Á sừng da đầu là gì? Nguyên nhân, dấu hiệu, điều trị
Á sừng da đầu là tình trạng ngứa ngáy, viêm, đỏ, tạo sừng và bong tróc vảy trên da đầu do sự rối loạn xuất hiện khiến quá trình tạo sừng không hoàn chỉnh. Bệnh lý này thường không làm ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tổng thể nhưng có thể khiến bệnh nhân mặc cảm, căng thẳng tâm lý và cảm thấy thiếu tự tin trong giao tiếp.
Á sừng da đầu là gì?
Á sừng da đầu là một trong những thể bệnh thường gặp của bệnh á sừng. Đây là một bệnh viêm da cơ địa mãn tính, khó điều trị, dễ tái phát và gây mất thẩm mỹ nghiêm trọng. Những tổn thương của bệnh hình thành và phát triển ở vùng da đầu, đặc biệt là sau gáy.
Bệnh á sừng da đầu thường tái phát và phát triển mạnh vào mùa đông. Nếu có yếu tố thuận lợi, bệnh có thể xuất hiện ở bất kỳ đối tượng nào. Tuy nhiên kết quả nghiên cứu cho thấy những người thường xuyên tiếp xúc với các loại hóa chất độc hại do tính chất công việc sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn bình thường.
Tương tự như bệnh vảy nến hay nhiều dạng tổn thương da khác, bệnh á sừng da đầu không có khả năng lây nhiễm và là căn bệnh mãn tính. Nếu không sớm kiểm soát hoặc điều trị sai cách, các tổn thương á sừng da đầu có thể nhanh chóng lan xuống cổ, vùng trán, mặt hay thậm chí là toàn thân.
Dấu hiệu nhận biết bệnh á sừng da đầu
Các triệu chứng cơ bản giúp nhận biết bệnh á sừng da đầu:
- Da đầu đóng vảy trắng, bong tróc
- Da đầu khô kèm theo cảm giác ngứa
- Rụng tóc
Tham khảo thêm: Bệnh Á Sừng Ở Tay: Nguyên Nhân, Cách Chữa và Phòng Ngừa
Cách phân biệt bệnh á sừng da đầu và bệnh vảy nến da đầu
Người bệnh thường nhầm lẫn bệnh á sừng da đầu và bệnh vảy nến da đầu. Tương tự như á sừng, vảy nến da đầu cũng là một bệnh da liễu mãn tính, khó điều trị đặc trưng bởi tình tình trạng bong nhiều vảy trắng, viêm và đỏ da.
Khi tiến hành phân tích mô bệnh học, các nhà nghiên cứu đã nhận thấy trên làn da của bệnh nhân bị vảy nến xuất hiện tình trạng dày sừng và có dấu hiệu á sừng. Tuy nhiên nguyên nhân khiến bệnh vảy nến xuất hiện là do quá trình chu chuyển tế bào thượng bì bị rối loạn. Ngược lại bệnh á sừng da đầu là hệ quả của quá trình xâm nhập và gây tổn thương da của dị nguyên.
Để tránh nhầm lẫn, người bệnh có thể dựa vào các dấu hiệu cơ bản sau:
- Tổn thương da do bệnh á sừng là mảng bong lớn, có dấu hiệu khô ráp, nứt nẻ, ngứa ngáy và đau rát.
- Tổn thương do bệnh vảy nến chỉ là những mảng da bong vảy, đỏ. Vảy bong ra từ bệnh lý này thường mỏng, nhỏ, xuất hiện với màu trắng bạc và dễ cạo. Ngoài ra bệnh lý này ít gây ngứa và không gây đau rát.
- Khi thời tiết hanh khô hoặc khi tiếp xúc với dị nguyên, những triệu chứng của bệnh á sừng có xu hướng nghiêm trọng hơn. Trong khi đó, khi có tác động cơ học hoặc khi căng thẳng, những triệu chứng và tổn thương của bệnh vảy nến mới tiến triển mạnh.
Nguyên nhân gây bệnh á sừng da đầu
Qua nhiều nghiên cứu, á sừng được xem là một triệu chứng của bệnh viêm da cơ địa, có thể khởi phát do sự tác động của 5 yếu tố sau:
- Cơ địa dị ứng: Kết quả nghiên cứu cho thấy những người có cơ địa dị ứng thường mắc phải một số bệnh hô hấp và bệnh da liễu có liên quan đến sự quá mẫn của hệ thống miễn dịch trong cơ thể. Điển hình như bệnh hen suyễn, bệnh viêm mũi dị ứng, bệnh sốt cỏ khô…
- Yếu tố di truyền: Những bệnh da liễu mãn tính (bao gồm cả bệnh á sừng) đều có tính di truyền cao. Chính vì thế, bệnh á sừng da đầu thường xuất hiện ở những người có một hoặc nhiều người thân cận huyết bị á sừng hoặc mắc bệnh viêm da cơ địa, bệnh vảy nến, bệnh viêm da tiết bã nhờn…
- Yếu tố thời tiết: Bệnh á sừng da đầu thường bùng phát và tiến triển mạnh mẽ khi thời tiết khô và lạnh. Nguyên nhân là do yếu tố di truyền khiến da mất độ ẩm tự nhiên, hàng rào bảo vệ của cơ thể cũng như sức đề kháng suy giảm, tạo điều kiện thuận lợi cho dị nguyên xâm nhập và khiến làn da bị tổn thương.
- Tiếp xúc với hóa chất: Việc sử dụng keo xịt tóc, kem xả, dầu gội không phù hợp… có thể khiến da đầu bị tổn thương, cơ chế miễn dịch dị ứng bị kích thích và khiến tình trạng á sừng da đầu xuất hiện.
- Những yếu tố khác: Ngoài những yếu tố nêu trên, bệnh á sừng da đầu còn có khả năng xuất hiện và tiến triển mạnh do sự thiếu hụt chất dinh dưỡng, sử dụng nguồn nước bị nhiễm bẩn, vệ sinh kém, sinh sống hoặc làm việc trong môi trường ô nhiễm, tiếp xúc với hóa chất, nhiễm nấm men.
Tham khảo thêm: Cách dùng dầu dừa chữa bệnh á sừng tại nhà
Mức độ nguy hiểm của bệnh á sừng da đầu
Ở những trường hợp nặng, bệnh á sừng da đầu có thể gây ra những biến chứng và ảnh hưởng nặng nề sau:
- Rụng tóc: Bệnh có thể tác động gián tiếp đến tóc và nang tóc khiến tóc suy yếu, khô xơ, không được nuôi dưỡng và dễ gãy rụng. Nếu không được kiểm soát, tình trạng này có thể làm tăng nguy cơ mất tóc vĩnh viễn do chân tóc bị thoái hóa.
- Viêm da bội nhiễm: Vùng da bị á sừng thường có dấu hiệu khô ráp, bong tróc, nứt nẻ mạnh, tạo ra những vết thương hở và rướm máu. Điều này khiến các loại vi khuẩn, virus và nấm thuận lợi hơn trong việc xâm nhập vào da và làm phát sinh tình trạng bội nhiễm. Viêm da bội nhiễm không chỉ khiến vùng da bệnh có dấu hiệu sưng viêm, đau nhức mà còn khiến sức khỏe tổng thể bị ảnh hưởng. Ngoài ra nếu không được kiểm soát tốt và kịp thời, tình trạng này có thể gây ra nhiều biến chứng nặng nề.
- Ảnh hưởng đến ngoại hình: Những tổn thương và mảng da bong tróc do bệnh á sừng da đầu có thể làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính thẩm mỹ của tóc, ngoại hình và tâm lý của bệnh nhân. Mặt khác, các triệu chứng của bệnh thường khó kiểm soát, bệnh tái phát nhiều lần khiến bệnh nhân luôn có cảm giác khó chịu, bứt rứt và căng thẳng.
Biện pháp chẩn đoán bệnh á sừng da đầu
Bác sĩ chuyên khoa sẽ quan sát kỹ tổn thương ngoài da, đồng thời hỏi bạn một số câu hỏi liên quan đến triệu chứng, tiền sử mắc bệnh của bản thân và gia đình. Trong trường hợp các triệu chứng lâm sàng không được thể hiện rõ hoặc có dầu hiệu tương tự như bệnh vảy nến da đầu, bác sĩ chuyên khoa sẽ yêu cầu bạn sinh thiết da để thực hiện một số xét nghiệm cần thiết giúp chẩn đoán chính xác bệnh lý và mức độ nghiêm trọng của bệnh.
Phương pháp điều trị bệnh á sừng da đầu
Thông thường, để kiểm soát bệnh á sừng da đầu, bệnh nhân sẽ được chỉ định điều trị với 3 phương pháp sau:
1. Sử dụng dầu gội/ thuốc điều trị bệnh á sừng da đầu
Để cải thiện tổn thương và kiểm soát những triệu chứng xảy ra trên da đầu, bệnh nhân có thể được bác sĩ chuyên khoa yêu cầu sử dụng một số loại dầu gội và thuốc sau:
- Dầu gội kháng nấm: Các loại điển hình như Selenium sulfide, Ketoconazole… giúp ức chế hoạt động của vi khuẩn, cải thiện tổn thương và làm giảm triệu chứng ngứa ngáy ở da đầu.
- Thuốc bạt sừng: Điển hình như axit salicylic, có khả năng loại bỏ tình trạng bong vảy hiệu quả và hỗ trợ quá trình kiểm soát hoạt động tiết bã nhờn, kiểm soát dầu thừa, sát trùng, kháng viêm nhẹ.
- Thuốc kháng histamin H1: Loại thuốc này ngăn ngừa phát sinh cơn ngứa bằng cách ức chế histamin, cải thiện rõ rệt các triệu chứng ngứa ngáy, khó chịu trên da đầu.
- Thuốc kháng sinh: Thuốc kháng sinh được dùng cho những trường hợp có biến chứng viêm da bội nhiễm. Thuốc được bào chế dưới dạng viên uống, sử dụng bằng đường miệng và duy trì điều trị trong 7 đến 10 ngày.
- Thuốc corticoid dạng kem bôi: Thường được chỉ định dùng cho những trường hợp viêm nhiễm nặng, lan rộng trên da đầu.
Hầu hết các trường hợp bị á sừng da đầu đều có đáp ứng tốt với việc sử dụng thuốc. Tuy nhiên người bệnh cần lưu ý không lạm dụng hay dùng thuốc trong thời gian dài để hạn chế gây ra tác dụng phụ.
Tham khảo thêm: Gợi Ý Các Thuốc Trị Á Sừng Hiệu Quả Được Chuyên Gia Tin Dùng
2. Sử dụng dược liệu tự nhiên
Để góp phần kiểm soát bệnh á sừng, người bệnh có thể sử dụng những nguyên liệu tự nhiên dưới đây:
- Dầu gội bằng lá trầu không: Lượng tinh dầu được tiết ra từ lá trầu không chứa nhiều hoạt chất có khả năng tiêu viêm, kháng nấm và kháng khuẩn mạnh. Bạn có thể đun sôi nước lá trầu không, pha với nước lạnh để giảm nóng, sau đó dùng để gội đầu. Thực hiện từ 2 đến 3 lần/ tuần để đạt hiệu quả tốt nhất.
- Gội đầu bằng bồ kết: Trường hợp tóc khô xơ, rụng nhiều và suy yếu do mắc bệnh á sừng da đầu, người bệnh có thể sử dụng nước nấu bồ kết để gội đầu giúp cải thiện tình trạng.
- Sử dụng mật ong: Để cải thiện tổn thương á sừng da đầu, người bệnh sử dụng một lượng vừa đủ mật ong nguyên chất để thoa lên da đầu sau khi đã làm ướt da. Tiến hành ủ tóc trong 5 – 10 phút, sau đó dùng nước sạch vệ sinh lại tóc và gội đầu như bình thường.
Hướng dẫn phòng ngừa tái phát bệnh á sừng da đầu
Biện pháp chăm sóc và phòng ngừa tái phát bệnh á sừng da đầu như sau:
- Tránh để da đầu tiếp xúc trực tiếp với chất tẩy rửa, các hóa chất hoặc các chất có độ kích ứng cao trong kem xả, keo xịt tóc, dầu gội, nước hoa…
- Tuyệt đối không gãi cào, chà xát và không cạo vảy bong.
- Giữ ẩm cho da đầu bằng các loại dung dịch phù hợp giúp giảm triệu chứng khô da, hạn chế da mất nước và giảm sự tăng sinh tế bào sừng.
- Điều chỉnh chế độ ăn uống cân bằng, đủ chất, hạn chế sử dụng loại thực phẩm gây dị ứng.
- Thường xuyên vệ sinh không gian sống, sử dụng máy lọc không khí, loại bỏ nấm mốc, bụi bẩn, vi khuẩn và nhiều yếu tố dị nguyên khác.
- Lưu ý giữ gìn vệ sinh da đầu, hạn chế sử dụng hóa chất để nhuộm, tạo kiểu, uốn, duỗi…
Bệnh á sừng da đầu là bệnh ngoài da lành tính. Tuy nhiên bệnh có xu hướng tái phát nhiều lần, rất khó điều trị và có tiến triển dai dẳng. Hầu hết các phương pháp được chỉ định chỉ có tác dụng ngăn ngừa sự tiến triển của bệnh, giảm triệu chứng và tổn thương lâm sàng, không thể chữa dứt điểm bệnh lý.
Có thể bạn quan tâm
- Mắc bệnh á sừng nên ăn gì và kiêng gì để kiểm soát bệnh?
- Mách bạn 5 loại dầu gội trị á sừng tốt nhất trên thị trường
Giải đáp thắc mắc của độc giả cùng chuyên gia của chúng tôi!