Tắc Nghẽn Mạch Máu Não: Nguyên nhân, Cách phòng tránh

Tắc nghẽn mạch máu não là một trong những nguyên nhân gây tai biến. Tình trạng này thường xuất hiện ở người có tuổi cao, bị bệnh huyết áp, tiểu đường, mỡ máu,… Quá trình tắc nghẽn diễn ra âm thầm, khó phát hiện nên vô cùng nguy hiểm, dẫn đến cơn đột quỵ não bất ngờ đe dọa tính mạng của người bệnh.

Tắc nghẽn mạch máu não là gì?

Tắc nghẽn mạch máu não còn được gọi với nhiều tên gọi khác nhau như đột quỵ nhồi máu não hay tai biến nhồi máu não. Đây là một trong hai nguyên nhân chính dẫn đến đột quỵ, tai biến mà nhiều người gặp phải. Khi mạch máu bị tắc nghẽn gây nên hiện tượng ùn ứ máu không cung cấp lên não khiến não thiếu dinh dưỡng và khí oxy.

Tắc nghẽn mạch máu não là gì?
Tắc nghẽn mạch máu não khiến não bộ không được cung cấp đủ dinh dưỡng và khí oxy

Nguy cơ não bộ có thể bị chết một phần hoặc toàn bộ não bộ nếu động mạch não lớn xảy ra tình trạng tắc mạch trong thời gian dài. Lúc đó người bệnh có khả năng đối mặt với nguy cơ tử vong hoặc các di chứng nặng nề kéo dài đến suốt cuộc đời. Đây là vấn đề nguy hiểm, tuy nhiên quá trình tắc mạch diễn biến khá âm thầm nên nhiều người không kịp thời phát hiện.

Dấu hiệu nhận biết tắc nghẽn mạch máu não

Mạch máu bị tắc nghẽn do mảng xơ vữa hình thành hoặc có sự xuất hiện của cục máu đông. Chúng xuất hiện một cách âm thầm, chỉ nhận biết khi hiện tượng tắc mạch đã trở nên nặng nề. Tình trạng nguy hiểm nếu không cấp cứu kịp thời, bệnh nhân có thể tử vong nhanh chóng.

Tùy thuộc vào tình trạng tắc mạch xảy ra ở mỗi người, triệu chứng có các biểu hiện nặng – nhẹ khác nhau. Nhìn chung nếu không phát hiện sớm, tắc nghẽn mạch máu não kéo dài có thể gây ra nhiều hệ lụy cho sức khỏe. Do đó, nếu nhận thấy cơ thể xuất hiện các biểu hiện bất thường, bạn nên đến bệnh viện kiểm tra sớm.

Dưới đây là các triệu chứng nguy cơ cao là dấu hiệu cảnh báo tắc mạch, đột quỵ nhồi máu não, bạn đọc thận trọng:

  • Một phần mặt của người bệnh bị liệt, miệng méo, lệch nhân trung, miệng khó khép chặt.
  • Nói chuyện khó nghe, khó nhai hoặc nuốt thức ăn, mắt không nhắm kín,
  • Tay chân yếu, một số tình trạng nặng có thể bị liệt một phần cơ thể.
  • Ngoài ra, bệnh nhân còn có biểu hiện choáng váng, chóng mặt đứng không vững.
  • Tâm trạng rối loạn, bồn chồn.
  • Buồn nôn, nôn, co giật, đau đầu dữ dội, hôn mê,…

Phát hiện những biểu hiện bất thường, chủ động điều trị sớm để tránh gặp phải các rủi ro không mong muốn. Bởi tắc nghẽn mạch máu não kéo dài nhiều khả năng gây tử vong nếu chậm trễ cấp cứu, tế bào não chết dần, tổn thương nặng nề khó cứu chữa.

Tắc nghẽn mạch máu não do nguyên nhân nào gây ra?

Tắc nghẽn mạch máu não xảy ra âm thầm, khó phát hiện từ giai đoạn đầu. Đây là một trong những bệnh lý nguy hiểm, có tỷ lệ tử vong cao. Vậy, nguyên nhân do đâu gây tắc mạch máu não? Dưới đây là những yếu tố chính gây bệnh, bạn đọc nên lưu ý:

Nguyên nhân
Tắc nghẽn mạch máu não do hiện tượng tích tụ mảng bám thành động mạch hoặc xuất hiện cục máu đông
  • Tình trạng tắc nghẽn mạch máu não xảy ra do lòng mạch bị thu hẹp khi nhiều mảng xơ vữa xuất hiện, dày đặc. Theo thống kê, đây là một trong những nguyên nhân gây tắc nghẽn mạch máu não chính.
  • Sự xuất hiện của cục máu đông là nguyên nhân thứ hai gây nên tình trạng tắc mạch máu não. Trong tổng số trường hợp mắc phải chứng bệnh này thì có 20% trường hợp ghi nhận cục máu đông gây tắc mạch.
  • Ngoài các nguyên nhân kể trên, tình trạng tắc mạch còn xảy ra ở mạch máu nhỏ. Các triệu chứng bất thường xuất hiện chậm hơn so với trường hợp tắc nghẽn tại mạch máu lớn, tuy nhiên cũng khá nguy hiểm không thể chủ quan.
  • Ảnh hưởng từ các bệnh lý mãn tính, bệnh tiểu đường, bệnh huyết áp, bệnh tim mạch.

Nhóm đối tượng có nguy cơ bị tắc nghẽn mạch máu não thường có tuổi cao, sức khỏe yếu, người thường xuyên bị huyết áp cao, thừa cân, béo phì, người nghiện bia rượu, thuốc lá, ăn uống không lành mạnh,… Bệnh nguy hiểm có khả năng gây tử vong cao, do đó bạn nên chủ động điều chỉnh sinh hoạt, thói quen sống để phòng tránh từ sớm.

Tắc nghẽn mạch máu não nguy hiểm như thế nào?

Như đã nói, tắc nghẽn mạch máu não là tình trạng nguy hiểm, có thể gây ra nhiều di chứng nặng nề, trường hợp xấu nhất sẽ khiến bệnh nhân tử vong mà không thể cứu chữa. Tình trạng máu bị cản trở không lưu thông nuôi não bộ khiến tế bào não chết dần. Thời gian càng lâu, tế bào chết đi càng nhiều dẫn đến tột tử.

Tắc nghẽn mạch máu não nguy hiểm như thế nào?
Người bệnh đối diện với nhiều rủi ro tiềm ẩn, ảnh hưởng sức khỏe, đe dọa tính mạng

Trường hợp kịp thời đưa bệnh nhân đến bệnh viện cấp cứu, tính mạng được bảo tồn tuy nhiên các di chứng khác vẫn theo người bệnh đến cuối đời. Bởi các tổn thương não khó hồi phục, ảnh hưởng dây thần kinh làm các bộ phận khác trên cơ thể cũng bị tác động theo. Cụ thể:

  • Người bệnh có khả năng bị liệt nửa người, một bên mặt tê cứng không cử động được,… Đây có thể nói là một trong các di chứng điển hình của tình trạng tắc nghẽn mạch máu não. Khi đó, người bệnh không thể di chuyển, làm việc, sinh hoạt cá nhân mà cần có người trợ giúp.
  • Bên cạnh đó, khi cơ mặt bị kéo xệ, miệng méo việc phát âm, nói chuyện của người bệnh trở nên vô cùng khó khăn. Người bệnh khi đó sẽ có giọng nói ngọng, lắp, không rõ tiếng khiến hoạt động giao tiếp bị cản trở, gây nên nhiều hệ lụy khác.
  • Người có cơn đột quỵ nhồi máu não do động mạch bị tắc nghẽn kéo dài bị suy giảm trí não nghiêm trọng, nhớ kém, không minh mẫn đầu óc. Kết hợp cùng với các di chứng kể trên khiến bệnh nhân không thể sinh hoạt, làm việc như bình thường, đời sống bị phụ thuộc vào người thân trong gia đình.
  • Ngoài ra, sức khỏe của người bệnh sau cấp cứu tắc nghẽn mạch máu não cũng trở nên yếu hơn, dễ tái phát bệnh và mắc phải các vấn đề sức khỏe khác. Một số trường hợp bị tác nhân gây hại bên ngoài tấn công dẫn đến tái phát bệnh, gây tử vong trong thời gian phục hồi.

Chính vì sự nguy hại kể trên, chuyên gia đưa ra các cảnh báo nguy hiểm của chứng tắc mạch máu não. Hãy thường xuyên kiểm tra, theo dõi các biểu hiện bất thường trên cơ thể để sớm đến bệnh viện kiểm tra, can thiệp điều trị khắc phục sớm, bảo vệ an toàn sức khỏe.

Chẩn đoán và điều trị tắc nghẽn mạch máu não

Nhanh chóng đến bệnh viện kiểm tra, khám chữa sớm khi nhận thấy cơ thể có các biểu hiện bất thường. Bác sĩ sẽ tiến hành chẩn đoán và giúp bệnh nhân khắc phục các vấn đề sức khỏe đang gặp phải. Theo đó, phương pháp chẩn đoán tắc nghẽn mạch máu não thường dựa trên chẩn đoán lâm sàng và cận lâm sàng, cụ thể:

  • Kiểm tra triêu chứng, thăm hỏi tiền sử bệnh lý và các vấn đề liên quan khác. Đưa bệnh nhân đến bệnh viện càng sớm càng giúp người bệnh có nhiều cơ hội được cứu sống và phục hồi tốt.
  • Thực hiện các phương pháp chẩn đoán, cấp cứu bệnh nhân bị tắc nghẽn mạch máu não. Chẳng hạn như chụp cộng hưởng MRI, xét nghiệm máu, kiểm tra huyết áp, điện tâm đồ,… cùng với các thủ thuật cần thiết khác.

Bệnh nhân được cấp cứu càng sớm càng có nhiều cơ hội kéo dài tiên lượng sống. Trường tắc nghẽn mạch máu xảy ra không chữa kịp thời khiến tế bào não chết đi số lượng lớn, khó phục hồi, bệnh nhân có nhiều rủi ro nguy hiểm tính mạng.

Chẩn đoán
Chẩn đoán và điều trị tắc nghẽn mạch máu não sớm giúp bệnh nhân kéo dài tiên lượng sống

Dưới đây là các biện pháp chữa tắc mạch máu não được áp dụng:

Sử dụng thuốc

Thuốc được chỉ định trong điều trị tắc nghẽn mạch máu não có khả năng phá vỡ cục máu đông, tiêu huyết khối, giúp đường đi của máu được thông thoáng hơn, nhờ đó não được cung cấp lại dinh dưỡng và khí oxy.

Đối với bệnh nhân đang mắc các bệnh lý khác, dựa vào tình trạng sức khỏe sẽ được bác sĩ chỉ định thuốc điều trị tương ứng. Người bệnh không nên tự ý dùng thuốc khi nhận thấy cơ thể có các triệu chứng bất thường kể trên để tránh nguy cơ tắc mạch nghiêm trọng phát sinh biến chứng.

Một số thuốc được chỉ định như:

  • Thuốc ngăn chặn và làm tan huyết khối như aspirin, clopidogrel, thuốc ticlopidine,… Không dùng những loại thuốc này cho người bị xuất huyết tiêu hóa, đang gặp vấn đề tại dạ dày.
  • Thuốc thuộc nhóm statin có tác dụng điều trị tình trạng mỡ máu cao, giảm tích tụ mảng xơ vữa thành động mạch. Chẳng hạn như thuốc atorvastatin, lovastatin,…
  • Thuốc điều trị huyết áp dành cho đối tượng bị tắc mạch máu nhỏ, mạch máu bị tổn thương,… Công dụng ổn định huyết áp, ngăn chặn các biến chứng xấu nhất cho sức khỏe.

Người bệnh dùng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa, không tự ý thay đổi liều dùng hoặc dùng thuốc bừa bãi. Cơ thể có khả năng gặp phải các tác dụng phụ nghiêm trọng ảnh hưởng đến kết quả điều trị, đe dọa tính mạng của bệnh nhân nếu dùng thuốc không theo phác đồ.

Điều trị ngoại khoa

Tình trạng nặng, dùng thuốc tan máu đông không hiệu quả, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật cấp cứu người bệnh. Theo đó, trước khi tiến hành, bác sĩ sẽ xem xét thận trọng, đưa ra các chỉ định an toàn nhất giúp kéo dài tiên lượng sống cho người bệnh. Dưới đây là những phương pháp ngoại khoa thường được áp dụng:

tac-nghen-mach-mau-nao-3
Can thiệp điều trị ngoại khoa giúp bệnh nhân duy trì sự sống, giải quyết tắc mạch máu não
  • Phẫu thuật động mạch cảnh giúp khai thông dòng chảy của máu, loại bỏ các mảng xơ vữa bên trong, giải phóng tình trạng tắc mạch.
  • Phẫu thuật làm tan máu đông cũng là một trong các phương pháp điều trị tắc nghẽn mạch máu não, tai biến mạch máu não được áp dụng. Một loại thuốc sẽ được truyền vào ống đưa đến động mạch cần tác động, sau đó cục máu đông sẽ tan ra và giúp máu huyết lưu thông tốt hơn.
  • Phẫu thuật loại bỏ huyết khối được thực hiện, một ống thông đặc biệt được đưa vào cơ thể người bệnh để gắp cục máu đông ra ngoài, khai thông dòng chảy máu lên não.

Mỗi trường hợp sẽ được chỉ định giải pháp can thiệp phù hợp giúp khắc phục triệu chứng, duy trì sự sống cho người bệnh. Trường hợp chậm trễ cấp cứu, bệnh nhân có thể tử vong do não bộ bị tổn thương nghiêm trọng. Do đó, nếu nhận thấy cơ thể có biểu hiện bất thường, bạn nên chủ động thông báo với người thân, hoặc đưa người bệnh đến bệnh viện uy tín để khám và điều trị sớm.

Cách phòng tránh tắc nghẽn mạch máu não

Tắc nghẽn mạch máu não là một trong những tình trạng cực kỳ nguy hiểm, nếu kéo dài không phát hiện có khả năng gây ra nhiều vấn đề gây hại cho sức khỏe, đe dọa tính mạng. Do đó, tốt hơn hết bạn nên chủ động phòng ngừa vấn đề này cho bản thân và người thân. Một vài lưu ý như sau:

  • Ăn uống lành mạnh, xây dựng chế độ dinh dưỡng phong phú và đa dạng. Tuy nhiên không nên ăn những thực phẩm không có lợi cho sức khỏe, đặc biệt là đối với huyết áp, tim mạch như đồ cay nóng, dầu mỡ, đồ ăn quá ngọt, quá mặn, thức uống chứa cồn, chất kích thích, thuốc lá,…
  • Duy trì một chế độ dinh dưỡng khoa học, ưu tiên ăn nhiều hoa quả tươi, trái cây tốt cho sức khỏe. Uống đủ nước, không nên uống nhiều nước ngọt đóng chai, nước ngọt có ga, nên uống nước lọc và xen kẽ ly nước ép trái cây tươi mỗi ngày.
  • Ngoài ra, bạn nên sắp xếp thời gian nghỉ ngơi, làm việc hợp lý, tránh những áp lực trong công việc ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, sức khỏe. Không nên làm việc quá sức, bỏ bữa, stress kéo dài có khả năng phát sinh nhiều hệ lụy, trong đó có nguy cơ tắc nghẽn mạch máu.
  • Tập luyện thể dục, thể thao, duy trì vóc dáng cân đối giúp phòng ngừa nguy cơ đột quỵ và các vấn đề sức khỏe khác. Xây dựng thói quen vận động tăng cường lưu thông máu, ngăn tắc mạch. Tuy nhiên không nên tập luyện quá sức, bạn nên lựa chọn môn thể thao phù hợp, vừa sức và tập luyện chăm chỉ.
  • Sống vui vẻ, lạc quan, tìm cách giải quyết các vấn đề trong cuộc sống, không nên quá áp lực, lo âu khiến cơ thể gặp phải nhiều vấn đề như suy nhược, bệnh thần kinh, huyết áp, tim mạch,…
  • Chủ động khám sức khỏe định kỳ, kiểm tra, điều trị bệnh lý đang gặp phải, tránh nguy cơ các biến chứng xảy ra làm tắc nghẽn mạch máu não dẫn đến nhiều hệ lụy nguy hiểm.

Hy vọng qua những thông tin trên bạn đọc đã hình dung được mức độ nguy hại của chứng tắc nghẽn mạch máu não. Nếu không kịp thời điều trị, bệnh nhân có khả năng tử vong khi não tổn thương nặng, khó phục hồi. Bên cạnh đó, bệnh nhân cũng gặp phải nhiều di chứng khác ảnh hưởng sức khỏe, đời sống. Chính vì thế, bạn nên chủ động phòng ngừa sớm, bảo vệ sức khỏe bản thân và người thân.

Có thể bạn quan tâm:

Sơ cứu và điều trị tai biến mạch máu não ở người trẻ

Tai Biến Mạch Máu Não Ở Người Trẻ: Báo Động Nguy Hiểm

Tai biến mạch máu não ở người trẻ có xu hướng ngày càng gia tăng. Tình trạng này đáng báo động, cảnh báo người trẻ không được chủ quan trước...
Nguyên nhân gây bệnh và nhóm đối tượng nguy cơ 

Tai Biến Mạch Máu Não: Nguyên nhân, Biểu hiện, Cách xử lý

Tai biến mạch máu não hay còn gọi là đột quỵ có tỷ lệ tử vong cao. Trong danh sách...

Dấu hiệu nhận biết tai biến nhẹ ở người già

Tai Biến Nhẹ Ở Người Già: Cách chẩn đoán và Xử trí kịp thời

Tai biến nhẹ ở người già tiềm ẩn nhiều rủi ro, không thể chủ quan. Khả năng cơn tai biến...

Sơ cứu và điều trị tai biến mạch máu não ở người trẻ

Tai Biến Mạch Máu Não Ở Người Trẻ: Báo Động Nguy Hiểm

Tai biến mạch máu não ở người trẻ có xu hướng ngày càng gia tăng. Tình trạng này đáng báo...

Tai biến mạch máu não lần 2 nguy hiểm như thế nào?

Tai Biến Mạch Máu Não Lần 2 Có Nguy Hiểm Nhiều Không?

Tai biến mạch máu não lần 2 là một trong những vấn đề nguy hiểm có khả năng đe dọa...

Nguyên tắc chăm sóc người bị tai biến mạch máu não

Cách Chăm Sóc Người Bị Tai Biến Mạch Máu Não Tốt Nhất

Biết cách chăm sóc người bị tai biến mạch máu não giúp bệnh nhân có điều kiện phục hồi chức...

Giải đáp thắc mắc của độc giả cùng chuyên gia của chúng tôi!

Ths.BS Nguyễn Thị Tuyết Lan
Nguyên Trưởng khoa khám bệnh - BV YHCT trung ương

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai.