Tiểu đường tuýp 2: Cách điều trị và thông tin cần biết

Đặt lịch hẹn

×

Tiểu đường tuýp 2: Cách điều trị và thông tin cần biết

Tiểu đường tuýp 2: Cách điều trị và thông tin cần biết

Đặt lịch

Tiểu đường tuýp 2 thuộc dạng phổ biến của căn bệnh tiểu đường nguy hiểm. Bệnh diễn ra âm thầm và khó phát hiện. Trường hợp tiểu đường tuýp 2 chuyển biến nặng có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm, thậm chí là đe dọa tính mạng.

Tiểu đường tuýp 2 là gì?

Bệnh tiểu đường thuộc nhóm các bệnh lý mãn tính, xuất hiện khi cơ thể có sự thay đổi lượng đường huyết. Cụ thể là glucose trong máu tăng cao vượt mức quy định. Dạng tiểu đường tuýp 2 nằm trong số các loại bệnh tiểu đường phổ biến nhất hiện nay.

Thông thường, tiểu đường tuýp 2 có xu hướng khởi phát ở người lớn tuổi hoặc người có nồng độ insulin trong máu bất thường. Không giống như tiểu đường tuýp 1, người mắc tiểu đường tuýp 2 vẫn có tuyến tụy hoạt động bình thường. 

Tuy nhiên, cơ thể gặp một số vấn đề ở các tế bào, khiến cho quá trình chuyển hóa glucose thành năng lượng không diễn ra. Chình vì điều này mà lượng đường huyết tăng cao đột ngột, dẫn đến những tổn thương cho người bệnh.

Có khoảng 90% đến 95% người bệnh mắc tiểu đường sẽ thuộc dạng tiểu đường tuýp 2. Độ tuổi trung bình thường gặp phải căn bệnh này là từ 40 tuổi trở lên. Hiện nay, do chế độ dinh dưỡng và nhịp sống thay đổi, bệnh dần có xu hướng trẻ hóa hơn. Đặc biệt là rơi vào những trẻ em gặp phải vấn đề tăng cân, béo phì quá mức.

Nguyên nhân gây tiểu đường tuýp 2

Nguyên nhân gây nên căn bệnh này cho đến nay vẫn chưa được xác định cụ thể. Các chuyên gia cho rằng, một phần có thể là do sự thay đổi hàm lượng insulin trong máu khiến quá trình tổng hợp glucose không diễn ra bình thường. Bên cạnh đó, một số nguyên nhân khác cũng có thể kể đến như:

• Do di truyền: Gen di truyền thường có mối quan hệ mật thiết với chức năng của tuyến tụy hoặc quá trình tăng sinh insulin trong cơ thể. Vì thế, nếu những bất ổn về gen di truyền xếp chồng lên nhau sẽ làm tăng nguy cơ mắc phải tiểu đường tuýp 2.
• Môi trường tác động: Yếu tố khách quan bên ngoài là một trong những nguyên nhân dẫn đến việc hấp thụ chất béo vào cơ thể cao hơn. Ngoài ra, nếu người có thói quen ăn nhiều thức ăn ngọt, nhiều dầu mỡ nhưng lười vận động sẽ khiến cho căn bệnh này có điều khởi phát. 

Tham khảo thêm: Các thuốc điều trị tiểu đường tuýp 2 và lưu ý khi dùng

Yếu tố nguy cơ gây bệnh tiểu đường tuýp 2

Ngoài nguyên nhân kể trên, dưới đây là một số yếu tố nguy cơ gây bệnh tiểu đường tuýp 2:

• Người bị thừa cân, béo phì có nguy cơ tăng đề kháng insulin.
• Người có thói quen lười vận động và ăn nhiều thực phẩm có hại cho sức khỏe.
• Người có tiền sử người thân mắc bệnh tiểu đường.
• Tuổi càng cao càng có nguy cơ mắc phải căn bệnh này.
• Phụ nữ có tiền sử bệnh tiểu đường thai kỳ.
• Phụ nữ bị đa nang buồng trứng.
• Người bị tăng huyết áp, mỡ máu,…

Triệu chứng bệnh tiểu đường tuýp 2

Tiểu đường tuýp 2 diễn ra khá âm thầm, “nghèo nàn” về triệu chứng nên người bệnh khó có thể phát hiện sớm được bệnh. Chỉ khi bệnh diễn biến nặng hơn thì bệnh nhân mới nhận ra cơ thể đang gặp vấn đề. Tình trạng gia tăng hàm lượng đường trong máu hoặc nhiễm ceton có thể gây ra một vài triệu chứng như:

• Đa niệu: Cơ thể sẽ có phản ứng đào thải đường thông qua nước tiểu nếu lượng đường huyết trong máu có dấu hiệu tăng cao quá mức. Thận lúc này sẽ hoạt động hết công suất, lấy nước từ cơ thể để làm loãng nước tiểu. Người bệnh sẽ cảm thấy mắc tiểu thường xuyên hơn bình thường.
• Khát nước: Chính vì việc đi vệ sinh nhiều lần làm cho người bệnh có nhu cầu nạp nước vào cơ thể nhiều hơn. Đây là một trong những yếu tố giúp bạn nhận ra cơ thể có đang gặp “sự cố” hay không.

Ngoài ra, người bệnh cũng sẽ gặp một số vấn đề như:

• Cơ thể thường xuyên cảm thấy mệt mỏi.
• Da có biểu hiện khô và ngứa ngáy bất thường.
• Tay và chân bị giảm cảm giác, đôi lúc xuất hiện cơn đau nhói.
• Dễ bị nhiễm trùng.
• Mắt mờ, gặp khó khăn trong vấn đề quan hệ tình dục.
• Vết thương lâu lành, đặc biệt là các vết bầm lâu phai hơn bình thường.

Nếu bạn nhận thấy bản thân hoặc người thân trong gia đình có những triệu chứng như đã đề cập, có thể nghi ngờ khả năng mắc phải bệnh tiểu đường. Do đó, bạn nên tiến hành thăm khám y tế đề kịp thời ngăn chặn và kiểm soát diễn tiến của bệnh. 

Tham khảo thêm: Tiểu đường thai kỳ có được ăn khoai lang không? Tại sao?

Tiểu đường tuýp 2 có nguy hiểm không?

Tiểu đường tuýp 2 là căn bệnh nguy hiểm. Bởi, nếu không được điều trị có thể gây ra nhiều biến chứng ảnh hưởng đến sức khỏe và đe dọa cả tính mạng người bệnh. Dưới đây là các hệ lụy nếu không kịp thời phát hiện và điều trị bệnh:

Biến chứng tiểu đường tuýp 2 cấp tính

Ở giai đoạn này, người bệnh sẽ đối mặt với một số vấn đề như:

• Nhiễm ceton: Tình trạng máu bị nhiễm độc. Nguyên nhân là do toan hóa bởi nồng độ axit trong máu tăng cao. Các chuyển hóa trong cơ thể bị đình trệ do sự thiếu hụt insulin. Người bệnh có thể nguy hiểm đến tính mạng nếu không được cấp cứu kịp thời.
• Tăng áp lực thẩm thấu: Lượng đường huyết tăng cao là yếu tố khiến người bệnh rơi vào trạng thái hôn mê do tăng áp lực thẩm thấu. Biến chứng này được cho là nặng nề nhất mà người bệnh có thể gặp phải. Đặc biệt, nguy cơ tử vong cao nếu không được nhanh chóng cấp cứu.
• Hạ đường huyết: Tình trạng này xảy ra khi lượng đường huyết đo được ở mức dưới 3.6 mmol/l. Nguyên nhân được chẩn đoán có thể là do người bệnh đã sử dụng thuốc hạ đường huyết nhiều hơn mức cho phép. Hoặc, người bệnh ăn uống thiếu dưỡng chất, tập luyện quá sức, sử dụng chất kích thích,…Có thể nhận diện thông qua biểu hiện đói cồn cào, chân tay mỏi mệt, bủn rủn, người vã mồ hôi, choáng, tim đập mạnh,…
  

  

Biến chứng tiểu đường tuýp 2 mãn tính

Người bệnh cần lưu ý một số biến chứng của bệnh tiểu đường tuýp 2 dưới đây:

• Biến chứng đến tim mạch: Người mắc tiểu đường có nguy cơ cao bị tăng huyết áp, xơ cứng động mạch. Nhiều trường hợp bị nhồi máu cơ tim hoặc tai biến dẫn đến liệt, tử vong.
• Biến chứng đến thận: Mạch máu ở thận bị bệnh tiểu đường ảnh hưởng khiến chúng không hoạt động như bình thường, kéo theo suy giảm chức năng của cơ quan này. Đó là nguyên nhân vì sao những người mắc bệnh tiểu đường sẽ dễ bị bệnh thận hơn những bệnh nhân khác. Người bệnh cần lưu ý điều chỉnh glucose và theo dõi huyết áp để giảm thiểu nguy cơ gây biến chứng thận.
• Biến chứng đến hệ thần kinh: Dây thần kinh bị tổn thương cũng là một trong số các biến chứng mà người bệnh tiểu đường phải đối mặt. Nếu lượng đường huyết và huyết áp tăng cao, toàn bộ dây thần kinh khắp cơ thể có nguy cơ bị ảnh hưởng. Người bệnh sẽ thấy biểu hiện như teo cơ, đau, loét,…ở các chi. Ngoài ra, nếu dây thần kinh ở hộp sọ bị tổn thương có thể nguy hại đến tính mạng.
• Biến chứng đến thị giác: Khi mắc tiểu đường tuýp 2, người bệnh dễ mắc các bệnh về mắt. Thị lực giảm, một vài trường hợp có thể phải đối mặt với tình trạng mù lòa vĩnh viễn. Chính vì thế, người bệnh nên lưu ý và có biện pháp kiểm tra mắt thường xuyên. Đồng thời, ổn định glucose và huyết áp tốt nhất có thể để hạn chế biến chứng nguy hại này.
• Tăng nguy cơ nhiễm trùng: Đường huyết tăng cao tạo điều kiện để vi khuẩn có cơ hội sinh sôi và phát triển. Hệ miễn dịch của người bệnh bị suy yếu nên không thể chống lại sự gây hại của vi khuẩn. Do đó, người bệnh dễ bị nhiễm trùng các khu vực như răng lợi, đường tiết niệu, bộ phận sinh dục,…Tình trạng này có xu hướng kéo dài và khó điều trị dứt điểm.
• Một vài biến chứng liên quan đến thai kỳ: Đường huyết cao khiến thai nhi bị tăng cân quá mức, gây nguy cơ tai biến cho mẹ và bé. Ngoài ra, cả thai phụ và thai nhi có khả năng cao mắc phải bệnh tiểu đường trong tương lai. Một số cơ quan như xương, não bộ, da,…của trẻ bị tổn thương hay sự ảnh hưởng tư duy phát triển sau này.

Tham khảo thêm: Bị tiểu đường thai kỳ nên ăn hoa quả gì tốt nhất?

Chẩn đoán tiểu đường tuýp 2

Khi nhận thấy những triệu chứng bất thường của cơ thể, thông qua thăm khám người bệnh sẽ biết được tình trạng bệnh lý của bản thân. Bác sĩ sẽ chẩn đoán bệnh tiểu đường tuýp 2 thông qua các xét nghiệm sau:

Kiểm tra đường huyết

Người bệnh được yêu cầu lấy mẫu máu để kiểm tra chỉ số đường huyết của cơ thể. Bác sĩ có thể tiến hành đo vào hai thời điểm khi người bệnh đói hoặc thời điểm ngẫu nhiên sau bữa ăn. Nếu lượng đường huyết lúc đói của người bệnh rơi vào khoảng lớn hơn hoặc bằng 126 mg/dl, đồng thời đường huyết ngẫu nhiên lớn hơn hoặc bằng 200 mg/dl thì có thể đưa ra kết luận chẩn đoán bệnh tiểu đường.

Xét nghiệm HbA1c

Chỉ số HbA1c là Hemoglobin A1c (NGSP) là một trong những chỉ số quan trọng để chẩn đoán bệnh tiểu đường tuýp 2. Bạn được chẩn đoán là mắc bệnh khi HbA1c ở mức lớn hơn hoặc bằng 6.5%. Các chuyên gia giải thích rằng, HbA1c là giá trị thực phản ánh lượng đường trong máu người bệnh trung bình trong vòng 1 – 2 tháng. Có sự liên kết giữa glucose trong máu cùng với moglobin, tương ứng với tuổi thọ bình quân của hồng cầu (4 tháng).

Xét nghiệm dung nạp glucose

Bên cạnh các xét nghiệm kể trên, để chẩn đoán bệnh tiểu đường, bác sĩ có thể cho bệnh nhân thực hiện phương pháp kiểm tra quá trình dung nạp glucose đường uống (75g). Máu của người bệnh sẽ được lấy mẫu và đo đạt sau khi người bệnh sử dụng 75g glucose.

Trường hợp sau 30 phút khi uống, lượng đường huyết trong máu đạt ngưỡng tối đa và trở về mức ổn định sau 2 giờ thì bạn được chẩn đoán là khỏe mạnh. Tuy nhiên, con số này nếu có sự thay đổi, bác sĩ có thể chẩn đoán bạn mắc bệnh tiểu đường. Cụ thể, lượng đường huyết vẫn còn giữ ở mức cao sau 2 giờ uống glucose ( lớn hơn hoặc bằng 200 mg/dl).

Để phân biệt và nhận diện chính xác hơn dạng bệnh tiểu đường mà bạn đang gặp phải, bác sĩ có thể yêu cầu bạn thực hiện thêm các xét nghiệm chẩn đoán chuyên sâu khác. Theo khuyến cáo của các chuyên gia, bắt đầu từ tuổi 45 hoặc bạn bị thừa cân nên tiến hành kiểm tra tiểu đường tuýp 2 định kỳ.

Thông thường, lịch khám sẽ được chỉ định 3 năm 1 lần nếu kết quả xét nghiệm cho thấy cơ thể bạn khỏe mạnh. Trường hợp có dấu hiệu nguy cơ, bác sĩ sẽ cân nhắc ngày hẹn tái khám và có hướng dẫn điều chỉnh khắc phục.

Cách điều trị bệnh tiểu đường tuýp 2

Để điều trị bệnh tiểu đường tuýp 2, người bệnh phải tập trung vào các vấn đề như giảm cân (trường hợp thừa cân, béo phì), xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học, luyện tập, sử dụng thuốc và theo dõi đường huyết định kỳ. Dưới đây là chi tiết cách điều trị bạn đọc có thể tham khảo:

Tham khảo thêm: Bị tiểu đường có ăn, uống, dùng mật ong được không?

Giảm cân

Duy trì cân nặng lý tưởng giúp người bệnh ổn định được đường huyết trong máu. Người bệnh sẽ nhận thấy được sự khác biệt rõ rệt nếu giảm trọng lượng cơ thể từ 5% – 10% với chỉ số hiện tại. 

Ví dụ, trọng lượng trung bình của người bệnh là 82 kg thì số ký người bệnh cần giảm để tác động đến lượng đường huyết là 5.9 kg. Chính vì thế, thay vì ăn uống quá độ, bạn nên điều chỉnh lại khẩu phần ăn và có lối sống lành mạnh hơn. Đây là một trong số các biện pháp kiểm soát đường huyết an toàn cho người bệnh.

Xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học

Trên thực tế, hiện nay chế độ ăn kiêng dành cho người bệnh tiểu đường nói chung và tiểu đường tuýp 2 nói riêng chưa có phương pháp nào cụ thể. Tuy nhiên, người bệnh cần chú ý những vấn đề sau đây trong chế độ dinh dưỡng hàng ngày:

• Bổ sung ít calo.
• Ăn ít thực phẩm chứa carbohydrate tinh chế, nhất là bánh kẹo, đồ ngọt nên cắt giảm bớt.
• Ăn ít những thực phẩm chứa chất béo bão hoàn.
• Bổ sung nhiều rau xanh và trái cây tươi.
• Bổ sung thực phẩm có chất xơ.

Bên cạnh đó, bạn nên xây dựng cho mình một chế độ ăn uống phù hợp với thể trạng của bản thân. Không nên ép cân hay ăn tập trung vào một nhóm chất cố định. Cân bằng dinh dưỡng để đảm bảo sức khỏe và tăng cường sức đề kháng cho cơ thể.

Vận động thể dục 

Người bệnh tiểu đường tuýp 2 nên dành thời gian vận động cơ thể. Một số hoạt động lành mạnh như đi bộ, bơi lội, chạy xe đạp,…có thể giúp cơ thể chuyển động và giúp máu huyết lưu thông tốt hơn. 

Mỗi ngày, người bệnh có thể luyện tập từ 30 phút cho đến 1 giờ đồng hồ, tùy thuộc vào thể trạng và tình hình bệnh lý của cơ thể. Tuy nhiên, tránh việc lạm dụng vận động quá mức khiến cơ thể rơi vào trạng thái mệt mỏi. Người bệnh có thể tham khảo với bác sĩ thực hiện các động tác vật lý trị liệu phù hợp với tình trạng sức khỏe.

Việc vận động có thể giúp bệnh nhân ổn định lượng đường huyết trong máu. Chính vì thế, người bệnh nên lưu ý kiểm tra đường huyết thường xuyên. Trước khi tập luyện cần bổ sung cho cơ thể một bữa ăn nhẹ, hạn chế tình trạng hạ đường huyết.

Tham khảo thêm: Tiểu đường thai kỳ có ảnh hưởng đến thai nhi không?

Theo dõi đường huyết

Người bệnh dựa vào tình trạng và phác đồ điều trị cụ thể của bác sĩ, thường xuyên kiểm tra và ghi lại lượng đường huyết của cơ thể. Nếu cần thiết, bạn nên tham vấn ý kiến của bác sĩ chu kỳ thử đường huyết. Đây là biện pháp kiểm soát đường huyết, phòng tránh được các nguy cơ.

Sử dụng thuốc điều trị

Ngoài những biện pháp duy trì lượng đường huyết kể trên, trường hợp cần thiết bác sĩ có thể chỉ định cho bệnh nhân sử dụng kết hợp thuốc điều trị. Một số dạng thuốc được áp dụng như:

• Metformin: Có tác dụng sản xuất glucose trong gan. Đồng thời, thuốc giúp cơ thể tăng độ nhạy cảm insulin, giúp chúng hoạt động hiệu quả hơn. Khi sử dụng, người bệnh có thể gặp một vài tác dụng phụ như buồn nôn, tiêu chảy. Đến khi quen dần, những triệu chứng này có thể biến mất. 
• Sulfonylureas: Tác dụng giúp cơ thể tăng cường tiết insulin. Người bệnh có thể gặp các tác dụng phụ như hạ đường huyết hoặc tăng cân.
• Meglitinide: Kích thích tuyến tụy tiết insulin. Nhóm thuốc này có cho công dụng nhanh nhưng trong thời gian ngắn. Tác dụng phụ tương tự như nhóm thuốc bên trên.
• Thiazolidinediones: Tác dụng tương tự như Metformin. Tuy nhiên, một vài rủi ro khi sử dụng thuốc cao hơn, vì thế người bệnh cần được bác sĩ kê đơn và chỉ định cụ thể.
• Insulin: Thường được sử dụng cuối cùng. Tuy nhiên, hiện nay nó có thể được áp dụng sớm hơn bởi nó mang lại nhiều lợi ích cho người bệnh. Trước khi sử dụng, bạn nên thảo luận với bác sĩ và giải đáp thắc mắc cũng như nắm rõ quy trình sử dụng an toàn và hiệu quả nhất.

Tiểu đường tuýp 2 được xem là bệnh lý mãn tính nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị sớm. Hy vọng bạn đọc đã có được các thông tin cần thiết thông qua bài viết bên trên. Để đảm bảo an toàn và bảo vệ sức khỏe, bạn nên trực tiếp thăm khám bác sĩ nếu nhận thấy cơ thể có những dấu hiệu bất thường.