Ho có phải là một triệu chứng của HIV?

Đặt lịch hẹn

×

Bác sĩ CKII BÁC SĨ TRẦN THỊ HƯƠNG LAN

Trung tâm Thuốc dân tộc – Cơ sở TP Hồ Chí Minh

Đặt lịch

HIV có thể gây ho khan và nhiều triệu chứng khác ảnh hưởng đến phổi, hệ hô hấp. Ho khan xảy ra khi hệ miễn dịch giảm khả năng chống lại sự nhiễm trùng và các bệnh khác. Tuy nhiên, khi gặp các vấn đề về hô hấp cũng có thể gây ho, không nhất thiết là do HIV.

Với sự tham vấn y khoa từ bác sĩ Nguyễn Thị Vân Anh, bài viết dưới đây sẽ giải đáp thắc mắc xung quanh vấn đề ho có phải là một triệu chứng của HIV không?

HIV là gì?

HIV là một loại virus tấn công hệ thống miễn dịch, nó đặc biệt nhắm vào một tập hợp các tế bào bạch cầu được gọi là tế bào T. Theo thời gian, hệ thống miễn dịch yếu đi khiến cơ thể không thể chống lại nhiễm trùng và các bệnh khác. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, 37 triệu người đang sống chung với HIV.

Nếu không được điều trị, HIV có thể tiến triển thành AIDS – còn được gọi là HIV giai đoạn 3. Ở những người bị HIV giai đoạn 3, hệ thống miễn dịch bị tổn hại nhiều nên các bệnh nhiễm trùng, ung thư dễ dàng xâm nhập và dẫn đến suy giảm về sức khỏe.

HIV lây truyền như thế nào?

HIV lây truyền khi một trong những chất dịch gồm tinh dịch, dịch trực tràng, dịch âm đạo, sữa mẹ, máu xâm nhập vào máu của bạn. Điều này thường xảy ra thông qua vết thương hở trên da hoặc màng nhầy (hay còn gọi là niêm mạc). Màng nhầy được tìm thấy trong lỗ hở của dương vật, âm đạo và trực tràng.

Con đường lây truyền HIV chủ yếu là:

• Quan hệ tình dục bằng miệng, âm đạo hoặc hậu môn không có biện pháp bảo vệ là bao cao su
• Chia sẻ hoặc tái sử dụng kim tiêm nhiễm HIV
• Khi mang thai, sinh nở hoặc cho con bú

HIV không chứa trong mồ hôi, nước bọt hay nước tiểu.

Triệu chứng HIV

Các triệu chứng của HIV bao gồm:

• Các triệu chứng giống cảm cúm, chẳng hạn như sốt trên 38 độ C, ớn lạnh, ho khan, đau cơ
• Sưng hạch bạch huyết ở cổ và nách
• Buồn nôn
• Giảm sự thèm ăn
• Phát ban ở cổ, mặt và ngực
• Loét

Một số người có thể không gặp bất cứ triệu chứng nào trong giai đoạn đầu hoặc chỉ gặp một đến hai triệu chứng.

Khi virus tiến triển, hệ thống miễn dịch suy yếu hơn nên người bị nhiễm HIV giai đoạn này có thể gặp các triệu chứng:

• Nhiễm nấm âm đạo
• Nấm miệng gây ra các mảng trắng dễ bị đau, chảy máu
• Nấm thực quản có thể dẫn đến khó nuốt

Vậy ho khan có phải triệu chứng HIV?

Qua trao đổi với bác sĩ Nguyễn Thị Vân Anh, được biết rằng ho khan có thể là triệu chứng sớm của HIV hoặc là dấu hiệu báo động rằng bệnh đang ở giai đoạn muộn. Trong 2 đến 4 tuần đầu sau khi nhiễm HIV, khoảng 40 – 90%  sẽ có các triệu chứng như bị cảm cúm. Ho khan là triệu chứng về hô hấp duy nhất xuất hiện trong giai đoạn đầu, kèm theo triệu chứng HIV cấp tính gồm mệt mỏi, sốt, ớn lạnh, đau cơ, đau họng, đổ mồ hôi.

Ho khan kéo dài cũng có thể là triệu chứng của HIV giai đoạn 3 (AIDS). Cơn ho thường trở nên tồi tệ hơn theo thời gian. Đồng thời, nó cũng là dấu hiệu viêm phổi, nhiễm trùng phổi do biến chứng của HIV ở một số người.

Nhưng cần lưu ý rằng ho khan vốn là một triệu chứng phổ biến. Trong trường hợp không có triệu chứng nhiễm HIV khác, ho khan có thể là kết quả của trào ngược axit, hen suyễn, tiếp xúc với không khí lạnh, nhiễm trùng xoang.

Nếu ho kéo dài trong một khoảng thời gian, người bệnh nên đi khám bác sĩ hoặc chuyên gia y tế để tiến hành kiểm tra toàn diện bao gồm chụp X-quang ngực để xác định nguyên nhân. Hoặc nếu bạn thuộc nhóm nguy cơ nhiễm HIV, bác sĩ sẽ đề nghị xét nghiệm HIV.

Nguyên nhân HIV gây ho khan

Nhiều bệnh nhiễm trùng hoặc bệnh lý có thể gây ho khan, khó thở ở người nhiễm HIV, bao gồm:

Nhiễm virus và ký sinh trùng

Người nhiễm HIV có thể dễ bị nhiễm virus và ký sinh trùng. Ví dụ, người nhiễm cytomegalovirus (CMV) thường gặp các vấn đề phổi. CMV là một loại virus phổ biến, nó không gây ra vấn đề gì ở người có hệ miễn dịch khỏe mạnh. Và ngược lại, những người dương tính với HIV, mang thai hoặc cả hai có hệ miễn dịch yếu ớt sẽ gặp không ít rắc rối với virus này.

Tương tự, ký sinh trùng Toxoplasma gondii gây ra bệnh toxoplasmosis, một tình trạng sức khỏe dẫn đến các vấn đề về phổi giống như bệnh lao hoặc một số loại viêm phổi ở người nhiễm HIV.

Nhiễm khuẩn

Một số bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn xâm nhập vào phổi hoặc đường hô hấp gây viêm, kích ứng dẫn đến ho khan. Các loại vi khuẩn có thể gây ho khan ở người bị HIV là:

• Haemophilus
• Mycobacterium avium complex (MAC)
• Mycobacterium kansasii
• Mycobacterium tuberculosis
• Pseudomonas aeruginosa
• Staphylococcus aureus
• Streptococcus pneumonia

Nhiễm nấm

Nấm xâm nhập vào phổi hoặc các bộ phận khác của cơ thể có thể gây ra các vấn đề về hô hấp. Sau đây là những loại nấm gây ho khan phổ biến nhất ở người nhiễm HIV:

• Một loại nấm thuộc chi Aspergillus
• Blastomyces dermatitidis
• Coccidioides immitis
• Cryptococcus neoformans
• Histoplasma capsulatum
• Pneumocystis jirovecii
• Talaromyces marneffei

Ung thư

Một số loại ung thư có nhiều khả năng ảnh hưởng đến người nhiễm HIV, đặc biệt là giai đoạn sau của quá trình phát triển của vi-rút. Các triệu chứng về phổi và hô hấp thường thấy ở người nhiễm HIV bị ung thư là:

• Đau ngực
• Ho, ho ra máu
• Khó thở

Ung thư có thể gây nên triệu chứng trên bao gồm ung thư Kaposi, u lympho không Hodgkin (hay còn gọi là ung thư hạch không Hodgkin hay u lympho ác tính không Hodgkin) và ung thư phổi.

So với người bình thường, người bị HIV có nguy cơ bị ung thư phổi cao gấp 3 lần.

Điều kiện khác

Một số tình trạng về phổi và hô hấp có thể gây ra vấn đề ở những người nhiễm HIV, bao gồm:

• Hen suyễn
• Bệnh tắc nghẽn phổi mãn tính
• Bệnh phổi mô kẽ
• Tăng huyết áp động mạch phổi
• U hạt

Khi nào cần đi khám bác sĩ

Nếu gặp các triệu chứng về hô hấp như ho khan, sốt, khó thở, ho có đờm dai dẳng hoặc nghiêm trọng thì người bệnh nên đi khám bác sĩ. Đặc biệt, hãy tìm kiếm sự chăm sóc y tế khi gặp các trường hợp sau:

• Ho ra máu
• Khó thở
• Đau ngực dữ dội

Chẩn đoán HIV như thế nào?

Bác sĩ có thể chẩn đoán HIV thông qua xét nghiệm máu. Phương pháp phổ biến nhất là xét nghiệm miễn dịch hấp thụ liên kết với enzyme (ELISA). Xét nghiệm này đo các kháng thể trong máu, nếu phát hiện kháng thể HIV, bạn có thể làm xét nghiệm thứ hai để xác nhận kết quả dương tính. Thử nghiệm thứ hai này được gọi là xét nghiệm miễn dịch, nếu kết quả của xét nghiệm này cũng cho kết quả dương tính thì bác sĩ sẽ chẩn đoán bạn bị HIV.

Tuy nhiên, xét nghiệm có thể cho kết quả âm tính do cơ thể bạn không tạo ra kháng thể ngay lập tức sau khi tiếp xúc với vi-rút. Thông thường, kháng thể không xuất hiện trong bốn đến sau tuần sau khi nhiễm vi-rút, đây gọi là thời kỳ cửa sổ. Nếu bạn nhận được kết quả âm tính và bác sĩ vẫn nghi ngờ bạn nhiễm HIV thì xét nghiệm sẽ được thực hiện sau bốn đến sáu tuần.

Điều trị ho khan do HIV

Sau khi chẩn đoán nếu xác nhận bạn không bị HIV mà là một tình trạng sức khỏe khác thì sẽ được điều trị tùy theo nguyên nhân.

Còn nếu xác nhận một người dương tính với HIV và có triệu chứng ho khan, trong hầu hết trường hợp người bệnh sẽ được điều trị để kiểm soát các triệu chứng hoặc giải quyết nhiễm trùng tiềm ẩn. Thuốc kháng vi-rút có thể giảm các vấn đề về hô hấp và các biến chứng khác.

Mặc dù vậy, các loại thuốc kháng vi-rút không thể chữa khỏi bệnh hoàn toàn mà chỉ có thể giúp kiểm soát, cải thiện chất lượng cuộc sống và ngăn ngừa sự tấn công dẫn đến HIV giai đoạn 3.

Trên đây là mối liên hệ giữa ho khan và HIV mà bạn cần biết. Nếu nhận thấy các biểu hiện, hãy thăm khám với bác sĩ có chuyên môn để chẩn đoán và điều trị kịp thời.

ThuocDanToc.vn không đưa ra lời khuyên, chẩn đoán hay phương pháp điều trị thay cho bác sĩ.