Khô Miệng Rát Lưỡi Là Bệnh Gì? Triệu Chứng – Cách Chữa

Đặt lịch hẹn

×

Khô Miệng Rát Lưỡi Là Bệnh Gì? Triệu Chứng – Cách Chữa

Khô Miệng Rát Lưỡi Là Bệnh Gì? Triệu Chứng – Cách Chữa

Đặt lịch

Khô miệng rát lưỡi mặc dù không phải là vấn đề nguy hại tính mạng nhưng triệu chứng khó chịu này làm ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống và sức khỏe của nhiều người. Có rất nhiều nguyên nhân gây khô miệng rát lưỡi, trong đó bao gồm các yếu tố trong và ngoài cơ thể.

Khô miệng rát lưỡi là gì? Triệu chứng thường gặp

Khô miệng rát lưỡi là một trong những vấn đề hay xảy ra ở những người có thói quen ăn uống không lành mạnh, nhất là người ăn đồ nóng, uống bia rượu, đồ uống chứa cồn liên tục,… Tình trạng này gây ra không ít vấn đề, làm ảnh hưởng đến đời sống và sinh hoạt của người mắc phải.

Có rất nhiều nguyên nhân gây khô miệng rát lưỡi, tuy nhiên để sớm khắc phục và phòng ngừa rủi ro bạn nên chủ động đến gặp bác sĩ nếu nhận thấy biểu hiện bất thường. Dưới đây là một số triệu chứng thường xảy ra ở người bị khô miệng, rát lưỡi:

• Bên cạnh dấu hiệu điển hình là miệng khô, lưỡi có cảm giác bỏng rát, bạn còn có thể nhận thấy các biểu hiện bên ngoài như lưỡi sưng đỏ, xuất hiện vất nứt, rách gây đau. Nhất là khi ăn phải đồ ăn quá nóng, quá lạnh có thể làm kích thích khiến triệu chứng dữ dội hơn.
• Miệng khô mặc dù đã vừa uống nước, kèm theo đó là hiện tượng miệng phát ra mùi hôi khá khó chịu. Niêm mạc khô và nóng rát, nhạy cảm khi tiếp xúc với các thực phẩm có khả năng gây kích thích.
• Ngoài ra, khi ăn uống tình trạng đau rát còn khiến người bệnh không cảm nhận được vị giác như bình thường. Cơn đau rát có thể cản trở hoạt động ăn uống, làm người bệnh chán ăn, ăn không ngon miệng.
• Nếu tình trạng đau rát, khô miệng kéo dài có thể khiến cơ thể suy nhược, thiếu sức sống, nhạy cảm với các tác động từ bên ngoài,…
• Một số trường hợp bạn còn nhận thấy khoang miệng, lưỡi có biểu hiện ngứa râm ran, châm chích bất thường.

Cần chủ động thăm khám bác sĩ nếu bạn nhận thấy hiện tượng miệng khô, rát lưỡi kéo dài không có dấu hiệu thuyên giảm. Tùy vào từng trường hợp, dựa vào chẩn đoán, bác sĩ sẽ chỉ định giải pháp điều trị an toàn, giúp giảm đau rát, khô miệng và các vấn đề liên quan khác cho bệnh nhân.

Nguyên nhân chính gây khô miệng rát lưỡi

Như trên đã đề cập, có rất nhiều nguyên nhân gây nên hiện tượng khô miệng rát lưỡi. Theo đó, các triệu chứng có thể xuất hiện khi bạn ăn hoặc uống các thực phẩm gây kích thích, gặp tác động vật lý,… hoặc ảnh hưởng từ các chứng bệnh liên quan. Dưới đây là một số yếu tố chính:

Nguyên nhân không phải bệnh lý

Những yếu tố tác động từ bên ngoài có thể làm bùng phát triệu chứng đau rát lưỡi, tổn thương bề mặt lưỡi nhẹ khiến việc ăn uống của người bệnh trở nên khó khăn hơn. Dưới đây là các nguyên nhân chính, không phải là bệnh lý và có thể điều chỉnh khắc phục trong thời gian ngắn:

• Tình trạng tổn thương, khô miệng đau rát lưỡi thường xuất hiện sau khi bạn ăn quá nhiều đồ ăn cay nóng, những món ăn này có thể khiến bề mặt lưỡi xuất hiện tổn thương. Chúng khá nhỏ nên không nhận biết bằng mắt thường, mặc dù vậy vẫn sẽ gây đau rát nhất định. Tuy nhiên sau một thời gian sẽ tự thuyên giảm mà không cần can thiệp điều trị.
• Ăn quá nhiều đồ ăn có chất chua, tính axit, trong đó đặc biệt là quả dứa khiến cho lưỡi rát, kèm theo hiện tượng khô miệng, ít tiết nước bọt.
• Ngoài ra, tình trạng đau rát và khô miệng có thể xảy do bạn ngậm nước muối liên tục, quá lâu hoặc ngậm và súc miệng bằng nước muối quá đậm đặc.
• Hiện tượng khô miệng, đặc biệt là đau rát lưỡi thường xảy ra khi bạn dùng dụng cụ cạo lưỡi hoặc bàn chải đánh răng tác động quá nhiều lần lên bề mặt lưỡi, dùng lực mạnh gây tổn thương niêm mạc.
• Một số trường hợp bị rát lưỡi khó chịu do cắn phải lưỡi, va chạm, té ngã tác động vật lý lên lưỡi, khoang miệng. Nguyên nhân này cũng là lý do khiến nhiều người gặp phải hiện tượng tuyến nước bọt hoạt động kém kèm theo tình trạng đau rát bề mặt lưỡi.
• Ăn uống thiếu chất, đặc biệt là các loại vitamin, khoáng chất,… Những nhóm chất có thể khiến rát lưỡi, miệng khô nếu cơ thể bị thiếu hụt trong thời gian dài.

Trên đây là các yếu tố thường gặp, ngoài ra tình trạng khô miệng rát lưỡi còn xảy ra do tác dụng phụ của thuốc, ảnh hưởng từ răng giả, hàm giả, dị ứng mỹ phẩm, sản phẩm chăm sóc răng, thói quen nghiến răng, cắn lưỡi khi ngủ,…

Những yếu tố tác động từ bên ngoài có thể cải thiện nếu bạn chủ động điều chỉnh, chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên, trường hợp không nhận biết và cân bằng lại các thói quen không lành mạnh có thể khiến triệu chứng trở nên nặng nề hơn, do đó bạn đọc không nên chủ quan.

Nguyên nhân khô miệng rát lưỡi do bệnh lý

Các yếu tố bên ngoài tác động gây khô miệng rát lưỡi khó chịu, không chỉ ảnh hưởng đến đời sống mà còn gây ra nhiều tác hại cho sức khỏe. Không những vậy, trường hợp đau rát, khó chịu do bệnh lý ảnh hưởng, nếu không điều trị dễ phát sinh biến chứng. Dưới đây là những vấn đề thường gặp:

• Chứng khô miệng: Đây là một trong những nguyên nhân khiến bạn gặp phải triệu chứng rát lưỡi, niêm mạc khoang miệng khô, nước bọt tiết ra ít hoặc cực kỳ ít. Ngoài tình trạng khô miệng, rát lưỡi, người bệnh còn nhận thấy môi cũng khô và nứt nẻ, răng bị ố vàng, ảnh hưởng nướu răng khó chịu,…
• Bệnh viêm gai lưỡi: Bệnh xảy ra dưới tác động của nhiều yếu tố, trong đó đặc biệt là sự suy giảm hệ miễn dịch và sức đề kháng của cơ thể. Khi đó, tình trạng viêm xảy ra trên niêm mạc lưỡi, vùng nhạy cảm, tiếp xúc với thức ăn, nước uống. Các vấn đề thường gặp ngoài rát lưỡi, miệng khô, trên lưỡi còn nổi các mảng đỏ, trắng lốm đốm, sưng đỏ lưỡi thành từng cục nhỏ li ti.
• Nhiễm nấm lưỡi: Có nhiều nguyên nhân gây ra hiện tượng nấm lưỡi. Trong đó, loại nấm tấn công khoang miệng thường gặp nhất là nấm Candida. Chúng lưu trú và phát triển, tấn công gây hại cho sức khỏe của người bị nhiễm. Trong đó, triệu chứng điển hình là đau rát lưỡi, niêm mạc miệng, khô nứt nẻ niêm mạc khó chịu, miệng có mùi hôi bất thường.
• Chứng viêm lưỡi bản đồ: Có rất nhiều bệnh lý liên quan ảnh hưởng đến khoang miệng gây khô và đau rát lưỡi. Chứng viêm lưỡi bản đồ là một trong số đó. Bệnh xuất hiện làm tổn thương niêm mạc lưỡi, gây cảm giác nóng rát, không nhận thấy gai lưỡi, niêm mạc má, miệng mỏng, đỏ và nhiều vấn đề khác.
• Các bệnh tự miễn: Cơ thể bị rối loạn tự miễn dễ gây ra bệnh ngoài da, bệnh xương khớp,… Không những thế, người có hệ miễn dịch kém còn dễ mắc bệnh nha khoa, vi khuẩn tấn công và gây hại niêm mạc miệng. Các triệu chứng cảnh báo sự rối loạn tự miễn có thể kể đến như tuyến nước bọt kém hoạt động, đau rát lưỡi, khô miệng, cơ thể mệt mỏi, mất vị giác, đau dạ dày,…
• Nhiễm trùng tuyến nước bọt: Ngoài các vấn đề kể trên, khô miệng rát lưỡi có thể là triệu chứng cảnh báo hiện tượng nhiễm trùng tuyến nước bọt đang diễn ra. Một số vi khuẩn có thể xâm nhập và gây nhiễm trùng khoang miệng, lưỡi. Bạn đọc cần thận trọng để phòng tránh rủi ro.

Bên trên là các bệnh lý thường gặp gây triệu chứng rát lưỡi khô miệng. Ngoài ra còn rất nhiều chứng bệnh khác có thể là nguyên nhân khiến bạn gặp phải các triệu chứng khó chịu. Trong đó đừng nên chủ quan bởi hiện tượng khô miệng, tổn thương nóng rát bề mặt lưỡi có khả năng là dấu hiệu cảnh báo bệnh ung thư, tiểu đường,… và các bệnh nguy hiểm khác.

Đối tượng dễ bị khô miệng rát lưỡi

Có thể hiện tượng miệng khô rát lưỡi là một trong những vấn đề mà nhiều người gặp phải. Trong đó, nhóm đối tượng dưới đây cần nên lưu ý, điều chỉnh và chăm sóc tốt để giảm thiểu rủi ro gặp phải tình trạng khó chịu này:

• Người trên 50 tuổi có thể bắt đầu lão hóa, suy nhược.
• Phụ nữ mang thai, trước và trong giai đoạn hành kinh, mãn kinh.
• Người bị chấn thương cơ học và các yếu tố tâm lý, thường xuyên bị stress, áp lực, trầm cảm.
• Người vừa mới ốm dậy có cơ thể yếu.
• Người mắc phải các bệnh lý mãn tính, rối loạn tử miễn, bệnh về hệ thần kinh,…

Khô miệng rát lưỡi có nguy hiểm không?

Khô miệng rát lưỡi nếu xảy ra do ảnh hưởng bởi các nguyên nhân bên ngoài có thể cải thiện, khắc phục trong thời gian ngắn. Chẳng hạn như do bạn ăn uống không cân đối, ăn nhiều thực phẩm gây rát lưỡi, kích thích niêm mạc miệng, tuyến nước bọt có thể thay đổi thói quen, chế độ dinh dưỡng sao cho phù hợp hơn.

Tuy nhiên trường hợp triệu chứng khởi phát liên quan bệnh lý nha khoa, bệnh hộ hấp, dạ dày,… bạn cần thận trọng để tránh gặp phải các biến chứng. Đặc biệt là khi nhận thấy triệu chứng đau rát lưỡi, khô miệng kéo dài không thuyên giảm, ngoài ra còn kèm theo các triệu chứng khác.

Bác sĩ sẽ thăm khám và tìm hướng khắc phục phù hợp cho bạn. Trường hợp chủ quan, không khám chữa sớm có thể gây ra các biến chứng không mong muốn khác. Do đó, bạn nên đến gặp bác sĩ sớm, tuân thủ theo phác đồ điều trị để triệu chứng kiểm soát, bảo vệ an toàn sức khỏe.

Chẩn đoán tình trạng khô miệng rát lưỡi

Bạn đọc nên chủ động đến gặp bác sĩ để kiểm tra tình trạng khô miệng rát lưỡi do nguyên nhân nào gây ra. Tùy vào nguyên nhân và mức độ tổn thương của mỗi bệnh nhân, phương án điều trị sẽ được bác sĩ chỉ định nhằm giảm triệu chứng, điều trị dứt điểm, phòng ngừa biến chứng.

Theo đó, các bác sĩ trước tiên sẽ thu thập thông tin về triệu chứng mà bệnh nhân đang gặp phải. Đồng thời đặt ra các câu hỏi liên quan đến thói quen sinh hoạt, ăn uống, chăm sóc răng miệng, có can thiệp thủ thuật nha khoa hay các vấn đề khác nhằm tìm hiểu và xác định bước đầu nguy cơ tiềm ẩn.

Sau đó, một vài xét nghiệm chuyên sâu hơn sẽ được tiến hành để đưa ra chẩn đoán cuối cùng cho người bệnh. Dưới đây là các phương pháp được áp dụng:

• Xét nghiệm máu: Người bệnh được lấy mẫu máu nhằm xét nghiệm công thức máu, tìm nồng độ đường, kiểm tra tuyến giáp hay hệ miễn dịch trong cơ thể có duy trì hoạt động ổn định hay không.
• Nuôi cấy, sinh thiết mẫu bệnh phẩm: Mẫu được lấy từ trong khoang miệng đưa vào phòng thí nghiệm để tiến hành nuôi cấy hoặc sinh thiết. Thông qua phương pháp này bác sĩ có thể xác định được vi khuẩn, nấm, virus đang xâm nhập tấn công khoang miệng.
• Xét nghiệm dị ứng: Thông qua phương pháp này, bác sĩ có thể xác định triệu chứng có liên quan đến đồ ăn hoặc các chất phụ gia gây ra hay không.
• Xét nghiệm nước bọt: Thủ thuật nhằm đưa ra nhận định về có hay không sự suy giảm chức năng bài tiết của tuyến nước bọt.

Một số trường hợp bác sĩ sẽ tiến hành siêu âm, chụp X quang, chẩn đoán tâm lý,… để tìm ra nguyên nhân gây khô miệng rát lưỡi. Dựa vào kết quả chẩn đoán, bác sĩ sẽ chỉ định giải pháp điều trị phù hợp, phòng ngừa rủi ro cho bệnh nhân.

Phương pháp điều trị khô miệng rát lưỡi

Dựa vào từng trường hợp cụ thể, các giải pháp điều trị khô miệng rát lưỡi sẽ được tiến hành. Bạn đọc nên tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ trong quá trình điều trị các bệnh lý gây ra triệu chứng này. Dưới đây là một vài phương pháp được áp dụng:

Áp dụng mẹo chữa tại nhà

Như trên đã đề cập, có rất nhiều nguyên nhân khiến lưỡi đau rát, khô miệng. Trong đó có thể kể đến các yếu tố bên ngoài như thói quen ăn đồ nóng, đồ cay khiến cơ thể nóng trong, khô miệng, đau rát lưỡi. Đối với các nguyên nhân này, bạn có thể điều chỉnh thói quen sinh hoạt khắc phục triệu chứng tại nhà.

Trường hợp mắc bệnh liên quan đến khoang miệng, với các tình trạng nhẹ có thể áp dụng mẹo tại nhà để xoa dịu cảm giác khó chịu. Bạn đọc có thể tham khảo và áp dụng một vài mẹo giảm khô miệng rát lưỡi dưới đây:

• Ngậm đá lạnh: Để xoa dịu cảm giác khó chịu, bạn có thể sử dụng đá lạnh để ngậm giảm đau rát lưỡi, đồng thời giúp giảm tình trạng khô miệng. Dùng viên đá nhỏ, ngậm vào miệng khi triệu chứng xảy ra. Nhiệt độ của nước đá sẽ gây tê tạm thời, giúp bạn không còn cảm giác đau rát khó chịu.
• Dùng nha đam tươi: Nha đam chứa nhiều vitamin và khoáng chất tốt cho sức khỏe. Loại nguyên liệu này có tính mát, giúp làm sát khuẩn, làm sạch khoang miệng, thanh nhiệt, thải độc cho cơ thể. Sử dụng nha đam tươi chà lên mặt lưỡi bị rát hoặc nấu nước nha đam với đường phèn uống mỗi ngày.
• Sử dụng trà astiso: Trà astiso cũng là sự lựa chọn tuyệt vời cho người đang bị nóng trong. Uống loại trà này giúp cơ thể thanh mát, giải nhiệt, nhờ đó tình trạng khô miệng, nóng rát lưỡi cũng có điều kiện cải thiện hữu hiệu.

Bạn có thể tham khảo và áp dụng các biện pháp kể trên, ngoài ra còn rất nhiều phương pháp giúp giảm rát lưỡi, chữa khô miệng hữu hiệu được áp dụng. Bên cạnh đó, trong quá trình khắc phục triệu chứng, bạn nên chăm sóc răng miệng thận trọng, ăn uống đầy đủ để cải thiện sức khỏe tổng thể.

Điều trị y tế

Đối với tình trạng đau lưỡi, khô miệng kéo dài và có xu hướng trở nên nghiêm trọng hơn, bạn đọc nên thăm khám và điều trị bệnh theo phác đồ của bác sĩ. Tùy mức độ viêm, tổn thương khoang miệng ở mỗi người, phương pháp khắc phục được chỉ định.

Người bệnh có thể được dùng thuốc uống, thuốc bôi nhằm kiểm soát triệu chứng và ngăn chặn nguy cơ vi khuẩn lan rộng ra các vị trí khác. Người bệnh không nên tự ý sử dụng thuốc Tây bừa bãi để giảm rủi ro găp phải các tác dụng phụ không mong muốn.

Ngoài ra, đối với trường hợp bệnh nặng hơn, tùy từng mức độ và dạng bệnh lý, các bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp can thiệp chuyên sâu hơn nhầm phòng tránh rủi ro, biến chứng gây hại sức khỏe. Bên cạnh đó, bệnh nhân cũng được khuyến khích điều chỉnh, chăm sóc cơ thể để quá trình điều trị diễn ra thuận lợi, an toàn.

Biện pháp phòng tránh khô miệng rát lưỡi

Khô miệng rát lưỡi là triệu chứng thường gặp khi cơ thể bị nóng trong, ảnh hưởng bởi tác động cơ học khi vệ sinh răng miệng,… hoặc liên quan đến một vài bệnh lý. Mặc dù không phải là tình trạng quá nguy hiểm, tuy nhiên nếu nhận thấy khô miệng kéo dài nên đến gặp bác sĩ để được hỗ trợ, đặc biệt là người già và phụ nữ mang thai.

Một số lưu ý giúp bảo vệ niêm mạc miệng, phòng tránh khô miệng rát lưỡi và đồng thời cũng giúp hỗ trợ điều trị tình trạng này, bạn đọc tham khảo:

• Uống đủ nước mỗi ngày, việc cơ thể thiếu nước cũng là nguyên nhân khiến cho tuyến nước bọt hoạt động kém. Do đó, bạn đọc nên uống đủ nước theo nhu cầu của cơ thể. Bổ sung nước lọc, có thể dùng xen kẽ với nước trái cây tươi. Không nên uống rượu bia, đồ uống chứa cồn, chất kích thích.
• Ăn đa dạng các loại thực phẩm cần thiết cho sức khỏe. Hạn chế những món ăn được chế biến sẵn với nhiều gia vị, cay nóng, dầu mỡ. Ưu tiên ăn những món thanh đạm, tốt cho sức khỏe nhưng vẫn đảm bảo cân bằng dinh dưỡng cho cơ thể.
• Vệ sinh răng miếng sạch sẽ, không tác động lực mạnh lên nướu răng, niêm mạc khoang miệng. Có thể kết hợp kem đánh răng và nước súc miệng hàng ngày để giúp làm sạch khoang miệng tốt hơn, loại bỏ tác nhân gây hại.
• Xây dựng thói quen sống lành mạnh, loại bỏ những thói quen không tốt cho sức khỏe như thức khuya, hút thuốc lá, nghiến răng, cắn môi lưỡi,… Nên ngủ đủ giấc, hạn chế stress, áp lực ảnh hưởng đến nội tiết tố và sức khỏe tổng thể.

Trên đây là những thông tin liên quan đến tình trạng khô miệng rát lưỡi. Bạn nên tìm hiểu và dựa vào nguyên nhân để lựa chọn phương án điều trị phù hợp. Tuy nhiên tốt nhất bạn hãy liên hệ với bác sĩ bác sĩ khi nhận thấy triệu chứng không thuyên giảm hoặc trở nên nghiêm trọng hơn để được hỗ trợ khắc phục sớm.

Có thể bạn quan tâm:

• 9 Mẹo Vặt Chữa Khô Miệng Ngay Tại Nhà Hay Mà Ít Ai Biết
• Bài Thuốc Đông Y Trị Chứng Khô Miệng Theo YHCT