Tinh trùng đặc như thế nào? Đặc hay lỏng là tốt?

Đặt lịch hẹn

×

TRẦN MẠNH XUYÊN

Trung tâm Thuốc dân tộc – Cơ sở TP Hồ Chí Minh

Đặt lịch

Nhiều nam giới có kết cấu tinh trùng đặc một cách tự nhiên. Chính vì thế, tình trạng này hoàn toàn bình thường, không tác động và không gây ra bất kỳ bệnh lý, vấn đề nguy hiểm nào. Tuy nhiên, ở một số trường hợp khác, tinh dịch gặp vấn đề và dày lên một cách bất thường kèm theo một số biểu hiện bất thường khác như thay đổi màu sắc, có mùi hôi khó chịu. Ở trường hợp này, nam giới cần sớm thăm khám và điều trị để tránh mắc phải những rủi ro liên quan đến khả năng sinh sản.

Tinh trùng đặc như thế nào?

Thông thường, lượng tinh dịch sau khi nam giới xuất ra sẽ có màu trắng sữa, có kết cấu sệt hơn so với nước. Tuy nhiên ở một số trường hợp ít gặp, sau khi nam giới tham gia vào hoạt động tình dục và xuất tinh, tinh dịch có hiện tượng đông đặc tương tự như hạch có kết cấu vón cục tương tự như cơm nguội.

Theo các bác sĩ chuyên khoa nam học, tinh dịch sẽ có độ đặc dính và kết cấu khác nhau ở từng cá nhân. Điều này chủ yếu phụ thuộc vào chất lượng cuộc sống, thói quen sinh hoạt và kết cấu sinh học. Thông thường kết cấu của tinh trùng cũng như tinh dịch sẽ thay đổi khi chịu sự tác động của những yếu tố sau:

• Chế độ dinh dưỡng và thói quen ăn uống mỗi ngày
• Nồng độ vitamin (nhất là vitamin B12) được dung nạp vào cơ thể
• Mức độ vận động và luyện tập thể chất
• Lối sống và thói quen sinh hoạt xấu như lạm dụng rượu bia, sử dụng cần sa
• Bệnh lý và những vấn đề về khả năng sinh sản, chức năng sinh lý
• Bẩm sinh.

Tinh trùng đặc hay lỏng là tốt?

Chính vì những điều trên, để xác định tinh trùng đặc, lỏng là tốt hay xấu, nam giới cần dựa vào cấu trúc, mức độ đặc sánh của tinh dịch và những yếu tố sau:

• Tinh trùng lỏng / loãng

Tinh trùng loãng như nước là một dạng bất thường của cấu trúc tinh dịch hay sinh lý nam. Tình trạng này là dấu hiệu cho thấy nồng độ tinh trùng tồn tại trong 1 ml tinh dịch thấp hơn so với bình thường. Ngoài ra ở một số trường hợp, tinh trùng loãng là biểu hiện của một số vấn đề liên quan đến tinh trùng và khả năng sinh sản. Cụ thể như tinh trùng bị khuyết tật, yếu ớt, tinh dịch không chứa tinh trùng.

• • Không có tinh trùng: Không có tinh trùng là tình trạng nghiêm trọng nhất của tinh trùng loãng. Ngoài ra tình trạng này cũng được xác định là nguyên nhân gây vô sinh ở nam.
  • Số lượng tinh trùng thấp: Có ít hơn 15 triệu tinh trùng tồn tại trong mỗi ml tinh dịch được xuất ra.
  • Tinh trùng dị tật: Tinh trùng dị tật thể hiện cho các tinh trùng không chứa thông tin di truyền hoặc có cấu tạo bất thường.
  • Tinh trùng yếu ớt: Tinh trùng di chuyển kém, vận tốc di chuyển chậm hoặc không có khả năng di động, dễ chết.
• Tinh dịch sền sệt, hơi đặc

Thông thường ngay sau khi xuất tinh kết cấu của tinh trùng sẽ thay đổi. Tinh dịch chứa tinh trùng sau khi xuất ra có màu trắng đục, thường sền sệt và hơi đặc.

Tuy nhiên tinh dịch sẽ loãng trong thời gian ngắn. Đồng thời trở nên lạnh hơn sau khoảng 4 – 5 phút tiếp xúc và chịu sự tác động của không khí. Đây được xác định là trạng thái bình thường của tinh trùng. Điều này chứng tỏ nam giới hoàn toàn bình thường, tinh trùng tốt.

• Tinh dịch đặc hơn, sệt hơn

Những trường hợp có tinh dịch sệt hơn và đặc hơn thường có nồng độ tinh trùng tồn tại trong cơ thể cao hơn mức bình thường. Bên cạnh đó thời gian cần và đủ để hóa lỏng tinh dịch sau khi nam giới xuất tinh sẽ lâu hơn. Tuy nhiên thường không vượt quá 30 – 60 phút.

Khả năng thụ thai sẽ tăng lên đáng kể ở những người đàn ông có nồng độ tinh trùng cao. Nguyên nhân là do tinh trùng đặc, sệt hơn bình thường ít có nguy cơ chảy ra khỏi âm đạo và tăng khả năng thụ thai.

Nhìn chung, tinh trùng hơi đặc hơn, sệt hơn bình thường được xác định là một dạng tinh trùng khỏe mạnh, có khả năng di động tốt và làm tăng khả năng thụ thai.

• Tinh dịch đặc quánh như keo

Những người đàn ông có tinh trùng đặc quánh như keo, tinh dịch sau 60 phút xuất ra hóa lỏng rất ít hoặc không hóa lỏng được gọi là hiện tượng tinh dịch đông đặc. Hiện tượng này khiến tinh trùng không thể di chuyển hay thoát ra ngoài, không thể thụ tinh do không bơi vào tử cung. Từ đó dẫn đến vô sinh.

Ngoài ra tình trạng này cũng khiến nam giới gặp nhiều khó khăn trong việc tham gia vào các hoạt động quan hệ tình dục và xuất tinh.

• Tinh trùng đặc vón cục như hạt gạo

Ở một số trường hợp nghiêm trọng lượng tinh dịch được xuất ra có dấu hiệu đặc và vón cục như hạt gạo, khi dùng tay bóp ra sẽ cảm thấy mịn. Hiện tượng tinh trùng đặc vón cục như hạt gạo thường là kết quả của những vấn đề liên quan đến viêm nhiễm cơ quan sinh dục, làm tăng nguy cơ vô sinh ở nam giới.

Tinh trùng đặc phản ánh điều gì?

Trong trường hợp tinh trùng đặc có màu xám hoặc trắng, có kết cấu hơi đặc và sền sệt, sẽ chảy nước sau 30 phút xuất tinh và tiếp xúc với không khí thì được đánh giá là tinh trùng khỏe mạnh. Tuy nhiên tinh trùng đặc quánh bất thường có thể là biểu hiện của một trong những vấn đề sau:

1. Mất nước

Nước là thành phần chính trong tinh dịch. Chính vì thế khi cơ thể bị mất nước hoặc không được cung cấp đủ lượng nước cần thiết có thể khiến tinh trùng đặc quánh như thạch.

Thiếu nước hay không cung cấp đủ nước có thể khiến nồng độ pH trong cơ thể bất thường, làm ảnh hưởng đến tính kiềm và tính chất axit trong tinh dịch. Từ đó khiến tinh dịch đặc quánh. Đồng thời làm ảnh hưởng đến nhiều cơ quan khác của cơ thể.

Tình trạng mất nước được biểu hiện bởi những dấu hiệu sau:

• Khô cổ họng
• Luôn khát nước
• Kiệt sức, chóng mặt
• Giảm số lần đi tiểu
• Mất ý thức ở trường hợp nghiêm trọng
• Nước tiểu có màu cam hoặc có màu vàng đậm
• Phân có màu tối.

2. Nhiễm trùng

Các bệnh lý, vấn đề liên quan đến tình trạng nhiễm trùng đường sinh dục có thể tác động và khiến cho tinh trùng đặc sánh. Nguyên nhân là do nhiễm trùng sinh dục có thể khiến số lượng bạch cầu tăng nhanh, đồng thời làm giảm lượng tinh dịch được sản xuất. Từ đó làm ảnh hưởng đến nồng độ tinh trùng tồn tại trong tinh dịch, làm thay đổi hình dạng của tinh trùng và kết cấu của tinh dịch.

Bên cạnh đó theo kết quả nghiên cứu, tình trạng nhiễm trùng đường sinh dục có thể khiến những tế bào bạch cầu tác động và tấn công tinh trùng. Điều này làm ảnh hưởng đến tinh dịch, nồng độ tinh trùng, khiến tinh dịch thay đổi màu, xuất hiện mùi hôi khó chịu và đặc sánh.

Ngoài ra, vi khuẩn gây nhiễm trùng, viêm nhiễm sinh dục có thể khiến tinh trùng gặp vấn đề, kết dính lại với nhau. Kết quả dẫn đến hiện tượng tinh trùng dính và đặc.

Khi bị nhiễm trùng đường sinh dục, nam giới còn nhận thấy cơ thể xuất hiện thêm một số dấu hiệu sau:

• Tinh hoàn bị sưng
• Rối loạn xuất tinh
• Nước tiểu có lẫn máu hoặc thay đổi màu sắc kèm theo mùi hôi lạ
• Đau rát khi đi tiểu hoặc khó tiểu.

3. Mất cân bằng nồng độ hormone

Tinh dịch chứa rất nhiều hormone sinh dục nam như Testosterone và các hormone khác với nhiệm vụ bảo vệ tinh trùng trong thời gian chúng di chuyển qua môi trường axit trong âm đạo. Việc mất cân bằng nồng độ hormone sinh dục nam có thể gây ra tình trạng tinh trùng màu vàng hoặc màu trắng đục kèm theo biểu hiện đặc sánh.

Nguyên nhân khiến nồng độ hormone trong cơ thể bị mất cân bằng có thể liên quan đến chế độ sinh hoạt, hoạt động thể chất, chế độ ăn uống và tuổi tác. Ngoài biểu hiện tinh dịch dày bất thường, nam giới còn có nguy cơ cao đối mặt với một số triệu chứng khó chịu khác, gồm:

• Rụng lông trên cơ thể hoặc rụng tóc
• Suy giảm ham muốn tình dục
• Bất lực hoặc gặp nhiều khó khăn trong thời gian quan hệ tình dục do khả năng cương dương giảm và không thể duy trì thời gian cương cứng của dương vật
• Cơ thể mệt mỏi, thường xuyên có cảm giác khó chịu
• Tăng lượng mỡ trong cơ thể, mất cơ bắp
• Sụt cân không rõ nguyên nhân.

4. Viêm túi tinh

Khi bị viêm túi tinh, nam giới sẽ nhận thấy những điều bất thường trong thời gian thực hiện các hoạt động quan hệ tình dục. Bên cạnh đó, người bệnh sẽ thường xuyên có dấu hiệu di tinh hoặc xuất tinh sớm.

Viêm túi tinh lâu ngày có thể khiến chất lượng tinh trùng suy giảm, khả năng sinh sản của nam giới bị ảnh hưởng. Chính vì thế, nam giới nên đến cơ sở y tế để tiến hành kiểm tra và điều trị ngay khi các dấu hiệu đầu tiên xuất hiện.

Viêm túi tinh thường đi kèm với những dấu hiệu sau:

• Dương vật bị đau khi thực hiện các hoạt động quan hệ tình dục
• Tinh trùng đặc, xuất hiện với màu vàng hoặc màu trắng đục
• Tinh trùng có lẫn máu hoặc có màu đỏ khi xuất tinh.

5. Thận hư yếu

Thận đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc sản sinh hormone. Chính vì thế, quá trình sản sinh tinh trùng sẽ bị ảnh hưởng khi thận hư yếu. Ngoài yếu tố cơ địa thì hầu hết trường hợp tinh trùng đặc thì do thận hư yếu gây ra.

Những dấu hiệu giúp nhận biết sớm tình trạng thận hư yếu gồm:

• Cơ thể mệt mỏi, suy nhược
• Đau lưng
• Suy giảm ham muốn tình dục.

6. Viêm tuyến tiền liệt

Viêm tuyến tiền liệt là một bệnh nhiễm trùng có thể làm ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, khả năng thụ tinh và chức năng sinh lý của nam giới. Khi tuyến tiền liệt bị viêm, nam giới sẽ mắc phải nhiều dấu hiệu bất thường sau:

• Tiểu đêm nhiều
• Đau rát khi đi tiểu hoặc tiểu rắt
• Đi tiểu nhiều hơn bình thường
• Rối loạn xuất tinh (xuất tinh sớm, xuất tinh muộn hoặc không xuất tinh)
• Tinh trùng đặc kèm theo mùi lạ khó chịu.

Một số nam giới sẽ có cảm giác đau rát ở vùng bìu, vùng bụng, vùng dưới thắt lưng, xương chậu, vùng trên xương mu. Ở một số trường hợp khác, nam giới xuất tinh có lẫn máu hoặc có cảm giác đau buốt khi xuất tinh.

Tinh trùng đặc khi nào cần gặp bác sĩ

Một số nam giới có tinh trùng đặc tự nhiên, không phải bệnh. Tuy nhiên ở một số trường hợp khác, tinh trùng đặc phát sinh từ thói quen sinh hoạt không lành mạnh, chế độ ăn uống thiếu khoa học, nhiễm trùng cơ quan sinh dục hoặc các bệnh lý khác, nam giới nên đến chuyên khoa nam học và chữa bệnh theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.

Nam giới nên đến cơ sở y tế khi nhận thấy tinh trùng dày lên bất thường kèm theo những dấu hiệu bất thường sau:

• Cơ thể mệt mỏi
• Có cảm giác đau đớn, khó chịu khi quan hệ tình dục
• Tiểu đau, tiểu nhiều lần trong đêm
• Khó tiểu
• Suy giảm ham muốn tình dục
• Tinh hoàn bị sưng
• Rối loạn xuất tinh
• Nước tiểu có lẫn máu hoặc thay đổi màu sắc kèm theo mùi hôi lạ
• Tinh dịch đổi màu.

Phương pháp điều trị tinh trùng đặc

Việc chỉ định các phương pháp điều trị tinh trùng đặc cần dựa vào mức độ nghiêm trọng và nguyên nhân gây bệnh. Bên cạnh đó để lựa chọn phương pháp điều trị thích hợp, nam giới cần tiến hành kiểm tra chất lượng tinh trùng bằng tinh dịch đồ.

Thông thường sau khi chẩn đoán, bác sĩ chuyên khoa sẽ yêu cầu bệnh nhân sử dụng một trong các loại thuốc được liệt kê dưới đây để điều trị tinh dịch đặc:

• Thuốc kháng virus: Thuốc kháng virus được chỉ định điều trị cho những trường hợp mắc chứng tinh trùng đặc do sự tác động của các loại virus.
• Thuốc kháng sinh: Thuốc kháng sinh khi được sử dụng sẽ phát huy tác dụng điều trị nhiễm khuẩn, thường được chỉ định điều trị cho những trường hợp có tinh dịch đặc do nhiễm virus. Loại thuốc này không có tác dụng khắc phục những vấn đề, bệnh lý do virus gây ra.
• Thuốc kháng viêm: Tác dụng chính của thuốc kháng viêm gồm chống hình thành phản ứng viêm, điều trị các bệnh lý nhiễm trùng, hỗ trợ hạ sốt và giảm đau. Trong quá trình khắc phục tình trạng tinh trùng đặc, thuốc kháng sinh được chỉ định để điều trị các bệnh lý nguyên nhân, có liên quan đến phản ứng viêm và tình trạng nhiễm trùng.
• Thuốc điều trị viêm tuyến tiền liệt: Thuốc điều trị viêm tuyến tiền liệt phù hợp với những bệnh nhân có tinh trùng đặc bất thường do tuyến tiền liệt bị viêm.
• Thuốc cân bằng Hormone sinh dục nam giới: Đối với những trường hợp có tinh trùng đặc do cơ thể bị mất cân bằng nồng độ hormone, bác sĩ chuyên khoa sẽ yêu cầu bệnh nhân sử dụng thuốc cân bằng Hormone sinh dục nam giới.

Lưu ý: Việc điều trị tinh dịch đặc bằng thuốc cần có sự chỉ định, hướng dẫn và theo dõi từ bác sĩ chuyên khoa nam học. Nam giới tuyệt đối không được tự ý sử dụng thuốc, mua thuốc điều trị bệnh tại nhà hoặc thay đổi liều dùng thuốc để tránh mắc phải những vấn đề, biến chứng không mong muốn.

Chế độ ăn uống và sinh hoạt cho người có tinh trùng đặc

Để phòng ngừa và hỗ trợ điều trị tinh trùng đặc, nâng cao số lượng và chất lượng tinh trùng, nam giới nên duy trì thói quen sinh hoạt lành mạnh kết hợp với chế độ ăn uống khoa học.

• Xây dựng và duy trì chế độ ăn uống lành mạnh: Nam giới nên xây dựng và duy trì chế độ ăn uống lành mạnh bằng cách ăn nhiều trái cây tươi, rau củ quả, thực phẩm giàu vitamin, chất chống oxy hóa và các loại thực phẩm tốt cho tinh trùng như hàu, củ tỏi, quả việt quất, chuối, tôm cua, hạt bí ngô, thực phẩm giàu axit béo omega-3, vitamin C, trứng, bơ, sữa chua, bông cải xanh, măng tây, lựu, ớt chuông… để hỗ trợ quá trình điều trị tinh dịch đặc, nâng cao số lượng và chất lượng tinh trùng.
• Luyện tập thể chất: Việc tăng cường vận động và luyện tập thể chất ở mức độ vừa phải có thể giúp nồng độ của các enzyme tăng cao. Từ đó giúp cơ thể chống oxy hóa và loại bỏ các gốc tự do. Đồng thời bảo vệ sinh trùng, phòng ngừa tinh trùng đặc.
• Duy trì cân nặng hợp lý: Theo kết quả nghiên cứu, chỉ số khối của cơ thể (BMI) tăng cao có thể làm giảm khả năng di chuyển của tinh trùng. Đồng thời cản trở quá trình sản sinh tinh trùng khỏe mạnh và giảm số lượng tinh trùng. Để duy trì cân nặng hợp lý, bạn nên tăng cường vận động và áp dụng chế độ dinh dưỡng theo hướng dẫn của chuyên gia.
• Hạn chế căng thẳng: Lo âu, buồn rầu, căng thẳng quá mức có thể khiến chức năng tình dục của nam giới bị suy giảm. Ngoài ra, áp lực, căng thẳng trong thời gian dài còn gây ra nhiều tác động xấu đối với quá trình sản sinh các hormone cần thiết cho quá trình sản xuất tinh trùng. Đồng thời khiến tinh trùng loãng hoặc đặc sệt bất thường. Vì thế bạn cần dành nhiều thời gian nghỉ ngơi, không nên làm việc quá sức, kiểm soát căn thẳng bằng các biện pháp đơn giản như nghe nhạc, đọc sách, sinh hoạt với gia đình / bạn bè, ngồi thiền, luyện tập yoga…
• Quan hệ tình dục an toàn, phòng ngừa các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục: Bệnh giang mai, bệnh lậu và nhiều bệnh lý lây nhiễm qua đường tình dục khác có khả năng làm tăng nguy cơ mắc chứng tinh trùng đặc, tinh trùng loãng, vô sinh, hiếm muộn, tinh trùng dị tật. Để bảo vệ tinh trùng, sức khỏe tổng thể và phòng ngừa các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục bạn nên sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục, hạn chế số lượng bạn tình. Tốt nhất nam giới nên duy trì mối quan hệ một vợ một chồng với người không bị nhiễm bệnh.

Tùy thuộc vào chất lượng cuộc sống, thói quen sinh hoạt, chế độ ăn uống và thể chất mà tính chất và cấu trúc của tinh trùng không giống nhau. Tuy nhiên nếu tinh trùng đặc xuất hiện cùng các biểu hiện bất thường, làm ảnh hưởng đến hoạt động tình dục, đời sống hoặc khiến bạn lo lắng, bạn nên trao đổi thông tin cùng bác sĩ chuyên khoa để tiến hành kiểm tra, chẩn đoán và chữa bệnh.