh, đốt sóng cao tần.

 Hướng dẫn: Cách xây dựng chế độ ăn uống sau phẫu thuật ung thư đại tràng

Hóa trị

Phương pháp hóa trị được sử dụng cho những bệnh nhân có khối u ác tính phát triển mạnh, tế bào ung thư đã lan rộng sang các hạch bạch huyết lân cận hoặc di căn sang nhiều cơ quan khác trong cơ thể.

Hóa trị thường bác sĩ chuyên khoa được sử dụng dưới dạng viên nén hoặc dạng tiêm.. Phương pháp điều trị này có thể tiêu diệt tế bào ung thư đã di căn, giúp giảm đau, làm giảm kích thước của khối u để hỗ trợ phương pháp phẫu thuật. Tuy nhiên hóa trị có thể gây ra nhiều phản ứng phụ và rủi ro không mong muốn. Điển hình như: Rụng tóc, cơ thể mệt mỏi, buồn nôn.

Xạ trị

Xạ trị là phương pháp chữa bệnh được thực hiện bởi nhiều nguồn tia khác nhau của bức xạ ion hóa. Tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe của từng bệnh nhân mà phương pháp chữa bệnh này có thể được áp dụng trước hoặc sau khi phẫu thuật.

Xem chi tiết: Phương pháp xạ trị ung thư đại tràng và tác dụng phụ thường gặp

Điều trị khác

Một số phương pháp điều trị khác có thể được áp dụng theo nhu cầu của bệnh nhân và mức độ nguy hiểm của khối u đại tràng ác tính, bao gồm:

• Sử dụng thuốc

Ở một số trường hợp, bác sĩ chuyên khoa có thể xem xét và hạn chế sự gia tăng, phát triển của tế bào ung thư bằng thuốc. Tùy vào trường hợp cụ thể, các loại thuốc có thể được sử dụng riêng lẻ hoặc sử dụng kết hợp với các phương pháp chữa bệnh khác.

Thông thường bác sĩ chuyên khoa sẽ cho bạn sử dụng thuốc Bevacizumab (Avastin ®) để kiểm soát khối u. Loại thuốc này có khả năng giới hạn sự phát triển của khối u và được chỉ định như điều trị biện minh trong trường hợp ung thư di căn.

• Phương pháp Hóa – nhiệt trong phúc mạc (HIPEC)

Phương pháp Hóa – nhiệt trong phúc mạc là hóa chất được sử dụng để bơm tuần hoàn trong khoang ổ bụng sau khi đã được làm nóng.

• Miễn dịch 

Sử dụng các chế phẩm hoặc thuốc tăng cường miễn dịch tự thân hay tiến hành phân tách nuôi cấy những tế bào miễn dịch của cơ thể. Cuối cùng đưa những tế bào này trở lạnh cơ thể của người bệnh.

Biện pháp phòng ngừa phát triển u đại tràng ác tính

Để phòng ngừa khối u đại tràng lành tính phát triển thành u đại tràng ác tính và ung thư, bạn nên đi khám sức khỏe định kỳ. Đặc biệt là những đối tượng có tiền sử gia đình mắc bệnh ung thư đại tràng, người bị bệnh trĩ, viêm loét đại tràng lâu năm có polyp đại tràng…

Ngoài ra, để phòng ngừa khối u ác tính, bạn nên lưu ý và áp dụng một trong những biện pháp sau:

• Tiến hành phẫu thuật loại bỏ khối u đại tràng lành tính.
• Hạn chế uống rượu, không hút thuốc.
• Tăng cường vận động và hoạt động thể chất. Duy trì thói quen luyện tập thể dục mỗi ngày.
• Tăng cường bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể. Đặc biệt bạn nên bổ sung thực phẩm giàu chất xơ, vitamin (vitamin A, vitamin C, vitamin E, vitamin D…), canxi…
• Kiểm soát cân nặng phù hợp.
• Sử dụng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa. Theo nghiên cứu, những người sử dụng thuốc Aspirin và thuốc chống viêm không steroid có thể bảo vệ cơ thể, chống lại sự phát triển của các khối u trực tràng và ung thư. Cụ thể Naproxen (Aleve ®, Naproxyn ®), Ibuprofen (Advil ®, Motrin ®)…

U đại tràng ác tính là một bệnh lý nguy hiểm. Bởi nó có khả năng khiến bệnh nhân tử vong khi không kịp thời kiểm soát và điều trị. Để phát hiện sớm khối u và hạn chế những rủi ro không mong muốn, tốt nhất bạn nên khám sức khỏe định kỳ. Sau đó tiến hành phẫu phuật cắt bỏ khối u lành tính hoặc áp dụng các phương pháp giúp phòng ngừa sự phát triển của khối u ác tính để làm giảm nguy cơ tử vong.