Thuốc Benzathin benzylpenicilin: Tác dụng và liều dùng

Đặt lịch hẹn

×

Bác sĩ BÁC SĨ NGUYỄN THỊ NHUẦN

Trung tâm Thuốc dân tộc – Nguyễn Thị Định – Hà Nội

Đặt lịch

Thuốc Benzathin benzylpenicilin là kháng sinh beta – lactam, thuộc nhóm penicillin. Thuốc được dùng trong trường hợp nhiễm khuẩn nhẹ đến trung bình ở đường hô hấp trên, điều trị dự phòng sốt thấp khớp, viêm cầu thận cấp, thấp tim và múa giật.

• Tên thuốc: Benzathin benzylpenicilin
• Tên quốc tế: Benzathine benzylpenicillin
• Tên khác: Benzathin Penicillin G
• Phân nhóm: Thuốc kháng sinh họ beta – lactam

Những thông tin cần biết về thuốc Benzathin benzylpenicilin

1. Tác dụng

Benzathin benzylpenicilin có tác dụng kháng khuẩn tương tự như benzylpenicillin. Tuy nhiên nồng độ thuốc trong máu thấp nên chỉ nhạy cảm với một số vi sinh vật nhất định như Streptococcus nhóm A, Corynebacterium diphtheria, xoắn khuẩn Treponema,…

Sau khi tiêm, Benzathin benzylpenicilin sẽ phân bố vào toàn bộ cơ thể, nồng độ cao nhất ở thận. Hoạt chất này được thải trừ chủ yếu qua ống thận.

2. Chỉ định

Thuốc Benzathin benzylpenicilin được chỉ định trong những trường hợp sau:

• Nhiễm khuẩn do vi khuẩn nhạy cảm với thuốc.
• Bệnh giang mai, pinta, bejel, bệnh ghẻ cóc.
• Nhiễm khuẩn nhẹ đến trung bình ở đường hô hấp trên, chủ yếu do nhóm khuẩn Streptococcus nhạy cảm.
• Điều trị dự phòng sốt thấp khớp, viêm cầu thận cấp, thấp tim và múa giật.

Không tự ý sử dụng thuốc Benzathin benzylpenicilin cho những trường hợp không được đề cập trên bao bì.

3. Chống chỉ định

Chống chỉ định thuốc Benzathin benzylpenicilin cho bệnh nhân quá mẫn với bất cứ thành phần nào trong thuốc.

Nếu bạn từng có tiền sử dị ứng với nhóm kháng sinh penicillin, hãy chủ động trao đổi với bác sĩ để được cân nhắc việc sử dụng thuốc Benzathin benzylpenicilin.

4. Dạng bào chế – hàm lượng

Thuốc Benzathin benzylpenicilin có những dạng bào chế và hàm lượng sau:

• Hỗn dịch tiêm: 300.000 đơn vị/ ml; 600.000 đơn vị/ ml.
• Bột pha tiêm: 600.000 đơn vị; 1.200.000 đơn vị; 2.400.000 đơn vị.

5. Cách dùng – liều lượng

Thuốc Benzathin benzylpenicilin được tiêm bắp sâu. Với thuốc hỗn dịch tiêm, bạn có thể tiêm trực tiếp thuốc. Đối với thuốc bột pha tiêm, cần pha thuốc theo công thức in trên bao bì trước khi sử dụng.

Liều dùng thuốc Benzathin benzylpenicilin phụ thuộc vào mức độ nhiễm khuẩn, độ tuổi, loại vi khuẩn gây bệnh và khả năng đáp ứng của từng trường hợp.

Người lớn:

Liều dùng thông thường khi điều trị nhiễm khuẩn đường hô hấp trên do Streptococcus nhóm A

• Tiêm 1 liều duy nhất với liều 1.200.000 đơn vị

Liều dùng thông thường khi điều trị giang mai

• Giai đoạn đầu: Tiêm 1 lần duy nhất với liều 2.400.000 đơn vị.
• Giai đoạn giang mai đã kéo dài hơn 1 năm: Tiêm 3 lần với liều 2.400.000 (nên chia thành 2 vị trí tiêm). Mỗi tuần tiêm 1 lần.

Liều dùng thông thường khi điều trị bệnh bạch hầu

• Tiêm 2.000.000 – 3.000.000 đơn vị/ lần. Tiêm liều tiếp theo sau mỗi 4 – 6 giờ.
• Thời gian dùng thuốc: 10 – 12 ngày.

Liều dùng thông thường khi điều trị bệnh thoi – xoắn khuẩn

• Tiêm tĩnh mạch liều 5.000.000 – 10.000.000 đơn vị/ lần. Tiêm lại sau mỗi 4 – 6 giờ đồng hồ.
• Thời gian điều trị: 2 tuần

Liều dùng thông thường khi điều trị bệnh pinta, mụn cóc, bejel

• Tiêm 1 liều duy nhất với liều 1.200.000 đơn vị.

Liều dùng thông thường khi điều trị dự phòng sốt thấp khớp tái phát

• Tiêm với liều 1.200.000 đơn vị, cứ 3 – 4 tuần tiêm 1 lần.
• Hoặc tiêm với liều 600.000 đơn vị, 1 tháng tiêm 2 lần.

Trẻ nhỏ:

Liều dùng thông thường khi điều trị nhiễm khuẩn đường hô hấp trên do vi khuẩn Streptococcus nhóm A

• Tiêm 25.000 – 50.000 đơn vị/ kg, chỉ tiêm 1 liều duy nhất.
• Liều tiêm tối đa: 1.200.000 đơn vị/ lần.

Liều dùng thông thường khi điều trị giang mai

• Giang mai bẩm sinh: Tiêm 50.000 đơn vị/ kg/ lần/ tuần, duy trì trong 3 tuần. Liều tiêm tối đa: 2.400.000 đơn vị/ lần.
• Giang mai đã kéo dài hơn 1 năm: Tiêm 50.000 đơn vị/ kg/ lần/ tuần, duy trì trong 3 tuần liền. Liều tiêm tối đa: 2.400.000 đơn vị/ lần.

Liều dùng thông thường khi điều trị dự phòng thấp khớp tái phát

• Tiêm 25.000 – 50.000 đơn vị/ kg/ lần, sau 3 – 4 tuần tiêm 1 lần.
• Liều tiêm tối đa: 2.400.000 đơn vị/ lần

Trẻ sơ sinh dưới 1.2kg

Liều dùng thông thường khi điều trị giang mai bẩm sinh không triệu chứng

• Tiêm 50.000 đơn vị/ kg/ lần.

Việc tiêm thuốc Benzathin benzylpenicilin phải được giám sát chặt chẽ bởi nhân viên y tế. Không tự ý tiêm thuốc tại nhà – trừ khi có yêu cầu của nhân viên y tế.

Thông báo với bác sĩ nếu nhận thấy những biểu hiện lạ hoặc triệu chứng lâm sàng trở nên nghiêm trọng hơn sau khi tiêm liều đầu tiên.

6. Bảo quản

Bảo quản thuốc Benzathin benzylpenicilin trong ngăn mát tủ lạnh (nhiệt độ dao đông từ 2 – 8 độ C), tránh để hỗn dịch đông lạnh.

Chỉ sử dụng thuốc trong trường hợp hỗn dịch trong suốt và không có dấu hiệu khác lạ. Nếu thuốc đổi màu, vẩn đục, bạn không nên tiếp tục sử dụng.

Những điều cần lưu ý khi sử dụng thuốc Benzathin benzylpenicilin

1. Thận trọng

Thông báo với bác sĩ nếu bạn từng dị ứng với kháng sinh nhóm penicillin như cephalosporin. Trong trường hợp nhận thấy bạn có nguy cơ cao khi sử dụng Benzathin benzylpenicilin, bác sĩ sẽ chỉ định một loại thuốc thích hợp hơn.

Benzathin benzylpenicilin được thải trừ nhanh qua ống thận. Do đó cần thận trọng trước khi chỉ định thuốc cho bệnh nhân rối loạn chức năng gan và thận.

Hoạt động của thuốc Benzathin benzylpenicilin có thể ảnh hưởng đến hiệu quả của một số loại vaccine. Thông báo với nhân viên y tế việc bạn đang sử dụng thuốc Benzathin benzylpenicilin. Không tiêm thuốc Benzathin benzylpenicilin vào máu vì có thể gây thiếu máu cục bộ.

Chưa có ghi nhận về tác hại của thuốc đối với thai nhi và trẻ bú sữa mẹ. Tuy nhiên cần cân nhắc kỹ trước khi chỉ định thuốc cho phụ nữ mang thai và đang cho con bú.

2. Tác dụng phụ

Kháng sinh nhóm penicillin có độc tính thấp, tuy nhiên vẫn có khả năng gây tác dụng phụ trong thời gian sử dụng.

Tác dụng phụ thường gặp:

• Viêm tĩnh mạch huyết khối
• Ngoại ban

Tác dụng phụ ít gặp:

• Mề đay
• Tăng bạch cầu ưa eosin

Tác dụng phụ hiếm gặp:

• Thiếu máu tan huyết
• Giảm bạch cầu
• Phản ứng phản vệ

Trong trường hợp phát sinh những biểu hiện ngoài da như ngoại ban, mề đay, bạn có thể sử dụng thuốc kháng histamine để cải thiện. Nếu triệu chứng không thuyên giảm, có thể dùng corticosteroid đường uống. Tuy nhiên cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng thuốc.

Nếu phát sinh những triệu chứng nghiêm trọng như phản ứng phản vệ, cần thông báo với bác sĩ để có hướng khắc phục kịp thời.

3. Tương tác thuốc

Hoạt động của thuốc Benzathin benzylpenicilin có thể bị thay đổi hoặc giảm đáng kể khi sử dụng cùng lúc với những loại thuốc khác. Tình trạng này ảnh hưởng đến kết quả điều trị, thậm chí khiến vi khuẩn ít nhạy cảm hơn với thuốc.

Cần tránh sử dụng Benzathin benzylpenicilin với những loại thuốc sau:

• Tetracyclin: Tetracyclin là kháng sinh kìm khuẩn đối kháng với tác dụng diệt khuẩn của kháng sinh nhóm penicillin nếu sử dụng cùng lúc.
• Probenecid: Làm tăng nồng độ thuốc Benzathin benzylpenicilin trong huyết thanh, đồng thời cạnh tranh khả năng bài tiết của Benzathin benzylpenicilin qua ống thận.
• Clozapine
• Bupropion
• Axitinib
• Demeclocycline
• Doxorubicin
• Hydrocodone
• Warfarin

4. Quá liều và cách xử lý

Sử dụng thuốc Benzathin benzylpenicilin quá liều có thể gây kích ứng quá mức gây ra tình trạng co giật. Trong trường hợp này, phải đến ngay bệnh viện để được xử lý kịp thời.