Các Xét Nghiệm Gan Nhiễm Mỡ Cần Để Chẩn Đoán Bệnh

Hiện nay, để kiểm tra, chẩn đoán bệnh bác sĩ thường chỉ định bệnh nhân thực hiện các xét nghiệm gan nhiễm mỡ bao gồm chẩn đoán hình ảnh, xét nghiệm máu, sinh thiết gan,… Tùy tình trạng sức khỏe của người bệnh, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp chẩn đoán phù hợp.

Các xét nghiệm gan nhiễm mỡ chẩn đoán bệnh

Gan nhiễm mỡ có thể xảy ra ở bất kỳ đối tượng nào. Trong đó đặc biệt các đối tượng có nguy cơ cao như người lạm dụng rượu bia, hút thuốc lá, ăn nhiều đồ ăn dầu mỡ, thừa cân béo phì, lười vận động,… Các dấu hiệu nhận biết ở giai đoạn đầu của bệnh khá mờ nhạt và gần như không có.

Bài thuốc chữa bệnh gan Bảo nam Ích can thang đã giúp hàng ngàn người mắc các bệnh về gan (viêm gan, xơ gan, gan nhiễm mỡ, men gan cao, suy giảm chức năng gan, u gan lành tính,...) thoát khỏi bệnh một cách nhanh chóng và triệt để nhờ thành phần dược liệu đặc trị cùng cơ chế tác động chuyên sâu, tận gốc. Bài thuốc được người bệnh đánh giá rất tốt và truyền tai nhau lựa chọn ngày càng nhiều.
Các xét nghiệm gan nhiễm mỡ chẩn đoán bệnh
Giai đoạn mới khởi phát gan nhiễm mỡ khó phát hiện do triệu chứng mờ nhạt

Chỉ khi người bệnh thăm khám định kỳ hoặc bệnh trở nặng mới bùng phát các triệu chứng rõ nét hơn để nhận diện chứng bệnh này. Trường hợp gan nhiễm mỡ giai đoạn muộn, phát sinh biến chứng gây ra không ít rủi ro cho sức khỏe, thậm chí có nguy cơ đe dọa tính mạng của người bệnh.

Chính vì thế, khi nhận thấy cơ thể có biểu hiện bất thường như chán ăn, đau bụng âm ỉ, cơ thể mệt mỏi, hay buồn nôn, dị ứng da, vàng da,… bạn nên thăm khám sớm. Hoặc chủ động thăm khám sức khỏe định kỳ 6 – 12 tháng một lần để theo dõi và sớm phát hiện vấn đề để có biện pháp can thiệp, kiểm soát từ đầu.

Hiện nay, với sự phát triển của y học hiện đại có rất nhiều phương pháp xét nghiệm gan nhiễm mỡ, chẩn đoán bệnh được áp dụng. Theo đó, tùy tình trạng sức khỏe của bệnh nhân, các bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp phù hợp. Dưới đây là các cách xét nghiệm, kiểm tra được áp dụng phổ biến:

Khám sàng lọc bệnh nhân nguy cơ cao

Các đối tượng nguy cơ cao sẽ được chỉ định thăm khám, xét nghiệm sớm. Trong đó có thể kể đến như người bị tiểu đường, người trên 50 tuổi, có dấu hiệu rối loạn lipid máu, mắc hội chứng liên quan đến chuyển hóa,… Đây là nhóm đối tượng có khả năng bị gan nhiễm mỡ cao.

Khám sàng lọc bệnh nhân nguy cơ cao sẽ được tiến hành nhằm loại trừ khả năng nhiễm bệnh, phát hiện sớm nguy cơ và có biện pháp xử lý kịp thời. Nhằm ngăn chặn nguy cơ bệnh gan nhiễm mỡ xảy ra song song với các bệnh lý khác gây ảnh hưởng sức khỏe và có khả năng phát sinh biến chứng đe dọa tính mạng.

Loại trừ nguyên nhân gây bệnh

Loại trừ nguyên nhân gây bệnh là một trong những bước chẩn đoán bệnh gan nhiễm mỡ. Cụ thể:

  • Lạm dụng rượu bia: Theo thống kê, thói quen nghiện rượu là một trong những nguyên nhân gây bệnh về gan hiện nay. Trong đó có tình trạng gan nhiễm mỡ, đối tượng người bệnh không chỉ có người lớn tuổi mà ngay cả thanh thiếu niên, đàn ông khỏe mạnh khi uống quá nhiều rượu bia trong thời gian dài có khả năng cao mắc bệnh về gan. Để đánh giá tình trạng người bệnh đang gặp phải, bác sĩ có thể thu thập thông tin liên quan đến tình trạng lạm dụng rượu bia.
  • Tác dụng phụ của thuốc: Một số trường hợp bệnh nhân bị gan nhiễm mỡ do ảnh hưởng tác dụng phụ của thuốc. Một số thuốc liên quan như tetracycline, valproic acid, amiodarone, glucocorticoids, tamoxifen,….
  • Virus HCV: Sự xuất hiện của loại virus này trong cơ thể người là một trong những nguyên nhân gây rối loạn chuyển hóa lipid thường gặp hiện nay. Ngoài ra, chúng còn có liên quan đến tình trạng mất cân bằng glucose, gây ra hiện tượng kháng isulin, thoái hóa mỡ, thay đổi lipid máu.

Xét nghiệm gan nhiễm mỡ bằng hình ảnh

Trong nhiều phương pháp xét nghiệm gan nhiễm mỡ hiện nay, chẩn đoán bằng hình ảnh là phương pháp được áp dụng phổ biến. Có thể kể đến các biện pháp như siêu âm gan, CT, MRI,… Cụ thể một vài cách như sau:

  • Siêu âm gan:

So với các xét nghiệm khác, siêu âm gan có chi phí phải chăn, không quá cao. Đồng thời, kết quả chẩn đoán thông qua hình ảnh siêu âm cũng cho thấy độ chính xác ổn định. Chẩn đoán gan nhiễm mỡ qua hình thức siêu âm hiện nay được nhiều người lựa chọn.

Các xét nghiệm gan nhiễm mỡ chẩn đoán bệnh
Siêu âm gan được chỉ định trong xét nghiệm chẩn đoán bệnh gan nhiễm mỡ

Phương pháp chẩn đoán dựa vào sự tăng độ sáng của mô gan, quan sát sự thay đổi tại các vùng khác nhau của gan, hiện tượng mờ đi của các đường bờ thuộc cấu trúc mạch máu trong gan,… để xác định các bất thường đang diễn ra trong cơ quan này.

Bên cạnh nhiều ưu điểm, phương pháp siêu âm có tính chủ quan, kết quả chẩn đoán phụ thuộc vào quan sát của người thực hiện. Đồng thời với trường hợp gan nhiễm mỡ thấp hơn 10% thông thường thực hiện siêu âm sẽ không phân biệt được là do gan nhiễm mỡ đơn thuần hay thoái hóa mỡ gây ra, cũng như rất khó nhận biết mức độ xơ hóa gan.

Để kết quả chấn đoán được chính xác hơn, bác sĩ sẽ chỉ định bệnh nhân kết hợp các phương pháp xét nghiệm khác như chụp CT hoặc chụp MRI. Nếu người bệnh có điều kiện, khi tham gia thăm khám, kiểm tra gan có thể yêu cầu bác sĩ tiến hành hai phương pháp này để khẳng định chính xác hơn có xảy ra tình trạng nhiễm tích mỡ trong gan hay không.

  • Chụp cắt lớp vi tính:

Ở trạng thái bình thường, gan hoạt động ổn định và không gặp tổn thương khi chụp cắt lớp vi tính  (CT) hình ảnh thu được của gan thường có tỷ trọng lớn hơn lá lách và máu. Lúc này có thể quan sát được cả các mạch máu trong gan.

Tuy nhiên, trường hợp gan nhiễm mỡ, tỷ trọng của gan sẽ thấp hơn bình thường, ít nhất khoảng 10HU so với tỷ trọng của lá lách, hoặc thấp hơn 40HU. Tình trạng gan nhiễm mỡ ở mức độ nặng, khi quan sát sẽ nhận thấy các mạch máu thường đậm màu hơn các vùng mô gan nhiễm mỡ.

Bên cạnh đó, khi thực hiện xét nghiệm gan nhiễm mỡ bằng hình ảnh CT còn phát hiện ra tình trạng xơ gan. Trường hợp bệnh diễn biến ở giai đoạn đầu, hình ảnh gan thường to ra bất thường do hiện tượng xơ hóa. Ở giai đoạn bệnh nặng nề, gan còn bị thay đổi hình dạng, vị trí đường bờ bất thường, lách to ra, tĩnh mạch cửa chịu áp lực nặng, dày thành mạch,…

  • Chụp cộng hưởng từ:

Chụp cộng hưởng từ hay còn gọi là MRI là phương pháp xét nghiệm gan nhiễm mỡ thông qua hình ảnh được áp dụng rộng rãi hiện nay. Thông qua phương pháp này, bác sĩ có thể xác định tình trạng của bệnh nhân có phải do gan nhiễm mỡ hay không. Độ chính xác được đánh giá cao, đặc biệt ngay cả khi tình trạng nhiễm mỡ chỉ mới hình thành giai đoạn nhẹ.

Các xét nghiệm gan nhiễm mỡ chẩn đoán bệnh
Bác sĩ có thể chỉ định người bệnh thực hiện chụp cộng hưởng từ MRI để chẩn đoán bệnh gan nhiễm mỡ

Trong một số trường hợp, máy MRI còn có khả năng trả kết quả phần trăm chất béo tích tụ ở gan. Hiện nay, kỹ thuật MRE là phương pháp MRI áp dụng rộng rãi, giúp đánh giá được cả tình trạng xơ gan. Thực hiện thủ thuật tại địa chỉ y tế uy tín để có được kết quả chẩn đoán chính xác nhất.

Xét nghiệm máu chẩn đoán bệnh

Ngoài các xét nghiệm kể trên, bệnh nhân có thể được chỉ định xét nghiệm công thức máu để đưa ra chẩn đoán và đánh giá các rủi ro cho bệnh nhân. Dưới đây là các phương pháp xét nghiệm phân tích mẫu máu được áp dụng rộng rãi:

  • Xét nghiệm ALT: Đây là một trong những thủ thuật y tế nhằm tìm ra nguyên nhân gây tổn thương gan. Trường hợp phát hiện trong gan có enzyme ALT (một loại enzyme có khả năng gây vỡ protein, gây tổn thương gan.
  • Xét nghiệm ALP: Tương tự như ALT, ALP cũng là enzyme có trong gan, ngoài ra còn có ống mật, xương. Trường hợp chỉ số enzyme này tăng cao có thể gây tổn thương gan hoặc các vấn đề khác.
  • Xét nghiệm Abumin, Protein: Kiểm tra chỉ số hai protein này thấp cho thấy nguy cơ hình thành bệnh về gan.
  • Xét nghiệm Bulirubin: Đây là chất được tạo ra khi các tế bào hồng cầu trong cơ thể bị phá vỡ. Gan khỏe mạnh bình thường hoạt động đào thải Bulirubin ra ngoài cơ thể. Tuy nhiên qua xét nghiệm máu cho thấy chỉ số này tăng cao có thể là do gan của bạn đang bị thương tổn.

Bên cạnh đó, bệnh nhân có thể được chỉ định AST, CGT, PT, LD,… Kết quả chẩn đoán cuối cùng sẽ giúp bác sĩ nhìn nhận tình trạng sức khỏe của bệnh nhân và tìm phương pháp điều trị phù hợp.

Sinh thiết gan – Xét nghiệm gan nhiễm mỡ

Kết quả sinh thiết gan là tiêu chuẩn để bác sĩ chẩn đoán tình trạng gan nhiễm mỡ cho bệnh nhân. Thực hiện thủ thuật này, bác sĩ sẽ sử dụng kim sinh thiết chọc vào da bệnh nhân sau đó lấy ra mô gan để làm xét nghiệm kiểm tra. Mẫu bệnh phẩm được đưa và phòng thí nghiệm.

Trường hợp tế bào mỡ kích thước lớn hơn 5% tế bào gan, điều này cho thấy bạn đang bị gan nhiễm mỡ. Song song với hiệu quả chẩn đoán, sinh thiết gan là phương pháp có chi phí cao nhất hiện nay.

Ngoài ra, nếu thực hiện tại cơ sở không đảm bảo, bệnh nhân có khả năng gặp phải các rủi ro không mong muốn khác. Do đó, thông thường để chẩn đoán bệnh, bác sĩ thường ưu tiên các phương pháp không xâm lấn khác như chụp CT, siêu âm, MRI,…

Điều trị và phòng ngừa gan nhiễm mỡ

Sau khi có kết quả chẩn đoán thông qua các xét nghiệm gan nhiễm mỡ, bác sĩ sẽ xây dựng phác đồ điều trị dựa trên tình trạng sức khỏe thực tế của người bệnh. Dưới đây là các nguyên tắc điều trị cơ bản, đồng thời cũng là các lưu ý phòng ngừa bệnh, bạn đọc có thể tham khảo:

Điều trị và phòng ngừa gan nhiễm mỡ
Điều trị bệnh theo phác đồ của bác sĩ kết hợp điều chỉnh chế độ sinh hoạt và ăn uống
  • Không lạm dụng rượu bia, các chất kích thích có hại cho sức khỏe.
  • Duy trì cân nặng, tránh thừa cân béo phì. Trường hợp cân nặng vượt mức cân đối, bạn có thể điều chỉnh chế độ ăn uống, tăng cường luyện tập thể dục để giảm mỡ, tránh tình trạng bệnh nghiêm trọng hơn.
  • Cắt giảm các thực phẩm không có lợi cho sức khỏe, hạn chế ăn đường bột, các loại thịt đỏ, đồ ăn nhiều dầu mỡ,… Thay vào đó, người bệnh nên ưu tiên các sản phẩm thuần thiên nhiên như rau củ quả, trái cây tươi, hạn chế các món chế biến nhiều gia vị.
  • Không nên tự ý dùng thuốc khi chưa thăm khám và được bác sĩ hướng dẫn. Bởi, việc lạm dụng thuốc tân dược là một trong những nguy cơ khiến tình trạng gan nhiễm mỡ chuyển biến nghiêm trọng hơn, gây biến chứng.
  • Bổ sung vào thực đơn dinh dưỡng hàng ngày các bữa ăn có cá để cung cấp dinh dưỡng, giảm tình trạng tích tụ máu trong gan, vào máu,…
  • Một số thực phẩm có tác dụng giảm mỡ gan như tỏi, giá đỗ, cà chua chín, rau xanh, trái cây có vị chua, nhiều vitamin,…
  • Vận động thể dục, thể thao phù hợp giúp cải thiện sức khỏe, tăng cường đề kháng cho cơ thể.
  • Đảm bảo chất lượng giấc ngủ, không nên thức khuya, sắp xếp thời gian nghỉ ngơi hợp lý hơn.
  • Điều trị bệnh viêm gan, xử lý virus gây bệnh cho gan, kiểm tra đường huyết thường xuyên, điều chỉnh khi có dấu hiệu bất thường.
  • Thăm khám định kỳ, theo dõi tình trạng sức khỏe. Khi cần thiết, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị nhằm giúp người bệnh phòng tránh các rủi ro không mong muốn.

Trên đây là một số phương pháp xét nghiệm gan nhiễm mỡ được áp dụng, bạn đọc có thể tham khảo. Để đảm bảo kết quả chẩn đoán, người bệnh nên tìm địa chỉ y tế uy tín, thực hiện theo hướng dẫn của bác sĩ. Trường hợp xác định tình trạng sức khỏe đang gặp là gan nhiễm mỡ, bệnh nhân nên tuân thủ theo phác đồ điều trị để tránh bệnh biến chứng nguy hiểm.

Có thể bạn quan tâm:

TIN XEM THÊM

Phát hiện bản thân bị mắc phải bệnh gan nhiễm mỡ từ đầu năm 2018, song Hồng Vân (29 tuổi) vẫn không tìm được cách chữa nào hiệu quả, khiến bệnh dai dẳng suốt nhiều năm liền. Nhưng may mắn nhờ biết đến bài thuốc Đông y thảo dược tại Thuốc dân tộc, cô đã chữa khỏi bệnh sau 3 tháng.

Gan Nhiễm Mỡ Nên Uống Trà Gì Thì Tốt? Các Lưu Ý Nên Biết

Uống trà là một trong những cách hỗ trợ điều trị bệnh gan nhiễm mỡ rất tốt và được nhiều...

Bị Bệnh Gan Nhiễm Mỡ Độ 1 Có Cần Uống Thuốc Không?

Gan nhiễm mỡ độ 1 là giai đoạn đầu của bệnh gan nhiễm mỡ. Lúc này, lượng mỡ tích tụ...

Người Bị Gan Nhiễm Mỡ Ăn Chuối Được Không? Lưu Ý Gì?

Chuối là loại trái cây có giá trị dinh dưỡng rất cao và được chuyên gia dinh dưỡng khuyên dùng....

Có nên dùng sữa khi bị gan nhiễm mỡ?

Sữa Dành Cho Người Bị Gan Nhiễm Mỡ Nào Tốt Và Lưu Ý

Sữa dành cho người bị gan nhiễm mỡ cần đáp ứng các tiêu chí như sữa tách kem, ít béo...

Gan Nhiễm Mỡ Cấp Độ 1: Triệu Chứng Nhận Biết Và Cách Chữa Trị

Gan nhiễm mỡ cấp độ 1 là tình trạng bệnh ở thời điểm nhẹ, những tác nhân gây bệnh lúc...

Giải đáp thắc mắc của độc giả cùng chuyên gia của chúng tôi!

Ths.BS Nguyễn Thị Tuyết Lan
Nguyên Trưởng khoa khám bệnh - BV YHCT trung ương

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai.