Thuốc Phenobarbital là thuốc gì?
Thuốc Phenobarbital là thuốc chống co giật thuộc nhóm các Barbiturat. Thuốc thường được dùng trong điều trị các dạng động kinh, ứ mật mạn tính trong gan, chứng tăng bilirubin huyết không kiên hợp bẩm sinh và không tan huyết bẩm sinh. Ngoài ra thuốc còn có khả năng khắc phục vàng da sơ sinh và phòng ngừa co giật.
- Nhóm thuốc: Thuốc hướng tâm thần, thuốc chống co giật
- Tên biệt dược: Gardenal 100mg, Phenobarbital 10mg, Phenobarbital 0,1g
- Dạng bào chế: Viêm nén, dung dịch tiêm, thuốc tiêm.
Thông tin về thuốc Phenobarbital
Thành phần
Thuốc Phenobarbital được bào chế từ hoạt chất Phenobarbital Na và lượng tá dược vừa đủ trong một viên nén, dung dịch tiêm.
Công dụng
Thuốc Phenobarbital có tác dụng ngăn ngừa và điều trị những bệnh lý sau:
- Động kinh (từ trung bình đến nặng): Động kinh cục bộ, động kinh cơn lớn, động kinh giật cơ
- Ứ mật mạn tính trong gan
- Chứng tăng bilirubin huyết không kiên hợp bẩm sinh và không tan huyết bẩm sinh
- Vàng da sơ sinh
- Phòng ngừa co giật do sốt cao tái phát ở trẻ nhỏ.
Lưu ý: Thuốc Phenobarbital có thể được sử dụng trong những trường hợp không được liệt kê trong bài viết này.
Chống chỉ định
Thuốc Phenobarbital chống chỉ định với những trường hợp sau:
- Những người quá mẫn cảm với hoạt chất Phenobarbital Na hoặc bất cứ thành phần nào của thuốc
- Bệnh nhân bị suy hô hấp nặng, rối loạn chuyển hóa porphyrin
- Những người có tiền sử hoặc đang bị suy gan nặng
- Bệnh nhân bị dị ứng với Barbituric
- Phụ nữ có thai và phụ nữ đang cho con bú
- Trẻ em dưới 1 tuổi.
Cách dùng
Viên nén Phenobarbital được sử dụng thông qua đường miệng. Bệnh nhân nên uống trọn một viên thuốc cùng với một cốc nước đầy.Trước khi sử dụng thuốc, người bệnh không nên phá vỡ cấu trúc hoặc tán nhuyễn thuốc và không nhai thuốc trước khi nuốt. Đối với những bệnh nhân thường xuyên có cảm giác nôn ói khi uống thuốc, người bệnh nên sử dụng thuốc cùng với thức ăn. Điều này sẽ giúp bạn tránh được tình trạng uống lại thuốc khi bạn nôn ói.
Dung dịch tiêm, thuốc tiêm Phenobarbital cần được tiêm trực tiếp vào tĩnh mạch.
Liều lượng
Tùy thuộc vào độ tuổi mắc bệnh, mức độ phát triển bệnh lý và tình trạng sức khỏe, liều dùng thuốc Phenobarbital ở mỗi người không giống nhau.
Liều dùng thuốc chống co giật do sốt cao (viên nén)
Đối với người lớn
- Liều khuyến cáo: Uống 2 – 3mg/kg/lần/ngày.
Đối với trẻ em
- Liều khuyến cáo: Uống 3 – 4mg/kg/lần/ngày.
Liều dùng thuốc cho điều trị chống co giật do sốt cao (dung dịch tiêm)
Đối với người lớn
- Liều khuyến cáo: Dùng 0,2 – 0,4 gram/ngày. Tiêm dưới da hoặc bắp thịt.
Đối với trẻ em từ 12 – 30 tháng
- Liều khuyến cáo: Dùng 0,01 – 0,02 gram/ngày. Tiêm dưới da hoặc bắp thịt.
Đối với trẻ em từ 30 tháng – 15 tuổi
- Liều khuyến cáo: Dùng 0,02 – 0,04 gram/ngày. Tiêm dưới da hoặc bắp thịt.
Liều dùng thuốc cho điều trị mất ngủ
Đối với người lớn
- Liều khuyến cáo: Uống 0,1 gram/ngày vào mỗi buổi tối trước khi đi ngủ.
Đối với trẻ em
Dùng thuốc theo sự hướng dẫn của bác sĩ.
Liều dùng thuốc giúp làm êm dịu
Đối với người lớn
- Liều khuyến cáo: Uống 0,05 – 0,12/ngày.
Đối với trẻ em
Dùng thuốc theo sự hướng dẫn của bác sĩ.
Lưu ý: Liều dùng thuốc Phenobarbital có thể thay đổi theo sự chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.
Bảo quản
Thuốc Phenobarbital nên được bảo quản trong vỉ, trong bao bì kín hoặc trong hộp thuốc. Người bệnh không nên tách thuốc ra khỏi vỉ khi chưa sử dụng. Ngoài ra người bệnh cần bảo quản thuốc tại những nơi khô ráo, thoáng mát, có nhiệt độ trong phòng dưới 30 độ C. Người bệnh không nên bảo quản thuốc trong ngăn đá hoặc ngăn mát tủ lạnh trừ khi có yêu cầu của bác sĩ. Không để thuốc trong nhà tắm và những nơi ẩm ướt khác. Ngoài ra người bệnh cần tránh để thuốc tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời, thú nuôi và tầm tay trẻ em.
Giá thuốc
Thuốc Phenobarbital đang được bán với giá 190.000 VNĐ/hộp 500 viên 10mg.
Những điều cần lưu ý khi sử dụng thuốc Phenobarbital
Khuyến cáo khi dùng
Trong thời gian sử dụng thuốc Phenobarbital người bệnh cần lưu ý những điều sau đây:
- Không ngưng sử dụng thuốc Phenobarbital ở những bệnh nhân bị động kinh
- Người bệnh không nên lái xe hoặc vận hành máy móc trong thời gian sử dụng thuốc Phenobarbital. Bởi thành phần trong thuốc có thể khiến bạn buồn ngủ nghiêm trọng
- Cần dùng thêm vitamin D2 cho trẻ nhỏ khi sử dụng thuốc Phenobarbital. Điều này sẽ giúp trẻ phòng chống bệnh còi xương
- Nếu phụ nữ mang thai sử dụng thuốc Phenobarbital trước đó, trẻ vừa được sinh ra sẽ bị hội chứng chảy máu 24 giờ. Chính vì thế, người mẹ cần uống thuốc dự phòng vitamin K khoảng 1 tháng trước khi sinh. Đồng thời cho trẻ dùng vitamin K lúc mới sinh
- Phụ nữ đang cho con bú không nên sử dụng thuốc Phenobarbital. Bởi thành phần trong thuốc có khả năng bài tiết qua sữa mẹ và khiến trẻ bị ngộ độc
- Hãy thông báo với bác sĩ nếu bạn bị dị ứng với bất cứ thành phần nào của thuốc Phenobarbital. Khi đó các bác sĩ có thể cho bạn sử dụng một loại thuốc thay thế hoặc thay đổi phát đồ điều trị cho bạn
- Trước khi sử dụng thuốc Phenobarbital, người bệnh cần thông báo với bác sĩ về tiền sử mắc bệnh và tình trạng sức khỏe của bạn ở hiện tại. Đặc biệt là bệnh suy hô hấp, rối loạn chuyển hóa porphyrin, suy gan, suy thận…
- Người bệnh cần chia sẻ với bác sĩ về những loại thuốc mà bạn đang sử dụng trước khi chữa bệnh với thuốc Phenobarbitale. Điều này sẽ giúp bạn tránh khỏi tình trạng tương tác thuốc gây nguy hiểm. Những loại thuốc mà bạn cần chia sẻ với bác sĩ có thể bao gồm: Thuốc theo đơn, thuốc không theo đơn, thực phẩm chức năng, vitamin, dưỡng chất và các loại thảo dược
- Người bệnh chỉ nên sử dụng thuốc Phenobarbital khi có chỉ định và hướng dẫn liều dùng từ bác sĩ chuyên khoa
- Trong thời gian sử dụng thuốc Phenobarbital, người bệnh không nên uống rượu, bia và sử dụng những loại thực phẩm chứa cồn. Bởi thành phần trong rượu có thể làm tăng tỉ lệ xuất hiện những tác dụng phụ nghiêm trọng làm ảnh hưởng đến sức khỏe
- Người bệnh không sử dụng thuốc Phenobarbital quá số liều quy định.
Tác dụng phụ
Trong thời gian sử dụng thuốc Phenobarbital, người bệnh có thể gặp phải những tác dụng phụ nghiêm trọng sau:
- Thiếu máu đại hồng cầu do thiếu acid folic
- Đau khớp, nhiễm xương
- Còi xương ở trẻ em
- Buồn ngủ
- Rung tay, rung chân không rõ nguyên nhân
- Rối loạn tâm thần
- Giật nhãn cầu
- Kích thích
- Mất điều hòa động tác
- Nổi mẩn ngứa
- Lú lẫn
- Hội chứng Lyell.
Trong trường hợp những tác dụng phụ xuất hiện, người bệnh cần ngưng sử dụng thuốc Phenobarbital. Đồng thời báo ngay với bác sĩ chuyên khoa để được kiểm tra và xử lý kịp thời.
Tương tác thuốc
Thuốc Phenobarbital có khả năng tương tác với những loại thuốc điều trị khác. Sự tương tác này làm giảm tác dụng chữa bệnh của thuốc. Đồng thời làm tăng tỉ lệ xuất hiện những tác dụng phụ nghiêm trọng gây ảnh hưởng đến sức khỏe. Do đó trước khi sử dụng thuốc Phenobarbital, người bệnh cần chia sẻ với bác sĩ về những loại thuốc mà bạn đang sử dụng. Những loại thuốc mà bạn cần chia sẻ có thể bao gồm: Thuốc theo đơn, thuốc không theo đơn, thực phẩm chức năng, vitamin, dưỡng chất và các loại thảo dược.
Thuốc Phenobarbital có khả năng tương tác mạnh mẽ với những loại thuốc điều trị sau:
- Thuốc tránh thai: Làm giảm nồng độ felodipin, nimodipin huyết tương và làm mất tác dụng của những loại thuốc tránh thai
- Corticoid: Làm giảm tác dụng của thuốc Corticoid dùng toàn thân. Chú ý addison và ghép tạng
- Cyclosporin, Theophylin, Quindin, thuốc chẹn bêta: Làm giảm nồng độ cyclosporin, theophylin, quindin, chẹn bêta huyết tương
- Thuốc chống trầm cảm 3 vòng: Làm tăng nguy cơ co giật
- Thuốc dùng trong điều trị bệnh động kinh, rối loạn lưỡng cực và phòng ngừa đau nửa đầu Acid valproic: Làm giảm tác dụng chống đông. Do đó người bệnh nên giảm liều Phenobarbital khi dùng chung với thuốc Acid valproic
- Thuốc kháng H1, Cloidin, Benzodiazepin, dẫn xuất morphin, thuốc giải ho lâu: Làm tăng tác dụng chữa bệnh của những loại thuốc
- Thuốc an thần kinh: Làm tăng tác dụng chữa bệnh của thuốc và làm tăng ức chế thần kinh trung ương
- Phenytoin: Làm tăng Phenobarbitol trong máu dẫn đến ngộ độc. Ngoài ra Phenytoin thay đổi bất thường sẽ dẫn đến ngộ độc khi ngưng sử dụng thuốc Phenobarbital
- Progabid: Nồng độ Phenobarbital huyết tương tăng
- Acid folic: Nồng độ Phenobarbital huyết tương giảm
- Methotrexat: Làm tăng độc tính của Methotrexat
- Rượu: Tăng tác dụng an thần của Phenobarbital gây nguy hiểm
- Thuốc dùng trong điều trị loạn nhịp tim Disopyramid: Làm giảm nồng độ Disopyramid huyết tương và làm giảm tác dụng chống loạn nhịp. Do đó người bệnh cần điều chỉnh liều cho phù hợp.
Cách xử lý khi dùng thuốc thiếu liều hoặc quá liều
Nên làm gì khi dùng thuốc quá liều?
Triệu chứng
- Hội chứng choáng: Mất phản xạ, thở chậm, thiếu niệu, huyết áp tụt, trụy mạch, giảm thông khí trung tâm, tím tái, đồng tử giãn, ngừng hô hấp và có khả năng tử vong
- Viêm phổi
- Phù phổi
- Suy thận
- Suy tim sung huyết
- Rối loạn nhịp tim.
Xử lý
Trong trường hợp sử dụng thuốc Phenobarbital quá liều khiến cơ thể bị sốc và gây những triệu chứng nghiêm trọng trên, người bệnh cần gọi đến Trung tâm y tế hoặc đến bệnh viện gần nhất dể được xử lý kịp thời. Điều này sẽ giúp bạn tránh khỏi nguy hiểm và những rủi ro không mong muốn.
Những cách xử lý khi dùng thuốc Phenobarbital quá liều có thể bao gồm:
- Chủ yếu hỗ trợ, làm thông đường thở, thở oxy, hô hấp viện trợ, uống than hoạt (nhiều liều qua sonde)
- Kiềm hóa nước tiểu và gây lợi tiểu tăng đào thải
- Thẩm phân phúc mạch hoặc lọc máu nếu cần.
Nên làm gì khi quên sử dụng một liều thuốc?
Trong trường hợp người bệnh quên sử dụng mội liều thuốc Phenobarbital, người bệnh cần sử dụng liều đã quên ngay khi nhớ ra. Tuy nhiên nếu liều đã quên quá gần với liều kế tiếp, bạn cần bỏ qua liều đã quên và sử dụng liều kế tiếp đúng với thời gian quy định. Người bệnh tuyệt đối không được uống bù hoặc uống gấp đôi số liều đã quy định.
Khi nào cần ngưng sử dụng thuốc?
Khi nhận thấy cơ thể xuất hiện nhiều dấu hiệu bất thường, bị dị ứng hoặc xuất hiện những tác dụng phụ nghiêm trọng gây ảnh hưởng đến sức khỏe, người bệnh nên ngưng sử dụng thuốc Phenobarbital. Đồng thời đến bệnh viện để được kiểm tra và cấp cứu kịp thời. Ngoài ra người bệnh cũng cần ngưng sử dụng thuốc và báo với bác sĩ chuyên khoa khi nhận thấy quá trình chữa bệnh với thuốc không mang lại hiệu quả, bệnh tình trở nên nghiêm trọng hơn.
Bài viết trên đây là thông tin cơ bản về thành phần, công dụng, liều dùng và những điều cần lưu ý khi dùng thuốc Phenobarbital. Tuy nhiên việc dùng thuốc cần có sự chỉ định và hướng dẫn liều dùng từ bác sĩ chuyên khoa. Bởi ngoài tác dụng chữa bệnh, thuốc còn có khả năng gây ra nhiều tác dụng phụ nghiêm trọng làm ảnh hưởng đến sức khỏe. Vì thế, người bệnh tuyệt đối không nên tự ý sử dụng thuốc, ngưng sử dụng hoặc thay đổi liều dùng thuốc để tránh gây nguy hiểm.
Tin bài nên đọc
Giải đáp thắc mắc của độc giả cùng chuyên gia của chúng tôi!