Xét nghiệm phân tích tinh trùng khi nào? Điều cần biết

Đặt lịch hẹn

×

TRẦN MẠNH XUYÊN

Trung tâm Thuốc dân tộc – Cơ sở TP Hồ Chí Minh

Đặt lịch

Thông thường, một xét nghiệm phân tích tinh trùng thường liên quan đến việc kiểm tra một mẫu tinh dịch để đánh giá về tổng thể sức khỏe sinh sản của nam giới. Quá trình này có thể giúp bác sĩ xác định nam giới có khả năng thụ thai hay không hoặc xác nhận kết quả của việc thắt ống dẫn tinh có thành công hay không.

Tại sao phải làm xét nghiệm phân tích tinh trùng?

Nam giới có thể được bác sĩ yêu cầu phân tích tinh trùng vì những lý do khác nhau. Một số cá nhân tiến hành phân tích tinh trùng nếu họ gặp khó khăn trong việc thụ thai.

Trong các cặp vợ chồng chậm còn và khó thụ thai, ước tính yếu tố ở nam giới lên đến 40- 50% trong các trường hợp. Trong những nam giới có vấn đề về vô sinh – hiếm muộn, các bác sĩ tìm thấy 2% nam giới gặp vấn đề về tinh trùng của họ như:

• Số lượng tinh trùng thấp
• Tinh trùng có khả năng vận động kém
• Kích thước và hình dạng của tinh trùng bất thường.

Bên cạnh đó, còn có những nam giới sau khi triệt sản sẽ tiến hành kiểm tra tinh dịch xem có xuất hiện tinh trùng hay không. Từ đó sẽ giúp đánh giá sự thành công trong việc thắt ống dẫn tinh – một thủ tục phẫu thuật mà các bác sĩ tiến hành triệt sản ở nam vĩnh viễn.

Thực hiện xét nghiệm phân tích mẫu tinh trùng

Khi thực hiện phân tích tinh trùng, thông thường các bác sĩ sẽ yêu cầu nam giới cung cấp mẫu tinh dịch ngay tại trong phòng khám và bắt đầu tiến hành phân tích trong phòng thí nghiệm.

1. Cách lấy mẫu tinh trùng

Cách phổ biến nhất để thu thập mẫu tinh dịch là cho một nam giới thủ dâm và xuất tinh vào cốc vô trùng. Bác sĩ cho các quý ông vào một phòng riêng để thực hiện việc này.

Trong một số trường hợp, nam giới có thể thu thập mẫu tinh dịch tại nhà. Bác sĩ sẽ cung cấp cho bạn một bao cao su đặc biệt có chứa chất nuôi dưỡng tinh trùng khi tiến hành thu thập mẫu tinh dịch thông qua hoạt động tình dục. Khi thu thập mẫu tại nhà, nam giới phải nhớ giữ mẫu tinh dịch ở nhiệt độ phòng và mang đến phòng thí nghiệm trong một khoảng thời gian ngắn nhất có thể.

Để đảm bảo rằng mẫu tinh dịch có thể sử dụng được và cho ra kết quả chính xác cao nhất, bác sĩ sẽ dặn dò nam giới nên:

• Kiêng quan hệ tình dục hoặc thủ dâm trong vài ngày trước khi lấy mẫu
• Thời gian không xuất tinh ở nam giới không vượt quá 14 ngày trước khi tiến hành lấy mẫu
• Tránh uống rượu, cà phê và dùng các chất kích thích trước khi kiểm tra
• Không sử dụng chất bôi trơn khi thủ dâm lấy mẫu tinh dịch
• Thông báo cho bác sĩ về bất kỳ loại thuốc nào bạn đang dùng
• Tránh thực hiện xét nghiệm tinh dịch khi không khỏe hoặc căng thẳng.

Các bác sĩ khuyến cáo nam giới nên thực hiện phân tích tinh trung khoảng 2 lần trong 2 – 3 tuần. Vì đánh giá về tinh trùng có thể thay đổi theo từng ngày và còn phụ thuộc rất nhiều vào sức khỏe của nam giới.

Thông tin hữu ích: Nguyên nhân làm giảm số lượng tinh trùng ở nam giới bạn nên biết

2. Phân tích tinh trùng

Kết quả phân tích tinh trùng sẽ có trong vòng vài ngày. Việc phân tích tinh trùng nhằm xem xét một số yếu tố để đánh giá sức khỏe của tinh trùng như:

Số lượng và mật độ phân bố tinh trùng

Số lượng tinh trùng có trong 1 ml tinh dịch được xem là bình thường ít nhất phải từ 15 triệu ở mỗi ml tinh dịch hoặc không dưới 39 triệu tinh trùng trên mỗi mẫu tinh dịch.

Nếu trong mẫu tinh dịch mà nam giới cung cấp có ít hơn số này thì cho thấy bạn có số lượng tinh trùng thấp. Một số nghiên cứu cho thấy rằng có tới 90% các vấn đề vô sinh – hiếm muộn ở nam là do số lượng tinh trùng ít bất thường.

Khả năng vận động của tinh trùng

Khả năng di chuyển của tinh trùng đánh giá hiệu quả thụ thai của tinh trùng. Khả năng vận động thấp có thể làm giảm tỷ lệ thành công tinh trùng di chuyển qua hệ thống sinh sản nữ để thụ tinh cho trứng. Trong một mẫu tinh dịch, ít nhất phải có từ 50% tinh trùng có khả năng vận động bình thường thì nam giới mới được đánh giá là có sức khỏe sinh sản tốt.

Hình thái tinh trùng

Hình thái của tình trùng thường được xem xét ở khía cạnh là kích thước và hình dạng của từng tinh trùng. Tinh trùng bình thường có đuôi dài và đầu hình bầu dục (như nòng nọc của loài lưỡng cư).

Tinh trùng có kích thước hoặc hình dạng bất thường sẽ gặp khó khăn trong việc tiếp cận, xâm nhập và thụ tinh với trứng. Các bác sĩ cho biết, trong tinh dịch chứa tối thiểu 4% tinh trùng với dạng chuẩn.

Những yếu tố khác

Mặc dù số lượng, khả năng vận động và hình thái học của tinh trùng là ba trong số các yếu tố chính mà các chuyên gia y tế sẽ kiểm tra khi đánh giá khả năng sinh sản của nam giới. Tuy nhiên, bên cạnh đó cũng có các yếu tố khác mà bác sĩ sẽ xem xét khi thực hiện phân tích tinh trùng:

• Thể tích mẫu tinh dịch: Bác sĩ sẽ thường xem xét lượng tinh dịch mà nam giới cung cấp. Thông thường, một mẫu ít nhất phải có thể tích là nửa muỗng cà phê.
• Thời gian hóa lỏng: Tinh dịch khi rời khỏi cơ thể sẽ ở trong trạng thái một lớp dịch nhầy. Thời gian hóa lỏng càng lâu thì tinh dịch của bạn càng khỏe.
• Độ pH: Nếu tinh dịch có độ pH quá cao (tính kiềm) hoặc quá thấp (tính axit) có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của tinh trùng và khả năng di chuyển vào tử cung của người nữ.
• Nồng độ fructose trong tinh dịch: Các mẫu tinh dịch mà nam giới không có chứa tinh trùng thường là cảnh báo mức độ fructose thấp. Điều này cho thấy có thể nam giới đang gặp trục trặc ở tuyến tuyền liệt.

3. Kết quả bất thường có ý nghĩa gì?

Các bác sĩ khuyến cáo rằng, việc nam giới có kết quá phân tích tinh trùng bất thường không có nghĩa là bạn bị vô sinh – hiếm muộn vĩnh viễn. Thay vào đó, các chuyên gia có thể dựa vào kết quả phân tích như một công cụ để giúp xác định những yếu tố gây ảnh hưởng khả năng sinh sản.

Những phái mạnh có kết quả bất thường khi phân tích tinh trùng thường sẽ tiến hành nhiều cuộc xét nghiệm khác để giúp xác định chính xác nguyên nhân. Từ đó, các vấn đề sinh sản sẽ được điều trị theo phương pháp phù hợp.

Phân tích tinh dịch sau khi thắt ống dẫn tinh

Sau khi thắt ống dẫn tinh, các bác sĩ sẽ kiểm tra tinh dịch của nam giới vài lần xem có còn xuất hiện tinh trùng hay không:

• Nếu mẫu tinh dịch không còn chứa bất kỳ tinh trùng nào, các quý ông có thể ngừng sử dụng bao cao su và các hình thức kiểm soát sinh sản khác, vì lúc này khả năng thụ thai cho người nữ là không thể.
• Tuy nhiên, nếu tinh trùng vẫn còn xuất hiện, nam giới nên tiếp tục sử dụng biện pháp ngăn ngừa để tránh mang thai ngoài ý muốn. Các bác sĩ sẽ cần xét nghiệm phân tích tinh trùng cho đến khi tinh dịch của nam giới không còn thấy sự hiện diện của tinh trùng nữa.

Phân tích tinh trùng là một trong những xét nghiệm ưu tiên hàng đầu mà nam giới cần thực hiện nếu đang gặp khó khăn trong việc thụ thai hoặc để kiểm tra sự thành công của việc thắt ống dẫn tinh.

Nhiều trường hợp vô sinh nam có thể điều trị bằng cách thay đổi lối sống, dùng thuốc, phẫu thuật và các biện pháp can thiệp khác. Nếu những phương pháp này không thành công, bác sĩ hoặc cố vấn sinh sản có thể giúp các cặp đôi lựa chọn biện pháp khác. Chẳng hạn như tinh trùng của người hiến tặng hoặc nhận con nuôi.

ThuocDanToc.vn không đưa ra các lời khuyên, chẩn đoán hay các phương pháp điều trị y khoa.