Khó thở khi mang thai là bị gì? Nguy hiểm không?

Đặt lịch hẹn

×

Thạc sĩ BÁC SĨ ĐỖ THANH HÀ

Trung tâm Thuốc dân tộc – Nguyễn Thị Định – Hà Nội

Đặt lịch

Khó thở khi mang thai là triệu chứng rất phổ biến do nhiều nguyên nhân gây ra. Ngoài liên quan tới những thay đổi đặc trưng của thai kỳ thì còn có thể là dấu hiệu cảnh báo các vấn đề sức khỏe bất thường. Bà bầu cần chú ý cẩn trọng và tìm đến bác sĩ khi cần thiết.

Khó thở khi mang thai là bị gì?

Khó thở khi mang thai là tình trạng rất phổ biến, ảnh hưởng tới khoảng 60 – 70% bà bầu. Tình trạng này thường diễn ra khi bà bầu thực hiện các công việc thường ngày, điển hình như leo cầu thang.

Tùy thuộc vào từng giai đoạn thai kỳ mà nguyên nhân gây ra triệu chứng có thể khác nhau. Bao gồm sự thay đổi nồng độ hormone, sự phát triển của cơ hoành hay tử cung. Ngoài ra, triệu chứng này đôi khi còn là dấu hiệu cảnh báo các vấn đề sức khỏe đáng quan ngại.

Dưới đây là một số nguyên nhân thường gặp gây khó thở khi mang thai:

1. Sự phát triển của cơ hoành và thay đổi hormone

Trong 3 tháng đầu của thai kỳ sự phát triển của thai nhi chưa phải quá lớn để gây ra những thay đổi về nhịp thở của mẹ bầu. Tuy nhiên, trong giai đoạn này, cơ hoành (dải mô cơ ngăn cách phổi và tim khỏi bụng) có thể phát triển và tăng thêm tới 4cm. Chính điều này có thể khiến nhiều bà bầu nhận thấy rằng họ không thể hít thở sâu. Thậm chí đôi khi còn bị khó thở.

Ngoài sự thay đổi của cơ hoành thì khi bước vào thai kỳ, nồng độ các hormone trong cơ thể mẹ bầu cũng có sự thay đổi lớn. Đặc biệt là sự gia tăng quá nhanh của hormone progesterone có thể khiến bà bầu thở nhanh hơn và đôi khi còn cảm thấy khó thở hơn.

2. Tử cung lớn dần lên ở tam cá nguyệt thứ hai

Tình trạng khó thở khi mang thai thường phổ biến và rõ ràng hơn khi bước vào 3 tháng giữa thai kỳ. Bởi lúc này tử cung dần mở rộng ra để đảm bảo khoảng không cho thai nhi mở rộng. Từ đó gây áp lực đè nén và khiến cho bà bầu bị khó thở.

Ngoài ra, ở giai đoạn này, lượng máu trong cơ thể bà bầu cũng tăng lên đáng kể. Tim sẽ phải làm việc nhiều hơn và bơm mạnh hơn nhằm di chuyển lượng máu cần thiết đến nhau thai. Khối lượng công việc dồn lên tim quá nhiều cũng là một trong những lý do khiến cho bà bầu cảm thấy khó thở.

3. Thai nhi phát triển lớn

Càng về những tháng cuối thai kỳ thì thai nhi sẽ phát triển ngày càng lớn. Lúc này hoạt động hô hấp của mẹ phụ thuộc rất nhiều vào vị trí của đầu thai nhi đang phát triển.

Trước khi thai nhi bắt đầu xoay người và tụt sâu hơn vào phía trong khung xương chậu thì phần đầu em bé có thể nằm dưới xương sườn. Cùng với đó là đè lên cơ hoành và khiến cho mẹ bầu cảm thấy khó thở hơn.

4. Trào ngược dạ dày thực quản

Trào ngược dạ dày thực quản là tình trạng diễn ra rất phổ biến ở phụ nữ mang thai. Nguyên nhân là do sự gia tăng của nồng độ hormone relaxin, thai nhi phát triển, ăn uống và sinh hoạt không điều độ, căng thẳng stress…

Thông thường, mẹ bầu sẽ gặp phải các triệu chứng như ợ nóng, ợ chua, buồn nôn, nôn ói… Trong một số trường hợp, trào ngược diễn ra thường xuyên có thể khiến cho vùng thực quản bị tổn thương. Ngoài gây đau rát vùng thượng vị thì nhiều mẹ bầu còn bị mệt mỏi, khó thở…

Tham khảo chi tiết: Trào Ngược Dạ Dày Khi Mang Thai – Triệu Chứng và Cách Điều Trị Hiệu Quả

5. Các vấn đề sức khỏe khác

Đa phần, tình trạng có thở khi mang thai đều bắt nguồn từ những thay đổi của cơ thể mẹ bầu trong suốt thai kỳ. Tuy nhiên với các mẹ bầu bị khó thở nghiêm trọng thì các tình trạng bệnh lý cũng có thể góp phần gây ra vấn đề.

Dưới đây là một số vấn đề sức khỏe bất thường có thể liên quan tới tình trạng khó thở khi mang thai:

– Hen suyễn:

Bệnh hen suyễn khi mang thai thường đi kèm với các triệu chứng nghiêm trọng hơn. Nguyên nhân là do sức đề kháng của mẹ suy giảm khiến các yếu tố tác nhân dễ dàng tấn công. Do đó nếu bị tức ngực và khó thở khi mang thai thì mẹ bầu cần đặc biệt cẩn trọng với bệnh lý này.

– Bệnh cơ tim chu sản:

Đây là bệnh lý có thể xảy ra trong thai kỳ hay sau khi sinh, là một dạng của bệnh suy tim. Các triệu chứng điển hình bao gồm cơ thể mệt mỏi, tim đập nhanh, hạ huyết áp, khó thở, sưng mắt cá chân.

Triệu chứng của bệnh cơ tim chu sản dễ khiến mẹ bầu nhầm lẫn với các dấu hiệu mang thai. Tuy nhiên cần tránh tình trạng chủ quan bởi bệnh lý này có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe của cả mẹ và bé. Nếu phát hiện triệu chứng khác thường ngoài khó thở thì mẹ bầu nên chủ động thăm khám bác sĩ.

– Bị thiếu máu:

Trong suốt thai kỳ, mẹ bầu cần bổ sung lượng sắt nhiều hơn bình thường. Mục đích là để sản xuất đủ các tế bào hồng cầu cần thiết và đưa oxy đi nuôi dưỡng thai nhi cùng các cơ quan khác trong cơ thể. Việc thiếu sắt gây thiếu máu là tình trạng khá phổ biến khiến cho mẹ bầu bị khó thở khi mang thai.

– Thuyên tắc phổi:

Bệnh thuyên tắc phổi thường xảy ra khi có cục máu đông bị tắc nghẽn bên trong động mạch phổi. Tình trạng này gây ảnh hưởng rất nhiều tới hệ thống hô hấp, khiến cho mẹ bầu bị khó thở, ho và đau tức ngực.

– Tình trạng tích nước trong cơ thể:

Đây là một trong những vấn đề xảy ra phổ biến trong thai kỳ. Tích nước sẽ khiến cho mẹ bầu bị phù nề, hơn nữa còn ảnh hưởng tới phổi và xoang mũi. Từ đó gây ra tình trạng khó khăn khi thở.

Khó thở khi mang thai có nguy hiểm không?

Cảm giác khó thở là hoàn toàn bình thường trong thai kỳ và hiếm khi gây hại cho thai nhi nếu mẹ bầu không gặp phải bất kỳ triệu chứng đáng lo ngại nào khác đi kèm. Lúc này mẹ bầu chỉ cần cố gắng hít thở sâu để em bé có thể nhận được lượng oxy cần thiết.

Đa phần các trường hợp bị khó thở khi mang thai diễn ra từ từ trong 3 tháng đầu hay 3 tháng giữa. Nó không gây đau đớn và cũng không đi kèm với các triệu chứng khác như ho, thở khò khè.

Trường hợp bị khó thở đột ngột hay kèm theo các triệu chứng khác như tim đập nhanh, mệt mỏi, hạ huyết áp, đau tức ngực… thì mẹ bầu nên sớm tìm gặp bác sĩ. Bởi lúc này tình trạng khó thở có thể liên quan đến các vấn đề bệnh lý cần được điều trị. Thường gặp nhất là hen suyễn, trào ngược dạ dày thực quản, thuyên tắc phổi, phù phổi, bệnh cơ tim chu sản, thiếu máu…

Xem thêm: Viêm phế quản khi mang thai: Bệnh nguy hiểm cần cảnh giác

Cách khắc phục tình trạng khó thở khi mang thai

Tình trạng khó thở khi mang thai khiến cho mẹ bầu cảm thấy mệt mỏi và khó chịu. Hơn nữa trong nhiều trường hợp còn gây ảnh hưởng không nhỏ tới sức khỏe thai kỳ.

Có thể khắc phục tình trạng này bằng một số biện pháp sau đây:

1. Thở bằng bụng thay vì ngực

Độ sâu của hơi thở rất quan trọng với việc mẹ bầu có cảm thấy thoải mái hay không. Mỗi khi thấy khó thở, mẹ bầu nên thử cách hít thở bằng bụng thay vì bằng ngực.

Hướng dẫn thực hiện:

• Nằm ngửa trên giường ở tư thế thư giãn, đặt 2 tay lên bụng
• Bắt đầu hít vào bằng mũi, đồng thời từ từ phình to bụng lên sao cho tay có thể cảm nhận được chuyển động của bụng
• Hít sâu cho tới khi cảm thấy cả phổi và bụng đã đầy không khí
• Giữ lại vài giây rồi nhẹ nhàng thở ra bằng miệng
• Lặp lại các động tác nêu trên trong vòng từ 5 – 10 phút

2. Thở bằng miệng

Thở bằng miệng cũng là một giải pháp tạm thời có thể giúp các mẹ bầu thoát khỏi cảm giác khó thở. Cách thở này giúp cho các mẹ bầu lấy được nhiều oxy và cảm thấy thư giãn hơn, giảm mệt mỏi, căng thẳng.

Hướng dẫn thực hiện:

• Mẹ bầu ngồi ở tư thế thoải mái và thư giãn các cơ ở vùng cổ vai gáy
• Ép 2 môi lại với nhau, chỉ chừa 1 khoảng nhỏ ở chính giữa
• Hít vào bằng mũi và thở ra bằng miệng, lúc này cần đếm nhẩm từ 1 – 4
• Sau đó tiếp tục lặp lại các bước trên từ 5 – 10 phút

3. Dành thời gian nghỉ ngơi

Khi bị khó thở, nếu mẹ bầu đi lại hay vận động nhiều có thể khiến cho tình trạng này nghiêm trọng hơn. Lời khuyên cho mẹ bầu là nên dành thời gian nghỉ ngơi và thực hiện các bài tập thở để khắc phục nhanh tình hình.

Ngoài ra, trong suốt thai kỳ, mẹ bầu tuyệt đối không được làm việc quá sức hay vận động mạnh. Nên cân bằng giữa thời gian làm việc và nghỉ ngơi để giữ cho thai kỳ luôn khỏe mạnh.

4. Thay đổi tư thế

Việc thay đổi tư thế có thể giúp cho mẹ bầu hít thở dễ dàng hơn, thoát khỏi tình trạng khó thở. Tốt nhất nên đứng lên hoặc giữ thẳng lưng khi ngồi để phổi có khoảng không tiếp nhận oxy dễ dàng hơn.

Trường hợp mẹ bầu bị khó thở về đêm thì cần đặc biệt chú ý đến tư thế ngủ. Nên nằm nghiêng sang bên trái để tử cung không chèn ép và đè nén lên động mạch chủ. Điều này giúp cho việc hít thở trở nên dễ dàng hơn. Ngoài ra có thể chèn gối vào lưng hoặc phần thân trên để tránh việc thai nhi tạo áp lực lên phổi.

5. Tránh căng thẳng

Khi mang thai, mẹ bầu rất dễ gặp phải tình trạng lo lắng và căng thẳng. Yếu tố này ít nhiều ảnh hưởng đến sức khỏe và gây ra nhiều áp lực cho việc hít thở. Cần kiểm soát tốt căng thẳng, tránh stress và lo lắng để có được thai kỳ khỏe mạnh.

Đặc biệt với các mẹ đang gặp phải vấn đề về hô hấp như nghẹt mũi, sổ mũi, viêm xoang, hen suyễn thì nên chú ý hơn tới biểu hiện bất thường khi hít thở. Tuyệt đối không được gắng sức, tránh làm việc hấp tấp, vội vàng.

6. Vận động nhẹ nhàng

Mẹ bầu được khuyên là nên tập luyện các bài tập thở để quá trình hô hấp trở nên dễ dàng hơn. Ngoài ra, việc hoạt động thể chất phù hợp khi mang thai cũng là rất cần thiết. Nó giúp cho mẹ bầu điều hòa cũng như kiểm soát hơi thở được tốt hơn.

Yoga, đi bộ và bơi lội là những bài tập nhẹ nhàng rất phù hợp với phụ nữ mang thai, giúp các mẹ bầu cung cấp oxy cho phổi nhiều hơn. Để đảm bảo an toàn, tốt nhất mẹ bầu nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn trước khi thực hành các bài tập.

Các mẹ bầu có thể thực hiện bài tập hít thở giúp mở rộng phổi đơn giản như sau:

• Đứng thẳng người, 2 tay buông thẳng 2 bên
• Hít 1 hơi thật sâu đồng thời từ từ đưa 2 tay qua đầu
• Cần nâng cao đầu khi thở
• Sau đó từ từ thở ra và hạ tay xuống

Với bài tập này, mẹ bầu có thể thực hiện đều đặn mỗi ngày 10 phút hoặc tập bất cứ khi nào cảm thấy khó thở. Trên thực tế, ngoài khắc phục tình trạng khó thở thì các bài tập còn giúp tăng cường khả năng hô hấp cho mẹ bầu.

7. Bổ sung dưỡng chất đúng cách

Trong thời kỳ mang thai, mẹ bầu cần đảm bảo bổ sung đầy đủ dưỡng chất để giúp cho cả mẹ và bé luôn được khỏe mạnh. Dinh dưỡng thai kỳ là vấn đề khiến cho không ít mẹ bầu đau đầu do không phải ai cũng biết cách bổ sung dưỡng chất phù hợp.

Tình trạng khó thở khi mang thai trong nhiều trường hợp có thể là do thiếu máu gây ra. Chính vì vậy ngoài bổ sung các loại vitamin tổng hợp và canxi thì mẹ bầu cần chú ý bổ sung thêm sắt.

Một số thực phẩm giàu sắt bao gồm:

• Bông cải xanh
• Động vật thân mềm
• Các loại đậu
• Rau bina
• Hạt bí ngô
• Thịt đỏ

Trường hợp không thể cung cấp đủ lượng sắt cơ thể cần qua đường ăn uống thì mẹ bầu nên tham khảo bác sĩ để được chỉ dẫn sử dụng viên uống bổ sung. Điều này sẽ giúp dự phòng nguy cơ thiếu máu do thiếu sắt và ngăn ngừa tình trạng khó thở khi mang thai.

8. Sử dụng máy tạo oxy

Các giải pháp nêu trên chỉ đem lại hiệu quả tốt khi mẹ bầu bị khó thở ở mức độ nhẹ. Với các trường hợp bị khó thở nặng kèm theo các triệu chứng như hồi hộp không rõ nguyên nhân, tim đập nhanh, không đều, đau tức ngực, đánh trống ngực, khó thở cả khi nằm nghỉ… thì chị em cần khắc phục theo chỉ dẫn của bác sĩ chuyên khoa.

Bên cạnh đó nên trang bị cho mình một chiếc máy tạo oxy để sử dụng. Máy tạo oxy là một thiết bị y tế có thể mang tới nguồn oxy tinh khiết với nồng độ trên 90%. Vì vậy, khi có sự hỗ trợ của thiết bị này, các mẹ bầu sẽ nhanh chóng thoát khỏi tình trạng khó thở.

Khó thở khi mang thai là tình trạng phổ biến, mẹ bầu vẫn cần chú ý theo dõi. Trường hợp bị khó thở nặng kèm theo các triệu chứng bất thường khác mẹ bầu nên chủ động thăm khám bác sĩ. Ngoài áp dụng một số giải pháp tại nhà thì có thể một số mẹ bầu sẽ cần điều trị y tế.