Tinh trùng dị dạng có thụ tinh, sinh con được? Cách cải thiện

Đặt lịch hẹn

×

TRẦN MẠNH XUYÊN

Trung tâm Thuốc dân tộc – Cơ sở TP Hồ Chí Minh

Đặt lịch

Tinh trùng dị dạng là những tinh trùng có sự bất thường về mặt tính chất, cấu trúc, tồn tại song song với các tinh trùng khỏe mạnh có trong tinh dịch. Nếu số lượng tinh trùng dị tật cao hơn so với bình thường, chức năng sinh sản của nam giới sẽ gặp vấn đề, gây ra nhiều khó khăn cho quá trình thụ thai. Đối với những trường hợp nặng, tinh trùng dị dạng có thể gây vô sinh ở nam giới. 

Tinh trùng dị dạng là gì?

Cấu tạo của tinh trùng gồm 3 phần chính. Gồm: Phần đầu, phần thân và phần đuôi. Mặc dù là một tế bào nhỏ nhưng tinh trùng được xác định là có sự biệt hóa về mặt hình thái và cấu tạo để di chuyển, xâm nhập vào trứng và thụ tinh. Kết quả nghiên cứu cho thấy, đầu tinh trùng có chứa AND và một loại men di truyền của bố.

Tác dụng chính của loại men này là hỗ trợ tinh trùng trong việc đục thủng lớp màng ngoài bao quanh quả trứng. Từ đó tạo điều kiện thuận lợi để tinh trùng di chuyển, xâm nhập vào bên trong trứng và thụ tinh.

Phần thân của tinh trùng hay còn gọi là phần cổ giúp cung cấp năng lượng cần thiết phục vụ cho quá trình di chuyển, xâm nhập và hoạt động nội bào. Phần đuôi của tinh trùng đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc giúp tinh trùng di chuyển, tiến về phía trước để tiếp xúc với trứng một cách dễ dàng.

Tinh trùng dị dạng là những tinh trùng có sự bất thường về mặt tính chất và cấu trúc sinh học. Trong tinh dịch, chúng luôn tồn tại một cách song song với những tinh trùng bình thường và khỏe mạnh.

Tuy nhiên nếu số lượng tinh trùng dị dạng cao hơn so với bình thường thì chức năng sinh sản của nam giới sẽ gặp vấn đề, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng thụ thai. Đồng thời làm tăng nguy cơ vô sinh ở trường hợp nặng. Trong trường hợp người phụ nữ có thể mang thai thì nguy cơ dị tật bẩm sinh ở đứa bé sau khi sinh ra sẽ rất cao.

Nam giới cần thực hiện các xét nghiệm kiểm tra để đánh giá và xác định tinh trùng có bị dị tật hay không. Dựa trên cấu trúc sinh học, tinh trùng dị tật được chia thành những dạng sau:

• Tinh trùng dị tật phần đầu: Phần đầu của tinh trùng dài, tròn và nhỏ tương tự như hình quả lê.
• Tinh trùng dị tật phần thân: Đối với tinh trùng dị tật, phần thân của chúng thường dày hơn, không nguyên vẹn hoặc bị gãy.
• Tinh trùng dị tật phần đuôi: Ở trường hợp này, tinh trùng dị tật thường có 2 đuôi hoặc một đuôi có dấu hiệu xoắn với đuôi kia.

Tham khảo thêm: Tinh trùng bình thường (khỏe mạnh) có mùi và màu gì?

Nguyên nhân khiến tinh trùng bị dị dạng

Hiện tại nguyên nhân cụ thể khiến tinh trùng bị dị tật vẫn chưa được xác định rõ. Tuy nhiên các chuyên gia cho rằng tinh trùng có nguy cơ cao bị dị tật khi chịu tác động của những yếu tố được liệt kê dưới đây:

• Ảnh hưởng của tuổi tác

Những người đàn ông có độ tuổi trên 40 thường bị suy giảm về hormone sinh dục Testosterone. Sự suy giảm này khiến họ có nguy cơ cao mắc chứng rối loạn cương dương, yếu sinh lý, xuất tinh sớm, suy giảm ham muốn tình dục.

Ngoài ra nồng độ hormone Testosterone suy giảm còn làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng và số lượng tinh trùng, làm tăng tỉ lệ tinh trùng dị tật. ĐIều này tác động và làm ảnh hưởng xấu đến khả năng thụ thai.

• Quá trình oxy hóa

Quá trình oxy hóa được xác định là một trong những nguyên nhân hàng đầu khiến tinh trùng gặp vấn đề và bị dị dạng. Trong thời gian này, tinh trùng non bị tấn công bởi những gốc tự do dẫn đến tổn thương về mặt cấu trúc, tính chất và gây ra nhiều dị tật đối với phần ngoài của tinh trùng.

Để phòng ngừa và làm giảm những rủi ro không mong muốn về sinh sản, nam giới có thể sử dụng các loại thuốc cải thiện số lượng và chất lượng tinh trùng. Từ đó giúp nâng cao số lượng tinh trùng bình thường và giảm tinh trùng dị tật.

• Lạm dụng rượu bia, hút thuốc lá

Lạm dụng rượu bia, hút thuốc lá là những thói quen xấu có khả năng làm tăng số lượng tinh trùng dị tật. Bên cạnh đó việc sử dụng các chất kích thích còn khiến nam giới bị loãng tinh, tinh trùng bị biến đổi gen, chất lượng và số lượng của tinh trùng suy giảm. Đồng thời gây rối loạn chức năng tình dục, nam giới bị suy giảm ham muốn.

• Duy trì chế độ ăn uống không lành mạnh

Việc duy trì chế độ ăn uống không lành mạnh, không đầy đủ chất dinh dưỡng, thiếu các yếu tố vi lượng như selen, kẽm… quá trình sản sinh và nuôi dưỡng tinh trùng sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Lúc này, cơ thể sẽ bị kích thích và tiết ra chất gonadotropin làm giảm chất lượng tinh trùng, ngăn cản quá trình sinh tinh, giảm chức năng tình dục, tinh trùng có nguy cơ cao bị dị tật.

• Nhiệt độ phần phụ quá cao

Tinh trùng sinh sống và di chuyển trong môi trường có nhiệt độ thấp hơn khoảng 1 – 2 độ C so với độ nóng cũng nhưng nhiệt độ của cơ thể bình thường. Nếu mặc quần áo quá chặt, vùng bìu luôn trong tình trạng ma sát và bị nén mỗi ngày, nhiệt độ tại vị trí này sẽ tăng cao. Từ đó gây ra nhiều ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và sự phát triển của tinh trùng.

• Viêm nhiễm cơ quan sinh sản

Những nam giới có tiền sử hoặc đang trong quá trình điều trị các bệnh nam khoa như viêm mào tinh hoàn, viêm tuyến tiền liệt, giãn tĩnh mạch thừng tinh… sẽ có nguy cơ cao bị suy giảm số lượng và chất lượng tinh trùng.

• Môi trường sống và làm việc bị ô nhiễm

Nếu sinh sống hoặc thường xuyên làm việc trong môi trường bị ô nhiễm, tiếp xúc nhiều với thuốc trừ sâu, bụi bẩn, khí thải công nghiệp, hóa chất… chất lượng và số lượng tinh trùng sẽ bị ảnh hưởng, làm tăng nguy cơ dị tật ở tinh trùng, em bé sau khi sinh ra dễ bị dị tật bẩm sinh.

• Các yếu tố khác

Sử dụng điện thoại nhiều, thường xuyên tiếp xúc với sóng điện từ… sẽ làm tăng nguy cơ dị tật tinh trùng.

Tham khảo thêm: Tinh trùng có cần thời gian tái tạo hay sản sinh liên tục?

Tinh trùng dị dạng có thụ tinh, sinh con được?

Theo các chuyên gia và bác sĩ chuyên khoa sinh sản, một người đàn ông được xem xét và kết luận là có tinh trùng khiếm khuyết hay dị dạng khi tỉ lệ tinh trùng bất bình thường đạt mức 70%, tinh trùng bình thường chiếm 30% trong tinh dịch.

Trong trường hợp nam giới có tinh trùng dị tật cao hơn so với mức bình thường, khả năng thụ thai và sinh con sẽ bị ảnh hưởng. Đồng thời làm tăng nguy cơ vô sinh ở nam giới.

Hiện tại vẫn chưa có thuốc đặc trị nào có khả năng điều trị dứt điểm tinh trùng dị dạng. Tuy nhiên nam giới vẫn có khả năng sinh con nhờ sự hỗ trợ của các kỹ thuật. Cụ thể như:

• Thụ tinh trong ống nghiệm (IVF): Thụ tinh trong ống nghiệm là một kỹ thuật hỗ trợ sinh sản được lựa chọn và áp dụng rộng rãi.  Kỹ thuật này được thực hiện bằng cách kết hợp tinh trùng và trứng trong ống nghiệm để hình thành phôi. Sau 2 – 5 ngày phát triển, bác sĩ chuyên khoa sẽ tiến hành chuyển phôi vào sâu trong buồng tử cung của người phụ nữ, giúp quá trình thụ thai diễn ra. Theo kết quả nghiên cứu, phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm chiếm khoảng 30 – 40% tỉ lệ thành công. Tuy nhiên kỹ thuật này chỉ phù hợp với những người có tinh trùng kém hoạt động, yếu, mức độ dị dạng nhẹ.
• Tiêm tinh trùng vào bào tương trứng (ICSI): Tiêm tinh trùng vào bào tương trứng là một kỹ thuật được sử dụng phổ biến và phù hợp với tất cả những trường hợp có tinh trùng bất thường về mặt cấu trúc. Đối với kỹ thuật này, bác sĩ chuyên khoa sẽ chọn lọc những tinh trùng khỏe mạnh và tốt nhất để để tiêm giúp đưa trực tiếp tinh trùng vào bào tương trứng. Những bước tiếp theo được thực hiện tương tự như kỹ thuật thụ tinh trong ống nghiệm.

Tinh trùng dị dạng có ảnh hưởng đến thai nhi không?

Thông thường, để có thể thụ thai, trong tinh dịch của nam giới phải có trên 30% số lượng tinh trùng bình thường, điều này có nghĩa tinh trùng phải có đầy đủ phần đầu, phần thân và phần đuôi.

Theo chuyên gia và các bác sĩ chuyên khoa sinh sản, đa số những tinh trùng bị khiếm khuyết, dị dạng đều có khả năng di chuyển kém, không thể gặp trứng để thụ tinh. Khi không thể di chuyển đến trứng, các tinh trùng dị dạng sẽ bị đào thải một cách tự nhiên.

Tuy nhiên ở một số trường hợp ít gặp, tinh trùng dị dạng có thể di chuyển và gặp được trứng. Tuy nhiên những tinh trùng này không thể nào phát triển được. Điều này có nghĩa  khả năng dị tật bẩm sinh ở thai nhi do tinh trùng bất thường gây ra là ít khi xuất hiện. Bởi những tinh trùng này không thể thụ tinh để hình thành phôi thai.

Tham khảo thêm: Acrosome là gì? Tinh trùng ít acrosome có thụ thai được?

Tinh trùng dị dạng – Khi nào cần gặp bác sĩ?

Tinh trùng dị dạng làm suy giảm khả năng sinh sản ở nam giới, hình thành các bệnh nam học và gây vô sinh ở nam giới đối với trường hợp nặng. Chính vì thế ngay khi nhận thấy bạn tình khó thụ thai, nam giới cần đến chuyên khoa nam học để được kiểm tra, xét nghiệm và áp dụng các phương pháp cải thiện chất lượng tinh trùng theo sự hướng dẫn của bác sĩ. Từ đó giúp cải thiện khả năng sinh con.

Cách cải thiện tinh trùng dị dạng tại nhà

Đến hiện tại vẫn chưa có một loại thuốc đặc trị nào có khả năng điều trị dứt điểm tình trạng tinh trùng dị dạng, khiếm khuyết. Tuy nhiên nam giới có thể cải thiện chất lượng tinh trùng bằng nhiều cách khác nhau. Theo các chuyên gia, nam giới có thể giảm thiểu tinh trùng bị dị dạng, nâng cao số lượng tinh trùng bình thường bằng những phương pháp sau:

1. Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh giúp cải thiện tinh trùng dị dạng

Việc xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, phù hợp không chỉ giúp nam giới nâng cao sức khỏe tổng thể mà còn giúp nâng cao chức năng sinh lý, khả năng tình dục, cải thiện tinh trùng dị dạng.

Ngoài ra việc tăng cường bổ sung chất dinh dưỡng cần thiết còn giúp cải thiện thận hư yếu, tráng dương, phòng ngừa một số bệnh nam học. Điển hình như: Bệnh yếu sinh lý, suy giảm ham muốn tình dục, xuất tinh sớm, rối loạn cương dương…

Sinh lý, sức khỏe, ố lượng và chất lượng của tinh trùng sẽ được cải thiện bằng việc bổ sung vào chế độ dinh dưỡng những loại thực phẩm sau:

• Thực phẩm giàu vitamin C: Dâu tây, quýt, cam, cải xanh, đu đủ, ớt chuông xanh, ớt chuông đỏ, cải xoăn, súp lơ, quả dứa, ớt, xoài, kiwi…
• Thực phẩm giàu đạm: Tôm, cua, lươn, thịt bò…
• Thực phẩm giàu chất xơ: Trái cây tươi (cam, táo), rau cải, súp lơ, bông cải xanh, bắp cải, các loại quả mọng (nham lê, dâu tây, trái mâm xôi, việt quốc…), hạt lanh, quả bơ, cần tây, nấm…
• Thực phẩm giàu kẽm: Sữa chua, mầm lúa mì, thịt lợi, hạnh nhân, đậu, thịt gà, tôm cua, hàu, các loại hạt…
• Thực phẩm giàu axit folic: Nước cam, bánh mì, những loại rau có lá sẫm hoặc xanh, gạo, ngũ cốc ăn sáng, các loại đậu, thận và những chiết xuất từ thịt bò.

Bên cạnh những loại thực phẩm cần bổ sung, nam giới nên:

• Ngừng hút thuốc lá: Cadmium, benzo apyrene, chì và nhiều chất độc hại khác tồn tại trong khói thuốc lá… Việc duy trì thói quen hút thuốc lá có thể kích thích, làm tăng nồng độ cadmium trong tinh dịch. Đồng thời làm giảm nồng độ kẽm, gây tổn thương ADN của tinh trùng và thúc đẩy quá trình sản sinh ra những tinh trùng dị dạng.
• Hạn chế sử dụng rượu bia: Lạm dụng các loại rượu bia được xác định là nguyên nhân phổ biến khiến sức khỏe và sinh lý suy giảm, làm tăng nguy cơ vô sinh, hiếm muộn ở nam giới. Nồng độ hormone sinh dục nam testosterone sẽ giảm nếu nam giới uống hơn một ly rượu mỗi ngày. Ngoài ra việc thường xuyên uống rượu còn làm ảnh hưởng đến số lượng và chất lượng tinh trùng, khiến tỉ lệ tinh trùng dị dạng tăng cao.

Tham khảo thêm: 7 cách chế biến hàu ăn tốt cho tinh trùng, sức khỏe

2. Tăng cường vận động, luyện tập đều độ nâng cao sức khỏe tinh trùng

Việc xây dựng chế độ ăn uống và sinh hoạt lành mạnh, kết hợp với tăng cường vận động, luyện tập đều độ sẽ giúp nam giới cải thiện tốt sức khỏe tổng thể, thúc đẩy quá trình tuần hoàn máu, cải thiện sức bền, khả năng cương dương và thời gian quan hệ tình dục. Đồng thời kích thích quá trình sản sinh tinh trùng khỏe mạnh, giảm số lượng tinh trùng dị dạng.

Mỗi ngày bạn có thể dành từ 30 – 60 phút để vận động bằng một số bài tập đơn giản như bơi lội, yoga, gym, chạy bộ… Những bài tập này có thể giúp bạn cải thiện chất lượng tinh trùng

3. Quan hệ tình dục an toàn phòng ngừa tinh trùng bị dị dạng

Quan hệ tình dục an toàn sẽ giúp bạn giảm tối đa nguy cơ mắc các bệnh lý lây nhiễm qua đường tình dục. Những bệnh lý này có khả năng tác động, lây viêm nhiễm và làm tăng nguy cơ mắc những vấn đề, bệnh lý liên quan đến tinh hoàn. Từ đó làm suy giảm khả năng sinh tinh, tác động xấu đến ADN của tinh trùng khiến tinh trùng bị dị dạng. Một số biện pháp giúp quan hệ tình dục an toàn gồm:

• Sử dụng bao cao su khi tham gia vào các hoạt động quan hệ tình dục
• Không quan hệ tình dục bừa bãi, chung thủy với một bạn tình không bị nhiễm bệnh
• Không quan hệ tình dục với gái mại dâm vì sẽ có nguy cơ lây nhiễm cao.

Đối với tinh trùng dị dạng, nếu không có biện pháp can thiệp kịp thời, đời sống tình dục, sinh lý và khả năng sinh sản của nam giới sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Ngoài ra nam giới sẽ có nguy cơ mắc chứng vô sinh cao. Chính vì thế, nếu nhận thấy bạn tình gặp nhiều khó khăn trong việc thụ thai hoặc có nghi ngờ mắc bệnh, nam giới nên tìm gặp bác sĩ chuyên khoa nam học để được tiến hành thăm khám và điều trị sớm, giúp phòng ngừa vô sinh.