Bệnh xuất huyết tử cung bất thường

Bài viết được tham vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ BÁC SĨ ĐỖ THANH HÀ – Khoa Phụ sảnTrưởng khoa phụ Bệnh viện Thuốc Dân Tộc – Cố vấn chuyên môn tại Trung tâm Thuốc dân tộc – Nguyễn Thị Định – Hà Nội

Xuất huyết tử cung bất thường xảy ra khiến chị em phụ nữ hoang mang, lo lắng. Biểu hiện này có liên quan đến nhiều nguyên nhân, trong đó đa số đều là các bệnh lý phụ khoa nguy hiểm cho phụ nữ. Chính vì thế ngay khi nhận thấy triệu chứng bất thường, tốt nhất chị em nên thăm khám sớm.

Tổng quan

Xuất huyết tử cung bất thường (Abnormal Uterne Bleeding - AUB) là tình trạng xuất huyết phụ khoa ở phụ nữ. Máu chảy ra từ ngã âm đạo ra ngoài không trong chu kỳ hành kinh hoặc trong chu kỳ nhưng với số lượng và màu sắc bất thường, thời gian xuất huyết dài, ngắn tùy thuộc nguyên nhân gây bệnh.

Nhiều phụ nữ gặp phải tình trạng xuất huyết tử cung bất thường

Thông thường vào thời gian hành kinh, máu kinh sẽ chảy ra từ 3-7 ngày tùy từng thể trạng của nữ giới. Một chu kỳ bình thường có thể dao động từ 21-35 ngày hoặc dài hơn. Trường hợp xuất huyết tử cung bất thường có thể xảy ra giữa các chu kỳ, đôi khi chảy máu bất thường sau quan hệ, xuất huyết sau mãn kinh, rong kinh kéo dài,...

Đây là một trong những biểu hiện phụ khoa không ổn định mà chị em phụ nữ nhiều người gặp phải. Theo đánh giá, nhiều khả năng đây là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý phụ khoa. Phụ nữ nếu phát hiện tình trạng ra máu bất thường nên chủ động đến gặp bác sĩ phụ sản để được tư vấn điều trị sớm.

Phân loại

Phân chia tình trạng xuất huyết tử cung bất thường thành 2 nhóm chính bao gồm xuất huyết tử cung chức năng và xuất huyết tử cung thực thể. Ngoài cách phân loại này, để dễ dàng hơn trong việc điều trị các chuyên gia sẽ phân nhỏ tình trạng xuất huyết tương ứng với khoảng cách, số ngày xuất huyết và lượng máu kinh ở mỗi bệnh nhân.

Cụ thể, có khoảng 7 loại xuất huyết thường gặp như sau:

  • Số lượng ngày hành kinh kéo dài gọi là rong kinh, mặc dù mỗi tháng kinh nguyệt vẫn có đều đặn. Tuy nhiên thời gian xuất huyết dài kéo theo lượng máu kinh mất đi khá nhiều.
  • Tình trạng rong huyết cũng là dạng xuất huyết bất thường thường gặp. Phụ nữ ra kinh không đều, khoảng cách giữa các chu kỳ không ổn định, đôi lúc hành kinh kéo dài, đôi lúc lại trở lại trạng thái bình thường.
  • Rong kinh rong huyết xảy ra đồng thời khiến khoảng cách hành kinh không đều, cùng lúc với lượng máu kinh chảy ra nhiều gây mất máu.
  • Cường kinh cũng là tình trạng xuất huyết bất thường phụ nữ có thể gặp phải. Khi đó khoảng cách số ngày hành kinh và thời gian hành kinh diễn ra bình thường, tuy nhiên lượng máu kinh lại tiết ra ồ ạt.
  • Trường hợp thiểu kinh cũng phổ biến, khi đó bệnh nhân sẽ có lượng máu kinh chảy ra rất ít trong khi khoảng cách, số này hành kinh diễn ra bình thường.
  • Tiếp theo là dạng kinh thưa với số ngày hành kinh diễn ra mỗi tháng không ổn định, máu kinh ở dạng vết.
  • Cuối cùng là hiện tượng vô kinh khi trong vòng 3 tháng liên tục phụ nữ không có kinh nguyệt.

Dựa vào loại xuất huyết tử cung bất thường, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị cho phụ nữ. Do hiện tượng xuất huyết có khả năng liên quan đến bệnh lý phụ khoa nên chị em không thể chủ quan. Thay vào đó phụ nữ nên thăm khám y tế sớm để sàng lọc bệnh lý và điều trị đúng cách.

Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ

Có rất nhiều nguyên nhân gây xuất huyết tử cung bất thường. Trong đó nhiều phụ nữ gặp phải tình trạng viêm nhiễm phụ khoa, mắc bệnh lý phụ khoa nặng không được phát hiện. Khi bệnh tiến triển có thể kéo theo nhiều biến chứng, do đó phụ nữ không nên chủ quan đối với hiện tượng xuất huyết bất thường.

Có rất nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng chảy máu tử cung bất thường

Dưới đây 6 nguyên nhân chính gây ra tình trạng xuất huyết tử cung bất thường, phụ nữ cần thận trọng:

- Xuất huyết tử cung do bệnh phụ khoa:

Nhiều trường hợp ghi nhận tình trạng xuất huyết tử cung bất thường do các bệnh phụ khoa. Trong đó các bệnh như:

  • Viêm cổ tử cung
  • Viêm niêm mạc tử cung
  • Viêm vùng chậu
  • U xơ tử cung
  • Polyp cổ tử cung
  • Ung thư tử cung

Và nhiều bệnh lý khác có khả năng gây chảy máu bất thường. Bệnh nhân cần thăm khám sớm để can thiệp kịp thời, tránh tình trạng viêm nhiễm phụ khoa biến chứng nặng. Trường hợp không phát hiện có thể gây vô sinh, hiếm muộn ở phụ nữ, biến chứng viêm nhiễm lan rộng ảnh hưởng các khu vực lân cận.

- Xuất huyết tử cung do rối loạn nội tiết:

Một số trường hợp phụ nữ bị xuất huyết tử cung bất thường do rối loạn hormone estrogen và progesterone. Thông qua các xét nghiệm, bác sĩ có thể nhận biết hormone nào đang bị mất cân bằng, tăng sinh quá mức. Bên cạnh đó, bệnh nhân cũng phải thực hiện các xét nghiệm liên quan khác nhằm đánh giá niêm mạc tử cung có bất thường hay không.

Thông thường phụ nữ khi bước vào giai đoạn tiền mãn kinh sẽ có chu kỳ kinh nguyệt ngắn, lượng máu kinh ít dần. Qua thăm khám bác sĩ sẽ phân biệt được đâu là hiện tượng tiền mãn kinh, đâu là hiện tượng ra máu bất thường do bệnh lý.

- Xuất huyết tử cung do sảy thai, mang thai ngoài tử cung:

Ngoài các nguyên nhân kể trên, một số trường hợp ghi nhận xuất huyết tử cung do phá thai, sảy thai hoặc mang thai ngoài tử cung. Khi đó bên cạnh tình trạng chảy máu bất thường, phụ nữ còn có các dấu hiệu khác như sốt cao, máu có mùi hôi lạ,...

Phụ nữ trong thai kỳ nếu nhận thấy máu chảy ra bất thường cần nhanh chóng đến gặp bác sĩ. Bởi đây có thể là cảnh báo dọa sảy thai hoặc sảy thai, mang thai ngoài tử cung. Bác sĩ sẽ thăm khám kỹ để đưa ra phương án khắc phục phù hợp cho bệnh nhân, tránh nguy cơ biến chứng, viêm nhiễm gây hại cho sức khỏe bà bầu và thai nhi.

- Xuất huyết tử cung hậu sản:

Sau khi sinh nở, sản dịch còn sót lại bên trong cơ thể phụ nữ. Mất khoảng vài tuần để sản sinh ra hết. Trong thời gian này, phụ nữ sẽ thường bị xuất huyết bất thường, máu chảy ra có màu đỏ tươi, dần chuyển sang nâu rồi hồng nhạt.

Trường hợp sau khi sinh phụ nữ thấy máu ra kéo dài hơn 3-4 tuần cần thông báo với bác sĩ. Bên cạnh đó, máu sản dịch bất thường khi có cục máu đông, lượng máu mất đi ồ ạt. Để tránh các rủi ro nguy hiểm sản phụ cần đến gặp bác sĩ ngay khi nhận thấy biểu hiện bất thường.

- Xuất huyết tử cung do bệnh lý khác:

Ngoài bệnh lý phụ khoa, phụ nữ có thể bị chảy máu tử cung do ảnh hưởng bởi các bệnh lý khác. Trong đó các trường hợp thường gặp là bệnh tuyến giáp, rối loạn phóng noãn, bất thường tử cung bẩm sinh, buồng trứng đa nang, đái tháo đường, suy buồng trứng sơ cấp,...

Các bệnh lý chuyển biến nặng ảnh hưởng gây ra hiện tượng xuất huyết tử cung bất thường

- Xuất huyết tử cung do các nguyên nhân khác:

Một số nguyên nhân khác có liên quan dẫn đến tình trạng xuất huyết tử cung bất thường kể đến như:

  • Sử dụng thuốc ngừa thai bừa bãi
  • Quan hệ tình dục mạng bạo
  • Đưa dị vật vào bên trong âm đạo gây trầy xước cổ tử cung
  • Thực hiện các thủ thuật điều trị bệnh phụ khoa tại cơ sở không uy tín, bị sẹo tử cung, tổn thương niêm mạc vùng kín
  • Ảnh hưởng bởi stress, căng thẳng
  • Do chấn thương, té ngã va đập vùng chậu làm xuất huyết tử cung bất thường

Bênh nhân cần được thăm khám và điều trị để tránh gặp phải các biến chứng ảnh hưởng sức khỏe. Thậm chí một số trường hợp bệnh nặng, máu chảy nhiều gây mất máu, đe dọa an toàn tính mạng của phụ nữ.

Triệu chứng và chẩn đoán

Triệu chứng

Phụ nữ nhận thấy hiện tượng xuất huyết tử cung bất thường thông qua biểu hiện:

  • Chảy máu bất thường giữa các chu kỳ kinh nguyệt, chảy máu không trong chu kỳ hành kinh.
  • Xuất huyết ồ ạt bất thường ở trẻ dậy thì, người trước mãn kinh hoặc sau thời gian mãn kinh.
  • Chảy máu sau khi quan hệ tinh dục.
  • Trong thời gian hành kinh lượng máu nhiều hoặc ít một cách bất thường.
  • Cường kinh kéo dài hơn 1 tuần không thấy thuyên giảm, thời gian hành kinh kéo dài hơn 8 ngày kèm theo tình trạng lượng máu kinh nhiều.
  • Chảy máu tử cung liên tục kéo dài hơn 6-12 tuần sau sinh nở là dấu hiệu bất thường.
  • Xuất huyết tử cung sau khi nạo phá thai, mổ lấy thai.
  • Chảy máu âm đạo tử cung ồ ạt, kéo dài sau khi sử dụng thuốc, nhất là các nhóm thuốc nội tiết như thuốc ngừa thai, tránh thai khẩn cấp.

Ngay khi nhận thấy các biểu hiện trên, phụ nữ cần đến bệnh viện thăm khám sớm. Bởi chúng đều là dấu hiệu cảnh báo vấn đề phụ khoa nguy hại cho sức khỏe sinh sản và sức khỏe tổng thể của phụ nữ. Bác sĩ sẽ thăm khám và giúp phụ nữ khắc phục cũng như phòng ngừa các rủi ro không mong muốn.

Chẩn đoán

Bác sĩ thăm hỏi tiền sử bệnh lý, triệu chứng đang gặp phải, đồng thời khai thác các thông tin liên quan đến chu kỳ kinh nguyệt bình thường, các thủ thuật đã từng thực hiện,... để đánh giá cơ bản tình trạng bệnh nhân gặp phải. Thực hiện các xét nghiệm cần thiết kết luận chẩn đoán bao gồm:

  • Phương pháp xét nghiệm máu
  • Siêu âm vùng chậu
  • Siêu âm bơm dịch tử cung
  • Chụp cộng hưởng tử, CT Scan
  • Nội soi buồng trứng
  • Sinh thiết nội mạc tử cung, dịch tử cung

Ngoài các biện pháp kể trên, bệnh nhân có thể được chỉ định thục hiện các biện pháp chẩn đoán khác nhằm đưa ra kết luận chính xác về bệnh lý mà bệnh nhân gặp phải. Sau khi có kết quả, bác sĩ sẽ hướng dẫn người bệnh cách điều trị phù hợp.

Biến chứng và tiên lượng

Xuất huyết tử cung bất thường có khả năng là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý phụ khoa nặng, do đó chị em phụ nữ cần hết sức thận trọng, chủ động trong việc thăm khám và điều trị. Trường hợp không phát hiện và can thiệp đúng cách có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Chẳng hạn:

Bệnh nhân nữ có thể bị vô sinh, hiếm muộn, thậm chí là bị đe dọa an toàn tính mạng

  • Nguy cơ viêm nhiễm phụ khoa lan rộng ảnh hưởng đến cơ quan vùng chậu, tác nhân gây hại theo đường máu đến các cơ quan khác trong cơ thể gây biến chứng nặng nề.
  • Xuất huyết lượng lớn gây ra tình trạng mất máu, cơ thể phụ nữ bị suy nhược nghiêm trọng.
  • Tăng rủi ro vô sinh, hiếm muộn cho phụ nữ nếu xuất huyết tử cung bất thường là bệnh lý nhưng không có cách điều trị phù hợp.
  • Nguy cơ xuất huyết là dấu hiệu cảnh báo sảy thai, thai chết lưu hoặc biểu hiện cảnh báo sinh non.
  • Bệnh nhân có thể bị thiếu máu nặng kèm theo tình trạng suy tim, thiếu máu mãn tính.
  • Trường hợp ung thư tử cung, viêm nhiễm nặng kéo dài không chỉ ảnh hưởng sức khỏe mà còn đe dọa an toàn tính mạng của phụ nữ.

Còn rất nhiều rủi ro khác có thể xảy ra khi phụ nữ bị xuất huyết tử cung bất thường không có biện pháp điều trị đúng đắn. Chính vì thế, bạn đọc không thể chủ quan. Thay vào đó hãy đến gặp bác sĩ phụ khoa sớm, khám và can thiệp khắc phục các vấn đề đang gặp phải nhằm bảo vệ sức khỏe sinh sản, sức khỏe tổng thể.

Điều trị

Dựa vào kết quả chẩn đoán, bác sĩ chỉ định phác đồ điều tri xuất huyết tử cung bất thường cho phụ nữ. Tùy tình trạng sức khỏe của bệnh nhân, các cách chữa được thực hiện như:

Điều trị nội khoa

Sử dụng thuốc điều trị cho bệnh nhân. Thuốc được kê đơn phù hợp với tình trạng sức khỏe của người bệnh, môt số loại:

  • Thuốc Estrogen liên hợp: Tiêm đường tĩnh mạch liều 25mg, dùng mỗi 4-6 tiếng một lần, sử dụng trong 24 tiếng. Không sử dụng thuốc cho nhóm bệnh nhân đang gặp vấn đề về huyết khối tĩnh mạch, bị thuyên tắc huyết khối động mạch, bị ung thư vú, bệnh về gan, tim mạch.
  • Thuốc ngừa thai phối hợp: Sử dụng theo đường uống, loại ngừa thai phối hợp một pha (Ethinyl Estradiol 35mcg). Tuân thủ phác đồ dùng 3 lần mỗi ngày, sử dụng trong một tuần. Không dùng cho người dị ứng thành phần trong thuốc, người bị nghiện thuốc lá, bệnh nhân bị cao huyết áp, rối loạn thuyên tắc huyết khối, bệnh gan, ung thư,... Chỉ dùng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ.
  • Thuốc Medroxypro-gesterone acetate: Dùng đường uống 20mg, ngày 3 lần, liên tục 7 ngày. Không dùng nếu bệnh nhân nằm trong nhóm chống chỉ định theo hướng dẫn của bác sĩ.
  • Thuốc Acid tranexamic: Dùng đường uống hoặc tiêm với liều phù hợp, sử dụng 3 lần mỗi ngày, liên tục 7 ngày. Chống chỉ định dùng thuốc đối với bệnh nhân bị loạn sắc mắc phải, bị huyết khối,...

Bên cạnh các loại thuốc kể trên, bác sĩ có thể chỉ định bệnh nhân sử dụng các nhóm kháng viêm, kháng sinh khác dựa theo kết quả chẩn đoán. Thuốc có tác dụng kiểm soát lượng máu chảy ra giảm nguy cơ thiếu máu và biến chứng.

Bác sĩ hướng dẫn người bệnh cách điều trị kiểm soát xuất huyết tử cung bất thường

Người bệnh sử dụng thuốc theo hướng dẫn, tuyệt đối không lạm dụng thuốc hoặc kết hợp thuốc bừa bãi để tránh gây ra các tác dụng phụ không tốt cho sức khỏe. Trong thời gian dùng thuốc nếu có biểu hiện lạ nên thông báo để bác sĩ điều chỉnh thuốc cho phù hợp khi cần thiết.

Điều trị ngoại khoa

Chỉ định điều trị ngoại khoa với trường hợp không đáp ứng điều trị bằng thuốc. Đặc biệt là khi tổn thương, viêm nhiễm phụ khoa của bệnh nhân đã trở nên nặng nề, lan rộng. Phương pháp can thiệp xâm lấn loại bỏ nguy cơ, giúp kéo dài tiên lượng sống cho người bệnh.

Tuy nhiên một điểm hạn chế đối với phụ nữ gặp vấn đề tử cung có nhu cầu sinh thêm con, nếu viêm nhiễm nghiêm trọng phải cắt bỏ tử cung. Bệnh nhân lúc này sẽ không còn cơ hội sinh con. Do đó trước khi điều trị bạn hãy trao đổi thận trọng với bác sĩ về mong muốn này.

Các biện pháp hiện đang được sử dụng để điều trị tình trạng xuất huyết tử cung bất thường:

  • Thuyên tắc động mạch tử cung: Chỉ định cho bệnh nhân xuất huyết tử cung do u xơ. Can thiệp ngoại khoa mục đích thuyên tắc mạch máu giảm nguy cơ u xơ được nuôi dưỡng có kích thước lớn hơn. Các biện pháp can thiệp sẽ được cân nhắc để giảm mức độ ảnh hưởng đến tử cung, chỉ tác động đến khối u.
  • Phẫu thuật loại bỏ niêm mạc tử cung: Biện pháp can thiệp có tác dụng kiểm soát lượng máu bị mất đi. Tuy nhiên đối với phụ nữ trong độ tuổi sinh sản, việc cắt niêm mạc tử cung đồng nghĩa với việc không thể mang thai về sau. Ngoài ra, phương pháp này cũng tiềm ẩn một số rủi ro, bao gồm xuất huyết dữ dội hơn, nguy hiểm đến tính mạng bệnh nhân. Bác sĩ sẽ trao đổi với người bệnh các ưu và nhược điểm trước khi tiến hành phẫu thuật.
  • Phương pháp loại bỏ tử cung: Đối với tình trạng viêm nhiễm nặng, áp dụng các biện pháp kể trên không hiệu quả phải chỉ định cắt bỏ tử cung. Phụ nữ sẽ không còn khả năng mang thai. Chỉ định cho bệnh nhân ung thư, kinh nguyệt sau khi thực hiện sẽ biến mất hoàn toàn.

Mỗi biện pháp can thiệp điều trị sẽ có những mặt tích cực và hạn chế. Tùy tình hình sức khỏe của bệnh nhân, bác sĩ sẽ cân nhắc giải pháp phù hợp. Bệnh nhân nên đến bệnh viện lớn, có bác sĩ giỏi, uy tín để khám chữa sớm, bảo vệ sức khỏe.

Phòng ngừa

Xuất huyết tử cung bất thường do nhiều nguyên nhân gây ra. Trong đó trường hợp xuất huyết do bệnh lý phụ khoa có nguy cơ biến chứng ảnh hưởng sức khỏe và khả năng sinh sản của phụ nữ. Do đó, mỗi người nên chủ động phòng bệnh để đảm bảo an toàn sức khỏe. Một số lưu ý:

Chủ động phòng bệnh xuất huyết tử cung bất thường bảo vệ sức khỏe sinh sản, sức khỏe tổng thể

  • Đối với phụ nữ đang mang thai nên bổ sung cho cơ thể đủ chất, khám thai định kỳ, tránh làm việc quá sức để giảm nguy cơ ảnh hưởng đến thai nhi.
  • Trường hợp mang thai ngoài tử cung cần can thiệp điều trị sớm để tránh gây biến chứng nguy hiểm.
  • Phụ nữ nên đảm bảo cung cấp đủ chất cho cơ thể mỗi ngày, kết hợp tập luyện thể dục giúp cơ thể dẻo dai, tràn đầy sức sống.
  • Vệ sinh vùng kín sạch sẽ, sử dụng dung dịch vệ sinh chuyên dụng, độ pH phù hợp để giúp "cô bé" luôn sạch và thơm.
  • Không tùy tiện nhét vật lạ vào âm đạo, không quan hệ mạnh bạo, nên sử dụng bao cao su và chung thủy đời sống 1 vợ 1 chồng. Không tùy tiện sử dụng thuốc ngừa thai, nhất là các loại thuốc khẩn cấp.
  • Nếu nhận thấy cơ thể có biểu hiện lạ, tốt nhất phụ nữ nên đến bệnh viện thăm khám sớm.
  • Khám sức khỏe định kỳ, sử dụng thuốc theo phác đồ, bảo vệ sức khỏe tổng thể và sức khỏe sinh sản.

Những câu hỏi quan trọng khi đi khám

1. Tôi bị chảy máu bất thường không trong chu kỳ kinh có sao không?

2. Xuất huyết tử cung bất thường ở giai đoạn dậy thì là do đâu?

3. Triệu chứng xuất huyết tử cung bất thường là gì?

4. Nguyên nhân nào khiến tôi bị xuất huyết tử cung bất thường?

5. Không điều trị tình trạng xuất huyết có tự khỏi không?

6. Dùng thuốc nào điều trị xuất huyết tử cung bất thường? Dùng trong bao lâu?

7. Tôi có gặp tác dụng phụ gì trong thời gian điều trị không?

8. Tôi cần đến bệnh viện kiểm tra bao lâu một lần?

9. Trong thời gian chữa xuất huyết tử cung bất thường tôi có cần kiêng quan hệ không?

10. Khi nào tôi phải phẫu thuật? Tôi có khả năng mang thai sau phẫu thuật không?

Xuất huyết tử cung bất thường có thể để lại nhiều di chứng cho bệnh nhân, nhất là trường hợp không điều trị đúng cách. Phụ nữ cần thăm khám sớm ngay khi phát hiện dấu hiệu xuất huyết bất thường, không nên chủ quan để tránh những rủi ro không mong muốn gây hại sức khỏe.