Các bước đặt thuốc vào âm đạo trị bệnh phụ khoa

Đặt lịch hẹn

×

Thạc sĩ BÁC SĨ ĐỖ THANH HÀ

Trung tâm Thuốc dân tộc – Nguyễn Thị Định – Hà Nội

Đặt lịch

Đặt thuốc vào âm đạo điều trị các bệnh phụ khoa có thể mang đến hiệu quả nhanh chóng, giúp kháng viêm tại chỗ. Tuy nhiên đặt thuốc sai cách có thể gây ra một số vấn đề không mong muốn.

Thuốc đặt âm đạo là gì? Tác dụng của thuốc?

Trong Y học, thuốc đặt âm đạo có còn tên gọi khác là viên đạt phụ khoa. Loại thuốc này được sử dụng để điều trị viêm nhiễm tại chỗ bằng cách đặt vào âm đạo. Thuốc được bào chế dưới dạng viên nhét, viên trứng hoặc viên nén. Thuốc có hình bầu dục, thể rắn, có thể đưa thuốc sâu vào âm đạo bằng tay hoặc bằng dụng cụ hỗ trợ.

Ngay sau khi đặt thuốc sâu vào âm đạo, viên đạn sẽ nhanh chóng tan thành chất lỏng. Lúc này các hoạt chất di chuyển thấm sâu vào tuyến sinh sản, vào máu và phát huy tác dụng mà không cần phải thông qua bất kỳ quá trình chuyển hóa nào.

Hiện nay có 3 loại thuốc đặt âm đạo được sử dụng phổ biến, gồm:

• Thuốc đặt âm đạo có thành phần gồm một kháng sinh: Có tác dụng tiêu diệt 1 tác nhân gây bệnh.
• Thuốc đặt âm đạo có thành phần gồm nhiều kháng sinh: Có tác dụng tiêu diệt đồng thời nhiều tác nhân gây bệnh.
• Thuốc đặt âm đạo chứa hormone estrogen: Có tác dụng hỗ trợ các hoạt động tình dục, giúp quan hệ dễ dàng.

Nên sử dụng thuốc đặt âm đạo khi nào?

Trong quá trình điều trị nấm ngứa và viêm nhiễm phụ khoa, cả viên đặt âm đạo và thuốc uống đều có thể được xem xét . Tuy nhiên thuốc uống được dùng nhiều hơn ở những trường hợp viêm ngứa phụ khoa chưa nghiêm trọng hoặc bệnh mới khởi phát. Ngoài ra loại thuốc này còn được ưu tiên sử dụng cho những người chưa quan hệ tình dục và chưa lập gia đình.

Viên đặt âm đạo thường được chỉ định trong quá trình điều trị viêm nhiễm phụ khoa nghiêm trọng (mức độ 2 hoặc 3). Điều này xuất hiện là do thuốc chứa các hoạt chất mạnh hơn với liều dùng cao hơn. Vì thế thuốc có thể gây ra một số rủi ro không mong muốn nếu sử dụng bừa bãi hoặc dùng cho những trường hợp không nghiêm trọng. Trong đó, thường gặp nhất là tình trạng kháng thuốc và gây hại cho tử cung.

Đối với trường hợp viêm nhiễm nặng (cấp độ 4) viên đặt phụ khoa sẽ không phát huy hiệu quả chữa bệnh như mong đợi. Ở trường hợp này, bệnh nhân cần thực hiện phẫu thuật hoặc áp dụng phương pháp đốt điện để khắc phục bệnh.

Các bước đặt thuốc vào âm đạo trị bệnh phụ khoa

Việc áp dụng đúng các bước đặt thuốc vào âm đạo trị bệnh phụ khoa sẽ giúp bạn nhanh chóng khắc phục bệnh lý, mang đến hiệu quả chữa bệnh cao. Đối với những trường hợp sử dụng thuốc không đúng cách, các hoạt chất trong thuốc sẽ không phát huy hiệu quả chữa bệnh. Mặt khác nữ giới có thể bị ngứa vùng kín, âm đạo tiết dịch bất thường hoặc nước tiểu có lẫn bã thuốc khi dùng thuốc sai cách.

Tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể, người bệnh nên lưu ý thực hiện đúng các bước đặt thuốc vào âm đạo trị bệnh phụ khoa như sau:

1. Các bước đặt thuốc vào âm đạo trị bệnh phụ khoa đúng chuẩn

Các bước đặt thuốc vào âm đạo đúng chuẩn cho nữ giới điều trị bệnh phụ khoa:

• Bước 1: Vệ sinh tay sạch sẽ bằng xà phòng diệt khuẩn. Sau đó sử dụng nước ấm pha muối loãng vệ sinh sạch sẽ vùng kín. Lưu ý không thụt rửa sâu vào âm đạo, chỉ nên rửa bên ngoài vùng kín, có thể vệ sinh vùng kín bằng nước sạch và dung dịch vệ sinh phù hợp
• Bước 2: Nằm thẳng dưới sàn, thả lỏng cơ thể, hai chân cho lên trời và dang rộng bằng vai. Hoặc ngồi xổm để đặt thuốc
• Bước 3: Bóc vỏ phần vỏ bên ngoài của thuốc đặt âm đạo, ngâm thuốc vài giây trong nước ấm (đối với viên nén cứng) hoặc đặt thuốc trong tủ lạnh (đối với viên nén mềm) nếu nhà sản xuất yêu cầu
• Bước 4: Giữ thuốc bằng 2 ngón tay, đặt thuốc vào âm đạo, sau đó dùng ngón tay đẩy thuốc đi sâu vào trong âm đạo
• Bước 5: Nằm nghỉ tại chỗ trong 30 phút, hạn chế di chuyển, không quan hệ tình dục ngay khi đặt thuốc để phòng ngừa thuốc rớt ra ngoài, giữ cho thuốc tan nhanh trong âm đạo và phát huy tác dụng.

2. Các bước đặt thuốc vào âm đạo trị bệnh phụ khoa ở nữ giới chưa quan hệ

Trước khi đưa thuốc đặt âm đạo vào quá trình chữa viêm nhiễm phụ khoa, bác sĩ chuyên khoa sẽ đặt cho bạn một số câu hỏi liên quan đến tình trạng hôn nhân và đời sống tình dục. Trong trường hợp nữ giới chưa từng hoạt động tình dục, thuốc uống điều trị bệnh phụ khoa sẽ được kê đơn.

Viên đặt phụ khoa có thể được chỉ định ở một số trường hợp. Khi đó thuốc vẫn phát huy hiệu quả điều trị. Tuy nhiên nếu thực hiện sai các bước đặt thuốc vào âm đạo, thuốc có thể lấn sâu vào trong dẫn đến rách màng trinh.

Để phòng ngừa rách màng trinh khi đặt thuốc vào âm đạo, nữ giới nên đặt thuốc theo hướng dẫn sau:

• Tuyệt đối không sử dụng thiết bị mở van âm đạo và không nên cố gắng đặt thuốc quá sâu vào bên trong âm đạo để phòng ngừa rách màng trinh
• Bạn cần nhẹ nhàng và khéo léo đặt thuốc vào trong âm đạo và đẩy thuốc vào trong với chiều sâu khoảng cm theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa
• Nên lựa chọn thuốc đặt âm đạo dạng mềm hoặc làm mềm thuốc đặt âm đạo bằng cách ngâm thuốc trong nước ấm khoảng vài giây
• Không nên sử dụng thuốc đặt âm đạo ở nữ giới chưa quan hệ nếu không thực sự cần thiết hoặc đã có phương pháp thay thế.

3. Các bước đặt thuốc vào âm đạo trị bệnh phụ khoa khi mang thai

Không giống như thuốc đặt âm đạo trị bệnh phụ khoa thông thường, các thuốc đặt âm đạo sử dụng cho phụ nữ mang thai thường chứa hóa chất thấp với mục đích không qua nhau thai và gây hại cho thai nhi. Tuy nhiên do môi trường âm đạo của thai phụ thường mất tính ổn định và tương đối nhạy cảm nên nữ giới cần thận trọng hơn khi sử dụng viên đặt phụ khoa và nên đặt thuốc đúng cách, đúng với hướng dẫn của bác sĩ của bác sĩ chuyên khoa.

Các bước đặt thuốc vào âm đạo trị viêm phụ khoa khi mang thai gồm:

• Bước 1: Vệ sinh tay sạch sẽ bằng xà phòng diệt khuẩn
• Bước 2: Vệ sinh vùng kín bằng nước sạch và dung dịch vệ sinh phù hợp
• Bước 3: Nằm thẳng dưới sàn, thả lỏng cơ thể, hai chân cho lên trời và dang rộng bằng vai
• Bước 4: Bóc vỏ phần vỏ bên ngoài của thuốc đặt âm đạo, ngâm thuốc vài giây trong nước ấm (đối với viên nén cứng) hoặc đặt thuốc trong tủ lạnh (đối với viên nén mềm)
• Bước 5: Giữ thuốc bằng 2 ngón tay, đặt thuốc vào âm đạo, sau đó dùng ngón tay nhẹ nhàng đẩy thuốc đi sâu vào trong âm đạo
• Bước 6: Nằm nghỉ tại chỗ ít nhất 30 phút, hạn chế di chuyển, tránh vận động, không quan hệ tình dục ngay khi đặt thuốc. Điều này sẽ giúp bạn phòng ngừa thuốc rớt ra ngoài, giữ cho thuốc tan nhanh trong âm đạo và phát huy tác dụng. Đối với phụ nữ mang thai, tốt nhất bạn nên nằm ngửa trên nệm, hai chân kê gối cao.

Lưu ý an toàn:

• Thai phụ chỉ nên sử dụng thuốc đặt phụ khoa khi có chỉ định và tư vấn đề trị từ bác sĩ chuyên khoa.
• Tuyệt đối không tự ý sử dụng thuốc đặt phụ khoa thông thường, chứa nhiều hoạt chất hoặc dùng thuốc kháng sinh, kháng viêm.
• Thời gian sử dụng thuốc đặt âm đạo thường dao động trong khoảng 7 – 10 ngày. Nên sử dụng đúng liều, đúng thời gian quy định và nên kiêng quan hệ tình dục.

4. Các bước đặt thuốc vào âm đạo với dụng cụ bơm

Đối với một số loại thuốc đặt âm đạo, thuốc có thể được sử dụng với dụng cụ bơm. Nhờ có sự hỗ trợ của dụng cụ bơm, việc đặt thuốc vào âm đạo thường trở nên dễ dàng hơn, các hoạt chất trong thuốc nhanh chóng phát huy hiệu quả điều trị. Tuy nhiên việc sử dụng ống bơm thường không phổ biến. So với viêm đặt âm đạo, ống bơm được chỉ định nhiều hơn ở các trường hợp sử dụng thuốc thoa dạng gel.

Các bước đặt thuốc vào âm đạo với dụng cụ bơm:

• Bước 1: Vệ sinh tay sạch sẽ bằng xà phòng diệt khuẩn. Sau đó vệ sinh vùng kín bằng nước sạch và dung dịch vệ sinh phù hợp hoặc dùng nước ấm pha muối loãng
• Bước 2: Dùng khăn bông mềm lau khô vùng kín và tay, mang găng tay theo hướng dẫn trên bao bì thuốc
• Bước 3: Bóc bỏ bao bì của dụng cụ bơm và thuốc
• Bước 4: Đặt thuốc vào dụng cụ bơm theo hướng dẫn, có thể áp dụng cho cả thuốc đặt âm đạo và thuốc chữa phụ khoa dạng gel
• Bước 5: Nằm thẳng dưới sàn, thả lỏng cơ thể, hai chân cho lên trời và dang rộng bằng vai. Ngoài ra nữ giới có thể ngồi xổm để đặt thuốc
• Bước 6: Đặt ống bơm vào sâu bên trong âm đạo, thực hiện nhấc đầu bơm thuốc để thuốc được đẩy vào trong
• Bước 7: Rút dụng cụ bơm ra khỏi âm đạo khi thuốc được bơm sâu vào trong
• Bước 8: Sử dụng nước ấm hoặc xà phòng diệt khuẩn để rửa sạch tay.

Những điều cần lưu ý khi đặt thuốc vào âm đạo

Để đảm bảo an toàn, tránh phát sinh rủi ro không mong thuốc và giúp các hoạt chất trong thuốc phát huy tối đa hiệu quả điều trị bệnh, bạn cần lưu ý những điều sau đây:

1. Về vấn đề độ sâu của thuốc đặt

Nếu viên đặt phụ khoa không được đặt sâu vào trong âm đạo, thuốc có thể bị rơi ra ngoài. Từ đó làm mất tác dụng điều trị bệnh, khiến bệnh diễn tiến dai dẳng, không được chữa khỏi hoàn toàn.

Theo các chuyên gia, thuốc đặt vào phải được đưa sâu vào âm đạo, tối thiểu khoảng 2 – 3 cm. Bên cạnh đó, để viên đặt phụ khoa có thể bám vào thành âm đạo, không bị rơi ra ngoài, bạn nên nằm yên một chỗ 30 phút, tránh vận động, đi lại hay quan hệ tình dục sau khi đặt thuốc. Tốt nhất bạn nên sử dụng viên đặt âm đạo vào bao đêm trước khi đi ngủ.

2. Về vấn đề quan hệ tình dục khi dùng thuốc đặt âm đạo

Thuốc đặt âm đạo được chỉ định để điều trị các bệnh phụ khoa. Để tránh mắc bệnh viêm nhiễm phụ khoa lâu ngày, bạn cần tránh quan hệ tình dục trong quá trình điều trị bệnh. Nữ giới chỉ nên hoạt động tình dục trở lại khi tình trạng viêm nhiễm đã được khắc phục.

Điều này xuất hiện là do sự ma sát giữa bộ phận sinh dục của nam và nữ có thể làm nặng hơn mức độ viêm nhiễm và tăng nguy cơ tổn thương vùng kín do sự nhạy cảm của bộ phận sinh dục khi bị viêm nhiễm.

Bên cạnh đó. việc quan hệ tình dục sau khi đặt thuốc vào âm đạo có thể khiến thuốc rơi ra ngoài hoặc bị kéo ra cửa âm đạo, các góc cạnh va vào bộ phận sinh dục gây tổn thương và tạo điều kiện cho vi khuẩn, nấm tiếp tục sinh sôi. Điều này không chỉ khiến thuốc không phát huy hiệu quả chữa bệnh mà còn khiến tình trạng viêm nhiễm trở nên nghiêm trọng hơn.

Chính vì thế, bạn nên kiêng quan hệ tình dục trong thời gian điều trị bệnh phụ khoa. Nên tập trung điều trị bệnh và chỉ nên quan hệ khi bệnh đã được chữa khỏi hoàn toàn. Thông thường quá trình điều trị bệnh phụ khoa với thuốc đặt âm đạo thương đao động trong khoảng 7 – 10 ngày.

3. Về vấn đề đi vệ sinh

Nếu không áp dụng đúng các bước đặt thuốc vào âm đạo hoặc đi vệ sinh ngay sau khi đặt thuốc thì nguy cơ cao thuốc sẽ bị rơi ra ngoài.

Cụ thể các hoạt chất trong thuốc không thể phát huy tối đa tác dụng điều trị bệnh, thuốc bị đẩy ra khỏi âm đạo khi nữ giới dùng vòi sen xịt sâu vào âm đạo, vệ sinh âm đạo và đi tiểu sau khi đặt thuốc. Nguyên nhân là do âm đạo và đường tiểu nằm sát nhau, thuốc và các hoạt chất bên trong rất dễ bị đẩy ra ngoài khi có yếu tố tác động.

Do đó tốt nhất bạn nên đi tiểu trước khi vệ sinh vùng kín và tiến hành đặt thuốc, nên đặt thuốc vào buổi tối trước khi đi ngủ.

4. Thời gian phát huy tác dụng

Tùy thuộc vào thành phần, dạng bào chế của từng loại thuốc và khả năng hấp thụ của cơ thể, thuốc có thể nhanh chóng phát huy tác dụng hoặc chậm hơn so với bình thường. Cụ thể thời gian tan thuốc trong âm đạo và thời gian phát huy tác dụng của thuốc đặt âm đạo dạng viên nén sẽ lâu hơn viên đặt âm đạo dạng trứng hay thuốc dạng gel.

Đối với thuốc đặt âm đạo dạng trứng, thuốc mềm và có dấu hiệu tan nhanh trong 1 phút. Đối với thuốc đặt âm đạo dạng viên nén, thuốc cứng, lâu tan nên cần được ngâm trong nước ấm để hỗ trợ làm mềm và tan thuốc. Thông thường sau khi ngâm thuốc đặt âm đạo, thuốc sẽ tan trong 15 phút.

Ngoài ra môi trường âm đạo cũng làm ảnh hưởng rất nhiều đến thời gian tan thuốc. Trong trường hợp độ ẩm cần thiết trong môi trường âm đạo được đảm bảo, thuốc sẽ tan nhanh hơn. Ngược lại thuốc sẽ lâu tan và có nguy cơ bị rơi ra ngoài.

5. Liên hệ với bác sĩ chuyên khoa khi cần thiết

Nữ giới cần sử dụng thuốc đúng với quy trình điều trị, liều lượng và thời gian sử dụng để nâng cao tác dụng điều trị bệnh và đảm bảo an toàn. Bên cạnh đó, thuốc đặt phụ khoa cần được sử dụng liên tục theo sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa ngay cả khi triệu chứng của bệnh đã được kiểm soát.

Bạn cần tránh tự ý dùng thuốc hoặc sử dụng thuốc bừa bãi. Chỉ dùng thuốc khi bác sĩ yêu cầu. Nếu có tác dụng phụ hoặc biểu hiện bất thường xảy ra (ngứa âm đạo, nóng rát, đau vùng kín), bạn nên liên hệ và thông báo ngay với bác sĩ chuyên khoa để được kiểm tra và xử lý.

Các loại thuốc đặt âm đạo được sử dụng phổ biến hiện nay

Hiện nay, thuốc đặt âm đạo được sử dụng phổ biến trong điều trị viêm nhiễm phụ khoa, bệnh về buồng trứng, viêm cổ tử cung và nhiều bệnh lý khác. Trong đó, các loại thuốc được liệt kê dưới đây là những loại thuốc đặt thường gặp nhất, bao gồm:

• Thuốc đặt âm đạo Polygynax: Thuốc đặt âm đạo Polygynax thường được chỉ định cho thai phụ và phụ nữ đang trong thời kỳ cho con bú. Điều trị viêm cổ tử cung và viêm âm đạo do nấm Candida Albicans xâm nhập là tác dụng chính của loại thuốc này.
• Thuốc đặt âm đạo Canesten: Thuốc đặt âm đạo Canesten có khả năng khắc phục tốt tình trạng viêm âm đạo do nhiễm nấm Candida. Đồng thời làm giảm nguy cơ bội nhiễm do những loại vi khuẩn, tạp khuẩn nhạy cảm với Clotrimazole.
• Thuốc đặt âm đạo Neo Tergynan: Thuốc đặt âm đạo Neo Tergynan thuộc nhóm thuốc kháng sinh Neomycin sulfate. Thuốc có khả năng ức chế hoạt động đối với mầm bệnh sinh mủ ở âm hộ, âm đạo, loại trừ Trichomonas, vi khuẩn kỵ khí và Gardneralla vaginalis, đồng thời kháng nấm. Neo Tergynan thường được chỉ định điều trị tại chỗ đối với trường hợp viêm âm đạo do nhiễm khuẩn, nhiễm nấm, chữa viêm nhiễm phụ khoa do ký sinh trùng và nhiều tác nhân khác.
• Viên đặt phụ khoa Mycogynax: Viên đặt phụ khoa Mycogynax phát huy tác dụng tốt đối với trường hợp nhiễm nấm dẫn đến viêm nhiễm phụ khoa. Tác dụng chính của thuốc gồm kháng nấm, loại bỏ mầm bệnh sinh mủ ở âm hộ, âm đạo, loại trừ Trichomonas, vi khuẩn kỵ khí và Gardneralla vaginalis.

Bài viết là thông tin chi tiết về các bước đặt thuốc vào âm đạo trị bệnh phụ khoa cho từng trường hợp cụ thể, những điều cần lưu ý và các loại thuốc đặt được sử dụng phổ biến. Việc sử dụng thuốc đặt âm đạo đúng cách sẽ giúp bạn sớm khắc phục bệnh lý và phòng ngừa viêm nhiễm tái phát. Tuy nhiên, nếu dùng thuốc bừa bãi hoạt dùng sai cách, thuốc không chỉ không phát huy hiệu quả điều trị bệnh mà còn gây tác dụng dụng và nhiều rủi ro không mong muốn.