Nhộng – Món ăn bổ dưỡng nhưng dễ gây dị ứng

Đặt lịch hẹn

×

Nhộng – Món ăn bổ dưỡng nhưng dễ gây dị ứng

Nhộng – Món ăn bổ dưỡng nhưng dễ gây dị ứng

Đặt lịch

Mặc dù chứa nhiều dưỡng chất tốt cho sức khỏe nhưng việc sử dụng nhộng lại tiềm ẩn nguy cơ bị dị ứng rất cao. Người bị dị ứng nhộng thường có biểu hiện nổi phát ban ngứa, viêm da, mệt mỏi, đỏ bừng mặt, nghiêm trọng hơn là sốc phản vệ gây nguy hiểm đến tính mạng.

Nhộng là món ăn bổ dưỡng được nhiều người ưa chuộng. Theo nghiên cứu, cứ ăn 100g nhộng có thể cung cấp cho cơ thể 206 kcal, 13g protid và 6,5g lipid cùng nhiều loại vitamin và khoáng chất như vitamin A, B, C, K, canxi, muối khoáng. Đặc biệt, lượng protein trong nhộng còn nhiều hơn cả trứng gà và là thứ đạm rất dễ tiêu hóa.

Trong y học cổ truyền, nhộng tằm còn được sử làm vị thuốc với tên gọi là tàm dũng. Nó có vị ngọt, hơi mặn, tính bình giúp nhuận tràng, bồi bổ cơ thể.

Mặc dù rất bổ dưỡng và có nhiều lợi ích cho sức khỏe nhưng không phải ai cũng ăn được nhộng. Thực tế có không ít trường hợp bị dị ứng sau khi ăn nhộng dẫn đến nhiều triệu chứng khó chịu, thậm chí đe dọa đến tính mạng.

Nguyên nhân gây dị ứng nhộng

Hiện tượng dị ứng nhộng xảy ra khi hệ miễn dịch bị quá mẫn với một trong các chất có trong nhộng, nhất là protein. Phản ứng dị ứng có thể bùng phát khi hệ miễn dịch nhầm lẫn thành phần trong nhộng là chất có hại có hại nên chống lại bằng cách sản xuất nhiều tế bào bạch cầu lympho B và kháng thể IgE. Quá trình này vô tình giải phóng nhiều histamin dẫn đến dị ứng, viêm ngứa ngoài da và có thể ảnh hưởng đến nhiều bộ phận khác trong cơ thể.

Bên cạnh đó, việc bảo quản, chế biến nhộng không đúng cách có thể sản sinh ra nhiều độc tố làm tăng nguy cơ bị dị ứng với nhộng.

Những trường hợp dễ bị dị ứng nhộng

Bất cứ ai cũng có thể bị dị ứng với nhộng tằm. Tuy nhiên nhóm đối tượng dưới đây là có nguy cơ cao nhất:

• Trẻ sơ sinh và trẻ em
• Người cao tuổi
• Người có tiền sử bị dị ứng với các thực phẩm giàu protein như hải sản, trứng, sữa…
• Các trường hợp có cơ địa dị ứng
• Những người mắc các bệnh lý mãn tính có liên quan đến yếu tố cơ địa như hen phế quản, viêm mũi dị ứng, bệnh mề đay, viêm da dị ứng…

Triệu chứng dị ứng nhộng

Các dấu hiệu dị ứng nhộng có thể xuất hiện ngay sau khi ăn, sau vài giờ hoặc thậm chí là vài ngày kể từ khi ăn nhộng. Tùy thuộc vào số lượng nhộng ăn và cơ địa của mỗi người mà sẽ có phản ứng dị ứng nhanh hay chậm.

Thông thường, người bị dị ứng nhộng có thể gặp phải các triệu chứng dưới đây:

• Xuất hiện các nốt sẩn hoặc phát ban nổi rõ trên bề mặt da
• Ngứa gãi liên tục. Một số trường hợp càng gãi càng cảm thấy ngứa ngáy dữ dội hơn.
• Viêm da ở một vùng nhất định hoặc ở nhiều vị trí trên cơ thể nếu dị ứng nhộng nghiêm trọng
• Đỏ bừng mặt
• Hắt hơi, ngứa mũi, chảy nước mũi, nghẹt mũi
• Lên cơn hen suyễn hoặc tái phát viêm mũi dị ứng nếu đã mắc những căn bệnh này trước đó.
• Sưng môi lưỡi và cổ họng gây khó khăn cho việc ăn uống, nuốt thức ăn

• Thở khó, khi thở có tiếng khò khè nếu dị ứng nhộng gây viêm đường hô hấp.
• Ngứa ran trong miệng
• Các dấu hiệu bất thường ở đường hô hấp: Buồn nôn, nôn ói, ăn lâu tiêu, tiêu chảy, đau quặn bụng
• Cơ thể mệt mỏi
• Chóng mặt, hoa mắt hoặc ngất xỉu
• Sốc phản vệ

Dị ứng nhộng khi nào cần đi khám bác sĩ?

Việc tiến hành thăm khám bác sĩ và điều trị là cần thiết nếu bạn có những biểu hiện dị ứng nặng với nhộng, ngứa ngáy dữ dội trên diện rộng cản trở đến công việc cũng như giấc ngủ.

Hiếm khi một cá nhân bị dị ứng nhộng nghiêm trọng tới mức bị sốc phản vệ. Đây là một triệu chứng nguy hiểm, có thể gây tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời. Vì vậy, bạn nên đề phòng nếu thấy cơ thể có dấu hiệu bị sốc phản vệ sau khi ăn nhộng, bạn nên gọi Trung tâm cấp cứu 115 hoặc nhờ người nhà đưa tới bệnh viện ngay:

• Tắc nghẽn cổ họng
• Khó thở
• Mạnh đập nhanh, yếu
• Tụt huyết áp
• Mất ý thức
• Suy hô hấp
• Ngất xỉu

Cách chẩn đoán dị ứng nhộng

Các triệu chứng dị ứng nhộng có thể bị nhầm lẫn với chứng ngứa da thông thường hoặc các vấn đề y tế khác có liên quan đến dị ứng. Vì vậy, bên cạnh việc thăm khám lâm sàng ngoài da, trao đổi về tiền sử dị ứng, các triệu chứng đang gặp phải và chế độ ăn trước đó, bác sĩ có thể yêu cầu bạn thực hiện thêm một số xét nghiệm để chẩn đoán chính xác bệnh.

• Xét nghiệm máu:

Kỹ thuật này được thực hiện nhằm mục đích đo lượng kháng thể IgE trong máu. Hàm lượng IgE đặc hiệu tăng chứng tỏ bạn bị dị ứng với nhộng.

• Kiểm tra phản ứng da ( Kiểm tra chích da )

Xét nghiệm này thường cho kết quả trong vòng 15 – 30 phút. Bác sĩ sử dụng một cái kim tiêm chích nhẹ vào da ở cẳng tay và nhỏ giọt dung dịch chứa chất nghi ngờ gây dị ứng trong nhộng vào. Nếu có vết đỏ xuất hiện ở khu vực tiếp xúc thì xét nghiệm cho kết quả dương tính, tức bạn bị dị ứng với nhộng tằm.

Cách điều trị dị ứng nhộng

Khi có biểu hiện dị ứng nhộng, trước hết bạn nên ngưng sử dụng thực phẩm này ngay và loại bỏ hoàn toàn ra khỏi thực đơn trong tương lai. Sau đó tiến hành sơ cứu tại chỗ và lựa chọn phương pháp điều trị tùy theo mức độ dị ứng nặng hay nhẹ.

1. Sơ cứu tại chỗ khi bị dị ứng nhộng

Để ngăn không cho tình trạng dị ứng nhộng thêm nghiêm trọng, có thể áp dụng những cách sau:

• Gây nôn: Sử dụng tay hoặc một cái thìa nhỏ đè ngay phía cuống lưỡi để kích thích gây nôn, đẩy hết lượng thức ăn đã sử dụng ra ngoài.
• Hòa 1 thìa bột vitamin C với nước cho bệnh nhân uống. Vitamin C có tác dụng ức chế phản ứng dị ứng, thải độc, cải thiện khả năng miễn dịch và giúp cơ thể tỉnh táo hơn.
• Sau 15 phút, nếu các triệu chứng không thuyên giảm thì cho bệnh nhân dùng các thuốc chống axit. Bao gồm Maalox hoặc kreamin-S.
• Nếu bệnh nhân có biểu hiện sốc phản vệ thì người nhà nên gọi xe cấp cứu ngay. Trong lúc chờ đợi, hãy đặt bệnh nhân nằm trên giường, kê chân lên cao hơn so với đầu. Trường hợp khó thở thì xoa bóp bên ngoài lồng ngực kết hợp hô hấp nhân tạo nếu cần thiết.

2. Chữa dị ứng nhộng bằng thuốc Tây

Trường hợp bị dị ứng nhộng ở mức trung bình đến nặng, bác sĩ có thể chỉ định các thuốc dưới đây để cải thiện triệu chứng dị ứng:

– Thuốc kháng histamin 

Loại thuốc này có tác dụng chống dị ứng, giảm ngứa ngáy nổi mẩn trên da. Bạn có thể được đề nghị sử dụng thuốc kháng histamin dạng uống, nhỏ mắt hay thuốc bôi ngoài da tùy theo khu vực bị ảnh hưởng. Thông dụng nhất là các thuốc sau:

• Clorpheniramin Meleat: Đây là thuốc kháng histamin thế hệ 1. Clorpheniramin Maleat có tác dụng an thần nên có thể gây buồn ngủ, ngủ gật, kém tỉnh táo, mờ mắt. Vì vậy bạn không nên lái xe hay điều khiển máy móc sau khi uống thuốc.
• Loratadine và Cetirizine: Hai loại thuốc này nằm trong nhóm thuốc kháng histamin thế hệ 2. Khác với Clorpheniramin các thuốc này không gây buồn ngủ nên được ưu tiên lựa chọn cho người bị dị ứng nhộng tằm. Tuy nhiên Loratadine và Cetirizine cũng có thể gây ra một số tác dụng phụ như đau đầu, khô miệng, đặc biệt là khi dùng với liều cao kéo dài.

– Thuốc bôi chứa kẽm sulfat, methol hay phenol:

Đây là các thuốc điều trị tại chỗ để giảm cơn ngứa ngoài da.

– Thuốc Epinephrine:

Loại thuốc này chỉ được chỉ định điều trị cấp cứu cho các trường hợp bị sốc phản vệ do dị ứng nhộng. Thuốc được tiêm trực tiếp vào tĩnh mạch giúp dễ thở, ngăn ngừa suy hô hấp, giảm sưng ở môi, miệng, đồng thời ức chế phản ứng dị ứng đang diễn ra trong cơ thể.

– Cortisone: 

Thuốc được sử dụng theo đường tiêm phối hợp cùng thuốc kháng histamin. Mục đích sử dụng là giảm viêm cấp tốc trong đường hô hấp, giúp đường dẫn khí được thông thoáng, dễ thở.

– Thuốc đồng vận beta:

Thường dùng là Albuterol. Nhóm thuốc này cũng có tác dụng làm giảm triệu chứng ở đường hô hấp cho các trường hợp bị dị ứng nhộng có biểu hiện sốc phản vệ.

Riêng đối với các bệnh nhân bị dị ứng nhộng nghiêm trọng, có biểu hiện suy hô hấp hoặc không thể thở được, bác sĩ sẽ tiến hành cho bệnh nhân thở máy oxy.

3. Các phương pháp hỗ trợ điều trị dị ứng nhộng tại nhà

Một số mẹo tự nhiên có thể giúp cải thiện các triệu chứng khó chịu cho các trường hợp bị dị ứng nhẹ sau khi ăn nhộng.

• Chườm khăn lạnh:

Dùng một cái khăn lạnh nhúng vào nước đá, sau đó vớt ra vắt cho ráo bớt nước và đắp trực tiếp lên khu vực da bị ảnh hưởng. Làm như vậy có tác dụng giảm sưng viêm, xoa dịu cơn ngứa, làm cho các vết phát ban trên da nhanh lạnh. Bạn có thể chườm lạnh lặp lại nhiều lần trong ngày mỗi khi lên cơn ngứa ngáy khó chịu.

• Dùng kinh giới:

Hái ngọn và hoa của cây kinh giới đem sao nóng rồi bọc ngay vào trong một miếng vải sạch. Chườm lên khu vực bị ngứa nổi sẩn do dị ứng nhộng 3 – 4 lần trong ngày, mỗi lần khoảng 10 phút.

• Uống nước chanh ấm pha mật ong:

Hỗn hợp thức uống này giúp bổ sung nhiều vitamin C, E giúp chống dị ứng, thải độc, làm nhanh lành tổn thương trên da.

Bạn chỉ cần lấy 2 thìa mật ong pha chung với 150ml nước ấm và 1 thìa nước cốt chanh. Quậy đều lên và thưởng thức.

• Đắp nha đam:

Nha đam là nguyên liệu có đặc tính sát trùng mạnh, giúp diệt khuẩn, giảm ngứa, ngăn ngừa nhiễm trùng ở vùng da bị dị ứng.

Để trị dị ứng nhộng, bạn lấy gel nha đam thoa lên những khu vực da cần điều trị 2 – 3 lần trong ngày.

Trong quá trình chữa trị dị ứng nhộng tại nhà cần lưu ý:

• Không ăn các món có nhộng dù chỉ là một ít
• Khi mua các thực phẩm chế biến sẵn, cần thận trọng đọc kỹ thông tin in trên bao bì để không mua phải những sản phẩm có chứa thành phần liên quan đến nhộng.
• Vệ sinh da thường xuyên. Giữ cho vùng da bị dị ứng luôn khô ráo, sạch sẽ.
• Tránh sử dụng sữa tắm, xà phòng chứa chất tẩy mạnh hoặc chất tạo hương thơm tổng hợp khiến tổn thương bị kích ứng, lâu lành.
• Đảm bảo cung cấp đủ nước cho cơ thể. Chất lỏng sẽ giúp hỗ trợ đào thải các chất dị nguyên gây dị ứng trong cơ thể ra ngoài theo đường tiết niệu.
• Không mặc quần áo bó sát gây kỳ cọ vào tổn thương, làm tăng cơn ngứa, khiến tổn thương dễ bị nhiễm trùng.
• Rửa tay nhiều lần trong ngày với xà phòng diệt khuẩn, đặc biệt là trước và sau khi chăm sóc, bôi thuốc điều trị.
• Hạn chế gãi khi nên cơn ngứa
• Tăng lượng trái cây và rau xanh trong khẩu phần ăn để bổ sung các dưỡng chất tự nhiên giúp nuôi dưỡng, tái tạo tổn thương trên da. Tránh ăn nhiều đường, đồ cay nóng và các thực phẩm giàu protein.

Bị dị ứng nhộng bao lâu thì khỏi?

Không có câu trả lời chính xác cho vấn đề này bởi khả năng phục hồi của mỗi cá nhân chịu sự chi phối của nhiều yếu tố như:

• Mức độ dị ứng nhộng ở từng ca bệnh
• Thể trạng, cơ địa của bệnh nhân
• Thời điểm bắt đầu phát hiện bị dị ứng và tiến hành điều trị
• Cách điều trị

Thông thường, nếu người bệnh chỉ bị dị ứng nhộng nhẹ gây ngứa da nổi mẩn thông thường thì các triệu chứng này có thể thuyên giảm và biến mất sau vài ngày. Trường hợp bị dị ứng nặng các triệu chứng có thể kéo dài đến vài tuần. Điều quan trọng là bạn cần tích cực điều trị theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa và có chế độ chăm sóc đúng cách để tình trạng dị ứng nhộng tằm sớm chấm dứt.

Lưu ý: Thông tin trong bài không thể thay thế cho lời khuyên của bác sĩ.

Bạn nên tìm hiểu thêm

• Những thực phẩm hàng đầu dễ gây dị ứng bạn nên biết
• Bật mí 6 loại lá cây chữa viêm da dị ứng có ở quanh nhà

Tin bài liên quan

VTV2 giới thiệu bài thuốc ĐẶC TRỊ mề đay, dị ứng KHÔNG tái phát

Báo Pháp luật & Đời sống đưa tin nhà văn trẻ khỏi hẳn mề đay tại TT Thuốc dân tộc

Nguồn gốc bài thuốc Tiêu ban giải độc thang đặc trị mề đay

Tiêu ban giải độc thang liệu pháp "quý hơn vàng" cho mề đay sau sinh