Bệnh phong thấp ở trẻ em: Những điều phụ huynh phải biết
Bệnh phong thấp ở trẻ em (bệnh thấp khớp) là thuật ngữ đề cập đến tình trạng tự miễn gây sưng viêm ở trẻ dưới 16 tuổi. Bệnh lý này ảnh hưởng đến xương khớp, mắt, da và các cơ quan khác bên trong cơ thể.
Những điều phụ huynh cần biết về bệnh phong thấp ở trẻ em
Bệnh phong thấp ở trẻ em hay còn gọi là bệnh thấp khớp. Đây là thuật ngữ đề cập đến tình trạng tự miễn gây sưng viêm ở trẻ em từ 16 tuổi trở xuống.
Các triệu chứng của bệnh phong thấp không chỉ ảnh hưởng đến xương khớp mà còn gây ra các triệu chứng đối với mắt, da, cơ và đường tiêu hóa.
Các loại thấp khớp thường gặp ở trẻ nhỏ, bao gồm:
- Viêm khớp tự phát thiếu niên
- Viêm da cơ địa
- Lupus
- Xơ cứng cơ
- Bệnh Kawasaki
- Bệnh mô liên kết hỗn hợp
- Đau cơ xơ hóa
1. Nguyên nhân
Nguyên nhân gây bệnh phong thấp ở trẻ em chưa được xác định. Tuy nhiên một số chuyên gia cho rằng, bệnh lý này có khả năng di truyền ở những người thân cận huyết – thường di truyền từ cha mẹ sang con cái.
2. Triệu chứng
Triệu chứng của bệnh phong thấp ở trẻ em phụ thuộc vào dạng thấp khớp mà trẻ mắc phải.
Các triệu chứng phổ biến bao gồm:
- Đau xương khớp và cơ bắp: Các kháng thể trong hệ miễn dịch sẽ có xu hướng tấn công vào mô sụn và các thành phần cấu thành khớp. Do đó khớp bị tổn thương thường bị sưng viêm và đau nhức. Cơn đau có thể xuất hiện khi trẻ vận động hoặc di chuyển.
- Cứng khớp: Trẻ có thể bị cứng khớp vào mỗi buổi sáng sau khi thức dậy. Triệu chứng này được cải thiện khi phụ huynh tiến hành xoa bóp khớp bị tổn thương.
- Sưng đỏ: Sưng đỏ trên bề mặt da xung quanh khớp là dấu hiệu của phản ứng viêm. Ngoài ra, bên ngoài khớp còn có dấu hiệu ấm khi chạm vào. Hiện tượng sưng ở khớp có thể xuất hiện và biến mất sau khoảng vài ngày (chủ yếu tập trung ở đầu gối, khớp cổ tay và cổ chân).
- Sốt: Trẻ bị phong thấp còn gặp phải triệu chứng sốt. Nhiệt độ cơ thể tăng lên khiến trẻ mệt mỏi, chán ăn và thường xuyên quấy khóc.
- Phát ban: Một số loại phong thấp ở trẻ em có thể gây phát ban trên da. Vết phát ban thường có màu hồng nhạt, xuất hiện nhiều ở đốt ngón tay, má và sống mũi.
- Giảm cân: Các triệu chứng của bệnh phong thấp khiến trẻ giảm vị giác và thường xuyên chán ăn. Tình trạng này kéo dài có thể gây giảm cân ở một số trẻ.
- Các vấn đề về mắt: Một số dạng thấp khớp có thể gây ra các vấn đề ở mắt như viêm kết mạc, viêm mống mắt,…
Triệu chứng của bệnh phong thấp có thể bị nhầm lẫn với các tình trạng sức khỏe thông thường. Tuy nhiên nếu nhận thấy triệu chứng kéo dài hơn 1 tuần, bạn cần chủ động đưa trẻ đến bệnh viện.
Phong thấp không chỉ tác động nghiêm trọng đến sức khỏe mà còn đe dọa đến tính mạng của trẻ nhỏ. Do đó, phụ huynh tuyệt đối không chủ quan trước những biểu hiện ở con trẻ.
Chẩn đoán bệnh phong thấp ở trẻ em
Trước khi tiến hành điều trị cần thực hiện chẩn đoán bệnh phong thấp ở trẻ em. Để chẩn đoán bệnh lý này, bác sĩ sẽ khám sức khỏe chi tiết, cân nhắc tiền sử bệnh lý và xem xét một số yếu tố cần thiết.
Sau khi nghi ngờ loại thấp khớp mà trẻ mắc phải, bác sĩ có thể đề nghị một số xét nghiệm cần thiết.
Điều trị bệnh phong thấp ở trẻ em
Bệnh phong thấp không thể chữa trị dứt điểm – ngay cả khi phát hiện và điều trị từ sớm. Mục tiêu của quá trình điều trị là làm giảm viêm, kiểm soát cơn đau và cải thiện chất lượng cuộc sống.
Các phương pháp thường được áp dụng cho trẻ bao gồm: Sử dụng thuốc, thực hiện hoạt động thể chất và xây dựng lối sống lành mạnh.
1. Dùng thuốc
Cơn đau do phong thấp gây ra có thể khiến trẻ mệt mỏi, khó chịu và quấy khóc. Để cải thiện cơn đau và một số triệu chứng đi kèm, bác sĩ có thể đề nghị trẻ sử dụng các loại thuốc sau:
Thuốc giảm đau – Acetaminophen
Loại thuốc này ít gây hại đến các cơ quan trong cơ thể nên thường được chỉ định cho trẻ nhỏ. Nếu trẻ nôn ói sau khi uống, bạn có thể dùng thuốc đặt trực tràng để cải thiện tình trạng trên.
Tuy nhiên cần tuân thủ liều lượng được chỉ định, sử dụng thuốc liều cao có thể gây tổn thương lên gan và một số cơ quan khác.
Thuốc chống viêm không steroid (NSAID)
Trong trường hợp trẻ đau nhức cơ bắp và có hiện sưng viêm dữ dội, bạn có thể cho trẻ sử dụng một số NSAID (Diclofenac, Ibuprofen,…) để cải thiện.
NSAID gây ảnh hưởng tiêu cực đến cơ quan tiêu hóa, vì vậy nên trao đổi với bác sĩ để biết liều dùng tương ứng với độ tuổi của trẻ.
Thuốc ức chế miễn dịch
Bác sĩ cũng có thể sử dụng một số loại thuốc ức chế miễn dịch để làm giảm sưng viêm tại khớp và các cơ quan trong cơ thể.
Tuy nhiên nhóm thuốc này có thể gây suy giảm hệ miễn dịch, do đó bạn cần trao đổi với bác sĩ về lợi ích và rủi ro trước khi dùng cho trẻ nhỏ.
2. Hoạt động thể chất
Việc dùng thuốc chỉ có tác dụng giảm đau tạm thời, do đó bạn nên khuyến khích trẻ thực hiện các hoạt động thể chất để tăng cường sức khỏe và kiểm soát các triệu chứng của bệnh.
Trước tiên bạn nên đưa trẻ đến gặp chuyên viên vật lý trị liệu để được hướng dẫn các bài tập chú trọng đến khả năng phục hồi khớp bị tổn thương.
Bên cạnh những bài tập này, bạn cũng nên khuyến khích trẻ chơi các môn thể thao có mức độ hoạt động vừa phải như bơi lội, đạp xe,…
3. Lối sống lành mạnh
Các thói quen sinh hoạt và dinh dưỡng cũng có tác động đến tiến triển của bệnh phong thấp ở trẻ. Do đó phụ huynh cần xây dựng cho trẻ lối sống lành mạnh và khoa học.
- Cần giữ ấm cơ thể cho trẻ – nhất là vào thời điểm chuyển mùa. Đây là môi trường thuận lợi để các triệu chứng của bệnh phong thấp phát sinh.
- Bổ sung những thực phẩm tốt cho sức khỏe và sự phát triển của trẻ như rau xanh, cá, hải sản, thịt, nấm, sữa,… Đồng thời hạn chế các thực phẩm kích thích phản ứng gây viêm như ngũ cốc đã qua tinh chế, đồ ăn nhanh, snack, thức ăn chế biến sẵn,…
- Hướng dẫn trẻ vệ sinh cơ thể đúng cách – đặc biệt là vùng mắt (Mắt là cơ quan dễ bị ảnh hưởng bởi bệnh phong thấp).
- Cần động viên trẻ khi cơn đau và triệu chứng xuất hiện.
Các thông tin về bệnh phong thấp ở trẻ em trong bài biết chỉ mang tính chất tham khảo, không phải tư vấn chuyên môn. Phụ huynh cần chủ động đưa con trẻ đến bệnh viện để bác sĩ chẩn đoán và đưa ra phác độ điều trị cụ thể.
Giải đáp thắc mắc của độc giả cùng chuyên gia của chúng tôi!