Ung thư đại tràng tái phát: Nguyên nhân và cách phòng tránh

Đặt lịch hẹn

×

Bác sĩ CKII BÁC SĨ TRẦN THỊ HƯƠNG LAN

Trung tâm Thuốc dân tộc – Cơ sở TP Hồ Chí Minh

Đặt lịch

Ung thư đại tràng tái phát là sự xuất hiện trở lại của ung thư sau lần điều trị đầu tiên. Khối u ác tính có thể tấn công ngay vị trí ban đầu hoặc ảnh hưởng đến một bộ phận khác trong cơ thể.

Nguyên nhân khiến ung thư đại tràng tái phát

Trong một cuộc nghiên cứu có nhan đề “Dự đoán cá nhân về tái phát ung thư đại tràng” được thực hiện bởi Trung tâm Ung thư Sloan-Kettering cho thấy, trong số 1.320 người bị ung thư đại tràng di căn, có 243 người (18%) bị tái phát. Một số yếu tố có liên quan đến sự tái phát của ung thư như:

• Vị trí của khối u nguyên phát: Khối u xâm lấn các mô càng sâu thì khả năng tái phát càng cao.
• Số lượng hạch bạch huyết bị ảnh hưởng: Nếu ung thư nguyên phát ảnh hưởng đến nhiều tuyến bạch huyết thì sau khi điều trị thành công, bệnh vẫn có thể tái phát trở lại tấn công bạn.
• Phạm vi ảnh hưởng: Những người có ung thư đại tràng đã di căn sang các cơ quan khác, chẳng hạn như gan hoặc phổi thì nguy cơ tái phát bệnh sẽ cao hơn.
• Mức độ thành công của ca phẫu thuật: Phẫu thuật có thể bỏ sót một số tế bào ung thư. Điều này sẽ khiến bệnh nhân bị tái phát bệnh nhanh chóng.
• Thể trạng và tuổi của bệnh nhân: Những bệnh nhân lớn tuổi hoặc có sức đề kháng kém sẽ dễ bị tái phát ung thư hơn.

Khi tái phát, ung thư có thể xuất hiện ở ngay vị trí ban đầu hoặc ảnh hưởng đến các hạch bạch huyết lân cận và các cơ quan nằm gần đại tràng.

Bệnh ung thư đại tràng tái phát sống được bao lâu?

Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ cho thấy , tỷ lệ bệnh nhân bị ung thư đại tràng tái phát có khả năng sống sót trong vòng 5 năm như sau:

• Giai đoạn I: 74%
• Giai đoạn IIB: 59%
• Giai đoạn IIC: 37%
• Giai đoạn IIIB: 46%
• Giai đoạn IIIC: 28%
• Giai đoạn IV: 6%

Như vậy, càng được phát hiện và điều trị sớm thì cơ hội kéo dài tuổi thọ của bệnh nhân càng cao. Do vậy, người bệnh cần chú ý theo dõi sức khỏe của bản thân nhằm nhanh chóng nhận biết các triệu chứng bất thường và có phương án đối phó kịp thời khi bệnh tái phát.

Bệnh ung thư đại tràng tái phát có triệu chứng gì?

Về cơ bản, triệu chứng ung thư đại tràng tái phát không có gì khác biệt so với lúc bạn phát bệnh lần đầu tiên. Chúng bao gồm:

• Co thắt dạ dày
• Táo bón
• Đi ngoài phân mỏng hoặc dẹt
• Trong phân có lẫn máu
• Sốt
• Buồn nôn và nôn ói nhiều
• Chán ăn, không có cảm giác ngon miệng
• Chướng bụng, đầy hơi
• Trong người mệt mỏi, thiếu sức sống
• Giảm cân nhanh mà không trong chế độ ăn kiêng hay tập luyện
• Da hoặc mắt bị vàng
• Thiếu máu
• Ho kéo dài dai dẳng

Bạn cũng có thể cảm thấy mệt mỏi hơn bình thường, bị đau vùng chậu hoặc đau lưng , khó thở và không muốn ăn bất cứ thứ gì. Tuy nhiên, một số người tái phát ung thư đại tràng nhưng không có bất kì triệu chứng nào cả. Những trường hợp này thường bị nhẹ và không di căn.

Phương pháp chẩn đoán ung thư đại tràng tái phát

Phát hiện sớm ung thư đại trực tràng tái phát làm tăng tỷ lệ sống cho bệnh nhân. Hầu hết các trường hợp đều được phát hiện ra bệnh trong những lần tái khám thường xuyên sau khi kết thúc quá trình điều trị ung thư đại tràng ở lần bị bệnh đầu tiên.

Các phương pháp được dùng để chẩn đoán ung thư đại tràng tái phát bao gồm:

• Nội soi đại trực tràng: Bác sĩ sử dụng một ống linh hoạt nhỏ được gắn đèn và camera siêu nhỏ luồn qua ống hậu môn để đi vào trực tràng, đại tràng. Hình ảnh ghi nhận được từ camera sẽ cho phép bác sĩ phát hiện ra sự xuất hiện của khối u ác tính trong đại tràng.
• Xét nghiệm máu: Mục đích là để tìm protein có tên là kháng nguyên là carcinoembryonic (CEA). Mức CEA trong máu thường tăng cao hơn nếu bạn bị ung thư đại trực tràng tái phát.
• Sinh thiết: Một mẫu niêm mạc đại tràng được lấy trong quá trình nội soi sẽ được đem quan sát dưới kính hiển vi. Nó cho phép bác sĩ phát hiện ra các dấu hiệu bất thường cho thấy bệnh ung thư đại tràng đã tái phát.

Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể đề nghị bạn làm các xét nghiệm hình ảnh như chụp cắt lớp vi tính (CT) dạ dày , ngực và xương chậu để giúp xem ung thư có di căn hay không.

Cách điều trị bệnh ung thư đại tràng tái phát

Để tìm ra phương pháp chữa ung thư đại tràng tái phát phù hợp và có lợi nhất cho bệnh nhân, bác sĩ sẽ xem xét nhiều yếu tố như:

• Vị trí tái phát ung thư
• Kích thước khối u
• Phạm vi ảnh hưởng
• Sức khỏe tổng thể của bệnh nhân
• Các phương pháp đã được tiến hành trong lần điều trị trước và hiệu quả của nó
• Những tác dụng phụ bạn gặp phải ở lần chữa trị trước
• Các triệu chứng bạn đang gặp phải

Nếu ung thư đại trực tràng tái phát ở cùng một nơi với bệnh ban đầu, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật để cắt bỏ khu vực ruột già bị ảnh hưởng. Biện pháp hóa trị cũng có thể được chỉ định trước nhằm thu nhỏ khối u, giúp ca phẫu thuật được tiến hành một cách dễ dàng và thành công hơn.

Thuốc hóa trị được sử dụng để điều trị ung thư đại tràng tái phát có thể khác với loại thuốc bạn đã sử dụng khi mới mắc bệnh. Điều này nhằm mục đích ngăn chặn tình trạng kháng thuốc của các tế bào ung thư.

Ngoài phẫu thuật và hóa trị, một số bệnh nhân còn được chỉ định xạ trị, đặc biệt là khi bệnh nhân chưa bị nhiễm phóng xạ ở lần điều trị trước.

Riêng đối với những bệnh nhân bị ung thư đại tràng di căn sang các bộ phận khác. Bệnh nhân sẽ được phẫu thuật để cắt bỏ khối u. Cùng với đó là các giải pháp điều trị triệu chứng, giúp bệnh nhân bớt đau đớn và kéo dài thời gian sống.

Cách phòng ngừa ung thư đại tràng tái phát

Để giảm thiểu nguy cơ tái phát ung thư, bệnh nhân cần chú ý:

• Đi khám và tầm soát ung thư định kỳ theo chỉ định của bác sĩ:

Thông thường sau điều trị, bệnh nhân sẽ được yêu cầu tái khám để nội soi và làm xét nghiệm tầm soát ung thư định kỳ 3-6 tháng/ lần trong vòng 3 năm đầu tiên. Bước qua năm thứ 4, tần suất tái khám sẽ giảm xuống còn 1 năm/lần.

Đây là việc làm rất cần thiết bởi nó sẽ giúp người bệnh theo dõi được sức khỏe của mình và sớm phát hiện nếu ung thư đại tràng tái phát trở lại.

• Có chế độ ăn uống hợp lý:

Thói quen ăn nhiều chất béo, đồ nướng, thịt đỏ, đường tinh luyện và thực phẩm chế biến sẵn có thể làm tăng nguy cơ tái phát ung thư đại tràng. Do vậy bạn nên hạn chế ăn các thực phẩm này.

Thay vào đó, bạn nên ăn nhiều trái cây và rau xanh để bổ sung chất xơ và các dưỡng chất  giúp hỗ trợ tiêu hóa, làm tăng sức đề kháng cho đường ruột. Trong thời gian đầu sau phẫu thuật tốt nhất nên ăn các món mềm để dễ tiêu hóa, giảm gánh nặng cho đại tràng.

• Xây dựng lối sống lành mạnh:

Sau điều trị ung thư đại tràng, sức khỏe của bệnh nhân sẽ bị giảm sút đáng kể. Người bệnh cần hạn chế lao động nặng nhọc, có chế độ nghỉ ngơi hợp lý.

Ngoài ra, cần tránh stress, căng thẳng, giữ tinh thần lạc quan và tích cực tham gia các bộ môn thể thao phù hợp với sức khỏe để nâng cao thể trạng.

• Duy trì trọng lượng khỏe mạnh:

Trong những năm gần đây, các nhà khoa học đã phát hiện ra một loại protein gây viêm, được gọi là PAR2, trong các tế bào mỡ bụng của những người thừa cân và béo phì. Viêm mãn tính trong cơ thể có thể gây tổn thương DNA và làm tăng nguy cơ tái phát ung thư.

Do vậy những người đã từng bị ung thư đại tràng nên kiểm soát tốt trọng lượng cơ thể của mình bằng chế độ ăn uống và tập luyện hợp lý. Không nên để tăng cân quá mức.

• Tránh uống rượu bia và hút thuốc lá:

Thuốc lá và bia rượu là những thủ phạm gây ung thư hàng đầu. Nó cũng có thể khiến bệnh ung thư đại tràng tái phát trở lại nếu bệnh nhân vẫn tiếp tục sử dụng thường xuyên sau khi đã điều trị thành công ở lần đầu bị bệnh.

Các giải pháp trên tuy không thể giúp ngăn ngừa tái phát ung thư đại tràng tuyệt đối nhưng nếu tuân thủ đúng thì sẽ giúp bạn hạn chế được nguy cơ bị bệnh tấn công trở lại. Nếu có dấu hiệu nghi ngờ ung thư đại tràng tái phát, bạn nên đi tái khám và điều trị ngay theo hướng dẫn của bác sĩ để nâng cao cơ hội sống của bản thân.

Thông tin ThuocDanToc.vn cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên và chỉ định của nhân viên y tế. Bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi áp dụng.