Những điều cần biết về bệnh nhiễm trùng đường tiết niệu

Nguyễn Thị Xuân 10:18 - 17/03/2023

Đánh giá bài viết

Vote

Nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI) là do vi khuẩn vượt qua hệ thống phòng thủ miễn dịch của cơ thể để tấn công đường tiết niệu. Chúng có thể ảnh hưởng đến thận, bàng quang và các ống nối giữa các cơ quan này.

I. Thông tin cần biết về nhiễm trùng đường tiết niệu

Đường tiết niệu được chia thành đường tiết niệu trên và đường tiết niệu dưới. Đường tiết niệu trên bao gồm thận và niệu quản; đường tiết niệu dưới bao gồm bàng quang và niệu đạo.

Bạn cần phải biết chính xác bản chất của căn bệnh này để việc điều trị có kết quả như mong đợi:

Phụ nữ có nguy cơ bị nhiễm trùng đường tiết niệu trên 50%.
Nhiễm trùng tiểu thường được chẩn đoán dựa trên các triệu chứng và xét nghiệm mẫu nước tiểu.
Nhiễm trùng tiểu có thể được chữa khỏi sau 2 đến 3 ngày điều trị.

1. Nguyên nhân nhiễm trùng đường tiết niệu

Phần lớn nguyên nhân gây ra bệnh nhiễm trùng đường tiết niệu đều do vi khuẩn Escherichia coli (E. coli) gây ra, thường được tìm thấy trong hệ thống tiêu hóa. Bên cạnh đó là vi khuẩn Chlamydia và mycoplasma có thể gây nhiễm trùng niệu đạo nhưng không làm nhiễm trùng bàng quang.

Bên cạnh đó, tùy vào vị trí và cơ quan vi khuẩn tấn công mà các bác sĩ có tên gọi khác nhau:

Nhiễm trùng bàng quang được gọi là viêm bàng quang
Nhiễm trùng niệu đạo được gọi là viêm niệu đạo
Nhiễm trùng thận được gọi là viêm cầu thận.

Phụ nữ là đối tượng dễ gặp tình trạng viêm nhiễm đường tiết niệu hơn nam giới do ống niệu đạo ngắn nên vi khuẩn dễ xâm nhập. Phụ nữ mang thai ít có khả năng bị nhiễm trùng đường tiểu hơn so với những phụ nữ bình thường. Nhưng nếu điều này xảy ra thì thận là cơ quan có nhiều khả năng hơn cả.

Nhiễm trùng đường tiết niệu trong giai đoạn thai kỳ có thể gây nguy hiểm cho cả sức khỏe của mẹ và trẻ sơ sinh. Do đó, hầu hết phụ nữ mang thai đều được kiểm tra sự hiện diện của vi khuẩn trong nước tiểu ngay cả khi không có triệu chứng để ngăn ngừa lây lan và có biện pháp điều trị kịp thời.

Mọi người ở mọi lứa tuổi và giới tính đều có thể bị nhiễm trùng đường tiết niệu. Tuy nhiên, một số người có nguy cơ bị vi khuẩn tấn công cao hơn những người khác là:

Quan hệ tình dục thường xuyên với nhiều đối tác
Bệnh tiểu đường
Vệ sinh cá nhân kém
Sử dụng ống thông tiểu
Đại tiện không tự chủ
Dòng nước tiểu bị chặn
Sỏi thận
Dùng một số hình thức tránh thai
Mãn kinh
Thực hiện các thủ tục liên quan đến đường tiết niệu
Hệ thống miễn dịch bị ức chế
Sử dụng chất diệt tinh trùng và băng vệ sinh
Sử dụng nhiều kháng sinh làm phá vỡ cân bằng tự nhiên của ruột và đường tiết niệu.

2. Triệu chứng nhiễm trùng đường tiết niệu

Các triệu chứng của nhiễm trùng đường tiểu còn phụ thuộc vào tuổi tác, giới tính, và mức độ của đường tiết niệu bị nhiễm bệnh. Các triệu chứng phổ biến của nhiễm trùng đường tiết niệu bao gồm:

Thường xuyên có cảm giác thôi thúc muốn đi tiểu
Nước tiểu đục, có lẫn máu hoặc có mùi hôi
Đau và nóng rát khi đi tiểu
Buồn nôn và ói mửa
Đau bụng dữ dội
Những người dùng ống thông tiểu đôi khi bị sốt.

Nhiễm trùng đường tiết niệu khiến người bệnh dễ bị đau bụng dưới

Bên cạnh các triệu chứng nhiễm trùng đường tiết niệu, người bệnh cũng có thể bị vi khuẩn tấn công thận và bàng quang:

Viêm cầu thận: Đây là một bệnh nhiễm trùng ở thận đột ngột và nghiêm trọng. Nếu bệnh nhân gặp tình trạng này, họ có thể bị đau lưng trên, sốt cao, run rẩy, ớn lạnh, mệt mỏi và tinh thần uể oải. Viêm cầu thận là một căn bệnh có tính khẩn cấp và cần được bác sĩ điều trị ngay lập tức để tránh biến chứng gây suy thận.
Viêm bàng quang: Nếu một người bị nhiễm trùng bàng quang thì họ có thể bị sốt, chuột rút ở bụng và vùng lưng dưới.

3. Biến chứng

Hầu hết các bệnh nhiễm trùng đường tiết niệu không quá nghiêm trọng, nhưng nếu vi khuẩn tấn công ở thận thì sức khỏe của bệnh nhân có dấu hiệu bị đe dọa.

Nhiễm trùng thận có thể gây tổn thương vĩnh viễn cơ quan này và đe dọa đến tính mạng, đặc biệt nếu vi khuẩn xâm nhập vào máu sẽ gây ra căn bệnh nhiễm trùng máu. Viêm cầu thận còn làm tăng nguy cơ sinh non ở phụ nữ mang thai hoặc đứa trẻ có cân nặng thấp khi được sinh ra.

II. Chẩn đoán và điều trị chứng nhiễm trùng đường tiết niệu

1. Chẩn đoán

Chẩn đoán thường được thực hiện sau khi thăm khám lâm sàng và hỏi về các triệu chứng. Bệnh nhân sẽ được yêu cầu làm xét nghiệm nước tiểu để đánh giá sự hiện diện của các tế bào bạch cầu, hồng cầu và vi khuẩn.

Nếu bệnh nhân bị tái phát bệnh nhiễm trùng đường tiết niệu, bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm chẩn đoán thêm để đánh giá về mặt giải phẫu hoặc các vấn đề chức năng khác. Những xét nghiệm này thường bao gồm:

Chẩn đoán hình ảnh: Bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra đường tiết niệu bằng siêu âm, quét CT, MRI, theo dõi bức xạ hoặc chụp X – quang.
Phương pháp Urodynamics: Thủ tục này nhằm xác định mức độ lưu trữ và giải phóng nước tiểu có tốt hay không.
Nội soi bàng quang: Phương pháp chẩn đoán này cho phép bác sĩ nhìn thấy bên trong bàng quang và niệu đạo thông qua một ống kính camera nối với một ống dài được đưa vào niệu đạo.

Nhiễm trùng đường tiết niệu ở nam giới rất hiếm. Tỷ lệ mắc bệnh ở nam giới dưới 50 tuổi thường là 5 – 8 / 10.000 trường hợp. Nguy cơ nhiễm trùng sẽ tăng theo độ tuổi.

Khi nam giới bị nhiễm đường tiết, vi khuẩn cũng có thể sẽ lây nhiễm sang các cơ quan và khu vực khác giống như ở phụ nữ. Tuy nhiên, tuyến tiền liệt là cơ quan có nguy cơ bị nhiễm trùng cao hơn cả. Nam giới cũng được tiến hành điều trị nhiễm trùng đường tiết niệu giống như ở chị em phụ nữ.

Bạn có biết: Nam giới nên tiểu ngồi nếu bị bệnh tiết niệu

2. Điều trị nhiễm trùng đường tiết niệu

Vì căn bệnh nhiễm trùng đường tiết niệu do vi khuẩn gây ra, nên bệnh nhân thường được điều trị bằng kháng sinh hoặc thuốc chống vi trùng. Loại thuốc và thời gian điều trị sẽ phụ thuộc vào các triệu chứng và tình trạng sức khỏe của từng bệnh nhân.

Nhiễm trùng đường tiết niệu đa phần dùng thuốc kháng sinh để tiêu diệt vi khuẩn

Người bệnh được khuyến khích uống nhiều nước và đi tiểu thường xuyên để giúp loại bỏ vi khuẩn. Bên cạnh đó, một số loại thuốc giảm đau có thể được kê toa để giúp bệnh nhân không bị triệu chứng của bệnh hoành hành. Ngoài ra, bạn có thể dùng một miếng đệm ấm chườm vào lưng hoặc bụng để giúp giảm đau.

Thời gian điều trị và phục hồi của căn bệnh nhiễm trùng đường tiết niệu còn căn cứ vào mức độ của bệnh nhân;

Nhiễm trùng đường tiểu không biến chứng: Căn bệnh này xảy ra ở một người khỏe mạnh và có đường tiết niệu bình thường. Bệnh có thể được chữa khỏi từ 2 – 3 ngày điều trị.
Nhiễm trùng tiểu phức tạp: Đây là một bệnh xảy ra ở người bị suy yếu do một tình trạng khác gây ra như mang thai hoặc thực hiện phẫu thuật ghép tim, loại bỏ thận. Nhiễm trùng đường tiết niệu ở những bệnh nhân này cần dùng kháng sinh trong thời gian dài, thường là từ 7 – 14 ngày.

Nếu bị nhiễm trùng đường tiết niệu mức độ nặng, bạn cần phải nhập viện để được quan sát cẩn thận và có xu hướng điều trị thích hợp. Những đối tượng cần phải nhập viện thường là:

Phụ nữ mang thai
Người cao tuổi
Người mắc bệnh ung thư, tiểu đường, bệnh đa xơ cứng, chấn thương cột sống hoặc các vấn đề y tế khác
Những người bị sỏi thận hoặc có những thay đổi bất thường trong đường tiết niệu
Người hồi phục sau phẫu thuật đường tiết niệu gần đây.

3. Phòng ngừa

Bên cạnh việc điều trị, bạn nên có những hành động ngăn ngừa căn bệnh nhiễm trùng đường tiết niệu để không cho bệnh phát triển:

Uống nhiều nước và đi tiểu thường xuyên
Tránh dùng rượu và cà phê để không gây kích thích bàng quang
Đi tiểu ngay sau khi quan hệ
Chị em nên lau khô cơ quan sinh dục sau khi đi tiểu và đại tiện
Giữ cho khu vực sinh dục sạch sẽ
Nên thay băng vệ sinh và cốc kinh nguyệt thường xuyên khi đến chu kỳ
Không sử dụng màng ngăn hoặc chất diệt tinh trùng để tránh thai
Tránh sử dụng bất kỳ sản phẩm có mùi hương nào ở khu vực sinh dục
Mặc đồ lót bằng vải cotton và quần áo rộng để giữ cho khu vực xung quanh niệu đạo luôn khô ráo.

Bệnh nhân nên liên hệ với bác sĩ càng sớm càng tốt để tránh các triệu chứng của bệnh nhiễm trùng đường tiết niệu phát triển nghiêm trọng. Nhất là gây nên căn bệnh viêm cầu thận cấp ảnh hưởng đến sức khỏe và dễ gây suy thân.

ThuocDanToc.vn không đưa ra các lời khuyên, chẩn đoán hay các phương pháp điều trị y khoa