Dây thần kinh toạ : Cấu tạo và vị trí nằm trên cơ thể

Đặt lịch hẹn

×

Dây thần kinh toạ : Cấu tạo và vị trí nằm trên cơ thể

Dây thần kinh toạ : Cấu tạo và vị trí nằm trên cơ thể

Đặt lịch

Là dây thần kinh dài nhất và có kích thước lớn nhất trong cơ thể, dây thần kinh tọa được cấu tạo từ nhiều rễ thần kinh khác nhau. Chúng bắt nguồn từ vùng lưng dưới, di chuyển ra phía sau chân và kéo dài xuống dưới cho đến tận gót chân. Nắm được cấu tạo và vị trí của dây thần kinh tọa sẽ giúp chúng ta hiểu rõ hơn các căn bệnh có liên quan đến dây thần kinh này.

Hiểu như thế nào về dây thần kinh tọa?

Dây thần kinh tọa (dây thần kinh hông) là dây thần kinh được cấu tạo từ một đám rối ở xương cùng mà bản chất của nó là sự kết hợp của nhiều rễ thần kinh khác nhau. Nó bắt nguồn từ phía lưng dưới, vòng qua phía sau chân và kéo dài đến tận gót chân. Đây được xem là dây thần kinh dài nhất, có kích thước lớn nhất của mạng lưới dây thần kinh trong cơ thể.

Tương tự như các dây thần kinh khác trong cơ thể, dây thần kinh tọa có những đặc điểm cấu trúc và chức năng tương ứng riêng biệt. Những thông tin chúng tôi cung cấp dưới đây sẽ giúp các bạn hiểu rõ hơn về các điểm của dây thần kinh này.

Cấu trúc dây thần kinh tọa

Như đã được đề cập, dây thần kinh tọa được cấu tạo từ một đám rối ở xương cùng, trải dài từ vùng lưng dưới đến tận cùng của các ngón chân. Đám rối này được cấu tạo từ nhiều rễ thần kinh khác nhau, bao gồm: Rễ thần kinh thắt lưng 4 (L4), 5 (L5), dây cùng 1 (S1), rễ cùng 2 (S2), rễ cùng 3 (S3). Ở khung chậu nhỏ, chúng hợp lại với nhau thành một dây thần kinh duy nhất nằm trước cơ lê, sau đó chúng luồn qua cơ lê, qua lỗ mẻ hông to và thoát khỏi vùng xương chậu. Từ đây, nó luồn qua các khoảng trống của xương đùi và ụ ngồi để xuống phần xương đùi và sẽ chạy dọc theo mặt sau của đùi và luồn qua các hố khoeo chân. Tại đỉnh trên của khoeo chân, dây thần kinh tọa phân thành 2 nhánh hông khoeo là dây thần kinh hông khoeo trong và dây thần kinh hông khoeo ngoài:

• Dây thần kinh hông khoeo trong (dây thần kinh chày): Chúng là các sợi thần kinh thuộc rễ thần kinh S1 chạy đến mắt cá chân trong ở cả 2 bên chân, kéo dài xuống tận gan bàn chân và kết thúc ở ngón chân út.
• Dây thần kinh hông khoeo ngoài (dây mác chung): Đây là các sợi thuộc rễ thần kinh L5, trải dài từ mu bàn chân đến ngón chân cái.

Cả 2 nhánh dây thần kinh này đều được bao bọc bởi 1 bao xơ, chúng chỉ được tách ra khi đến phần đỉnh của trám khoeo hoặc được tách ra từ trước nhưng không được dính nhau.

Dây thần kinh tọa có chức năng gì?

Chức năng được xem là quan trọng nhất của dây thần kinh tọa chính là điều khiển sự vận động của chân hoặc điều khiển quá trình phối hợp thực hiện các hoạt động ở cả 2 bên chân. Các vận động này có thể là gấp duỗi đầu gối, gấp duỗi háng, đá chân, ngồi xổm, xoay cổ chân, nghiêng hoặc gấp bàn chân, đi đứng, ngồi… Ngoài ra, dây thần kinh tọa còn có tác dụng chi phối cảm giác ở cả 2 chân. Ở mỗi phân nhánh của từng dây thần kinh hông khoeo sẽ đảm nhiệm các vai trò khác nhau. Cụ thể:

• Dây thần kinh chày (dây thần kinh khoeo trong): Đây là dây thần kinh có chức năng điều khiển sự vận động của cơ ở cẳng chân sau. Những vận động này có thể là duỗi bàn chân, gập ngón chân hoặc đi bằng ngón chân. Ngoài ra, dây thần kinh này còn đảm nhiệm vai trò chi phối cảm giác ở những vị trí mặt sau đùi, mặt sau của cẳng chân, phía bờ ngoài bàn chân và khoảng 2/3 phía ngoài của gan bàn chân.
• Dây thần kinh mác chung (dây thần kinh khoeo ngoài): Khác với dây thần kinh chày, dây thần kinh mác chung sẽ điều khiển những vận động của các cơ ở vùng cẳng chân trước và ngoài. Bên cạnh đó, nó cũng chi phối cảm giác của 1 phần sau đùi, ngón chân cái, các ngón chân lân cận ngón chân cái và vùng ngoài của cẳng chân.

Cũng như các dây thần kinh khác, dây thần kinh tọa đóng vai trò rất quan trọng đối với sự vận động của cơ thể. Một khi  bị tổn thương, chúng sẽ dẫn đến nhiều vấn đề nghiêm trọng, chẳng hạn như đau dây thần kinh tọa, chấn thương dây thần kinh tọa… Những chứng bệnh này sẽ làm ảnh hưởng đến khả năng vận động và những cảm giác của chi dưới. Do đó, hiểu rõ cấu tạo, vị trí cũng như chức năng của dây thần kinh tọa là tiền đề để chúng ta hiểu rõ hơn các căn bệnh liên quan đến dây thần kinh, từ đó đưa ra được các phương án xử lý phù hợp.

Tham khảo thêm:

• Cơn đau thần kinh tọa có tự hết không hay phải dùng thuốc ?
• Các loại thuốc chữa đau thần kinh tọa thường được sử dụng