Dị ứng đậu phộng: Dấu hiệu, cách xử lý và phòng tránh

Nguyễn Thị Xuân 6:44 - 05/02/2023

Đánh giá bài viết

5/5 - (4 bình chọn)

Dị ứng đậu phộng là một trong những loại dị ứng thực phẩm nghiêm trọng nhất, bởi có thể đe dọa tính mạng. Đối với một số người chỉ cần một lượng đậu phộng nhỏ cũng có thể gây ra phản ứng dị ứng.

Nguyên nhân dị ứng đậu phộng

Dị ứng đậu phộng xảy ra khi hệ thống miễn dịch xác nhận nhầm protein trong đậu phộng là yếu tố gây hại. Tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp với hệ thống miễn dịch giải phóng hóa chất gây dị ứng vào trong máu.

Nguyên nhân gây dị ứng đậu phộng phổ biến nhất là ăn đậu phộng hoặc thực phẩm chứa đậu phộng. Đôi khi da tiếp xúc trực tiếp với đậu phộng cũng gây ra phản ứng dị ứng. Ngoài ra, bạn có thể bị dị ứng nếu hít phải bụi hoặc không khí chứa đậu phộng từ bột đậu phộng hoặc dầu ăn từ đậu phộng.

Các yếu tố làm tăng nguy cơ dị ứng đậu phộng

Không rõ nguyên nhân tại sao một số người bị dị ứng trong khi người khác thì không. Tuy nhiên, những người thuộc các trường hợp dưới đây có nhiều khả năng dị ứng đậu phộng hơn:

Tuổi tác: dị ứng này phổ biến nhất ở trẻ em, đặc biệt là trẻ mới biết đi và trẻ sơ sinh. Do khi bạn trưởng thành, hệ tiêu hóa cũng trưởng thành nên cơ thể ít có phản ứng với thực phẩm gây dị ứng.
Dị ứng với đậu phộng trong quá khứ: phản ứng dị ứng trong lần tiếp theo sẽ nghiêm trọng hơn lần đầu tiên.
Dị ứng khác: những người đã từng dị ứng với thực phẩm khác có nguy cơ dị ứng đậu phộng khá cao.
Tiền sử dị ứng trong gia đình: bạn có nguy cơ bị dị ứng đậu phộng nếu các thành viên trong gia đình từng dị ứng với thực phẩm khác.
Viêm da dị ứng: những người bị viêm da dị ứng dễ bị dị ứng thực phẩm.

Triệu chứng dị ứng đậu phộng

Phản ứng dị ứng với đậu phộng thường xảy ra sau khi tiếp xúc vài phút. Các dấu hiệu bao gồm:

Sổ mũi
Phản ứng da như nổi mề đay, đỏ hoặc sưng
Ngứa, ngứa râm ran ở trong hoặc quanh miệng, cổ họng
Tiêu chảy, co thắt dạ dày, buồn nôn hoặc nôn nửa
Co thắt cổ họng
Khó thở hoặc thở khò khè

Triệu chứng có thể khác nhau tùy theo từng người, không phải lúc nào các triệu chứng cũng giống nhau trong mỗi phản ứng dị ứng đậu phộng.

Trong các loại dị ứng thực phẩm thì đậu phộng là nguyên nhân phổ biến nhất gây sốc phản vệ. Đây là một tình trạng khẩn cấp cần được điều trị bằng thuốc tiêm epinephrine (adrenaline) và cấp cứu ngay lập tức. Triệu chứng sốc phản vệ khi dị ứng đậu phộng bao gồm:

Hạn chế đường thở
Sưng họng gây khó thở
Huyết áp giảm nghiêm trọng
Mạch đập nhanh
Chóng mặt, mất ý thức

triệu chứng dị ứng đậu phộng — Dị ứng đậu phộng có thể dẫn đến sốc phản vệ

Khi nào nên đi khám bác sĩ?

Khi nhận thấy có bất kỳ dấu hiệu phản ứng dị ứng đậu phộng bạn nên thăm khám với bác sĩ. Đặc biệt nên điều trị khẩn cấp nếu có phản ứng nặng như sốc phản vệ.

Chẩn đoán dị ứng đậu phộng

Việc chẩn đoán dị ứng đậu phộng có thể khá phức tạp. Nếu nghi ngờ bị dị ứng, bạn hãy đến gặp bác sĩ. Bác sĩ có thể sẽ bắt đầu quá trình thăm khám bằng cách hỏi về triệu chứng, tiền sử bệnh. Do đó, bạn nên lưu ý đến các vấn đề sau khi bị dị ứng:

Bạn đã ăn gì (ăn bao nhiêu?)
Khi nào các triệu chứng xuất hiện
Bạn có làm gì để giảm bớt các triệu chứng?

Các bước tiếp theo có thể bao gồm:

Bác sĩ có thể yêu cầu một danh sách về thói quen ăn uống, thuốc men,…
Nếu không xác nhận rõ ràng đậu phộng là nguyên nhân gây dị ứng, bác sĩ sẽ đề nghị một chế độ ăn kiêng để xác nhận có phải bạn phản ứng với nhiều loại thực phẩm hay không. Bạn có thể được yêu cầu loại bỏ đậu phộng hoặc thực phẩm đáng nghi trong một hoặc hai tuần. Tuy nhiên, phương pháp này không được áp dụng cho trường hợp bị dị ứng nghiêm trọng.
Một lượng nhỏ thức ăn được đặt lên da, nếu bạn dị ứng với một số chất cụ thể, bạn sẽ nổi da gà hoặc phản ứng dị ứng.
Xét nghiệm máu được sử dụng để đo lường lượng kháng thể dị ứng trong máu.

Điều trị dị ứng đậu phộng

Không có phương pháp điều trị dứt điểm dị ứng đậu phộng, cách nguy nhất để ngăn chặn là tránh đậu phộng hoàn toàn. Nhưng những món ăn chứa đậu phộng khá phổ biến, chính vì vậy bạn nên cẩn trọng và hỏi kỹ càng trước khi sử dụng thực phẩm.

Các nhà khoa học đang nghiên cứu liệu pháp miễn dịch đường uống (giải mẫn cảm). Phương pháp điều trị tiềm năng này giúp ích cho trẻ dị ứng đậu phộng hoặc có nguy cơ dị ứng đậu phộng bằng cách tăng liều thực phẩm có chứa đậu phộng theo thời gian. Tuy nhiên, liệu pháp này vẫn còn gây tranh cãi vì tính an toàn nên chưa được FDA chấp thuận.

Đối với những người bị dị ứng đậu phộng nghiêm trọng, hãy hỏi bác sĩ về việc đem theo thuốc tiêm epinephrine bên mình.

Phòng tránh dị ứng đậu phộng

Một điều quan trọng để ngăn chặn phản ứng dị ứng là tránh thực phẩm gây ra các triệu chứng của bạn. Thực hiện theo các bước sau:

Đừng bao giờ cho rằng một loại thực phẩm không chứa đậu phộng vì đậu phộng có thể chứa trong rất nhiều thực phẩm, nên hãy luôn đọc nhãn để đảm bảo chúng không chứa đậu phộng.
Tránh những thực phẩm chứa đậu phộng như kem, món tráng miệng đông lạnh, ngũ cốc, bánh quy, bánh ngọt, salad,…
Nói với những người xung quanh về chứng dị ứng đậu phộng để nhận được sự giúp đỡ.
Luôn mang theo thuốc tiêm epinephrine

Dị ứng đậu phộng không hề hiếm gặp, hiện nay nó đang gia tăng ở trẻ em, chính vì vậy nếu như nhận thấy bất cứ triệu chứng dị ứng nào, hãy thăm khám và điều trị với bác sĩ chuyên khoa.

Thuocdantoc.vn không đưa ra lời khuyên, chẩn đoán hay phương pháp điều trị thay cho bác sĩ.