Các giai đoạn của zona thần kinh và cách xử lý

Đặt lịch hẹn

×

Bác sĩ BÁC SĨ NGUYỄN THỊ NHUẦN

Trung tâm Thuốc dân tộc – Nguyễn Thị Định – Hà Nội

Đặt lịch

Các giai đoạn của zona thần kinh thường kéo dài từ 5 – 7 ngày. Để dễ dàng hơn trong việc lựa chọn, áp dụng các biện pháp chăm sóc và điều trị phù hợp, rút ngắn thời gian chữa bệnh, bạn cần xác định chính xác các giai đoạn phát triển của căn bệnh này.

Các giai đoạn của zona thần kinh

Zona thần kinh là một dạng nhiễm trùng da. Bệnh xảy ra khi virus thần kinh Varicella zoster (VZV) – một loại virus gây bệnh thủy đậu tái hoạt động trong điều kiện thích hợp.

Tổn thương da do bệnh zona thần kinh gây ra phát triển mạnh mẽ theo từng giai đoạn với các triệu chứng, đặc điểm riêng biệt. Việc xác định chính xác từng giai đoạn phát triển của bệnh sẽ giúp bạn dễ dàng hơn trong việc lựa chọn và áp dụng các phương pháp chăm sóc, điều trị phù hợp.

Giai đoạn đầu: Da ngứa và đỏ nhẹ

Da ngứa và đỏ nhẹ là giai đoạn đầu của bệnh zona thần kinh. Khi gặp điều kiện thuận lợi (suy nhược cơ thể, suy giảm hệ miễn dịch, các sang chấn tinh thần) virus thần kinh Varicella zoster tái hoạt và gây bệnh.Trong thời gian này người bệnh sẽ nhận thấy trên da có dấu hiệu đỏ nhẹ kèm theo cảm giác ngứa ngáy.

Giai đoạn 2: Xuất hiện hồng ban, sưng kèm theo cảm giác đau rát

Sau khoảng vài phút đến vài giờ, khu vực có da bị đỏ sẽ xuất hiện những vết hồng ban. Kèm theo đó là biểu hiện sưng nhẹ và gây đau rát cho người bệnh.

Tùy thuộc vào thể trạng của người bệnh và sự nhân lên của virus thần kinh Varicella zoster, vết hồng ban có thể xuất hiện với kích thước lớn hoặc nằm sát nhau.

Giai đoạn 3: Hình thành các đám mụn nước gây ngứa ngáy nghiêm trọng

Sau 12 giờ, các đám mụn nước nhỏ bắt đầu hình thành trên khu vực có da bị tổn thương. Ở người bị zona thần kinh, bọng nước có chứa dịch, tập trung thành từng chùm, mọc chạy theo đường phân bố của dây thần kinh ngoại biên.

Bọng nước do bệnh zona thần kinh gây ra có hình tròn với kích thước và số lượng đa dạng. Thời gian đầu, mụn nước có dịch trong, căng. Sau đó lượng dịch trong mụn chuyển sang đục và nhanh chóng hóa thành mủ.

Triệu chứng ngứa da ở giai đoạn hình thành các đám mụn nước gây ngứa ngáy biểu hiện rõ hơn so với hai giai đoạn đầu. Tuy nhiên người bệnh cần kiểm soát hoạt động gãi ngứa, cào, ma xát mạnh vào mụn nước. Bởi hoạt động này có thể khiến nguy cơ nhiễm trùng da tăng cao, bệnh zona thần kinh bội nhiễm hình thành.

Ngoài ra khi mụn nước phồng rộp to, người bệnh còn có cảm giác đau rát. Trong trường hợp xảy ra ở trẻ em, trẻ còn có biểu hiện sốt nhẹ,hạch bạch huyết sưng to.

Giai đoạn 4: Giai đoạn mụn nước vỡ và hình thành nhiều vết loét

Sau 3 ngày kể từ khi hình thành, mụn nước bắt đầu vỡ. Trong thời gian này, triệu chứng bỏng rát sẽ thuyên giảm, vùng da bị tổn thương bắt đầu đóng mài. Sau khoảng 1 – 2 ngày, lớp mài do mụn nước vỡ sẽ bong tự nhiên.

Lớp mài bong tróc khiến triệu chứng nóng rát và ngứa ngáy giảm đáng kể. Tuy nhiên ở một số trường hợp, người bệnh có thể nhận thấy da ngứa râm ran và hơi đau rát.

Giai đoạn 5: Da liền và phục hồi

Sau khi lớp vảy do mụn nước vỡ bong hoàn toàn, khu vực có da bị tổn thương sẽ liền lại và nhanh chóng hồi phục. Tuy nhiên vùng da bị thương thường xuất hiện vết đỏ hoặc thâm do bệnh zona thần kinh để lại.

Bạn nê biết: Dấu Hiệu Bệnh Zona Sắp Khỏi Và Cách Chăm Sóc

Giai đoạn 6: Đau dây thần kinh sau zona

Ở giai đoạn đau dây thần kinh sau zona, bệnh trở nên nguy hiểm. Bởi bệnh gây ra những cơn đau vô cùng nghiêm trọng, đau lâu dài, đâm xuyên và kèm theo cảm giác nóng rát. Cơn đau có tể kéo dài đến 3 tháng sau khi vết thương da đã lành. Để khắc phục, người bệnh cần sử dụng thuốc theo sự chỉ định của bác sĩ.

Cách điều trị bệnh zona thần kinh theo từng giai đoạn cụ thể

Hầu hết các trường hợp mắc bệnh zona thần kinh đều được chữa trị bằng thuốc và biện pháp chăm sóc da. Tuy nhiên các loại thuốc dùng trong điều trị zona phải được sử dụng vào từng thời điểm, giai đoạn thích hợp.

Việc tự ý sử dụng thuốc điều trị có thể khiến các triệu chứng, tổn thương lan rộng và trở nên ngày càng nghiêm trọng hơn. Đặc biệt là thuốc bôi.

Giai đoạn chưa hình thành mụn nước

Sau khi nhận thấy vùng da bệnh có biểu hiện ngứa và đỏ nhẹ, người bệnh cần sử dụng nước muối sinh lý để làm sạch da. Sau đó dùng các loại thuốc sát trùng như kẽm oxit, hồ nước.. để bôi lên da.

Giai đoạn bọng nước hình thành, vỡ và tiết dịch

Ở giai đoạn bọng nước hình thành, vỡ và tiết dịch, người bệnh cần sử dụng một số loại dung dịch có khả năng kháng virus và sát trùng như thuốc tím, xanh methylene hoặc các loại thuốc có chứa steroid như Fobancort, Flucinar, Gentrison… để bôi lên vùng da bị tổn thương.

Trong giai đoạn bọng nước hình thành, người bệnh có thể cảm thấy bứt rứt và ngứa ngáy dữ dội. Để cải thiện tình trạng này, bác sĩ chuyên khoa sẽ hướng dẫn bạn sử dụng thuốc kháng histamin H1 như Cetitrizin, Phenergan và Loratadin.

Xem thêm: Các Loại Thuốc Bôi Trị Zona Thần Kinh Hiệu Quả Nhất

Giai đoạn liền sẹo

Khi những đám mụn nước vỡ, tróc vảy và bắt đầu liền sẹo, bác sĩ chuyên khoa có thể yêu cầu bạn sử dụng một số loại thuốc gây tê tại chỗ như miếng dán/ lidocaine gel. Loại thuốc này có tác dụng cải thiện triệu chứng ngứa ngáy và đau rát.

Ngoài ra, người bệnh có thể dùng kem dưỡng ẩm thoa lên vùng da bệnh. Điều này sẽ giúp bạn làm mờ nhanh các sắc tố đậm màu ở những khu vực có da bị tổn thương. Đồng thời thúc đẩy quá trình hình thành collagen ở vùng da này.

Ngoài ra ở giai đoạn liền sẹo, người bệnh cần tránh để vùng da non tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng hoặc các tác nhân gây dị ứng. Cụ thể như chất hóa học, nguồn nước bẩn, nấm mốc…

Giai đoạn đau sau zona

Để đánh giá và xử lý giai đoạn đau sau zona, bác sĩ chuyên khoa sẽ dựa vào triệu chứng lâm sàng, tổn thương, mức độ nghiêm trọng và khả năng làm ảnh hưởng đến các hoạt động sinh hoạt thường ngày của cơ đau.

Thông thường, bác sĩ chuyên khoa sẽ cho bạn kiểm soát giai đoạn đau sau zona bằng một số loại thuốc giảm đau thông thường trong liệu trình chữa bệnh với thuốc kháng viêm, thuốc kháng virus, thuốc giảm đau, dung dịch hay thuốc bôi sát khuẩn.

Tuy nhiên, dựa vào khả năng đáp ứng với thuốc, quá trình điều trị tích cực của từng bệnh nhân mà mức độ đau và thời gian kiểm soát cơn đau ở mỗi người không giống nhau.

Các biện pháp chăm sóc bệnh nhân bị zona thần kinh

Tổn thương do hình thành bởi zona thần kinh có thể phát triển theo chiều hướng xấu. Nếu không được chăm sóc đúng cách, những tổn thương này có thể để lại nhiều vết thâm sẹo lớn.

Ngược lại, nếu bệnh nhân kết hợp đồng thời giữa việc sử dụng thuốc điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ và chăm sóc hợp lý, tổn thương lại vùng da bệnh sẽ nhanh chóng liều lại. Đồng thời làm giảm nguy cơ hình thành vết thâm.

Các biện pháp chăm sóc bệnh nhân bị zona thần kinh gồm:

• Hạn chế dung nạp vào cơ thể những loại thực phẩm có khả năng gây ngứa. Điển hình như thịt bò, thịt gà, rau muống, trứng, các loại hải sản…
• Sử dụng nước muối sinh lý vệ sinh vùng da bệnh mỗi ngày. Đồng thời tránh ma sát mạnh, gãi, cào lên vùng da tổn thương để hạn chế tình trạng bội nhiễm.
• Nên thêm vào khẩu phần ăn uống các loại thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất. Đồng thời uống nhiều nước để cải thiện tình trạng khô da và làm giảm sự xuất hiện của những cơn ngứa.
• Dung nạp vào cơ thể những loại thực phẩm có khả năng thúc đẩy quá trình sản sinh collagen. Điển hình như cá hồi, bơ, đậu nành… Từ đó giúp da nhanh chóng liền sẹo và hạn chế tình trạng thâm sẹo.
• Nếu đưa các loại thuốc bôi chứa steroid vào quá trình điều trị bệnh zona thần kinh, người bệnh chỉ nên sử dụng thuốc dưới 10 ngày. Bên cạnh đó bạn cần tránh thoa thuốc với liều lượng cao và tránh thoa thuốc trên phạm vi rộng.
• Trong trường hợp zona thần kinh gây ớn lạnh, sốt cao, buồn nôn, đau nhức cơ thể… người bệnh cần nhanh chóng đến bệnh viện, trao đổi thông tin cùng với bác sĩ chuyên khoa để được xử lý và điều trị kịp thời.

Bài viết đã tổng hợp thông tin về các giai đoạn của zona thần kinh và cách xử lý theo từng giai đoạn cụ thể. Nếu bạn đưa các loại thuốc phù hợp vào quá trình điều trị, kết hợp cùng với các biện pháp chăm sóc đúng cách,zona thần kinh và triệu chứng của bệnh sẽ được kiểm soát sau 7 – 10 ngày.