Bệnh phụ khoa thường gặp ở tuổi dậy thì và cách xử lý

Đặt lịch hẹn

×

Thạc sĩ BÁC SĨ ĐỖ THANH HÀ

Trung tâm Thuốc dân tộc – Nguyễn Thị Định – Hà Nội

Đặt lịch

Không chỉ những người phụ nữ đã lập gia đình hoặc đã hoạt động tình dục mà nữ giới ở tuổi dậy thì cũng có thể mắc các bệnh phụ khoa. Những thông tin dưới đây sẽ giúp bạn hiểu hơn về các bệnh phụ khoa thường gặp ở tuổi dậy thì và cách xử lý.

Bệnh phụ khoa thường gặp ở tuổi dậy thì

Tuổi dậy thì ở nữ giới dao động trong khoảng 9 – 13 tuổi. Nhiều sự thay đổi sẽ xuất hiện khi nữ giới bước sang độ tuổi dậy thì. Trong đó có sự thay đổi về tâm sinh lý, suy nghĩ và sự phát triển của cơ thể.

Đặc biệt cơ quan sinh dục là nơi thay đổi rõ nét nhất làm tăng nguy cơ hình thành và tiến triển các bệnh phụ khoa hay một số vấn đề bất thường khác.

Các bệnh phụ khoa thường gặp ở tuổi dậy thì gồm:

1. Ngứa vùng kín

Đặc trưng của bệnh lý này là cảm giác ngứa ngáy nghiêm trọng, khó kiểm soát tại vùng kín. Cảm giác khó chịu do bệnh ngứa vùng kín gây ra xuất hiện vào ban đêm lẫn ban ngày nhưng thường nghiêm trọng hơn vào ban đêm.

Tùy thuộc vào nguyên nhân (vi khuẩn, nấm men, ký sinh trùng…) và mức độ nghiêm trọng của bệnh, vùng kín có thể bị ngứa với mức độ nặng nhẹ khác nhau. Đối với trường hợp tái phát hoặc ngứa vùng kín nặng, người bệnh có thể bị ngứa dữ dội, không thể kiểm soát. Đồng thời ngay tại vùng tam giác vàng còn xuất hiện nhiều mụn nước nhỏ li ti.

2. Rối loạn chu kỳ kinh nguyệt

Để xác định bệnh rối loạn kinh nguyệt, nữ giới có thể dựa vào những biểu hiện sau:

• Sự bất thường về màu kinh: Máu kinh sẽ chuyển sang màu đỏ tươi hoặc màu hồng nhạt, đồng thời có lẫn máu cục.
• Sự bất thường về máu kinh: Nhiều, ít hoặc rong kinh
• Sự bất thường về chu kỳ kinh nguyệt: Vòng kinh kéo dài hơn bình thường (35 ngày – kinh thưa), vòng kinh ngắn hơn bình thường (22 ngày – kinh mau), Không hành kinh từ 6 tháng trở lên (vô kinh).
• Sự bất thường về những triệu chứng xảy ra trong chu kỳ kinh nguyệt: Buồn nôn, Tức ngực, Dễ xúc động, Căng vú

3. Viêm âm đạo, viêm âm hộ

Bệnh viêm âm đạo xảy ra là do âm đạo, âm hộ có cấu tạo mở, nằm ở vị trí gần với hậu môn nên dễ bị vi khuẩn, tạp khuẩn, nấm và một số tác nhân gây hại khác xâm nhập.

Một số triệu chứng được liệt kê dưới đây sẽ giúp bạn nhận biết bệnh viêm âm đạo, viêm âm hộ. Cụ thể:

Viêm âm đạo, âm hộ do vi khuẩn

• Đi tiểu đau
• Khí hư ra nhiều
• Dịch tiết âm đạo có màu trắng đục, trắng xám hoặc màu xám, kèm theo mùi hôi khó chịu
• Chảy máu âm đạo bất thường, tiết ra thành đốm hoặc chảy máu nhẹ
• Vùng kín có mùi hôi khó chịu, hôi nhiều hơn vào những ngày hành kinh, khi giao hợp hoặc khi rụng trứng
• Ngứa âm đạo hoặc bị kích thích.

Viêm âm đạo, âm hộ do nhiễm nấm men

• Ngứa ngáy âm đạo
• Dịch tiết âm đạo có màu trắng, dày tương tự như phô mai. Ở các trường hợp khác, âm đạo tiết ra khí hư lỏng tương tự như nước hoặc đặc như mủ, xuất hiện với màu trắng đục, lợn cợn, có cảm giác đau rát xung quanh âm hộ và ngứa ngáy.
• Bị đau khi quan hệ tình dục.

4. Những bệnh lý, vấn đề bất thường ở tử cung

Những bệnh lý, vấn đề bất thường ở tử cung có thể xảy ra ở nữ giới trong độ tuổi dậy thì, kể cả những trường hợp chưa từng hoạt động tình dục. Đặc biệt là những bệnh lý sau:

Bệnh viêm cổ tử cung: Bệnh viêm cổ tử cung khiến nữ giới cảm thấy khó chịu với những dấu hiệu và triệu chứng sau:

• Vùng kín bị ngứa
• Âm đạo tiết ra nhiều khí hư so với thông thường, có mùi hôi tanh khó chịu
• Khí hư có màu vàng.
• Tiểu buốt, tiểu rắt
• Có cảm giác đau tại khu vực xương chậu, đau nhiều ở vùng bụng dưới.

Bệnh u xơ tử cung

Đối với ở nữ giới đang trong độ tuổi dậy thì, bệnh u xơ tử cung xuất hiện làm phát sinh những vấn đề sau:

• Rối loạn kinh nguyệt
• Cường kinh (kéo dài thời gian hành kinh, máu kinh ra nhiều)
• Đau bụng kinh diễn ra âm ỉ hoặc dữ dội
• Bí tiểu do bàng quang bị chèn ép bởi khối u xơ có kích thước lớn.

Bệnh viêm lộ tuyến cổ tử cung

Bệnh viêm lộ tuyến cổ tử cung cho thấy cổ tử cung bị viêm và tổn thương lành tính. Nguyên nhân được xác định là do trong cổ tử cung, các tế bào phát triển bất thường dẫn đến kích thích, tác động xấu và xâm lấn mặt ngoài cổ tử cung. Từ đó khiến bộ phận này bị viêm và tổn thương.

5. Ra nhiều huyết trắng

Nếu không cẩn thận trong quá trình vệ sinh vùng kín, bệnh huyết trắng hay tình trạng ra nhiều huyết trắng có thể xảy ra ở tuổi dậy thì. Thông thường, huyết trắng sẽ được tiết ra từ âm đạo với một lượng ổn định.

Bạn cần đến bệnh viện để được điều trị y tế nếu nhận thấy các dấu hiệu được liệt kê dưới đây xuất hiện:

• Âm đạo tiết nhiều huyết trắng, kèm theo mùi hôi tanh khó chịu
• Huyết trắng được tiết ra với màu trắng đục, màu vàng hoặc màu xanh
• Ngứa vùng kín
• Đau chướng bụng dưới
• Nóng rát trong đạo.

6. Các bệnh viêm nhiễm lây qua đường tình dục

Bệnh lậu, giang mai, mụn cóc sinh dục, mụn rộp sinh dục và một số bệnh viêm nhiễm lây qua đường tình dục khác có thể khiến bộ phận sinh dục của nữ giới bị viêm nhiễm và phát sinh ra nhiều vấn đề liên quan. Đồng thời tăng số lượng dịch tiết âm đạo, khí hư bất thường kèm theo mùi hôi tanh, ngứa ngáy vùng kín, đau rát khi đi tiểu.

Các bệnh viêm nhiễm lây qua đường tình dục ít xảy ra hơn những bệnh lý khác. Tuy nhiên bệnh vẫn có khả năng xuất hiện ở nữ giới đang trong độ tuổi dậy thì. Điều này có thể xảy ra do nữ giới bị xâm hại tình dục, tham gia vào hoạt động tình dục quá sớm và hoạt động tinh dục với nam giới bị nhiễm bệnh.

Nữ giới ở tuổi dậy thì mắc bệnh phụ khoa do đâu?

Những người không có nhu cầu tình dục và nữ giới ở tuổi dậy thì vẫn có khả năng mắc bệnh phụ khoa. Nguyên nhân là do:

1. Nồng độ hormone trong cơ thể thay đổi

Sự rối loạn nội tiết tố hay nồng độ hormone trong cơ thể thay đổi là nguyên nhân thường gặp khiến các bệnh phụ khoa thường gặp ở tuổi dậy thì xảy ra.

Nồng độ hormone trong cơ thể thay đổi còn khiến chức năng của cơ quan sinh sản gặp vấn đề và bị suy giảm. Đồng thời làm tăng nguy cơ phá vỡ hàng rào bảo vệ âm đạo, khả năng miễn dịch của cơ thể giảm. Từ đó khiến nhiều tác nhân gây hại như vi khuẩn, ký sinh trùng, nấm men dễ dàng xâm nhập sâu trong vùng kín khiến tử cung, âm hộ và âm đạo bị viêm.

2. Vệ sinh vùng kín kém

Một số trường hợp, vùng kín không được nữ giới bảo vệ đúng cách, thường xuyên vệ sinh vùng kín bằng xà phòng diệt khuẩn hoặc dung dịch vệ sinh có chất tạo mùi và có tính sát khuẩn mạnh, thụt rửa âm đạo, khử mùi hôi vùng kín bằng sản phẩm chứa chất hóa học.

Những thói quen nêu trên sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình xâm nhập vào âm đạo và gây viêm nhiễm phụ khoa của vi khuẩn, virus, nấm và ký sinh trùng.

3. Không chăm sóc tốt vùng kín vào những ngày có kinh

Việc không chăm sóc và vệ sinh vùng kín đúng cách, không thường xuyên thay băng trong các ngày đèn đỏ sẽ giúp tác nhân gây bệnh sinh sôi, làm tăng nguy cơ viêm nhiễm và gây ra nhiều vấn đề bất thường, bệnh phụ khoa nguy hiểm.

4. Bị xâm hại tình dục hoặc nữ giới quan hệ tình dục quá sớm

Đối với những trường hợp bị xâm hại tình dục hoặc quan hệ tình dục quá sớm nữ giới đang trong độ tuổi dậy thì sẽ có nguy cơ mắc một hoặc nhiều bệnh lây truyền qua đường tình dục. Nguyên nhân là do không sử dụng biện pháp bảo vệ khi quan hệ tình dục hoặc bị xâm hại bởi người bị nhiễm bệnh.

Ngoài ra nữ giới trong độ tuổi mới lớn cũng có nguy cơ mắc bệnh lây truyền qua đường tình dục khi sử dụng chăm khăn tắm, đồ lót với người bị nhiễm bệnh.

5. Thói quen thức khuya

Thói quen sử dụng các thiết bị điện tử như điện thoại vào ban đêm làm ảnh hưởng đến giấc ngủ hoặc ngủ không đủ giấc, ngủ không đúng giờ, thói quen thức khuya có thể khiến nội tiết tố thay đổi, nồng độ hormone trong cơ thể bị mất cân bằng.

Đồng thời làm giảm khả năng miễn dịch của cơ thể. Điều này góp phần tạo điều kiện thuận lợi cho sự xâm nhập và phát triển của các tác nhân gây bệnh, tăng nguy cơ phát sinh bệnh phụ khoa ở tuổi dậy thì.

6. Mặc quần lót ẩm ướt, bó sát hoặc quá chật

Việc mặc quần ngoài và quần lót ẩm ướt, bó sát vào cơ thể, quá chật, vải quần không có khả năng thấm hút mồ hôi, quá thô cứng có thể khiến vùng kín luôn trong trạng thái ẩm ướt, hầm hơi và bít tắc. Từ đó khiến nấm men, vi khuẩn thuận lợi hơn trong việc phát triển và sinh sôi.

Biện pháp chăm sóc, chế độ sinh hoạt và ăn uống đối với nữ giới mắc bệnh phụ khoa

Để nâng cao hiệu quả điều trị của các phương pháp, giúp khắc phục tốt các bệnh phụ khoa thường gặp ở tuổi dậy thì, bạn cần lưu ý áp dụng đúng các biện pháp chăm sóc cùng chế độ sinh hoạt và ăn uống phù hợp. Cụ thể:

• Giữ cho vùng kín luôn sạch sẽ, thoáng mát và khô ráo trước khi mặc đồ lót.
• Trong trường hợp mắc bệnh phụ khoa khi có kinh, bạn cần thay băng mỗi 2 – 3 giờ/ lần và thường xuyên vệ sinh vùng kín.
• Tăng cường bổ sung vitamin C từ các loại trái cây (cam, dâu tây, kiwi, bưởi…), rau xanh, ớt chuông để cải thiện sức đề kháng, khả năng miễn dịch, chống lại sự tác động của tác nhân gây hại.
• Hạn chế ăn thức ăn chiên xào nhiều dầu mỡ, nhiều chất béo động vật, thực phẩm cay nóng, thức ăn nhiều đường hoặc nhiều muối, hạn chế uống rượu bia, nước ngọt…

Cách xử lý khi mắc bệnh phụ khoa ở tuổi dậy thì

Nếu nhận thấy dịch tiết âm đạo nhiều hơn so với bình thường, huyết trắng đổi màu, có mùi hôi, ngứa ngáy vùng kín, đi tiểu cảm thấy đau hoặc xảy ra nhiều dấu hiệu bất thường khác, bạn nên trao đổi thông tin cùng với phụ huynh để được đưa đến bệnh viện và thực hiện các xét nghiệm kiểm tra theo sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa. Từ đó chẩn đoán bệnh lý và ra hướng điều trị thích hợp.

Tương tự như người lớn, nữ giới trong độ tuổi dậy thì, người trẻ tuổi khi mắc các bệnh phụ khoa cũng cần được thăm khám, điều trị y tế, áp dụng đúng phác đồ và phương pháp chữa bệnh theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.

Thông qua kết quả chẩn đoán cuối cùng (loại bệnh, mức độ nghiêm trọng, triệu chứng lâm sàng, nguyên nhân gây bệnh, yếu tố liên quan), bác sĩ có thể yêu cầu bạn sử dụng đơn thuốc chứa thuốc uống hoặc thuốc bôi ngoài hoặc kết hợp cả hai dạng thuốc ở trường hợp nặng.

Những loại thuốc được chỉ định trong quá trình điều trị viêm nhiễm phụ khoa thường chứa các hoạt chất có khả năng chống vi khuẩn, chống virus, kháng nấm và loại trừ ký sinh trùng. Ngoài ra hoạt chất trong những loại thuốc này còn có khả năng ức chế hoạt động của xâm nhập của các tác nhân gây hại, giúp giảm viêm, giảm đau rát vùng kín, giảm ngứa và cải thiện nhiều triệu chứng khó chịu khác.

Đối với nữ giới trong độ tuổi mới lớn, thuốc đặt âm đạo thường không được đưa vào quá trình điều trị bệnh. Bởi việc sử dụng viên đạn đặt âm đạo có thể gây tổn thương vùng kín, rách màng trinh, tạo cảm giác đau rát nếu nữ giới đặt thuốc không đúng cách. Ngoài ra loại thuốc này còn có thể tác động xấu đến tâm lý của người trẻ.

Cách phòng ngừa mắc bệnh phụ khoa ở tuổi dậy thì

Một số biện pháp đơn giản dưới đây có thể giúp bạn giảm nguy cơ mắc bệnh phụ khoa ở tuổi dậy thì và phòng ngừa tái phát ở những người có tiền sử tái phát, gồm:

• Sử dụng dung dịch vệ sinh dịu nhẹ, lành tính, có độ pH phù hợp để vệ sinh vùng kín 2 lần/ ngày.
• Mặc quần ngoài và quần lót vừa vặn, khô ráo, sạch sẽ, chất liệu có khả năng thấm hút mồ hôi.
• Thấm khô nước tiểu đọng lại ở vùng kín bằng khăn giấy sạch và mềm sau mỗi lần đi tiểu.
• Không đưa đồ vật hoặc tay sâu vào âm đạo.
• Tránh quan hệ tình dục sớm, bảo vệ bản thân trước nguy cơ bị xâm hại tình dục.
• Tránh gãi, chà xát nhiều vào vùng kín.
• Uống nhiều nước mỗi ngày, bổ sung đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể để sức đề kháng và thể trạng được nâng cao, phòng ngừa viêm nhiễm.
• Tăng cường tập luyện thể dục thể thao để nâng cao hệ miễn dịch, đảm bảo sức khỏe tổng thể được ổn định.

Lưu ý: Bệnh Phụ khoa ở tuổi dậy thì sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến hạnh phúc, thiên chức làm mẹ trong tương lai của nữ giới. Vì thế, đừng chần chừ, chủ quan khiến bệnh dai dẳng khó chữa.

Trên đây là thông tin về các bệnh phụ khoa thường gặp ở tuổi dậy thì và cách xử lý. Thuocdantoc.vn không đưa ra lời khuyên, chẩn đoán hay điều trị y khoa.