Vẹo cổ khi ngủ dậy: Nguyên nhân và cách xử lý

Chúng ta thường thức dậy và quen với việc có một cái cổ cứng nhắc. Tuy nhiên đối với nhiều người vẹo cổ khi ngủ dậy là một vấn đề vô cùng quan trọng. Bởi bệnh có thể gây đau đớn và dẫn đến nhiều bất lợi cho cuộc sống hàng ngày của họ.

Vẹo cổ khi ngủ dậy và các biện pháp giảm đau
Tìm hiểu chứng vẹo cổ khi ngủ dậy và các biện pháp giảm đau hiệu quả

Tổng quan về chứng vẹo cổ

1. Vẹo cổ là bệnh gì?

Vẹo cổ là một sự rối loạn vận động xuất hiện cùng với sự co thắt cơ trơn. Chính sự co thắt này đã tác động và hình thành nên những chuyển động bất thường của cơ cổ. Đồng thời khiến phần đầu của người bệnh bị nghiêng sang một bên. Bên cạnh đó vẹo cổ còn được gọi là bệnh loạn trương lực cơ lưu trú. Chứng vẹo cổ do co thắt là dạng phổ biến nhất của bệnh lý này.

Bệnh có thể tự phát không rõ nguyên nhân nhất là sau khi ngủ dậy hoăc xuất hiện do bệnh nhân có tiền sử bị chấn thương đầu, cổ. Bệnh không có khả năng rút ngắn tuổi thọ trung bình cũng không có khả năng đe dọa đến tính mạng của bạn. Tuy nhiên bệnh lại có khả năng tác động và gây nên nhiều biến chứng nguy hiểm như: Đau mãn tính, làm cong cột sống cổ.

2. Triệu chứng

Thời gian đầu khi mắc bệnh vẹo cổ, bạn sẽ nhận thấy cơ cổ gây ra những chuyển động bất thường, đồng thời các cơ bị co giật không thể kiểm soát. Hơn thế cơ cổ của bạn còn có những dấu hiệu bất thường theo từng cơn co giật và tình trạng này kéo dài trong một thời gian.

Cơn co giật có thể kéo và khiến phần đầu, phần cổ nghiên về nhiều hướng khác nhau. Tình trạng này xuất hiện với ba trạng thái Anterocollis, Retrocollis và Laterocollis.

  • Anterocollis có nghĩa là đầu bị chúi về phía trước với tư thế cổ gấp
  • Retrocollis có nghĩa là đầu bị ngữa ra đằng sau với tư thế cổ duỗi thẳng
  • Laterocollis có nghĩa là đầu bị nghiêng sang bên trái hoặc bên phải (nghiêng sang một bên vai).

Bên cạnh đó tình trạng vẹo cổ sẽ dẫn đến tình trạng co thắt cơ tạo nên triệu chứng đau nhức. Đồng thời bạn sẽ có cảm giác cơ cổ thắt chặt lại. Do bệnh xuất hiện ở vị trí cổ nên các dây thần kinh từ xương cổ trở xuống cũng bị bó chặt. Điều này sẽ khiến bạn gặp khó khăn khi nuốt. Đồng thời xuất hiện cơn đau dọc theo cổ lan xuống vai và cánh tay của bạn. Ngoài ra tình trạng đau đầu của bạn sẽ xuất hiện và trở nên nghiêm trọng hơn khi cơ cổ bị co cứng.

3. Nguyên nhân gây nên chứng vẹo cổ

Nguyên nhân chính gây nên tình trạng vẹo cổ là do sự khiếm khuyết trong việc tạo ra các chất dẫn truyền đến hệ thần kinh trong não. Khi đó khối chất xám có trong bán cầu đại não chịu sự tác động và bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Lượng chất xám này có vai trò đảm nhận và xử lý các tín hiệu dẫn đến sự co thắt cơ.

Ngoài ra bệnh vẹo cổ còn xuất hiện bởi những nguyên nhân sau:

  • Bẩm sinh
  • Xuất hiện đột ngột sau vài ngày bạn bị chấn thương đầu hoặc chấn thương cổ
  • Xuất hiện vài tháng sau khi bạn bị tai nạn
  • Chấn thương do ngủ không đúng tư thế
  • Co thắt cơ khi ngủ
  • Thường xuyên vận động mạnh ở vùng cổ
  • Thường xuyên sử dụng các loại thuốc tác động đến các cơ
  • Những người có tiền sử gia đình bị bệnh vẹo cổ…

Có thể bạn quan tâm: Đau cổ khi ngủ dậy: Nguyên nhân và cách hết đau nhanh

Tình trạng vẹo cổ phát triển như thế nào trong khi ngủ?

Một số cách khiến tình trạng vẹo cổ phát triển trong khi bạn ngủ bao gồm:

1. Góc lúng túng

Vùng đầu và vùng cổ của bạn có thể duy trì tình trạng ổn định ở một góc độ khó xử trong suốt một khoảng thời gian dài khi bạn ngủ. Trong thời gian đó các cơ và dây chằng của bạn có thể bị kéo căng. Các khớp cũng chịu sự ảnh hưởng gây nên tình trạng căng thẳng vượt quá giới hạn bình thường.

2. Chuyển động đột ngột

Việc lăn qua lăn lại khi ngủ, xuất hiện một vài phản ứng trong giấc mơ hoặc cử động đột ngột trong khi bạn ngủ có khả năng làm căng dây chằng, căng cơ, căng hoặc bong gân ở cổ.

Chuyển động đột ngột khi ngủ là nguyên nhân khiến tình trạng vẹo cổ phát triển
Chuyển động đột ngột khi ngủ là nguyên nhân khiến tình trạng vẹo cổ phát triển

3. Chấn thương từ trước

Một số chấn thương xảy ra trong khi thức như tai nạn, roi vọt khiến bạn đau trong nhiều giờ gây căng thẳng khiến tình trạng vẹo cổ, cứng khớp xuất hiện sau khi bạn ngủ.

4. Chấn thương lạm dụng

Chấn thương lạm dụng thường được mô tả như một hiện tượng mới, trong đó một phần của cơ thể chúng ta bị căng thẳng quá mức vượt quá sức chịu đựng của nó. Các cơ cổ được so sánh như một hệ thống ròng rọc và các dây. Chính vì thể nếu bạn nghiêng về phía trước hoặc cúi đầu xuống cả ngày sẽ tạo áp lực lên cổ và gây nên một vài căng thẳng trên hệ thống đó. Điều này khiến hệ thống ròng rọc và các dây gặp vấn đề tạo điều kiện thuận lợi cho bệnh vẹo cổ khi ngủ xuất hiện.

Chúng ta không thể luôn luôn thoát khỏi những hoạt động góp phần tạo nên sự căng thẳng này. Bởi khi làm việc bạn không thể nào tránh khỏi những căng thẳng. Căng thẳng nếu xuất hiện liên tục có thể khiến toàn bộ hệ thống cơ xương khớp của bạn bị ảnh hưởng và chịu áp lực vượt quá khả năng của nó.

Ngay cả khi chúng ta đi ngủ, chúng ta cũng không thể nằm yên một chỗ mà có xu hướng chuyển động suốt đêm, lăn từ bên này sang bên kia, nằm sấp hoặc nằm ngửa. Trong khoảng thời gian đó bạn sẽ dễ dàng nghiêng đầu quá xa về phía trước, nghiêng  đầu sang một bên hoặc ngửa đầu ra phía sau. Điều này có nghĩa một số bộ phận khác phải bù vào những vị trí không tự nhiên đó.

Có thể thấy nguyên nhân chính gây nên chứng vẹo cổ khi ngủ dậy là do quá trình căng cổ, căng cơ, tạo áp lực lên dây chằng hoặc bong gân. Tuy nhiên một số nguyên nhân khác khiến cổ của bạn thường xuyên gặp vấn đề khi ngủ còn là bệnh thoái hóa đĩa đệm cổ tử cung (nguyên nhân hàng đầu gây đau cổ, đau cánh tay) và viêm xương khớp mặt.

Xem thêm: Đau lưng mỏi cổ vai gáy là dấu hiệu của bệnh gì?

Biện pháp giảm đau cho chứng vẹo cổ khi ngủ dậy

Vẹo cổ khi ngủ dậy tạo nên triệu chứng đau nhức dai dẳng khiến người bệnh vô cùng khó chịu. Tuy nhiên bệnh nhân có thể khắc phục tình trạng này nhờ những biện pháp sau đây:

1. Liệu pháp băng (chườm đá) hoặc nhiệt

Nếu bạn có cảm giác đau cứng cổ hoặc nghi ngờ mình bị vẹo cổ, căng cổ sau khi thức dậy, bạn cần chườm đá ngay vào chỗ đau. Bởi điều này sẽ giúp bạn khắc phục được tình trạng căng cơ, bong gân, đồng thời hạn chế sưng. Liệu pháp băng sẽ phát huy tác dụng khi bạn thực hiện từ 10 – 20 phút mỗi lần và sử dụng nước đá trong khoảng từ 48 – 72 giờ đầu tiên.

Liệu pháp nhiệt bạn có thể sử dụng bao gồm tắm nước ấm và sử dụng khăn ấm hoặc miếng đệm sưởi ấm. Bởi điều này sẽ giúp bạn nới lỏng và giúp các cơ được thư giãn, đồng thời tác động và làm giảm đau, cải thiện phạm vi chuyển động cho bạn.

2. Sử dụng thuốc giảm đau không kê đơn

Nếu tình trạng vẹo cổ khi ngủ dậy của bạn tạo nên những cơn đau, căng cơ và cứng khớp nghiêm trọng, khiến khả năng di chuyển phần đầu và cổ của bạn bị hạn chế, bạn có thể mua và sử dụng những loại thuốc giảm đau không kê đơn theo sự hướng dẫn của dược sĩ. Một số loại thuốc bạn có thể sử dụng bao gồm Acetaminophen, Naproxen hoặc Ibuprofen.

3. Duỗi nhẹ nhàng phần cổ hoặc tự xoa bóp

Sau khi bạn sử dụng liệu pháp băng hoặc nhiệt, dùng thuốc giảm đau không kê đơn, bạn có thể nới lỏng thêm dây chằng, các cơ và khớp bằng cách duỗi nhẹ nhàng phần cổ hoặc tự xoa bóp. Điều này sẽ giúp các khớp ở cổ tăng dần sự linh hoạt mà không làm bạn cảm thấy quá đau đớn.

Bạn nên di chuyển phần đầu của mình trong phạm vi không đau theo hình vòng tròn nhỏ, sau đó di chuyển rộng thành một hình vòng tròn lớn. Tuy nhiên nếu bạn không thể thực hiện động tác xoay vòng này, bạn có thể di chuyển đầu thật chậm từ phải qua trái, từ trước ra sau và ngược lại trong phạm vi chuyển động không đau. Người bệnh cần làm điều này vài lần cho đến khi vùng căng cơ được nới lỏng ra, phạm vi chuyển động được mở rộng.

Ngoài ra bạn cũng có thể dùng tay nhẹ nhàng xoa bớp vị trí đau hoặc toàn bộ vùng cổ để các cơ có thời gian thư giãn và cải thiện.

Tự xoa bóp giúp làm giảm đau do chứng vẹo cổ khi ngủ dậy
Duỗi nhẹ nhàng phần cổ hoặc tự xoa bóp giúp làm giảm đau khi bị chứng vẹo cổ khi ngủ dậy

4. Đánh giá cơn đau và sử đổi hoạt động

Sau khi đã áp dụng những biện pháp trên, bạn nên nghỉ ngơi trong một thời gian ngắn. Sau đó đánh giá xem liệu những cơn đau do vẹo cổ khi ngủ gây nên có được cải thiện hay không. Nếu tình trạng vẹo cổ và những cơn đau không thuyên giảm mà trở nên nghiêm trọng hơn gây ảnh hưởng đến khả năng chuyển động, người bệnh nên dành thời gian nghỉ ngơi. Đồng thời tránh hoạt động gắng sức, hạn chế các hoạt động làm tăng cơn đau.

Bên cạnh đó người bệnh nên di chuyển chậm hoặc đi bộ xung quanh bởi nếu nằm nghỉ ngơi trên giường quá lâu có thể khiến tình trạng vẹo cổ và cơn đau kéo dài thêm. Thực hiện những bài tập giúp cổ chuyển động chậm, lên và xuống nhẹ nhàng từ bên này sang bên kia, từ trái sang phải. Điều này sẽ giúp cải thiện tình trạng căng cơ cổ của bạn.

Tránh hoạt động mạnh, di chuyển mạnh hoặc gật đầu. Hoạt động này sẽ giúp làm dịu cơn đau và cải thiện tình trạng viêm.

5. Sử dụng niệm

Để cải thiện tình trạng vẹo cổ khi ngủ dậy hoặc ngăn ngừa cơn đau cổ quay trở lại, bạn nên chọn cho mình một chiếc niệm chắc chắn mà không cần phải dùng gối hoặc bạn có thể sử dụng một chiếc gối cổ đặc biệt. Ngoài ra khi lái xe ô tô, bạn nên sử dụng một vòng đệm mềm để giảm bớt sự khó chịu trên cổ của bạn. Nếu không sử dụng chúng trong một thời gian dài cổ của bạn sẽ trở nên yếu hơn.

Khi nào người bệnh cần đến gặp bác sĩ?

Người bệnh nên gặp bác sĩ và trao đổi về tình trạng vẹo cổ khi ngủ dậy trong trường hợp những cơn đau xuất hiện thường xuyên hoặc kéo dài trên một tuần. Bên cạnh đó người bênh cũng cần báo ngay cho bác sĩ khi triệu chứng đau nhức xuất hiện một cách dữ dội; có cảm giác tê cứng, ngứa ran và co thắt mạnh tại vùng cổ, cánh tay; các cơ hoặc tư thế cổ bị nghiêng, bị gập. Trong trường hợp này có thể bác sĩ sẽ kê cho bạn một đơn thuốc giãn cơ.

Làm thế nào để ngăn ngừa tình trạng vẹo cổ khi ngủ dậy

Không phải tất cả tình trạng vẹo cổ khi ngủ dậy đều có thể được ngăn ngừa. Tuy nhiên những cách phòng ngừa dưới đây có thể giúp bạn giảm cơ hội phát triển của bệnh lý này.

1. Cân nhắc tư thế ngủ

Nếu bạn ngủ sấp sẽ tạo áp lực và gây nên nhiều căng thẳng hơn cho cột sống cổ. Bởi khi đó đầu của bạn sẽ bị đẩy sang một bên. Nếu có thể bạn nên nằm ngửa hoặc ngủ ở tư thế ngả lưng để lưng và cột sống cổ của bạn được thẳng. Ngoài ra bạn cũng có thể ngủ nghiêng để có thể giảm bớt những áp lực lên cổ, các cơ, dây chằng và khớp của bạn.

2. Tìm một chiếc gối phù hợp

Cũng giống như tư thế ngủ, không phải tất cả những loại gối đều tốt cho cột sống cổ và các cơ của bạn. Đối với những người thường xuyên ngủ nằm ngửa, bạn nên đặt một chiếc khăn nhỏ đã được cuộn sẵn hoặc một chiếc gối hình cung bên dưới cột sống. Điều này sẽ hỗ trợ tốt hơn trong lúc bạn ngủ. Đối với những người ngủ nghiêng một bên, bạn có thể đặt giữa hai đầu gối một chiếc gối nhỏ để giữ cho cột sống được thẳng hơn.

Những loại gối không quá cứng cũng không quá mềm là một sự chọn lựa tốt cho bạn. Bởi một chiếc gối cứng sẽ khiến đầu của bạn sẽ bị uốn cong, một chiếc gối rất mềm sẽ không cung cấp đủ sự hỗ trợ cho bạn.

Tìm một chiếc gối phù hợp giúp ngăn ngừa tình trạng vẹo cổ khi ngủ dậy
Tìm một chiếc gối phù hợp giúp ngăn ngừa tình trạng vẹo cổ khi ngủ dậy

3. Giữ nhiệt độ thoải mái

Nhiều người nói rằng mỗi sáng thức dậy họ bị vẹo cổ sau khi có một luồng khí mát từ cửa sổ, quạt máy, lỗ thông hơi thổi vào cơ thể họ trong đêm. Tài liệu y khoa vẫn chưa kiểm tra chi tiết về vấn đề này. Tuy nhiên tốt nhất bạn cần điều chỉnh nhiệt độ phù hợp trong khi ngủ để tránh lượng không khí lạnh thổi trực tiếp vào cổ và gây nên tình trạng co cứng, vẹo cổ khi ngủ dậy.

4. Sử dụng nệm

Bạn cần sử dụng một tấm nệm chắc chắn để vừa giúp bạn có một giấc ngủ ngon vừa hỗ trợ tốt quá trình ngăn ngừa vẹo cổ cho bạn.

5. Tập thể dục

Những người thường xuyên ngồi trước máy tính cả ngày, những người ít vận động cần vận động thường xuyên hơn hoặc thực hiện một số bài tập thể dục. Bạn có thể thường xuyên ngồi xuống đứng dậy, xoay nhẹ cổ hoặc dành nhiều thời gian đi bộ mỗi ngày. Điều này sẽ giúp bạn điều hòa tốt các cơ, dây chằng và giúp xương khớp khỏe mạnh hơn.

Đôi khi tình trạng vẹo cổ và những cơn đau có thể được cải thiện ngay sau khi người bệnh tiến hành thực hiện các phương pháp điều trị. Một số bệnh nhân khác lại mất khoảng thời gian từ một đến hai ngày để cơn đau có thể giảm rõ rệt. Thông thường tình trạng vẹo cổ khi ngủ dậy sẽ được khắc phục hoàn toàn trong vòng một tuần. Tuy nhiên nếu cơn đau kéo dài trên một tuần hoặc có dấu hiệu nghiêm trọng hơn, bạn cần đến bệnh viện để bác sĩ kiểm tra và tìm ra cách khắc phục.

Thông tin về vẹo cổ khi ngủ dậy và các biện pháp giảm đau trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Nếu có thắc mắc về vấn đề nào, bạn nên liên hệ trực tiếp với bác sĩ để được giải đáp. Chúng tôi không đưa ra lời khuyên, chẩn đoán và phương pháp điều trị thay cho bác sĩ có chuyên môn.

Có thể bạn quan tâm

Cảnh giác với chứng tràn dịch khớp háng ở trẻ em

Tràn dịch khớp háng ở trẻ em là tình trạng không phổ biến. Tuy nhiên khi bệnh phát sinh, trẻ...

Những kỹ thuật mới trong phẫu thuật thay khớp háng

Trong nhiều thập kỷ trở lại đây, phẫu thuật thay khớp háng đã có nhiều bước tiến lớn. Tiến bộ...

Những điều bạn cần biết về phẫu thuật thay khớp háng

Phẫu thuật thay thế khớp háng được coi là lựa chọn điều trị cuối cùng để giảm đau nhức, hạn...

Đau thần kinh tọa là gì? Nguyên nhân, dấu hiệu và điều trị

Đau thần kinh tọa còn có tên gọi khác là đau thần kinh hông to. Bệnh lý này được biểu...

Thoái hóa đốt sống cổ là gì? Cách chẩn đoán và điều trị

Thoái hóa đốt sống cổ thường xảy ra ở những người cao tuổi. Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng...

Giải đáp thắc mắc của độc giả cùng chuyên gia của chúng tôi!

Ths.BS Nguyễn Thị Tuyết Lan
Nguyên Trưởng khoa khám bệnh - BV YHCT trung ương

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *