Xuất huyết giảm tiểu cầu

Xuất huyết giảm tiểu cầu nếu không được phát hiện tiến triển nặng dần dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Các triệu chứng của bệnh giai đoạn đầu diễn ra âm thầm, không có quá nhiều dấu hiệu. Tuy nhiên khi bệnh tiến triển nặng hơn gây ra các rối loạn, xuất huyết làm ảnh hưởng nghiêm trọng sức khỏe bệnh nhân.

Xuất huyết giảm tiểu cầu là hiện tượng suy giảm số lượng tiểu cầu tủy xương hoặc ảnh hưởng bởi tình trạng tiểu cầu bị phá hủy tại máu ngoại vi. Bệnh nhân bị xuất hiện tiểu cầu có thể bị đe dọa đến an toàn tính mạng nếu không phát hiện kịp thời.

Để bạn đọc biết thêm về tầm quan trọng của tiểu cầu trong cơ thể, thì đây là tế bào máu có nhiệm vụ tham gia trực tiếp vào quá trình đông máu, nhờ đó khi cơ thể bị tổn thương, có vết thương hở, máu sẽ tự đông lại để cầm máu, tránh tình trạng mất nhiều máu.

Tiểu cầu còn hỗ trợ bạch cầu tiêu diệt vi khuẩn khi chúng xâm nhập vào cơ thể. Bên cạnh đó, tiểu cầu còn giúp bảo vệ cơ thể tránh khỏi những tác nhân gây hại xâm nhập vào bên trong như các vi sinh vật. Ở người khỏe mạnh bình thường số lượng tiểu cầu được đo lường đạt từ 150.000/mcL -  400.000/mcL.

Vì đóng vai trò quan trọng nên khi bị suy giảm số lượng tiểu cầu, cơ thể người bệnh sẽ phát sinh nhiều triệu chứng. Xuất huyết giảm tiểu cầu có thể gây ra nhiều biến chứng nếu người bệnh không phát hiện, can thiệp điều trị bằng giải pháp phù hợp. Bất kỳ đối tượng nào cũng có thể mắc phải bệnh lý này, do đó bạn đọc cần hết sức thận trọng.

Bệnh được phân thành hai dạng chính dựa trên mức độ ảnh hưởng của xuất huyết giảm tiểu cầu, bao gồm:

• Xuất huyết giảm tiểu cầu cấp tính: Xuất hiện phổ biến ở trẻ em, người bệnh phải trải qua các biểu hiện bất thường trong vòng ít hơn 6 tháng. Các triệu chứng đột ngột xuất hiện, nếu được kiểm soát có thể đảm bảo an toàn sức khỏe.
• Xuất huyết giảm tiểu cầu mãn tính: Kéo dài hơn 6 tháng, người bệnh có thể là trẻ em, người lớn, trong đó người lớn mắc bệnh chiếm tỷ lệ cao hơn.

Xuất huyết giảm tiểu cầu được xác định nguyên nhân gây bệnh có liên quan đến hệ miễn dịch. Hệ thống miễn dịch nhầm lẫn tiểu cầu là dị nguyên dẫn đến việc tấn công và tiêu diệt chúng. Đặc biệt nhóm tiểu cầu gắn kháng thể bị loại bỏ tại lách làm số lượng tiểu cầu bị sụt giảm nhanh chóng.

Rối loạn hệ miễn dịch là nguyên nhân chính gây bệnh xuất huyết giảm tiểu cầu. Trường hợp trẻ em hiện tượng giảm tiểu cầu thường xuất hiện sau khi bé trải qua đợt nhiễm virus. Trong khi đó ở người lớn tình trạng xuất huyết giảm tiểu cầu có thể xảy ra do ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, ở bất kỳ thời gian nào.

Những đối tượng sau đây được cho rằng có nguy cơ mắc xuất huyết giảm tiểu cầu cao nhất. Bao gồm:

• Người đang dùng thuốc điều trị bệnh có thể gặp phải những rối loạn bên trong cơ thể.
• Người dùng hóa chất điều trị bệnh khiến tiểu cầu sản sinh ít dần, dẫn đến hiện tượng suy giảm tiểu cầu.
• Những đối tượng sử dụng tia xạ điều trị bệnh chuyên sâu ảnh hưởng đến hệ miễn dịch, gây sụt giảm sản sinh tiểu cầu.
• Người thường xuyên sử dụng thuốc lá, uống rượu bia, tiếp xúc với hóa chất,....
• Trường hợp bệnh nhân bị rối loạn đông máu nội mạch.

Triệu chứng

Nhận biết sớm các biểu hiện bất thường và điều trị, đảm bảo giảm thiểu nguy cơ cho bệnh nhân. Mặc dù vậy, không phải trường hợp nào cũng phát hiện xuất huyết giảm tiểu cầu từ sớm. Bởi, bệnh diễn biến khá âm thầm, đến khi nặng nề các triệu chứng mới bùng phát dữ dội.

Dưới đây là những dấu hiệu xuất huyết giảm tiểu cầu từ nhẹ đến nặng nề, bạn đọc hết sức lưu ý:

• Tình trạng vết thương trên da do trầy xước, vết cắt có hiện tượng chảy máu kéo dài, khó cầm máu.
• Một số đối tượng bị chảy máu răng lợi, chảy máu mũi thường xuyên.
• Quan sát màu nước tiểu lạ, sẫm, đôi khi lẫn máu, đi ngoài phân kèm máu.
• Cơ thể mệt mỏi, uể oải, kinh nguyệt ở nữ giới thường kéo dài hơn bình thường.
• Da dễ bị bầm tím, xuất hiện nhiều nốt đỏ, tím.

Một số trường hợp bệnh nhân không có triệu chứng nào bất thường khi đi kiểm tra sức khỏe, xét nghiệm máu định kỳ phát hiện chỉ số tiểu cầu giảm. Khi đó, bác sĩ sẽ xem xét và chỉ định phác đồ điều trị cho bệnh nhân. Áp dụng biện pháp điều trị phù hợp, kết hợp chăm sóc cơ thể đúng cách để bảo vệ an toàn sức khỏe.

Chẩn đoán

Hiện nay với sự phát triển của y học hiện đại, việc chẩn đoán phát hiện bệnh đã dễ dàng hơn. Bệnh nhân có thể được bác sĩ khám lâm sàng thông qua thu thập thông tin về tiền sử bệnh lý, thuốc đang dùng, triệu chứng đang gặp phải,... để có cái nhìn tổng quát, đánh giá sơ bộ tình hình sức khỏe của bệnh nhân.

Sau đó, bác sĩ sẽ chỉ định bệnh nhân thực hiện các xét nghiệm cần thiết để củng cố kết quả chẩn đoán. Trong đó, xét nghiệm máu là một trong những xét nghiệm cần thiết để chẩn đoán xuất huyết giảm tiểu cầu. Ngoài ra, bệnh nhân còn được xét nghiệm phết máu ngoại biên, xét nghiệm tủy đồ.

Những trường hợp cần thiết khác, người bệnh có thể được bác sĩ hướng dẫn thực hiện xét nghiệm vi sinh, xét nghiệm hệ miễn dịch, xét nghiệm thiếu máu,... Thông qua kết quả chẩn đoán, bác sĩ sẽ chỉ định phác đồ điều trị bệnh tương ứng cho bệnh nhân.

Người mắc xuất huyết giảm tiểu cầu nếu phát hiện muộn, không điều trị có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm. Các triệu chứng trở nên nặng nề, ảnh hưởng đến các cơ quan trong cơ thể. Do liên quan đến máu huyết nên khi biến chứng bệnh nhân thậm chí còn có nguy cơ tử vong.

Lượng tiểu cầu trong cơ thể thấp khiến cơ thể người bệnh tự bị xuất huyết hoặc xuất huyết ngay cả khi mới va chạm, xước da nhẹ. Một số trường hợp bị biến chứng xuất huyết đường tiêu hóa, đường tiết niệu, chảy máu ở bộ phận sinh dục, xuất huyết màng não, não bộ ảnh hưởng nghiêm trọng, đe dọa tính mạng người bệnh.

Cũng chính vì mức độ nguy hiểm kể trên, bác sĩ khuyên bệnh nhân nếu nhận thấy cơ thể có biểu hiện bất thường nên chủ động khám sớm. Phát hiện và điều trị bằng biện pháp phù hợp đảm bảo sức khỏe, an toàn tính mạng cho bệnh nhân. Ngoài ra trong sinh hoạt đời sống bệnh nhân cũng cần hết sức thận trọng.

Người có hàm lượng tiểu cầu thấp, chưa ổn định cần hạn chế dùng vật nhọn, tăm xỉa răng truyền thống xỉa trăng, không ăn những đồ ăn quá cứng để tránh gây xuất huyết vùng niêm mạc miệng. Ngoài ra, nếu phát hiện dấu hiệu bất thường ngày càng nặng nề, tốt hơn hết bệnh nhân nên đến bệnh viện càng sớm càng tốt để kịp thời xử lý khi cần thiết.

Bệnh nhân được kiểm tra tình trạng sức khỏe tổng quát, xem xét mức độ đáp ứng điều trị trước khi đưa ra phương án can thiệp phù hợp. Bệnh nhân nên chủ động đến bệnh viện uy tín, có bác sĩ giỏi để khám và điều trị bệnh xuất huyết giảm tiểu cầu. Dưới đây là những phương pháp điều trị được áp dụng:

Sử dụng thuốc điều trị

Trường hợp suy giảm tiểu cầu nhẹ thường không cần điều trị, bệnh nhân được chỉ định các giải pháp tự điều chỉnh, chăm sóc cơ thể để tăng hoạt động của hệ miễn dịch, giảm nguy cơ tấn công tiểu cầu ảnh hưởng đến số lượng tế bào máu. Tuy nhiên đối với trường hợp bệnh nặng, người bệnh sẽ được chỉ định sử dụng thuốc.

Thuốc có tác dụng kiểm soát hiện tượng suy giảm tiểu cầu. Các nhóm thuốc được dùng đảm bảo an toàn, tránh gây tác dụng phụ ảnh hưởng sức khỏe bệnh nhân. Dưới đây là một vài loại thường có mặt trong đơn thuốc của người bệnh:

• Thuốc corticosteroid: Bác sĩ chỉ định thuốc corticosteroid cho bệnh nhân nhằm mục đích ức chế hệ miễn dịch, ổn định số lượng tiểu cầu cho cơ thể.
• Glubulin: Sử dụng đường tiêm tĩnh mạch, dành cho nhóm bệnh nhân bị xuất huyết nghiêm trọng. Một số trường hợp dùng thuốc trước khi phẫu thuật.
• Anti D imunolgobulin: Thuốc được chỉ định cho những trường hợp nhất định, thuốc giúp hỗ trợ tăng số lượng tiểu cầu trong thời gian ngắn. Thận trọng bởi thuốc có khả năng gây ra nhiều tác dụng phụ.
• Rituximab: Sử dụng kháng thể đơn dòng giúp loại bỏ các tế bào miễn dịch kháng tiểu cầu. Thuốc được dùng đơn lẻ hoặc kết hợp.
• Thuốc Thrombopoietin: Tác dụng kích thích tủy xương giúp hỗ trợ quá trình sản xuất tiểu cầu. Đồng thời, thuốc còn có tác dụng giảm hiện tượng bầm tím, giảm xuất huyết huyết. Thuốc có hiệu quả nhanh, tuy nhiên sẽ kèm theo nhiều tác dụng phụ.
• Thuốc kháng sinh: Dành cho đối tượng bị xuất huyết giảm tiểu cầu liên quan đến vi khuẩn. Thuốc có tác dụng giảm viêm loét, tiêu diệt hại khuẩn gây hại cho cơ thể.

Bệnh nhân cần tuân thủ liều dùng thuốc theo phác đồ của bác sĩ. Trường hợp gặp tác dụng phụ không mong muốn, bệnh nhân nên thông báo với người có chuyên môn để được hướng dẫn, kiểm tra, điều chỉnh sao cho phù hợp, đảm bảo an toàn sức khỏe.

Phẫu thuật ngoại khoa

Người bệnh được chỉ định biện pháp điều trị bằng nội soi cắt lách. Thông qua đó, bác sĩ có thể loại bỏ đi yếu tố nguy cơ, giảm rủi ro cho bệnh nhân. Đặc biệt là trường hợp xuất huyết nhiều, bệnh nhân bị nhiễm trùng khiến tình trạng sức khỏe trở nên xuống cấp trầm trọng.

Trước khi loại bỏ lách, bệnh nhân sẽ được chỉ định tiêm phòng bệnh lý và dùng kháng sinh khi cần thiết. Sau khi đã đáp ứng đủ điều kiện để thực hiện, bác sĩ sẽ tư vấn cách thực hiện, rủi ro cho người bệnh và thân nhân. Trường hợp bệnh nhi sẽ phải tạm hoãn đến khi bé hơn 5 tuổi mới tiến hành cắt lách chữa xuất huyết giảm tiểu cầu.

Biện pháp ngoại khoa mang lại hiệu quả nhanh chóng tuy nhiên cũng tiềm ẩn các rủi ro nguy hại. Bệnh nhân nên tìm đến các bệnh viện lớn, có đội ngũ y bác sĩ giỏi, trang thiết bị máy móc hiện đại để thăm khám và điều trị đảm bảo an toàn sức khỏe.

Xuất huyết giảm tiểu cầu là bệnh lý nguy hiểm có thể đe dọa an toàn tính mạng người bệnh. Những trường hợp gặp phải biểu hiện bất thường cơ thể cần chủ động khám và điều trị sớm. Bệnh nhân cần được điều trị và chăm sóc đúng cách để duy trì thể trạng, giữ sức khỏe tốt nhất. Một số lưu ý:

• Người bệnh cần hạn chế thực hiện các hoạt động đòi hỏi cơ thể xoay chuyển, có khả năng va chạm mạnh để tránh gây tổn thương cho cơ thể.
• Trước khi thực hiện các thủ thuật điều trị bệnh về răng miệng, phẫu thuật người bệnh cần thông báo với bác sĩ tình trạng xuất huyết giảm tiểu cầu đang gặp phải.
• Bổ sung cho cơ thể đầy đủ dinh dưỡng, ăn uống khoa học, hạn chế ăn đồ ăn cay nóng, đồ ăn, thức uống chứa chất kích thích.
• Phụ nữ mắc xuất huyết tiểu cầu khi đến kỳ kinh nguyệt nên chủ động theo dõi lượng máu mỗi tháng. Nếu tình trạng chảy máu âm đạo kéo dài với số lượng máu quá nhiều nên thông báo với bác sĩ để được hỗ trợ.
• Đối tượng bệnh nhân mắc bệnh đang mang thai trước khi sinh con cần được khám và thực hiện các biện pháp kiểm soát theo chỉ định của bác sĩ. Nhằm phòng ngừa nguy cơ thai phụ mắc bệnh bị xuất huyết quá nhiều khi sinh hoặc ảnh hưởng gặp biến chứng khi sinh.
• Xây dựng đời sống lành mạnh, tái khám theo lịch hẹn để theo dõi tình trạng sức khỏe, kịp thời xử lý khi cần thiết.

1. Nguyên nhân vì sao tôi bị xuất huyết giảm tiểu cầu?

2. Triệu chứng nhận biết xuất huyết giảm tiểu cầu là gì?

3. Tôi cần thực hiện các xét nghiệm nào để chẩn đoán xuất huyết giảm tiểu cầu?

4. Trường hợp tôi không điều trị có thể gặp biến chứng gì?

5. Tôi có thể dùng thuốc chữa xuất huyết giảm tiểu cầu không?

6. Tôi cần dùng thuốc trong bao lâu? Có tác dụng phù gì không?

7. Khi nào tôi cần phẫu thuật điều trị xuất huyết giảm tiểu cầu?

Xuất huyết giảm tiểu cầu là tình trạng bệnh nguy hiểm. Nếu bệnh nhân chủ quan không điều trị sớm có nguy cơ gặp phải các biến chứng nguy hiểm. Do đó, bác sĩ khuyến khích mỗi người nên chủ động đến bệnh viện kiểm tra sức khỏe định kỳ, khám và chữa bệnh càng sớm càng tốt.