Bệnh u mềm treo
U mềm treo còn được gọi với nhiều tên gọi khác nhau như mụn thịt dư. Các nốt mụn không biến mất, xuất hiện tại nhiều vị trí khác nhau làm mất thẩm mỹ, ảnh hưởng đến tâm lý của người bệnh. Để loại bỏ u mềm treo bệnh nhân có thể thực hiện các tiểu phẫu đơn giản để tiêu diệt chúng.
Tổng quan
U mềm treo (skin tags) hay còn gọi là thịt dư, mụn thịt dư. Đây là hiện tượng da bị tăng sinh lành tính với các khối u mềm xuất hiện. Hình dáng của các mụn thịt dư tròn, trơn láng bề mặt, một số mụn có cuống hoặc dạng u nhú trồi lên trên bề mặt da.
Màu sắc mỗi u mềm khác nhau, đôi khi người bệnh bị u mềm màu đen, một số người màu vàng hoặc nâu, một số lại có u mềm trùng với màu da. Những nốt mụn thịt dư có thể xuất hiện ở bất kỳ vùng da nào trên cơ thể, trong đó vị trí cổ và mặt là hai vùng da thường gặp u mềm treo nhất.
Nhiều trường hợp khác nốt mụn dư nổi lên tại vị trí bề mặt da cọ xát vào nhau như vùng nách, vùng bẹn, mông, vùng da dưới nhũ hoa,... Chúng có kích thước không quá lớn, đôi khi chỉ 1mm, tuy nhiên cũng có một số trường hợp mụn thịt có kích thước lớn đến 1cm - 3cm.
Số lượng mụn thịt dư không cố định, đôi khi nhiều hoặc ít tùy từng trường hợp. Đa số bệnh nhân bị u mềm treo thường nằm ở độ tuổi trên 50. Để điều trị tình trạng này, bệnh nhân có thể được chỉ định thực hiện các tiệu phẫu nhỏ nhằm cắt bỏ u mềm tránh gây mất thẩm mỹ cho người bệnh.
Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ
Hiện nay chưa xác định được chính xác nguyên nhân gây bệnh u mềm treo. Tuy nhiên các chuyên gia cũng chỉ ra rất nhiều yếu tố có liên quan đến chứng bệnh này. Một số trường hợp cụ thể như sau:
- U mềm treo thường xuất hiện ở những đối tượng có cân nặng quá khổ, người bị thừa cân béo phì. Ngoài ra, các nốt mụn thịt cũng nổi bất thường ở người mắc chứng tiểu đường, đang bị bệnh gai đen.
- Bệnh nhân trên 50 tuổi có khả năng bị u mềm treo cao hơn người trẻ tuổi. Số lượng thịt dư càng nhiều và tăng theo độ tuổi.
- Một số trường hợp u mềm treo xảy ra ở phụ nữ mang thai, tiền mãn kinh hoặc gặp phải các vấn đề rối loạn nội tiết tố. Đặc biệt ở phụ nữ mang thai những tháng cuối, cơ thể có nhiều thay đổi, nặng nề hơn khiến các u nhú dễ xuất hiện tại các vị trí nếp gấp trên da.
- Bệnh có liên quan đến yếu tố di truyền, nếu người thân của bạn trong gia đình gặp phải u mềm treo có khả năng bạn cũng mắc phải chứng bệnh này.
- Những đối tượng có thói quen đi ra ngoài trời nắng nhưng không che chắn cẩn thận, da tiếp xúc quá lâu dưới ánh nắng mặt trời tạo cơ hội cho tăng sinh tế bào da bất thường. Điều này cũng là yếu tố gây ra chứng u mềm treo.
Ngoài các nguyên nhân kể trên một số trường hợp thịt dư trên da xuất hiện có liên quan đến virus HPV. Người bệnh cần thăm khám để xác định nốt thịt dư có phải do virus gây ra hay không. Trường hợp mắc bệnh lây nhiễm qua đường tình dục xuất hiện u nhú bất thường cần can thiệp điều trị sớm.
Triệu chứng và chẩn đoán
Triệu chứng
Tình trạng u mềm treo xuất hiện tuy không gây nguy hiểm tính mạng nhưng lại ảnh hưởng đến tính thẩm mỹ. Bởi các nốt mụn thịt dư thường không biến mất mà xuất hiện trong thời gian dài. Bên cạnh đó chúng còn có màu sắc khác thường, đôi khi nổi rõ trên da có thể nhận biết bằng mắt thường một cách dễ dàng.
Chúng xuất hiện trên da ở một vài vị trí, trong đó đặc biệt là cổ và mặt. Số lượng nốt mụn thịt ở mỗi người là không giống nhau. Mụn thịt dư trên da không gây đau rát, không ngứa hoặc bất kỳ triệu chứng nào. Bạn có thể nhận biết u mềm treo thông qua các triệu chứng cơ bản:
- Các nốt sần xuất hiện trên da có hình tròn, bề mặt trơn láng, chắc, gồ cao quan sát dễ dàng.
- Chúng có thể tập trung tại một vị trí hoặc mọc riêng lẽ tại một khu vực trên da. Một số trường hợp mụn thịt lan rộng trên da hoặc bề mặt niêm mạc.
- U mềm treo thường xảy ra ở người lớn tuy nhiên trẻ nhỏ cũng có thể mắc bệnh. Các nốt mụn thịt dư mềm, không gây đau nổi ở ngực, cổ hoặc mặt,... của trẻ.
- Các nốt thịt dư tập trung xuất hiện ở vùng tiếp xúc với ánh nắng thường xuyên như da mặt, da tay, da cổ,.... Một số ít trường hợp nổi tại bộ phận sinh dục.
- Mụn thịt có khả năng xuất hiện ở mí mắt gây ra tình trạng sụp mi.
- Mụn thịt dư cũng có thể nổi ở bộ phận sinh dục, hậu môn,... làm ảnh hưởng đến đời sống.
Nhận biết sớm các biểu hiện bất thường kể trên để có biện pháp xử lý kịp thời. Nhất là đối với các nốt mụn có kích thước lớn cần tiến hành giải phẫu, cắt bỏ để tránh gây ra các vấn đề không mong muốn khác.
Chẩn đoán
Bệnh nhân cần đến gặp bác sĩ nếu các nốt mụn thịt dư xuất hiện với số lượng lớn. Đặc biệt là trường hợp chúng gây ngứa hoặc đau tại vị trí nốt mụn, kém thẫm mỹ. Tùy vào tình trạng của bệnh nhân, bác sĩ chỉ định các biện pháp chẩn đoán phân biệt nhằm đưa ra kết luận chính xác bệnh lý người bệnh gặp phải.
Dựa vào các yếu tố lâm sàng, bác sĩ tiến hành thăm khám. Bệnh nhân cần cung cấp trung thực các triệu chứng, vấn đề đang gặp phải, thuốc đang dùng và các thông tin về tiền sử bệnh lý,... Kết hợp thực hiện các xét nghiệm sinh thiết, xét nghiệm máu nếu cần thiết, bác sĩ chỉ định điều trị dựa trên tình trạng u mềm treo người bệnh gặp phải.
Biến chứng và tiên lượng
U mềm treo thực tế không gây ra biến chứng nguy hiểm tính mạng người bệnh. Hầu hết bệnh nhân bị nốt mụn thịt dư không có bất kỳ triệu chứng nào tại vùng bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, nốt mụn dư lại gây mất thẩm mỹ, nhất là khi chúng xuất hiện ở vùng cổ, vùng mặt, nơi lộ ra bên ngoài.
Một số rủi ro khác cũng có thể xuất hiện như:
- Tổn thương nốt mụn thịt dư do vô tình cào gãi, sử dụng dao cạo râu,... Đây là nguyên nhân khiến u mềm treo tái phát thường xuyên không dứt điểm.
- U mềm treo có cuống có nguy cơ xảy ra hiện tượng xoắn hoặc nhồi máu tự phát. Tình trạng này khiến mô bị thiếu máu sẽ gây ra các dấu hiệu khác bao gồm đau, hoại tử, thậm chí là nhiễm trùng thứ phát.
- Nốt mụn bị cào gãi, tăng độ nhạy cảm, tăng nguy cơ lan rộng u mềm treo ra xung quanh.
Tình trạng u mềm treo kéo dài, gây mất thẩm mỹ, ảnh hưởng đến tinh thần của người bệnh. Mặc dù không nguy hiểm tính mạng thế nhưng bệnh nhân nên kiểm tra y tế và loại bỏ chúng sớm để tránh gây ra các vấn đề không mong muốn khác.
Điều trị
Chỉ định điều trị u mềm treo bằng các biện pháp điển hình như áp nito lỏng, phương pháp đốt điện, phẫu thuật, sử dụng chỉ tơ nha khoa,... Mỗi biện pháp có ưu và nhược điểm riêng. Tùy tình hình thực tế của bệnh nhân, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp can thiệp phù hợp. Dưới đây là một số biện pháp cơ bản:
Áp lạnh nito lỏng
Phương pháp điều trị u mềm treo bằng phương pháp áp lạnh. Sử dụng nito lỏng với nhiệt độ âm 196 độ C, áp vào u lành tính trên da để loại bỏ chúng. Phương pháp đơn giản, không xâm lấn, độ an toàn cao. Người bệnh không lưu lại bệnh viện sau thực hiện. Tùy số mụn thịt dư mà số lần áp lạnh sẽ được chỉ định.
Tuy nhiên phương pháp này sẽ không phù hợp nếu người bệnh đang mắc hội chứng tắc mạch do Cryglobulin, người bị Raynaud, bệnh nhân bị mày đay do lạnh. Bác sĩ sẽ xem xét để có biện pháp can thiệp chính xác, an toàn cho người bệnh.
Cách tiến hành cơ bản:
- Sát trùng vị trí cần điều trị.
- Đặt phễu nhựa phù hợp với kích thước vết thương cần điều trị.
- Tiến hành phun xịt nito hoặc sử dụng tăm bông chấm nito trực tiếp lên nốt mụn.
- Thời gian thực hiện mỗi loại u mềm sẽ khác nhau.
- Băng thương tổn sau điều trị bằng một lớp gạc mỏng
Phương pháp đốt điện
Đây là biện pháp thường được sử dụng trong điều trị u mềm treo. Thực hiện bằng cách sử dụng tia laser nhiệt độ cao loại bỏ các nốt mụn dư thừa. Tuy nhiên phương pháp này chỉ áp dụng cho đối tượng bị mụn thịt trên nền da thường, không áp dụng cho người có da nhạy cảm.
Chiếu laser đốt mụn thịt có thể gây ra sẹo trên da và các vết thâm kém thẩm mỹ. Da không thể láng mịn như bình thường, đồng thời các nốt mụn thịt dư cũng có thể tái phát sau điều trị. Do đó bệnh nhân cần cân nhắc khi sử dụng biện pháp này.
Phương pháp Laser CO2 Fractional:
Phương pháp hiện đại áp dụng trong điều trị u mềm treo. Tia laser hiện đại được sử dụng tấn công da, khoanh vùng điều trị ít để lại sẹo, đồng thời còn kích thích giúp da nhanh chóng phục hồi. Áp dụng cho nhiều loại da, đặc biệt có thể dùng cho trường hợp mụn thịt dư nổi ở vùng da nhạy cảm.
Tùy mỗi trường hợp thời gian phục hồi sau điều trị sẽ không giống nhau. Tuy nhiên so với đốt điện thông thường, chiếu Laser CO2 Fractional có độ chính xác cao, thời gian phục hồi nhanh chóng. Các đốm nâu hình thành sau chiếu laser sẽ biến mất sau một thời gian.
Ngoài các biện pháp kể trên, người bệnh có thể đến cơ sở y tế uy tín để cắt mụn thịt bằng dao/kéo y tế theo kiểu truyền thống, hoặc sử dụng chỉ nha khoa thắt mạch nuôi mô để loại bỏ mụn thịt. Phương pháp nào cũng sẽ có ưu và nhược điểm nhất định, bạn nên trao đổi với bác sĩ để tìm giải pháp phù hợp và hiệu quả nhất.
Phòng ngừa
U mềm treo có thể xảy ra với bất kỳ đối tượng nào, trong đó nhóm đối tượng mắc bệnh phổ biến là người bị dư cân béo phì, người bị bệnh tiểu đường, người trên 50 tuổi,... Mặc dù không nguy hiểm đến tính mạng, tuy nhiên các nốt mụn kém thẩm mỹ gây ra nhiều ảnh hưởng cho người bệnh trong sinh hoạt đời sống, công việc.
Chủ động phòng ngừa tình trạng nổi mụn thịt dư thông qua một số lưu ý:
- Bảo vệ làn da trước ánh nắng mặt trời, không nên để da tiếp xúc trực tiếp với nắng quá lâu. Tốt nhất nên sử dụng áo khoác, đồ bảo hộ khi làm việc hoặc sinh hoạt giữa thời tiết nắng nóng.
- Vệ sinh da sạch sẽ, sử dụng kem dưỡng ẩm chống khô da, sử dụng các sản phẩm chăm sóc da phù hợp, không nên dùng các loại không có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng.
- Chăm sóc da kết hợp duy trì vóc dáng, không nên để cơ thể bị thừa cân, béo phì quá mức.
- Sử dụng kem chống nắng cho da để góp phần bảo vệ làn da trước tác hại của ánh nắng mặt trời.
- Bổ sung đầy đủ dưỡng chất cho cơ thể, ăn nhiều hoa quả, trái cây tươi, hạn chế các món ăn không có lợi cho sức khỏe. Có thể sử dụng thêm các thực phẩm chức năng, tuy nhiên bạn không nên quá lạm dụng chúng.
- Khi nhận thấy biểu hiện da bất thường nên chủ động đến gặp bác sĩ, kiểm tra và điều trị bệnh càng sớm càng tốt.
Những câu hỏi quan trọng khi đi khám
1. Da tôi nổi các cục thịt dư bất thường, không đau là bị gì?
2. U mềm treo có triệu chứng nào?
3. Nguyên nhân gây bệnh u mềm treo là gì?
4. Tôi cần làm các xét nghiệm chẩn đoán nào?
5. Nếu không trị u mềm treo có được không?
6. Tôi có bôi thuốc trị u mềm treo được không?
7. Khi nào tôi phải đốt u mềm treo?
8. Có rủi ro nào khi đốt điện nốt u mềm treo không?
9. U mềm treo có tái phát sau điều trị không?
10. Tôi cần làm gì trong thời gian điều trị để u mềm treo nhanh khỏi?
U mềm treo là các nốt mụn thịt dư lành tính, không nguy hiểm tính mạng. Tuy nhiên do chúng nổi ở các vùng da lộ ra bên ngoài nên khá kém thẩm mỹ. Tùy từng trường hợp bị u mềm treo, bác sĩ sẽ chỉ định giải pháp can thiệp phù hợp, phòng ngừa các rủi ro không mong muốn cho bệnh nhân.
Tham khảo thêm:
- Bệnh u mỡ - Nguyên nhân và cách điều trị
- Khối u lành tính và ác tính trong dạ dày: chẩn đoán và điều trị