Cây mật gấu: công dụng, cách dùng & một số bài thuốc trị ho, đau nhức,...
Cây mật gấu là một loại thảo dược có vị đắng, có rất nhiều tác dụng đối với sức khỏe con người như: trị ho, hạ sốt, giảm đau nhức, giải độc, tốt cho gan, thận, hỗ trợ tiêu hóa,… Do đó, trong dân gian đó có nhiều bài thuốc chế biến từ cây mật gấu.
1. Tên gọi, phân nhóm
Tên gọi khác: Cây lá đắng, cây mật gấu Nam;
Tên khoa học: Gymnanthemum amygdalinum hoặc Vernonia amygdalina Del.
Họ: Thuộc họ Cúc (Asteraceae).
2. Đặc điểm sinh thái
Mô tả
Cây mật gấu hay cây lá đắng là một loại cây thân thảo (thân mềm). Cây mật gấu mọc thành bụi, cao từ 2 – 5 mét. Lá cây có màu xanh lục, hình bầu dục, có vị đắng. Lá cây thường dài khoảng 20cm.
Phân bố
Trên thế giới, cây mật gấu thường phân bố ở khu vực nhiệt đới, cụ thể là Châu Phi. Một số vùng có loài cây này là: Neigeria, Amharic, Tiv, Edo, Hausa, Luo, Cameroon,…
Tại Việt Nam, cây mật gấu được trồng và mọc nhiều ở khu vực Nam Bộ. Sở dĩ cây mật gấu còn được gọi là cây “mật gấu Nam” cũng vì lẽ trên. Cách gọi “mật gấu Nam” hay “lá đắng” là để phân biệt với một giống cây khác trùng tên “mật gấu”, mọc ở phía bắc. Cây mật gấu Bắc còn được gọi là hoàng liên ô rô, có danh pháp khoa học, hình dáng, hình thái giải phẫu, thành phần hóa học,… khác hẳn với cây mật gấu Nam.
3. Bộ phận dùng, thu hái, chế biến & bảo quản
+ Bộ phận dùng: lá, thân cây.
+ Thu hái: Hái lá mật gấu khi cây đã trưởng thành và vừa trưởng thành. Không chọn hái cây còn non.
+ Chế biến:
- Làm thuốc: Lá và thân cây chế biến rất nhiều cách khác nhau để cho ra những bài thuốc chữa bệnh.
- Ngâm rượu: Sơ chế thân cây mật gấu sạch sẽ, ngâm với rượu, chứa trong vại.
- Nấu canh: Lá của cây mật gấu được người vùng Châu Phi nấu kèm theo với các món súp hầm.
+ Bảo quản:
- Bảo quản lá cây ở nơi thoáng mát, sạch sẽ. Sau khi rửa sạch sẽ, có thể để cây mật gấu trong tủ lạnh để dùng dần, tương tự như bảo quản rau xanh.
- Đối với rượu, nên đậy kín nắp vại, để rượu ở nơi thoáng mát, tránh ẩm thấp.
- Đối với món canh súp, nên sử dụng trong ngày.
- Đối với các chế phẩm phơi khô, sao vàng hạ thổ, hãy bảo quản ở nơi khô ráo, tránh ẩm.
4. Thành phần hóa học
Các thành phần hóa học có trong cây mật gấu (cây lá đắng) là:
- Xanthone;
- Lignan;
- Axit phenolic;
- Flavonoid;
- Tannin;
- Coumarin;
- Steroid;
- Terpene;
- Vitamin B1;
- Vitamin B2;
- Vitamin C;
- Vitamin E;
- Vitamin A;
- Kẽm;
- Đồng;
- Sắt;
- Selenium;
- Chromium;
- Magnesium;
- Nước;
- Chất xơ.
5. Tác dụng dược lý
Cây mật gấu có các tác dụng dược lý như sau:
- Chống lão hóa;
- Diệt trừ giun sán;
- Kháng viêm;
- Giải độc;
- Giúp ổn định đường huyết;
- Bảo vệ tim mạch;
- Bảo vệ thận;
- Bảo vệ gan;
- Giảm nguy cơ mắc ung thư vú;
- Chữa chứng sốt rét;
- Chữa cảm lạnh;
- Hạ sốt;
- Chữa chứng tả lị;
- Chữa táo bón;
- Điều trị rối loạn tiêu hóa;
- Trị ho và ho có đờm;
- Chữa đau họng;
- Kích thích sản sinh và duy trì Estrogen;
- Kích thích khả năng sinh sản;
- Chữa đau nhức xương khớp;
- Giảm cholesterol xấu trong máu;
- Lợi sữa cho phụ nữ sau sinh;
- Chống ung thư.
6. Tính vị
Cây mật gấu có vị đắng, tính bình. Cây không gây ngộ độc, gây tử vong cho động vật qua các nghiên cứu lâm sàng.
7. Liều dùng và cách dùng
Liều dùng của cây mật gấu còn tùy thuộc vào từng bài thuốc. Nếu chỉ tiêu thụ mỗi cây lá đắng, bạn không nên dùng quá nhiều. Liều lượng khuyên dùng là 10g/ngày. Tuy nhiên, đây không phải là liều dùng áp dụng cho tất cả mọi người. Mỗi người sẽ có một cơ địa, tình trạng sức khỏe, mức độ bệnh khác nhau. Nên hỏi ý kiến của bác sĩ về số lượng nên dùng trong một ngày, một tuần.
Nếu lạm dụng thảo dược, bạn có thể sẽ gặp phải một số tác dụng phụ. Tác dụng phụ thường gặp của cây lá đắng là táo bón, hạ huyết áp,…
Cây lá đắng có nhiều cách dùng, có thể dùng tươi hoặc dùng khô, nấu canh, ngâm rượu, sắc nước uống,…
8. Bài thuốc
Cây mật gấu Nam được ứng dụng trong một số bài thuốc sau:
- Bài thuốc chữa bệnh đái tháo đường (loại 2) số 1: Tính đắng trong lá cây mật gấu có thể điều hòa, làm giảm lượng đường trong máu của người bệnh tiểu đường. Người dùng có thể phơi khô lá mật gấu, sau đó dùng 10g hãm với nước sôi. Uống thuốc thay cho nước trà mỗi ngày.
- Bài thuốc chữa bệnh đái tháo đường số 2: Uống nước ép của lá mật gấu cũng là cách điều trị bệnh. Người dùng có thể cho 5 – 6 lá mật gấu vào máy xay sinh tố, cho thêm một ít nước lọc. Xay nhuyễn, lọc lấy nước để sử dụng.
- Bài thuốc điều trị rối loạn tiêu hóa, đau nhức xương khớp: Rửa sạch và thái nhỏ thân cây, mang đi phơi khô. Sau đó, mang cây mật gấu đã phơi khô đi ngâm rượu trắng. Ngâm cho đến khi rượu chuyển sang màu vàng thì có thể dùng được. Uống một lượng nhỏ mỗi lần dùng.
- Bài thuốc trị ho, ho có đờm, đau họng: Rửa sạch lá trước khi dùng. Nhai một hoặc hai lá cây mật gấu tươi trước khi đi ngủ, sáng hôm sau người bệnh có thể cảm nhận được hiệu quả tức thì. Không nên lạm dụng dược liệu.
- Bài thuốc giải độc, bảo vệ gan thận, tăng cường sức khỏe: Người dùng có thể phơi khô lá cây, hãm với nước sôi, uống mỗi ngày.
9. Lưu ý
Khi sử dụng các bài thuốc từ cây mật gấu (lá đắng) để trị bệnh, người dùng nên chú ý một số điều sau:
- Người dùng nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng các bài thuốc từ cây mật gấu. Các bài thuốc này có thể sẽ không phát huy hiệu quả ở nhiều trường hợp bệnh nhân. Nguyên nhân của điều này là do cơ địa, mức độ bệnh,… của mỗi người là khác nhau.
- Trong quá trình dùng các bài thuốc từ cây mật gấu, nếu cơ thể xuất hiện triệu chứng lạ, bệnh nhân nên đến gặp bác sĩ để khai báo.
- Hiệu quả của các bài thuốc từ dược liệu, thảo mộc thường đến chậm, người dùng cần kiên trì sử dụng.
- Không sử dụng, tiêu thụ cây mật gấu với số lượng vượt khuyến cáo. Bạn có thể sẽ gặp phải những triệu chứng như táo bón, hạ đường huyết, hạ huyết áp,… nếu dùng quá liều. Cách xử lý là giảm liều dùng hoặc tạm ngưng sử dụng. Nếu tình trạng trên còn kéo dài, bạn hãy đến gặp bác sĩ chuyên khoa.
- Cây mật gấu có tác dụng làm hạ huyết áp, nên người có huyết áp thấp không nên dùng.
- Trường hợp phụ nữ có thai không nên dùng lá mật gấu vì dễ dẫn đến sẩy thai.
- Các chuyên gia khuyên rằng, dùng các bài thuốc từ lá mật gấu chỉ là một liệu pháp hỗ trợ điều trị. Người dùng không nên tự ý bỏ thuốc tây, thuốc chữa bệnh đặc hiệu. Cần tuân thủ theo chỉ dẫn kết hợp thuốc đông y và tây y của bác sĩ.
- Bên cạnh việc điều trị bằng các bài thuốc từ lá mật gấu, người dùng nên xây dựng một chế độ dinh dưỡng khoa học, phù hợp với tình trạng sức khỏe. Duy trì một lối sống lành mạnh, giữ tinh thần lạc quan.
Tóm lại, cây mật gấu hay còn gọi là cây lá đắng là một vị thuốc, một dược liệu trong y học dân gian, đông y. Người bệnh cần có sự tư vấn, chỉ dẫn cụ thể từ các chuyên gia sức khỏe như lương y, bác sĩ y học cổ truyền, chuyên viên y tế,…
Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Chúng tôi không đưa ra lời khuyên, phương pháp điều trị,… thay cho chuyên viên y tế hoặc bác sĩ chuyên khoa.
Hỏi đáp cùng chuyên gia
Sản phẩm liên quan
ủa sao nghe tên cây này nó lạ vậy, lần đầu tiên nghe luôn á. Nhiều tác dụng thế này sao trước giờ mình không biết nhỉ. Nước mình công nhận nhiều loài cây có thể làm thuốc nhỉ
Cây này mọc nhiều ở khu vực Nam Bộ cơ chị ưi, trồng nhìu cây này lắm nà, bây giờ thì không thấy nhiều như trước nữa. cây này mà vô tình không biết ăn phải nó đắng kinh lun, thế nên ngta mới gọi là Cây Mật Gấu. Chỗ em ngta hay dùng để hạ sốt cho trẻ con, như cây nhọ nồi ở ngoài này ý
Cây này chữa ho tốt lắm đấy, xưa nhỏ tắm mưa về hay đau nhức cổ họng mợ toàn hái cho vài lá này nhai ngậm lấy nước một lúc xong nhả. Hôm sau dậy đỡ luôn hà. Đắng thấy bà cố nội luôn nhưng tốt thật. Bây giờ bao nhiêu kháng sinh cũng không tốt bằng thuốc lá ngày xưa
Nhà em được cái mẹ chồng rất chuộng mấy vị thuốc nam này, xưa cũng thấy bà hay dùng, nay kiếm khó thì có trung tâm vietfarm này thấy bán nhiều dược lệu thuốc nam nên cũng mua cả lá mật gấu khô này về. Mỗi lần nhà có ai đau họng là mẹ lại lấy 1 nắm lá này sắc đặc cho súc họng nhưng không uống mà ngậm độ 5-10p rồi nhả. Cũng thấy hiệu quả phết
Cach nay tre con co dung duoc khong, chau nha toi cung hay bi dau hong, viem hong voi sot lam. vai thang lai bi 1 lan
Cây mật gấu này tốt thì tốt thật nhưng phải dùng đúng liều lượng mng nhé, đừng thấy nhiều người uống đỡ mà mua về tự uống là nguy hiểm. Mình lần nào mua cũng phải hỏi kĩ nhờ bác sĩ Vân Anh của trung tâm tư vấn thì mới dám dùng
Tôi cũng đang muốn mua về nhưng chưa biết làm sao để liên lạc với bác sĩ và xin tư vấn, anh chỉ giùm tôi cách nào để đặt mua thuốc + được bác sĩ tư vấn với. Tôi cũng đọc nhiều tác dụng của cây mật gấu nhưng muốn được bác sĩ tư vấn cụ thể mới có thể yên tâm được
Đây anh, anh gọi vào số hotline 096 171 6466 của trung tâm, bảo xin mua lá mật gấu và cần được bác sĩ tư vấn liều lượng, nêu tình trạng cụ thể ra để bác sĩ biết và tư vấn cho đúng. Nếu tình trạng nặng bác sĩ sẽ chỉ định kết hợp thêm một vài vị thuốc nữa nhé. Ở đây được cái có bác sĩ tư vấn và hướng điều trị nên yên tâm
Dung` la’ mat gau nay nhu nao vay mng. Toi vua duoc nguoi quen bieu mot it la cay mat gau cua cong ty Vietfarm nhung khong biet’ cach’ su dung
Cái này cứ pha vào nước như pha trà rồi uống hàng ngày thôi a, lá tươi thì tầm 10g/ ngày khoảng 3-5 lá còn lá khô thì 5g/ ngày. Mới uống thì cứ cho ít thôi rồi tăng liều dần vì lá có vị đắng. Cái này giúp bảo vệ gan, thải độ gan thận rất là tốt. Dùng cây này cũng có tác dụng giúp ăn ngủ tốt hơn đấy nhé
Trước men gan của tôi hơi cao, từ ngày con gái mua cho lá cây mật gấu của trung tâm về uống thì tôi thấy men gan của tôi đã trở về bình thường, ăn uống cũng ngon miệng hơn. Từ lần đấy cứ hết là tôi sẽ tự đặt mua tại trung tâm. Ngoài dùng để uống nước thì tôi còn dùng để ngâm rượu nữa, hiệu quả cực
Chào trung tâm, mẹ tôi nam nay 45 tuổi vừa phát hiện đái tháo đường và tăng huyết áp 1 năm nay, tôi tìm hiểu trên mạng thấy cây mật gấu điều trị đái tháo đường rất rốt. Nhờ nhà thuốc tư vấn giúp em với
Chào bạn, bạn vui lòng chia sẻ thêm về tình trạng của mẹ bạn để bác sĩ tư vấn cho bạn kĩ hơn nhé, hoặc bạn vui lòng liên hệ số điện thoại 096 171 6466 để được bác sĩ tư vấn nhanh và chính xác nhất nhé! Chúc bạn và gia đình sức khỏe!
Em năm nay 35 tuổi, cơ thể thuộc dang béo phì đợt rồi đi kiểm tra sức khỏe bác sĩ cho biết em có lượng đường trong máu cao. Em không nhớ chỉ số đường của em bao nhiêu vì lâu quá rồi, nhưng em nhớ là vượt rất nhiều so với mức đường cho phép. Sau đó bác hướng dẫn cho em cách thay đổi lối sống và chế độ ăn tốt. Về nhà em đã cố gắng tập luyện, ăn uống điều độ rồi nhưng 1 tháng sau đi khám đường huyết mới chỉ giảm 1 chút thôi. Em rất hoang mang sau có người bạn làm đông y giới thiệu cho em về công dụng của cây mật gấu trong việc giảm đường huyết nên em tìm hiểu và mua của trung tâm Vietfarm 1kg cây khô. Mua về em sắc nước uống kết hợp ăn uống và tập luyện. Đúng là sau đó 1,5 tháng em xét nghiệm lại là lượng đường trong máu đã về chỉ số bình thường một cách khó tin. Mng ai mà gặp tình trạng như em thì cứ gọi đến trung tâm để được bác sĩ vân anh tư vấn cho nhé, hiệu quả lắm luôn. Dùng cây mật gấu này kết hợp với ăn uống sinh hoạt điều độ nhé
Chị ơi cây mật gấu chị mua ở đây là cây khô à, bao xiền 1 kg đấy
Mình mua 1kg hết 150k thôi bạn ạ, nó là cây khô nên được nhiều lắm, uống cả tháng không hết luôn, giờ vẫn còn đây. Dùng cây mật gấu hãm nước nước đỏ rất là đẹp mắt mỗi cái là nước khó uống thôi
Bố chồng tôi mới đi kiểm tra sức khỏe thấy mỡ máu hơi cao : Cholesterol 6.2 mmol/l, HDL 1mmol/L tôi muốn mua cây mật gấu về cho bố tôi uống bổ trợ cùng với thuốc tây có được không, nhờ nhà thuốc tư vấn cho tôi
Chào bạn, tình trạng rối loạn chuyển hóa lipid của bố bạn đang ở mức độ khá nhẹ nên có thể dùng thêm cây mật gấu để ổn định mỡ máu nhé, tuy nhiên liều lượng cây mật gấu sẽ tùy thuộc vào từng người và thể trạng bệnh nhân khác nhau. Bạn vui lòng để lại số điện thoại, chuyên gia của Trung Tâm sẽ liên lạc với bạn để tư vấn cho bạn sớm nhất có thể nhé! Chúc bạn sức khỏe!
DANG CHO CON BU DUOC 5 THANG THU CO UONG DUOC CAY MAT GAU KHONG, TOI BI DAI THAO DUONG THAI KI DEN NAY VAN CHUA KHOI
Tôi muốn đặt một ít Cây Mật Gấu + Ba Kích + Hạt đười ươi, Trung tâm gửi thuốc bao lâu thì tôi nhận được một thế, tôi ở Long An,
Chào bạn, bạn đặt thuốc vui lòng để lại tên, số điện thoại để trung tâm xác nhận đơn hàng cho bạn hoặc bạn gọi trực tiếp đến số 096 171 6466 để được tư vấn và hướng dẫn đặt hàng nhanh nhất nhé!
Thông tin đến bạn!
Ship Toàn quốc đó bác ạ, Long An chắc tầm 4-5 ngày là có thuốc thôi. Tôi đặt thuốc ở đây cũng toàn online chứ thời gian đâu mà đến tận nơi để mua. Thời buổi này đặt hàng online khá tiện
Cây mật gấu ngâm rượu có tác dụng gì vậy mng, nhà vừa được cho nhiều cây mật gấu khô quá mà chưa biết nên dùng làm gì, ai đó chỉ tôi cách ngâm rượu để dùng dần để lâu sợ hỏng
Ngâm rượu thì thường ngta dùng chữa bệnh xương khớp bạn ạ, au đó, làm sạch rồi ngâm rượu. Ngâm cho đến khi rượu chuyển sang màu vàng thì có thể dùng được. Mỗi lần uống 1 chén nhỏ hạt mít thôi. Nói chung là có thể ngâm hoặc dùng để xoa bóp đều được
Cây mật gấu mua về dùng 1 ngày bao nhiêu thì đủ, tôi mua ở trung tâm về pha nước uống thấy nó đắng quá
Chào bạn, đối với người lớn liều lượng khuyên dùng là 10g/ngày. Tuy nhiên, đây không phải là liều dùng áp dụng cho tất cả mọi người. Mỗi người sẽ có một cơ địa, tình trạng sức khỏe, mức độ bệnh khác nhau. Bạn vui lòng chia sẻ thêm về tình trạng sức khỏe của bạn để được bác sĩ tư vấn về số lượng nên dùng nhé.
Thông tin đến bạn!
Em chẳng biết là bao nhiêu nhưng em cứ ngày lấy một vái lát vừa tay xong đem đun nấu nước uống cả ngày. Em bị tiểu đường mấy năm nay uống cái lá này hơi đắng tí nhưng đường huyết ổn định lắm. Ah em còn dùng kết hợp thêm đông trùng hạ thảo của trung tâm Vietfarm nữa đó
Xưa ông ngoại tôi làm đông y nhà lúc nào cũng phải trữ sẵn không nhiều thì ít cây mật gấu này vì ông bảo cây này rất nhiều tác dụng hay mà khó có vị thuốc nào thay thế được. Giờ ông mất và nhà cũng không ai theo nghề của ông nên nhà tôi mua cây mật gấu chỉ tin tưởng mua của Vietfarm thôi. râm râm đau hòng tí nhai lấy vài lá ngậm trước khi đi ngủ là hôm sau đỡ liền. Hay lắm mng ạ
Mình mua mật gấu ở trung tâm dược liệu vietfarm nay chặt khúc khá đều nhau và không có vụn, túi đóng cũng rất là đẹp, tư vẫn hướng dẫn mọi thứ đều rất tốt. Hôm trước có ông bạn vào chơi mời uống nước này khen ơi là khen rồi còn xin địa chỉ để mua nữa đó
Cây này càng đắng thì càng tốt à bác, người ta bảo thuốc đắng dã tật quả không sai nhỉ. Tôi đọc báo thấy bảo trung tâm này có nhiều vườn dược liệu trên khắp cả nước, trồng và thu hoạch theo đúng tiêu chuẩn GACP-WHO nên chất lượng thuốc tốt cũng phải thôi. Tôi mới liên hệ đặt mua xong đó