Viêm Loét Miệng Ở Trẻ Em: Nguyên Nhân và Cách Trị Liệu

Đặt lịch hẹn

×

Viêm Loét Miệng Ở Trẻ Em: Nguyên Nhân và Cách Trị Liệu

Viêm Loét Miệng Ở Trẻ Em: Nguyên Nhân và Cách Trị Liệu

Đặt lịch

Bệnh viêm loét miệng ở trẻ em có thể xảy ra do các tác động cơ học, do chế độ dinh dưỡng không hợp lý, vệ sinh răng miệng kém. Đôi khi, đây còn là dấu hiệu của các bệnh lý truyền nhiễm cần được điều trị sớm.

Viêm loét miệng ở trẻ em là gì?

Bệnh viêm loét miệng ở trẻ là tình trạng tổn thương, viêm đỏ và xuất hiện vết loét ở các mô mềm trong khoang miệng, bao gồm lợi, má trong, vòm họng, lưỡi hay cả môi. Đây là một vấn đề về răng miệng phổ biến ở trẻ em, đặc biệt là trẻ nhỏ dưới 5 tuổi.

Trẻ bị viêm loét miệng có thể tái phát nhiều lần và gây ra các triệu chứng toàn thân. Vết loét có thể tồn tại trong thời gian từ 1 – 2 tuần và đôi khi còn để lại sẹo. Để phòng ngừa và điều trị viêm loét miệng ở trẻ em hiệu quả thì trước tiên, cha mẹ cần biết rõ được những nguyên nhân khiến con yêu của mình bị bệnh.

Nguyên nhân khiến trẻ bị loét miệng

Bệnh viêm loét miệng ở trẻ em do nhiều nguyên nhân gây ra. Sự khởi phát của bệnh có liên quan đến các yếu tố như tổn thương cơ học, chế độ dinh dưỡng hàng ngày, tâm lý. Một số trẻ bị viêm loét miệng thứ phát sau khi gặp các vấn đề khác về sức khỏe.

Các nguyên nhân gây viêm loét miệng ở trẻ bao gồm:

1. Trẻ bị viêm loét miệng do tác động cơ học

Tổn thương xảy ra ở niêm mạc miệng do tác động cơ học có thể phát triển thành vết loét. Những yếu tố cơ học này có thể là:

• Trẻ tự cắn vào lưỡi hay mặt bên trong của gò má một cách vô tình
• Ăn đồ khô, cứng, có nhiều mảnh xơ như mía hay bánh mì giòn. Khi sử dụng, chúng tạo ra lực ma sát mạnh và có thể gây trầy xước niêm mạc miệng và dẫn đến sự xuất hiện của vết loét.
• Chải răng và nướu quá mạnh
• Sử dụng bàn chải có lông quá cứng…

2. Chế độ dinh dưỡng của trẻ không hợp lý

Ăn uống không đầy đủ khiến trẻ bị thiếu hụt các vitamin và khoáng chất thiết yếu, nhất là vitamin B12, C, Fe hay acid folic. Điều này có thể dẫn đến suy dinh dưỡng và làm tăng nguy cơ bị viêm loét miệng ở trẻ em.

Ngoài ra, một số bé còn bị viêm loét niêm mạc miệng do ăn nhiều gia vị cay hoặc các thực phẩm có tính nóng. Chúng gây kích ứng niêm mạc miệng và dẫn đến tổn thương, viêm đỏ, lở loét.

3. Bé bị viêm loét miệng do tác động nhiệt

Tổn thương do nhiệt gây ra cũng là một nguyên nhân phổ biến dẫn đến tình trạng viêm loét miệng ở trẻ em. Tình trạng này chủ yếu xảy ra khi trẻ uống nước hoặc ăn những thức ăn quá nóng hoặc quá lạnh. Chúng khiến các mô mềm bị bỏng nhiệt và gây ra vết loét.

4. Trẻ bị loét miệng do căng thẳng quá mức

Trẻ học hành căng thẳng hoặc bị sang chấn về tâm lý thường có nguy cơ bị viêm loét miệng cao hơn so với các bé khác có đời sống tinh thần thoải mái. Stress, lo âm quá mức có thể ảnh hưởng tới tuần hoàn máu và khiến niêm mạc miệng trở nên nhạy cảm, dễ bị vi khuẩn, virus hay nấm tấn công dẫn đến viêm loét.

5. Tác dụng phụ của thuốc

Nhiều loại thuốc Tây trẻ đang sử dụng có thể gây ức chế hoạt động của tuyến nước bọt. Lượng nước bọt được sản xuất ra ít hơn sẽ dẫn đến khô miệng và làm xuất hiện vết loét ở nướu, mặt trong má, lưỡi hay môi.

6. Uống ít nước gây viêm loét miệng ở trẻ em

Nhiều trẻ không có thói quen uống nước thường xuyên dẫn đến khô miệng. Khoang miệng thiếu nước bọt nên không thể làm sạch được thức ăn dư thừa bám dính ở chân răng, kẽ răng. Từ đây, vi khuẩn có thể phát triển mạnh và tấn công vào các mô mềm dẫn đến nhiễm trùng, lở loét.

Ngoài ra, một số trẻ còn bị mất nước do nôn ói, tiêu chảy nhiều. Đây cũng là nguyên nhân dẫn đến khô miệng và làm tăng nguy cơ khiến bé bị viêm loét miệng.

7. Vệ sinh răng miệng không sạch sẽ

Trẻ không được vệ sinh răng miệng sạch sẽ khiến cho mảng bám được hình thành và phát sinh vi khuẩn có hại trong khoang miệng. Chúng có thể tấn công vào bất cứ vị trí nào và dẫn đến nhiều vấn đề về nha khoa như sâu răng, hôi miệng, viêm nha chu cấp hay viêm loét miệng.

8. Viêm loét miệng ở trẻ do mắc bệnh truyền nhiễm

Đôi khi, bệnh viêm loét miệng ở trẻ em có thể phát triển do ảnh hưởng của các bệnh lý truyền nhiễm, chẳng hạn như tay chân miệng, thủy đậu hay nhiễm trùng herpes ở miệng. Trong đó, đáng chú ý nhất là bệnh tay chân miệng.

Tay chân miệng là một căn bệnh truyền nhiễm có khả năng lây lan qua đường phân – miệng. Điểm đặc trưng của bệnh là sự xuất hiện của nhiều vết loét ở niêm mạc miệng. Kèm theo đó, trẻ có thể nổi nhiều nốt hồng ban hay các bóng nước trên cơ thể, tập trung nhiều nhất ở lòng bàn tay, lòng bàn chân, mông hay gối. Bệnh có thể phát triển thành dịch và khiến trẻ bị tử vong nếu điều trị chậm trễ.

Dấu hiệu viêm loét miệng ở trẻ

Bệnh viêm loét miệng chủ yếu ảnh hưởng đến trẻ em trong độ tuổi học mầm non. Trẻ bị loét miệng thường có các dấu hiệu như sau:

• Niêm mạc má, lưỡi, nướu, vòm họng hay môi bị viêm đỏ, xuất hiện một hay nhiều vết loét có hình dáng, kích thước khác nhau.
• Đa số các vết loét có kích thước khoảng vài milimet. Chúng có hình bầu dục hay hình tròn.
• Vết loét thường xuất hiện đơn độc nhưng có những bé bị nặng dẫn đến sự xuất hiện của nhiều vết loét tập trung thành từng đám. Quan sát vị trí trung tâm vết loét thấy có màu trắng xám hoặc màu vàng nhạt. Tuy nhiên, bên ngoài vết loét lại có ranh giới, bờ viền đỏ rõ ràng.
• Trẻ thường xuất có cảm giác đau rát, nhất là khi vết loét tiếp xúc với thức ăn.
• Khó khăn khi ăn uống, bỏ bú
• Chảy nhiều nước miếng
• Hay quấy khóc và khó ngủ vào ban đêm do đau miệng.
• Một số bé có biểu hiện chán ăn, sốt nhẹ trong vài ngày.
• Sau 1 – 2 tuần, vết loét lành lại, có thể gây sẹo hoặc không tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh.

Viêm loét miệng ở trẻ em có nguy hiểm không?

Viêm loét miệng thường gây đau miệng khiến trẻ bị đau, hay quấy khóc và ngủ không yên giấc. Bệnh cũng gây khó khăn cho việc ăn uống. Bé bị đau nên không thể nhai nuốt mạnh dẫn đến biếng ăn, bỏ bú, giảm cân. Điều này khiến cho các bậc phụ huynh không khỏi lo lắng.

Trong trường hợp tái phát nhiều lần, bệnh viêm loét miệng ở trẻ em có thể gây ra nhiều di chứng khác như tiêu chảy, suy dinh dưỡng hay nổi ban phỏng toàn thân… Để bảo vệ sức khỏe của bé, cha mẹ không nên chủ quan. Cần tìm hiểu cách chăm sóc và điều trị cho bé đúng cách để nhanh khỏi và không còn tái phát bệnh trở lại.

Điều trị viêm loét miệng ở trẻ em

Trong hầu hết các trường hợp, bệnh viêm loét miệng ở trẻ em đều xuất phát từ các nguyên nhân lành tính và có thể tự khỏi sau 1 – 2 tuần. Tuy nhiên , để làm giảm triệu chứng đau rát, khó chịu và giúp vết loét trong miệng bé nhanh lành, bác sĩ có thể kê đơn một số loại thuốc bôi hoặc thuốc uống.

Các loại thuốc trị viêm loét miệng ở trẻ em được sử dụng phổ biến nhất là:

• Thuốc giảm đau, hạ sốt
• Thuốc kháng viêm
• Dung dịch rơ giúp làm sạch bề mặt vết loét và ngăn chặn tổn thương lan rộng.
• Thuốc Lidocain đôi khi có thể được chỉ định để gây tê, giảm đau tại chỗ cho các bé bị đau nhiều.
• Các chế phẩm bổ sung vitamin và khoáng chất cần thiết hỗ trợ cho vết loét nhanh lành và giúp trẻ giảm thiểu nguy cơ bị tái phát bệnh viêm loét miệng trở lại trong tương lai.

Tuy nhiên, nếu tình trạng viêm loét miệng ở trẻ do các bệnh lý truyền nhiễm gây ra, bác sĩ có thể kê đơn thuốc điều trị triệu chứng kết hợp với thuốc kháng virus. Trẻ được chăm sóc tại nhà hoặc nhập viện để bác sĩ theo dõi và kịp thời xử lý các dấu hiệu nguy hiểm phát sinh nếu có.

Cách chăm sóc trẻ bị viêm loét miệng

Trẻ bị loét miệng được chăm sóc đúng cách sẽ nhanh khỏi bệnh hơn. Cha mẹ cần chú ý những vấn đề sau:

• Cho bé dùng thuốc hay các chế phẩm bổ sung theo đúng hướng dẫn của bác sĩ. Không tự ý mua thuốc kháng sinh về cho trẻ uống bừa bãi. Thuốc kháng sinh chỉ có tác dụng tiêu diệt vi khuẩn và không cho hiệu quả đối với virus gây bệnh truyền nhiễm. Việc lạm dụng thuốc kháng sinh bừa bãi có thể khiến bé bị lờn thuốc, kháng kháng sinh và nhiều tác dụng phụ nguy hiểm khác.
• Thường xuyên nhắc nhở bé rửa tay sạch sẽ với xà phòng diệt khuẩn. Không để trẻ ngậm tay vào miệng gây nhiễm trùng, viêm loét miệng nghiêm trọng hơn.
• Cho trẻ súc miệng kỹ sau khi ăn với nước muối loãng hay các sản phẩm nước súc miệng để tiêu diệt vi khuẩn, giảm viêm và đẩy nhanh quá trình hồi phục vết loét.
• Rơ miệng hoặc đánh răng cho bé ít nhất 2 lần mỗi ngày. Lựa chọn bàn chải đánh răng có đầu lông chải mềm mại. Thực hiện thao tác đánh răng cho bé một cách nhẹ nhàng, tránh đụng vào vết loét. Trẻ lớn hơn cần được hướng dẫn cách đánh răng đúng để làm sạch hết thức ăn còn sót lại trong miệng và mảng bám, qua đó ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn có hại.

Trong quá trình chăm sóc, điều trị viêm loét miệng ở trẻ em tại nhà mà tổn thương ngày càng phát triển lớn hơn hoặc vết loét kéo dài trên 3 tuần, cha mẹ nên đưa bé tới bệnh viện tái khám ngay. Đây có thể là triệu chứng của các bệnh lý khác nghiêm trọng hơn.

Chế độ ăn uống cho trẻ bị loét miệng

Trẻ bị viêm loét miệng sẽ gặp nhiều khó khăn khi ăn uống. Do bị đau, một số bé thậm chí còn chán ăn, bỏ bú gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và cản trở quá trình điều trị bệnh. Do vậy, bên cạnh việc chăm sóc cho trẻ viêm loét miệng đúng cách, cha mẹ cũng cần lưu ý đến chế độ dinh dưỡng hàng ngày của bé để hỗ trợ giảm nhẹ triệu chứng và giúp vết loét trong miệng nhanh lành.

Bé bị viêm loét miệng nên ăn gì?

Cha mẹ nên bổ sung các thức ăn mềm, lỏng, dễ nuốt, có đặc tính giảm đau, diệt khuẩn tự nhiên và chứa nhiều chất dinh dưỡng trong thực đơn của bé. Bao gồm:

• Súp
• Cháo
• Sữa
• Bánh flan
• Mật ong
• Thực phẩm có tính mát, giúp thanh nhiệt, tiêu độc: Cam, chanh, củ cải, cà chua, bột sắn dây, bí xanh, rau má, rau ngót, sữa chua…
• Thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất: Rau xanh, hoa quả tươi
• Các loại cá béo bổ sung omega 3 giúp kháng viêm, làm nhanh lành vết loét: Cá hồi, cá tuyết, cá trích, cá thu…
• Gia vị chống viêm, giảm đau, diệt khuẩn: Tỏi, gừng, nghệ

Trẻ bị loét miệng nên kiêng gì?

• Các loại gia vị cay
• Đồ nếp
• Gà rán, khoai tây chiên và các thức ăn chứa nhiều dầu mỡ khác
• Thức ăn quá mặn hoặc quá chua
• Thực phẩm thô, cứng
• Bánh kéo hay thức uống chứa nhiều đường
• Đồ uống có caffein hoặc cồn.

Cách phòng ngừa viêm loét miệng ở trẻ em

Trẻ có thể bị tái phát bệnh viêm loét miệng nhiều lần và rất lâu khỏi nếu không có phương pháp dự phòng thích hợp. Bạn có thể phòng ngừa bệnh cho con của mình bằng những cách sau:

• Vệ sinh răng miệng cho bé thường xuyên và đúng cách để tránh nhiễm khuẩn. Sử dụng bàn chải đánh răng loại có đầu lông tơ mềm mại cho bé và định kỳ thay mới sau mỗi 2 – 3 tháng.
• Khuyến khích bé uống nhiều nước.
• Không để bé vừa ăn vừa nói chuyện hoặc cười đùa, chạy nhảy dẫn đến cắn vào má, lưỡi.
• Cho trẻ súc miệng và họng hàng ngày với nước muối sinh lý.
• Tránh để bé ngậm tay, đồ chơi hay bất cứ vật dụng nào không sạch sẽ vào trong miệng.
• Thường xuyên lau dọn, vệ sinh nhà cửa, phòng ngủ và giặt giũ đồ dùng cá nhân của bé.
• Đảm bảo vệ sinh khi chế biến thực phẩm và cho trẻ ăn.
• Không để trẻ tiếp xúc với các bé đang mắc bệnh truyền nhiễm.
• Tiêm phòng thủy đậu và các bệnh lý khác cho trẻ đầy đủ theo đúng lịch được khuyến cáo.
• Tăng sức đề kháng cho bé bằng chế độ dinh dưỡng cân đối và khuyến khích các bé vận động thể chất nhiều hơn.

Trường hợp bệnh viêm loét miệng ở trẻ em có nguyên nhân xuất phát từ các bệnh lý truyền nhiễm ( chẳng hạn như tay chân miệng hay thủy đậu), phụ huynh nên cho bé nghỉ học và cách ly với các bé khác để tránh lây truyền bệnh.

Bạn có thể tìm hiểu thêm

• Viêm Niêm Mạc Miệng: Triệu Chứng và Giải Pháp Điều trị