Ho gà: Triệu chứng nhận biết, nguyên nhân, điều trị và phòng ngừa

Ho gà là chứng bệnh nhiễm trùng đường hô hấp nghiêm trọng. Mặc dù ho gà có thể ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi nhưng nó gây tử vong nhiều nhất ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Bài viết dưới đây là những thông tin cần thiết về bệnh ho gà hãy tìm hiểu nếu bạn đang quan tâm.

ho gà
Ho gà không giống như bệnh ho bình thường vì nó có thể gây nên nhiều tổn thương

Nguyên nhân gây ho gà

Nguyên nhân gây nên ho gà là một loại vi khuẩn có tên là Bordetella. Khi một người bị nhiễm bệnh ho hoặc hắt hơi, những giọt nước chứa đầy mầm bệnh được phun vào không khí và được người ở khu vực gần đó hít vào phổi.

Theo Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (CDC), trước khi có vắc-xin thì ho gà chính là nguyên nhân gây tử vong phổ biến ở trẻ em Hoa Kỳ. Tuy nhiên, việc tiêm phòng vắc-xin ho gà khi còn nhỏ không đồng nghĩa bạn sẽ không nhiễm bệnh trong suốt cuộc đời, vì vắc-xin này rồi sẽ hết. Do đó, hầu hết thanh thiếu niên và người lớn sẽ dễ bị nhiễm trùng khi trưởng thành và bùng phát bệnh thường xuyên.

Trẻ sơ sinh dưới 12 tháng tuổi chưa được tiêm chủng hoặc tiêm đầy đủ các loại vắc-xin có nguy cơ gặp biến chứng nặng và tử vong do bệnh ho gà.

Triệu chứng ho gà

Khi bạn bị nhiễm bệnh ho gà, các triệu chứng sẽ xuất hiện sau khoảng bảy đến mười ngày. Nhưng đôi khi có thể mất nhiều thời gian hơn. Ban đầu các dấu hiệu khá nhẹ do đó dễ bị nhầm lẫn với bệnh cảm lạnh thông thường. Các triệu chứng bao gồm:

  • Sổ mũi
  • Nghẹt mũi
  • Mắt đỏ và chảy nước mắt
  • Sốt
  • Ho

Sau một đến hai tuần, các triệu chứng bệnh ho gà dần xấu đi. Chất nhầy tích tụ trong đường thở ngày càng nhiều khiến người bệnh ho không kiểm soát. Các cơn ho nặng và kéo dài kèm theo:

  • Chứng nôn
  • Khuôn mặt đỏ hoặc xanh, tái mét
  • Mệt mỏi cực độ
  • Mất nước
  • Khó thở hoặc thở khò khè
  • Sốt thấp khớp

Biến chứng có thể xảy ra

So với thanh thiếu niên và người lớn, trẻ sơ sinh cần được theo dõi chặt chẽ khi bị ho gà để tránh những biến chứng nguy hiểm. Các biến chứng nghiêm trọng có thể xảy ra bao gồm:

  • Tổn thương não
  • Viêm phổi
  • Co giật
  • Chảy máu não
  • Ngưng thở (chậm hoặc ngừng thở)
  • Co giật (run nhanh, không kiểm soát được)
  • Tử vong

Thanh thiếu niên và người lớn cũng có thể sẽ gặp phải biến chứng, như:

  • Khó ngủ
  • Tiểu không tự chủ
  • Viêm phổi
  • Xương sườn bầm tím hoặc nứt, gãy
  • Mạch máu bị vỡ trong da hoặc lòng trắng mắt

Nếu bắt gặp những biến chứng này, người bệnh nên nói chuyện với bác sĩ ngay lập tức.

Chẩn đoán ho gà

Chẩn đoán bệnh ho gà trong giai đoạn đầu khá khó khăn vì các dấu hiệu và triệu chứng giống với những bệnh về đường hô hấp thông thường khác, chẳng hạn như cảm lạnh, cảm cúm hay viêm phế quản. Để xác nhận chính xác bệnh ho gà, các xét nghiệm có thể được thực hiện bao gồm:

  • Xét nghiệm mũi hoặc cổ họng: bác sĩ sẽ lấy một mẫu từ khu vực mà mũi và cổ họng giao nhau (vòm họng). Sau đó kiểm tra sự hiện diện của vi khuẩn ho gà.
  • Xét nghiệm máu: mẫu máu rút ra từ người bệnh được gửi đến phòng thí nghiệm để kiểm tra số lượng bạch cầu của bạn. Bạch cầu có công dụng chống lại sự nhiễm trùng, do đó số lượng bạch cầu càng cao sẽ chỉ ra sự hiện hiện diện của bệnh nhiễm trùng hoặc viêm.
  • X-quang ngực: bác sĩ có thể yêu cầu chụp X-quang ngực để kiểm tra sự hiện diện của viêm hoặc chất lỏng trong phổi. Do có thể xảy ra tình trạng viêm phổi do biến chứng ho gà
điều trị ho gà
Nếu nhận thấy ho kéo dài, hãy đi khám bác sĩ để điều trị kịp thời vì bệnh gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm

Điều trị bệnh ho gà

Nếu thanh thiếu niên và người lớn có thể quản lý được bệnh tại nhà thì trẻ sơ sinh thường phải nhập viện để điều trị vì ho gà nguy hiểm hơn ở độ tuổi này. Nếu trẻ không ăn được cả chất lỏng hoặc thức ăn mềm, có thể sẽ cần đến truyền dịch. Đồng thời, trẻ cũng sẽ được cách ly với những người khác để ngăn nhiễm trùng lây lan.

Thuốc kháng sinh được sử dụng để tiêu diệt vi khuẩn ho gà và giúp tăng tốc độ hồi phục bệnh. Những thành viên trong gia đình của bệnh nhân sẽ được sử dụng thuốc kháng sinh phòng ngừa. Nhưng không may là không có nhiều biện pháp để giảm ho, những loại thuốc ho không kê đơn ít có tác dụng với bệnh nhân ho gà và cũng không được khuyến khích.

Bên cạnh đó, có các mẹo giúp đối phó với cơn ho như sau:

  • Nghỉ ngơi nhiều trong phòng ngủ mát mẻ, yên tĩnh và tối có thể giúp người bệnh thư giãn tốt hơn.
  • Uống nhiều nước lọc, nước trái cây là lựa chọn khá tốt để giảm cơn ho gà. Ở trẻ em, triệu chứng mất nước có thể biểu hiện gồm khô môi, khóc không ra nước mắt hoặc đi tiểu không thường xuyên.
  • Ăn nhiều bữa nhỏ để tránh nôn sau khi ho
  • Làm sạch không khí trong nhà để hạn chế những chất kích thích cơn ho như khói thuốc lá,…
  • Che miệng khi ho và rửa tay thường xuyên để tránh lây lan bệnh.

Phòng ngừa bệnh ho gà

Cách tốt nhất để phòng ngừa bệnh ho gà là hãy tiêm vắc-xin ho gà. Vắc-xin này bao gồm một loạt năm mũi tiêm, thường được tiêm cho trẻ em ở các độ tuổi: 2 tháng, 4 tháng, 6 tháng, 15 đến 18 tháng và 4 đến 6 tuổi.

Vì khả năng miễn dịch của vắc-xin ho gà có xu hướng suy yếu dần vào năm 11 tuổi nên các bác sĩ sẽ khuyên người bệnh tiêm lại một lần khi bước vào độ tuổi đó. Ở người lớn, vắc-xin ho gà sẽ được tiêm lại sau 10 năm, nó sẽ làm giảm nguy cơ lây truyền bệnh cho trẻ sơ sinh.

Với phụ nữ đang mang thai, các chuyên gia y tế hiện nay khuyên nên tiêm vắc-xin ho gà trong khoảng thời gian từ 27 đến 36 tuần mang thai. Điều này cũng giúp bảo vệ trẻ sơ sinh trong những tháng đầu đời.

Ngoài ra, nếu bạn đã tiếp xúc với người bệnh ho gà, bác sĩ có thể khuyên dùng một số thuốc kháng sinh để bảo vệ cơ thể chống nhiễm trùng.

Nếu nghi ngờ bị ho gà, người bệnh nên đi khám bệnh ngay, đặc biệt là nếu thành viên trong gia đình chưa được tiêm chủng. Vì ho gà rất dễ lây lan, vi khuẩn có thể truyền qua đường không khí khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc cười.

ThuocDanToc.vn không đưa ra lời khuyên, chẩn đoán hay phương pháp điều trị thay cho bác sĩ.

Trẻ bị ho nên ăn gì, kiêng gì tốt? Thực đơn A-Z

Chế độ ăn uống hàng ngày đóng góp một phần quan trọng vào việc hồi phục sức khỏe và giúp...

Ho là một trong những biểu hiện của bệnh viêm amidan

Viêm amidan có ho không? Ho khi bị viêm amidan có nguy hiểm?

Khi bị viêm amidan, bệnh nhân sẽ thường có các triệu chứng như đau rát vùng họng, khó nuốt khi...

7 cách trị ho theo dân gian được nhiều người chia sẻ

Trị ho từ các nguyên liệu có sẵn trong tự nhiên không chỉ mang lại hiệu quả điều trị tốt...

Ngứa cổ họng gây ho và cách xử lý nhanh chóng

Tình trạng ngứa cổ họng gây ho thường xuất hiện khi thời tiết thay đổi thất thường, cơ thể bị...

Tìm hiểu về bệnh ho mãn tính và cách điều trị

Ho dai dẳng: Nguyên nhân, chẩn đoán và biện pháp điều trị

Ho dai dẳng là tình trạng ho kéo dài liên tục trong nhiều ngày mà không có dấu hiệu thuyên...

Giải đáp thắc mắc của độc giả cùng chuyên gia của chúng tôi!

Ths.BS Nguyễn Thị Tuyết Lan
Nguyên Trưởng khoa khám bệnh - BV YHCT trung ương

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai.