Bà bầu bị trĩ: Cách trị, làm co búi trĩ nhanh, an toàn

Kim Nhật Linh 7:17 - 15/06/2023

Đánh giá bài viết

5/5 - (2 bình chọn)

Bài viết được tham vấn chuyên môn bởi Bác sĩ CKII BÁC SĨ TRẦN THỊ HƯƠNG LAN – Khoa Nội – Tiêu hóa – Giám đốc Chuyên môn Thuốc Dân Tộc Chi Nhánh phía Nam – Cố vấn chuyên môn tại Trung tâm Thuốc dân tộc – Cơ sở TP Hồ Chí Minh

Bà bầu thuộc nhóm đối tượng dễ bị bệnh trĩ, đặc biệt là ba tháng cuối thai kỳ. Khi mắc bệnh thai phụ sẽ thường xuyên có cảm giác ngứa ngáy khó chịu, đau rát tại vùng hậu môn và chảy máu khi đi đại tiện. Tình trạng này cần được nhanh chóng điều trị để tránh làm ảnh hưởng đến sức khỏe của thai nhi và mẹ bầu. Thông tin trong bài viết sẽ hướng dẫn bạn cách chữa và làm co búi trĩ an toàn cho bà bầu bị trĩ.

Bà bầu dễ bị trĩ - Cách chữa và làm co búi trĩ an toàn — Tìm hiểu nguyên nhân khiến bà bầu dễ bị trĩ, biểu hiện, cách chữa và làm co búi trĩ an toàn

Bị trĩ khi mang thai là gì?

Bệnh trĩ là tình trạng phình giãn tĩnh mạch xung quanh vùng hậu môn trực tràng dẫn đến sưng, viêm, gây đau đớn và chảy máu khi đi đại tiện. Bệnh xảy ra phổ biến ở mọi đối tượng. Tuy nhiên bà bầu là một trong những nhóm đối tượng có nguy cơ bị trĩ cao.

Theo kết quả thống kê, có khoảng 50% phụ nữ mang thai có dấu hiệu bị trĩ hoặc mắc bệnh trĩ. Trong đó bệnh trĩ xảy ra phổ biến hơn ở 3 tháng cuối của thai kỳ. Một số thai phụ bị trĩ lần đầu do mang thai. Tuy nhiên ở một số trường hợp khác, bệnh có thể tái phát khi mang thai nếu đã bị trĩ trước đó.

Nguy cơ mắc bệnh trĩ cao hơn khi thai phụ bị táo bón. Bởi việc căng thẳng khi đi đại tiện, rặn nhiều sẽ làm tăng áp lực lên các tĩnh mạch thuộc hậu môn trực tràng. Từ đó dẫn đến sưng, phồng to và gây ra bệnh trĩ. Ngoài ra bệnh trĩ cũng có thể xảy ra do sự phát triển của thai nhi.

Bệnh trĩ xảy ra ở bà bầu được phân thành 2 loại phổ biến. Bao gồm bệnh trĩ ngoại và bệnh trĩ nội. Đối với bệnh trĩ ngoại, thai phụ có thể không cần phải tiến hành điều trị nếu bệnh không gây ra các triệu chứng khó chịu. Trong khi đó bệnh trĩ nội cần được tiến hành chữa trị bằng phương pháp nội khoa, không phẫu thuật.

Nguyên nhân khiến bà bầu bị trĩ

Trong thời gian mang thai, tử cung phát triển và chèn vào xương chậu. Sự tăng trưởng này tạo ra một áp lực lớn tác động lên các tĩnh mạch thuộc vùng hậu môn trực tràng. Từ đó khiến tĩnh mạch phình to, mở rộng, tăng thể tích và hình thành bệnh trĩ khi mang thai.

Kết quả thống kê cho thấy có đến 38% thai phụ mắc chứng táo bón tại một thời điểm trong thai kỳ. Nguyên nhân khiến bệnh lý này xuất hiện có thể là tử cung phát triển trong thời gian mang thai và chèn ép vào ruột.

Ngoài ra việc cơ thể thiếu chất sắt sẽ tạo điều kiện cho bệnh táo bón xuất hiện. Theo các chuyên gia, táo bón là một trong những nguyên nhân chính và phổ biến khiến bà bầu bị trĩ.

Một số nguyên nhân và yếu tố được liệt kê dưới đây cũng có khả năng làm tăng nguy cơ mắc bệnh trĩ ở bà bầu. Bao gồm:

Trọng lượng tăng khi mang thai
Rặn nhiều và căng thẳng khi đi đại tiện
Đứng lâu một chỗ hoặc ngồi nhiều trong một thời gian dài
Mang vác vật nặng hoặc nâng vật không đúng cách
Ngồi lâu trong nhà vệ sinh.

Tử cung phát triển chèn vào xương chậu và dẫn đến bệnh trĩ — Trong thời gian mang thai, tử cung phát triển chèn vào xương chậu và dẫn đến bệnh trĩ

Dấu hiệu nhận biết bà bầu bị bệnh trĩ

Để nhận biết bà bầu bị bệnh trĩ, bạn cần phụ thuộc vào loại trĩ mắc phải. Tuy nhiên các chuyên gia cho biết ở phụ nữ mang thai, bệnh trĩ ngoại xảy ra phổ biến hơn so với bệnh trĩ nội.

Bệnh trĩ nội thể hiện cho tình trạng búi trĩ hình thành và phát triển bên trong trực tràng. Áp lực từ tử cung sẽ tăng lên đáng kể khi mang thai. Từ đó hình thành bệnh trĩ nội.

Các dấu hiệu nhận biết bệnh trĩ nội ở phụ nữ mang thai gồm:

Đi ngoài ra máu: Thai phụ sau khi đi đại tiện có thể nhìn thấy máu lẫn vào khuôn phân hoặc dính trên giấy vệ sinh.
Sa búi trĩ: Sa búi trĩ là triệu chứng cảnh báo bệnh trĩ nội đã phát triển và chuyển sang giai đoạn nặng (bệnh trĩ độ 2, trĩ độ 3, trĩ độ 4). Đối với bệnh trĩ độ 2, búi trĩ sa ra ngoài khi đi đại tiện nhưng có thể tự co lại được. Đối với bệnh trĩ nội độ 3, búi trĩ sa ra ngoài khi đi đại tiện, không thể tự co lại được mà phải dùng tay nhét búi trĩ vào trong. Đối với bệnh trĩ nội độ 4, búi trĩ sa hoàn toàn ra khỏi ống hậu môn. Tình trạng sa búi trĩ có thể kèm theo cảm giác đau nhói và khó chịu.

Bệnh trĩ ngoại thể hiện cho tình trạng búi trĩ hình thành và phát triển ngoài ống hậu môn. Dấu hiệu nhận biết bệnh gồm:

Ngứa ngáy xung quanh vùng hậu môn
Khi dùng tay sờ có thể cảm nhận được búi trĩ ở viền hậu môn, mềm, nhẵn bóng và có màu hồng
Đau rát hậu môn. Cơn đau thường nghiêm trọng hơn khi ngồi
Chảy máu hậu môn kèm theo cảm giác đau đớn khi đi vệ sinh
Tiết dịch.

Các triệu chứng của bệnh trĩ ngoại có thể nhanh chóng thuyên giảm sau vài ngày áp dụng các biện pháp chăm sóc và điều trị. Tuy nhiên ở một số trường hợp nghiêm trọng hơn, một cục máu đông có thể hình thành và phát triển bên trong búi trĩ. Hiện tượng này được gọi là trĩ huyết khối.

Bị trĩ khi mang thai có nguy hiểm không?

Hầu hết trường hợp bị trĩ trong thời kỳ mang thai thường không quá nghiêm trọng, không làm ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe tổng thể và đời sống của thai phụ. Tuy nhiên các triệu chứng của bệnh có thể khiến mẹ bầu khó chịu, làm ảnh hưởng đến tâm lý dẫn đến căng thẳng và mệt mỏi.

Đối với những trường hợp nặng, người bệnh có thể mắc phải một số vấn đề sau:

Thiếu máu: Ở những trường hợp có búi trĩ chảy nhiều máu, việc không kiểm soát sẽ khiến mẹ bầu bị thiếu máu, cơ thể xanh xao, mệt mỏi, suy nhược và làm ảnh hưởng đến thai nhi.
Ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống: Bệnh trĩ có thể gây ra nhiều triệu chứng khó chịu (chảy máu,đau đớn, vướng víu, ngứa ngáy) khiến chất lượng cuộc sống của mẹ bầu và sự phát triển của thai nhi bị ảnh hưởng. Đặc biệt là bệnh trĩ ngoại.
Tắc nghẽn và bội nhiễm: Trong trường hợp không sớm thăm khám và điều trị, búi trĩ có thể nhanh chóng phát triển, gia tăng kích thước và hình thành trĩ huyết khối. Ngoài ra ự phát triển của búi trĩ có thể khiến ống hậu môn tiết dịch, tắc nghẽn, ẩm ướt, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn xâm nhập và khiến hậu môn bị nhiễm trùng. Trường hợp nặng có thể dẫn đến viêm, bội nhiễm và áp xe.

Thiếu máu là biến chứng thường gặp khi bị trĩ trong thời kỳ mang thai

Bệnh trĩ có thể tự khỏi sau khi sinh con không?

Đối với những trường hợp nhẹ, bệnh trĩ có thể tự khỏi sau khi phụ nữ mang thai và sinh nở mà không cần phải dùng thuốc hay áp dụng các phương pháp điều trị chuyên sâu khác. Nguyên nhân là do lượng máu, nồng độ hormone và áp lực trong ổ bụng sụt giảm mạnh sau khi sinh.

Tuy nhiên để đảm bảo an toàn và phòng ngừa những rủi ro không mong muốn, mẹ bầu nên áp dụng các biện pháp chăm sóc và điều trị thích hợp. Từ đó làm giảm cảm giác khó chịu do các triệu chứng và làm giảm nguy cơ mắc phải các biến chứng nghiêm trọng.

Cách chữa và làm co búi trĩ an toàn cho bà bầu bị trĩ

Việc thăm khám và tiến hành chữa bệnh cho bà bầu bị trĩ là điều cần thiết. Bởi nếu không áp dụng các phương pháp điều trị thích hợp, những triệu chứng khó chịu của bệnh sẽ trở nên nghiêm trọng hơn. Đồng thời gây đau đớn và làm tăng nguy cơ phát sinh biến chứng.

Để cải thiện bệnh trĩ khi mang thai, người bệnh có thể điều chỉnh lối sống và áp dụng các biện pháp khắc phục tại nhà. Đối với trường hợp nặng, thai phụ có thể đến cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị.

1. Cách làm co búi trĩ an toàn cho bà bầu

Các triệu chứng của bệnh có thể nhanh chóng thuyên giảm khi mẹ bầu áp dụng các biện pháp chăm sóc, điều trị và làm co búi trĩ tại nhà. Cụ thể:

Chườm đá: Chườm đá là biện pháp có khả năng cải thiện tốt các triệu chứng của bệnh trĩ. Điều này xuất hiện là do nhiệt độ thấp từ biện pháp chườm đá có khả năng gây tê tạm thời, làm giảm cảm giác đau rát, giảm sưng và giúp co búi trĩ. Để thực hiện bạn sử dụng một túi vải chứa đá lạnh áp trực tiếp lên vùng hậu môn từ 10 – 15 phút. Áp dụng từ 2 – 4 lần/ngày để cải thiện triệu chứng.
Ngâm mình trong nước ấm: Nhiệt độ cao từ biện pháp chườm ấm hoặc ngâm mình trong nước ấm có khả năng làm dịu nhanh tình trạng đau rát, giảm ngứa, giảm tiết dịch và làm co búi trĩ hiệu quả. Tuy nhiên thai phụ cần lưu ý trong thời gian ngâm mình trong nước ấm bạn không nên thêm xà phòng hoặc một số sản phẩm khác vào bồn ngâm. Bởi điều này có thể làm tăng nguy cơ kích ứng, nhiễm trùng hậu môn và gây ra nhiều bệnh lý khác.
Tăng cường vận động, thường xuyên luyện tập thể dục thể thao: Bà bầu bị trĩ nên tăng cường vận động, thường xuyên luyện tập thể dục thể thao bằng một số bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, bơi lội, yoga… Điều này sẽ giúp bạn kích thích quá trình lưu thông máu đến vùng hậu môn trực tràng. Đồng thời hỗ trợ làm co các búi trĩ. Ngoài ra việc tăng cường vận động và luyện tập thể dục thể thao còn giúp thai phụ kích thích nhu động ruột, phòng ngừa táo bón, giảm áp lực lên búi trĩ và cải thiện các triệu chứng.
Áp dụng các bài tập Kegel: Các bài tập Kegel có tác dụng củng cố những cơ quan sàn chậu, hỗ trợ các hoạt động của trực tràng, thúc đẩy quá trình lưu thông máu và làm co búi trĩ. Trước khi luyện tập bạn nên xác định các cơ co bóp. Để xác định, bạn cần ngưng tiểu giữa dòng. Sau khi xác định cơ, thai phụ siết cơ và giữ nguyên trạng thái trong 5 giây, nhẹ nhàng thả lỏng cơ thể và thư giãn. Cuối cùng lập lại động tác khoảng 10 lần.

Áp dụng các bài tập Kegel để củng cố những cơ quan sàn chậu và làm co búi trĩ an toàn cho bà bầu

2. Điều trị y tế

Đối với những trường hợp cần thiết, bệnh nhân cần gặp bác sĩ chuyên khoa để tiến hành thăm khám và điều trị. Sau khi có kết quả chẩn đoán, bác sĩ có thể yêu cầu bạn áp dụng một số phương pháp điều trị y tế để kiểm soát triệu chứng và phòng ngừa rủi ro xuất hiện.

Thông thường để điều trị bệnh trĩ trong thời kỳ mang thai, một số phương pháp dưới đây sẽ được bác sĩ xem xét và chỉ định:

Sử dụng thuốc: Để điều trị trĩ cho thai phụ, bác sĩ chuyên khoa sẽ ưu tiên sử dụng các loại thuốc kháng viêm và thuốc làm co búi trĩ ở dạng kem bôi hoặc thuốc mỡ. Đây đều là những loại thuốc có khả năng giảm ngứa, giảm viêm, làm teo búi trĩ và phòng ngừa tình trạng nhiễm trùng ở vùng hậu môn. Thuốc giảm đau và thuốc kháng viêm ở dạng viên uống không được khuyến cáo sử dụng cho phụ nữ mang thai vì thuốc có khả năng gây tác dụng phụ. Tuy nhiên đối với những trường hợp nghiêm trọng, bác sĩ chuyên khoa có thể cân nhắc và hướng dẫn bạn sử dụng thuốc trong thời gian ngắn.
Tiêm chất gây teo búi trĩ: Để làm teo búi trĩ, bác sĩ chuyên khoa sẽ tiêm trực tiếp vào búi trĩ một dung dịch hóa chất. Dung dịch này sau khi được tiêm sẽ phát huy tác dụng kích thích và làm teo búi trĩ, cuối cùng hình thành mô sẹo. Tuy nhiên bệnh có nguy cơ tái phát cao sau điều trị.
Thắt búi trĩ bằng dây cao su: Để chữa bệnh, bác sĩ chuyên khoa có thể sử dụng dây cao su y tế thắt vào chân búi trĩ. Hoạt động này sẽ ngăn chặn dòng máu lưu thông đến búi trĩ. Khi không được cung cấp máu và chất dinh dưỡng, búi trĩ sẽ teo lại và rụng sau 10 – 12 ngày áp dụng. Mô sẹo hình thành sau khi thắt trĩ bằng dây cao su có thể phòng ngừa bệnh trĩ tái phát ở vị trí cũ.
Phẫu thuật cắt trĩ: Phẫu thuật cắt trĩ là phương pháp có khả năng loại bỏ búi trĩ trong thời gian ngắn. Tuy nhiên phương pháp điều trị này thường tiềm ẩn nhiều rủi ro nhất định. Cụ thể gây mê toàn thân làm ảnh hưởng đến sức khỏe, đau đớn, tổn thương hậu môn, chảy máu, nhiễm trùng hậu môn. Chính vì thế phương pháp phẫu thuật cắt bỏ búi trĩ thường được xem xét cuối cùng, sau khi các phương pháp điều trị khác không mang đến kết quả khả quan.

Biện pháp phòng ngừa bệnh trĩ khi mang thai

Bên cạnh việc áp dụng các phương pháp điều trị theo sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa, mẹ bầu cần có chế độ sinh hoạt phù hợp, ăn uống khoa học, bổ sung đầy đủ dưỡng chất cơ thể để hỗ trợ chữa trị, phòng ngừa bệnh hình thành và tái phát.

Biện pháp phòng ngừa bệnh trĩ hình thành và tái phát khi mang thai gồm:

Uống nhiều nước lọc, nước ép rau củ quả và nước ép trái cây mỗi ngày để làm mềm phân, phòng ngừa bệnh táo bón, nâng cao sức đề kháng và sức khỏe tổng thể.
Thực hiện chế độ ăn uống giàu vitamin, chất xơ, omega-3 bằng cách thêm vào khẩu phần ăn uống mỗi ngày các loại rau xanh, khoai lang, trái cây, cá ngừ, cá hồi, các loại hạt, quả mọng…
Tránh mang vác vật cồng kềnh hoặc nhấc vật nặng.
Tránh tạo áp lực, buồn rầu, lo lắng và căng thẳng kéo dài.
Kiểm soát căng thẳng bằng cách ngồi thiền, nghe nhẹ hoặc luyện tập yoga.
Không rặn và tránh căng thẳng khi đi đại tiện. Đồng thời không ngồi lâu trong nhà vệ sinh.
Đi đại tiện ngay khi có nhu cầu hoặc xây dựng thói quen đi đại tiện vào một khung giờ nhất định trong ngày.
Không đứng hoặc ngồi lâu một chỗ.
Tăng cường vận động, tham gia vào các hoạt động sinh hoạt hoặc thường xuyên luyện tập thể dục thể thao để kích thích quá trình lưu thông máu đến vùng hậu môn trực tràng, phòng ngừa bệnh táo bón và nâng cao sức khỏe tổng thể. Phụ nữ mang thai có thể duy trì chế độ tập luyện bằng một số bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, bơi lội, luyện tập yoga…

Tăng cường vận động giúp kích thích quá trình lưu thông máu, phòng ngừa bệnh táo bón và nâng cao sức khỏe

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Ngay khi nhận thấy vùng hậu môn tiết dịch, đau rát và đi đại tiện ra máu hoặc triệu chứng của bệnh trĩ làm ảnh hưởng đến các hoạt động sinh hoạt thường ngày, thai phụ cần đến bệnh viện để kiểm tra và thăm khám cùng với bác sĩ chuyên khoa. Đồng thời áp dụng các phương pháp điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ.

Ngoài ra bà bầu cần đến bệnh viện và liên hệ ngay với bác sĩ chuyên khoa khi:

Chảy máu nghiêm trọng, máu bắn thành tia hoặc nhỏ giọt.
Triệu chứng đau rát, ngứa ngáy và tình trạng sa búi trĩ ngày càng trở nên nghiêm trọng hơn.
Hình thành trĩ huyết khối hoặc búi trĩ chuyển sang màu hơi xanh.

Bệnh trĩ có thể xuất hiện ở bất kỳ thời điểm nào trong thời kỳ mang thai. Tuy nhiên bệnh xảy ra phổ biến nhất trong giai đoạn 3 tháng cuối thai kỳ. Bệnh sẽ nhanh chóng thuyên giảm sau vài ngày sinh. Tuy nhiên đối với những trường hợp nghiêm trọng, mẹ bầu bị trĩ nên kết hợp chế độ ăn uống, sinh hoạt phù hợp cùng với các phương pháp điều trị chuyên sâu theo sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.