Chữa viêm họng hạt mãn tính bằng thuốc đông y

Đặt lịch hẹn

×

Chữa viêm họng hạt mãn tính bằng thuốc đông y

Chữa viêm họng hạt mãn tính bằng thuốc đông y

Đặt lịch

Các bài thuốc chữa viêm họng hạt từ đông y được chia theo từng thể bệnh cụ thể. Người bệnh cần xác định thể bệnh thông qua những triệu chứng lâm sàng để áp dụng các bài thuốc phù hợp.

Quan niệm của Đông y đối với bệnh viêm họng

Theo quan niệm Đông y, viêm họng và viêm họng hạt còn gọi là chứng hầu tý. Nguyên nhân hình thành là do đàm nhiệt tích tụ lâu ngày khiến phế (phổi) bị tổn thương dẫn đến tình trạng suy yếu, gây ho, đau cổ họng và sinh đờm.

Ban đầu bệnh gây sưng và ngứa họng, kèm theo triệu chứng tiết nhiều đờm. Nếu để kéo dài, yết hầu sẽ có xu hướng sưng đau, gây khó khăn khi giao tiếp và ăn uống.

Đông y cho rằng yết hầu là cửa ngõ của phế (phổi) có vai trò ngăn chặn tà khí và phong hàn xâm nhập vào bên trong. Tuy nhiên khi chính khí không khỏe, tà khí có thể xâm nhập vào các đường kinh mạch của yết hầu gây đau, đỏ và sưng loét.

Đông y chia viêm họng mãn tính theo các thể bệnh và điều trị cụ thể theo từng thể riêng biệt:

• Thể ngoại cảm phong hàn
• Thể ngoại cảm phải dịch độc thời khí
• Thể kinh dương minh tích nhiệt
• Thể khí hư
• Thể đàm hỏa
• Thể tỳ hư can uất
• Thể âm hư cảm nhiễm ngoại tà

Các bài thuốc đông y chữa viêm họng theo từng thể bệnh

Để áp dụng bài thuốc thích hợp, bạn nên xác định thể bệnh cụ thể thông qua các biểu hiện lâm sàng. Áp dụng bài thuốc không thích hợp có thể khiến việc điều trị không đem lại hiệu quả, thậm chí khiến bệnh tiến triển theo chiều hướng tiêu cực.

1. Bài thuốc theo thể ngoại cảm phong hàn

Thể ngoại cảm phong hàn đặc trưng bởi triệu chứng nghẹt mũi, sưng cổ họng nhẹ, đau, khó nuốt, tiếng khàn, đi kèm với những triệu chứng toàn thân như người ớn lạnh, sốt vừa, người nhức mỏi, đau đầu nhẹ và sợ gió.

Để giải chứng bệnh này, áp dụng phương pháp sơ giải biểu tà bằng các dược liệu sau.

• Chuẩn bị: Phòng phong, sài hồ, xuyên khung, cát cánh, cam thảo, kinh giới, độc hoạt, tiền hồ, chỉ xác, phục linh, khương hoạt mỗi thứ 12g.
• Thực hiện: Thêm 7 lát gừng tươi và 10 lá bạc hà sắc với những vị thuốc trên cùng 1.2l nước. Sắc đến khi còn lại 120ml, chia thành 5 lần uống và dùng hết trong ngày.

Bên cạnh bài thuốc uống, bạn có thể kết hợp với bài thuốc ngậm để giảm sưng yết hầu và cải thiện triệu chứng ho.

• Bài thuốc ngậm: Dùng lá hoặc củ xạ can tươi nhai cùng 1 lát gừng, nuốt nước từ từ và nhả bã. Ngày thực hiện 4 – 5 lần cho đến khi khỏi.

2. Bài thuốc thể ngoại cảm phải dịch độc thời khí

Thể bệnh này đặc trưng bởi triệu chứng cổ họng sưng đau dữ dội, khô rát và cảm thấy nghẹn khi nuốt. Người mắc chứng bệnh này có xu hướng sốt cao, khát, thích uống nước lạnh và dễ lây cho người khác.

Phương pháp điều trị thể bệnh này là thanh hỏa giải độc bằng các dược liệu có tính bình và tính mát.

• Chuẩn bị: Sử dụng cam thảo 10g, bạch linh 12g, ngưu bàng tử 12g, bạch thược 12g, cát cánh 12g, hoàng liên 8g, nhân sâm 10g, hoàng cầm 12g, phòng phong 12g, thăng ma 12g.
• Thực hiện: Đem các thảo dược này với 1 lát gừng tươi cùng 1.2l nước, sắc lấy 120ml nước, chia thành 5 lần uống.

Để bệnh nhanh hết, có thể dùng thêm bài thuốc nhai ngậm:

• Bài thuốc nhai ngậm: Nhai sinh khương 1 lát, hoắc hương 3 lá và xạ can 3 miếng, nuốt nước từ từ và bỏ bã. Ngày áp dụng 4 – 5 lần cho đến khi khỏi.

3. Bài thuốc kinh dương minh tích nhiệt

Kinh dương minh tích nhiệt là thể bệnh viêm họng gây đau, nóng như lửa trong yết hầu, luôn khát, sốt sợ nóng, mệt mỏi, bụng dạ bồn chồn, táo bón, tiểu tiện vàng.

Giải thể bệnh này bằng phương pháp thanh tiết uất nhiệt với bài thuốc Lương cách tán.

• Chuẩn bị: Chi tử, liên liều, hoàng cầm và bạc hà mỗi thứ 10g, mang tiêu, đại hoàng và cam thảo mỗi thứ 20g.
• Thực hiện: Để riêng bạc hà và mang tiêu. Dùng các vị còn lại đem sao giòn rồi tán mịn. Mỗi lần dùng 4g thuốc bột uống cùng nước sắc bạc hà và mang tiêu.

Kết hợp với bài thuốc nhai để giảm sưng họng:

• Bài thuốc nhai: Sử dụng sơn đậu căn 3 miếng và lá húng chanh 3 lá, nhai nuốt nước, bỏ bã. Ngày thực hiện 5 – 6 lần cho đến khi khỏi.

4. Bài thuốc theo thể đàm hỏa

Thể đàm hỏa có triệu chứng lâm sàng như sau: cổ họng đau nhức, nuốt nước bọt cũng đau, khó ăn uống, giọng khò kè, khó thở, phiền muộn và hay buồn nôn.

Giải thể bệnh này với phương pháp tiêu đàm chí yết thống thông qua bài thuốc Địch đàm thang.

• Chuẩn bị: Trúc nhự 8g, cam thảo 10g, chỉ thực 10g, phục linh 16g, nhân sâm 8g, thạch xương bồ 10g, đởm tinh 10g, quất hồng bì 16g và bán hạ 20g.
• Cách dùng: Đem sắc các vị trên với 5 lát gừng cùng 1.2l nước, lấy 120ml nước sắc, chia thành nhiều lần uống và dùng hết trong ngày.

Để giảm triệu chứng yết hầu đau nhức giúp người bệnh dễ nói năng và nuốt khi ăn uống, dùng bài thuốc sau:

• Bài thuốc nhai ngậm: Sử dụng cam thảo và ô mai nhục (thịt quả ô mai) nhai và nuốt nước từ từ, ngậm bã đến khi hết nước.

5. Bài thuốc theo thể khí hư

Thể khí hư gây đau họng nhưng khô rát, lười ăn uống, nói năng hạn chế, chân tay mềm và yếu sức, phân lỏng, mạch hư nhược.

Để giải chứng viêm họng mãn tính do thể khí hư dùng phương pháp bổ trung ích khí sinh tân dịch (bồi bổ sức khỏe để sinh khí chính, loại bỏ khí hư trong cơ thể) thông qua bài thuốc Bổ trung ích khí thang gia giảm.

• Chuẩn bị: Nhân sâm, trần bì, đương quy, thiên hoa phấn, thăng ma, sài hồ, bạch truật mỗi thứ 12g, cam thảo 10g, hoàng kỳ 24g.
• Thực hiện: Đem sắc các vị trên với 1.8l nước, bỏ bã và lấy 200ml nước sắc, chia thành 5 lần và dùng hết trong ngày.

Thể viêm họng này là dạng tổn thương phế mạn tính do khí hư uất hết lâu ngày trong kinh mạch. Để loại bỏ khí hư nên thực hiện châm cứu nhằm đả thông kinh mạch và giải phóng tắc nghẽn.

Tuy nhiên châm cứu là phương pháp chữa bệnh chuyên sâu nên cần được thực hiện bởi người có chuyên môn. Vì vậy bạn nên đến những cơ sở y tế lớn để thực hiện cách chữa này.

6. Bài thuốc theo thể tỳ hư can uất

Tỳ hư can uất là chứng bệnh do tỳ và can hư, dẫn đến phế bị suy giảm và uất kết. Dấu hiệu nhận biết thể bệnh này: Cổ họng sưng nhẹ, đau, hơi khô, ăn uống và nói năng khó, mệt mỏi, buồn nôn, lưỡi sinh rêu vàng, đại tiện rất thường, mạch huyền.

Để chữa chứng bệnh này, cần bổ tỳ sơ can để giảm uất kết lên phế bằng cách kết hợp bài Tiêu dao tán và Quy tỳ thang.

• Chuẩn bị: Cam thảo 8g, viễn chí 8g, sài hồ 10g, đương quy 10g, phục thần 12g, long nhãn nhục 12g, mộc hương 4g, nhân sâm 8g, bạc hà 8g, bạch thược 10g, bạch truật 12g, hoàng kỳ 12g với toan táo nhân 12g.
• Thực hiện: Sắc các vị thuốc với 1.5l nước, bỏ bã và lấy 250ml nước sắc. Ngày sắc 1 thang, chia nước sắc thành 5 lần uống.

Kết hợp với châm cứu và bài thuốc nhai ngậm để ức chế bệnh:

• Bài thuốc nhai ngậm: Dùng củ tam thất thái mỏng, tẩm với muối trong 5 – 7 ngày, sau đó sao giòn. Đem nhai với cam thảo, nuốt nước và bỏ bã. Để cải thiện triệu chứng, nên thực hiện 7 – 9 lần/ ngày.

7. Bài thuốc theo thể âm hư cảm nhiễm ngoại tà

Thể thận âm hư cảm nhiễm ngoại tà là chứng hầu tý phát sinh do thận hư khiến ngoại tà xâm nhập. Triệu chứng của thể bệnh này, bao gồm: Cổ họng sưng đau, khô, khó nuốt khi ăn, luôn khát, người mệt mỏi, đi kèm với triệu chứng táo bón, tiểu tiện vàng, ù tai, lưỡi có rêu vàng, lưng đau nhức và mạch tế sác.

Để chữa chứng bệnh này, cần thực hiện bài thuốc Ngọc nữ tiễn để bổ thận và tư âm.

• Chuẩn bị: Ngưu tất 12g, sinh địa 20g, tri mẫu 12g, mạch môn đông 16g và sinh thạch cao 24g.
• Thực hiện: Đem sắc với 1.8l nước, còn lại 150ml. Uống đều đặn mỗi ngày, chia thành 5 lần dùng.

Tương tự như thể tỳ hư can uất, để cải thiện thể thận âm hư cảm nhiễm ngoại tà cần kết hợp với phương pháp châm cứu và bài thuốc nhai ngậm.

• Bài thuốc nhai ngậm: Dùng tam thất ủ muối sao giòn nhai với lý tước (1 lá to), nuốt nước và nhả bã.

Bên cạnh việc thực hiện các biện pháp chữa viêm họng bằng đông y, bạn cần kết hợp với chế độ chăm sóc và dinh dưỡng phù hợp để đạt hiệu quả như mong đợi.

Những bài thuốc chữa viêm họng mãn tính từ đông y đều có nguồn gốc từ thiên nhiên nên chậm phát huy tác dụng hơn thuốc điều trị đặc hiệu. Người bệnh cần kiên trì khi áp dụng, tránh tình trạng bỏ dở, gây gián đoạn quá trình chữa bệnh.

Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, không phải tư vấn chuyên môn. Chúng tôi không đưa ra lời khuyên thay thế cho chỉ định từ nhân viên y tế!