Tác Dụng Của Thanh Cao Hoa Vàng Đối Với Sức Khỏe Và Cách Sử Dụng
Ngoài tác dụng nổi bật trong việc điều trị chứng đau nhức trong xương, thanh cao hoa vàng còn giúp hỗ trợ chữa sốt rét. Chưa kể đến, dược liệu này còn có công dụng lợi gan mật, giải nắng nóng và làm mát máu.
1. Tên gọi, phân nhóm
Tên gọi khác: Thanh hao hoa vàng, ngải si, ngải hoa vàng, thanh hao, ngải hôi, thảo cao hoặc ngải đắng,…
Tên khoa học: Artemisia annua L.
Họ: Cúc Asteraceae
2. Đặc điểm sinh thái
Mô tả
Cây ngải hoa vàng là loại cây sống lâu năm có chiều cao từ 1.5 – 2 m. Cây thường mọc hoang thành từng đám với lá xẻ lông chim 2 lần. Lá cây có lông và có màu nâu sẫm hoặc vàng nâu. Đặc biệt, chúng rất dễ vụn nát và thường có mùi thơm hăng hắc.
Hoa ngải hoa vàng có màu vàng. Mỗi cụm hoa thường có khoảng 6 hoa. Quả bế dài khoảng 1 mm với về mặt vỏ có chứa nhiều tinh dầu.
Phân bố
Cây thanh cao hoa vàng thường được tìm thấy nhiều ở các vùng núi phía Bắc Việt nam, bao gồm Quảng Ninh, Lạng Sơn, Bắc Giang và Cao Bằng,… Trên thế giới, loại thảo dược này tập trung phân bố nhiều ở Bắc Mỹ, Đông Âu, Tây Nam Á và các nước Đông Á như Nhật Bản, Liên Xô hoặc Triều Tiên,… Ngoài ra, câu thanh cao hoa vàng cũng mọc nhiều ở các tỉnh Lâm Đồng.
3. Bộ phận dùng, thu hái, chế biến và bảo quản
Bộ phận dùng: Lá thanh hao
Thu hái: Lá được thu hoạch vào thời kỳ cây bắt đâu có nụ. Bởi đây là thời gian lá đạt được nhiều dưỡng chất nhất
Chế biến: Lá cây sau khi thu hái về sẽ được rửa sạch và phơi hoặc sấy khô
Bảo quản: Nhiệt độ phòng, tránh ánh sáng và nơi ẩm ướt
4. Thành phần hóa học
Cây ngải hoa vàng chứa nhiều tinh dầu và chất đắng. Ngoài ra, các nghiên cứu về thành phần hóa học của loại cây này còn cho biết, cây có lượng lớn hoạt chất ancaloit gọi là abrotanin.
5. Tính vị và Qui kinh
Thao Sách Bản Kinh, thanh hao có tính mát và vị cay đắng, qui kinh Đởm và Can. Còn theo Sách Bản Thảo Cầu Chân, dược liệu có khí hàn, vị ngọt hơi cay nhưng không độc. Bên cạnh đó, Sách Bản Thảo Tân Biên có viết, cây ngải hoa vàng nhập kinh Vị, Can, Thận và Tâm.
6. Tác dụng
Theo Y học cổ truyền, cây ngải hoa vàng có các tác dụng nổi bật sau:
- Lương huyết (làm mát máu)
- Tiệt ngược (giúp trừ sốt rét)
- Chữa nóng trong xương
- Sốt do bệnh lao hoặc suy nhược cơ thể
- Điều trị chứng ra mồ hôi trộm
- Chữa lở ngứa
- Giúp trị cảm nắng
- Lợi gan mật
- Hỗ trợ tiêu hóa, cải thiện chứng ăn không ngon
- Chữa sốt do âm hư
7. Liều dùng, cách dùng
Ngải hoa vàng dùng dưới dạng thuốc sắc hoặc hoàn viên. Liều dùng mỗi ngày từ 6 – 12 gram.
8. Bài thuốc
Điều trị chứng đau nhức xương khớp do nhiệt
Sử dụng 10 gram thanh cao hoa vàng, 10 gram tang bạch bì, 10 gram bạch truật, 4 gram hoàng liên, 10 gram miết giáp, 10 gram tri mẫu, 7 gram long đởm thảo, 10 gram sơn chi tử, 7 gram sài hồ và 7 gram cam thảo. Tất cả các vị thuốc tạo thành một thang. Mỗi ngày sắc uống 1 thang giúp giảm đau nhức khớp.
Giúp cắt cơn sốt rét
Dùng 40 gram thanh cao hoa vàng đem rửa sạch, thái nhỏ và ngâm trong nước khoảng 1 giờ. Sau đó đem sắc thuốc và chia ra uống nhiều lần trong ngày.
Trị chứng nhức đầu, sốt hoặc miệng khát do nắng
Sử dụng 10 gram thanh cao hoa vàng sắc chung với 10 gram dưa hấu khô, 10 gram bạch phục linh, 12 gram hoạt thạch tán nhỏ, 6 gram sinh cam thảo, 10 gram bạc biển đậu và 10 gram liên kiều. Uống liên tục cho đến khi triệu chứng bệnh thuyên giảm.
Chữa đau nhức, sưng răng
Sử dụng một nắm thanh cao hoa vàng đem rửa sạch và nấu nước ngậm.
Trị tiêu chảy hoặc phát sốt ở trẻ nhỏ
Dùng thanh cao hoa vàng, rau sam và cỏ phương vĩ, mỗi vị 6 – 8 gram. Đem tất cả các vị thuốc rửa sạch và sắc nước, cho trẻ uống trong ngày.
Điều trị chảy máu cam
Sử dụng một nắm thanh cao hoa vàng tươi đem rửa sạch, giã nát và vắt lấy nước cốt uống. Phần bã đắp vào lỗ mũi đang bị chảy máu.
Trị chứng mồ hôi trộm, sốt âm trong bệnh lao hoặc tiêu hóa kém
Dùng 12 gram ngải hoa vàng khô sắc thuốc và uống.
Chữa viêm phế quản mạn tính
Dùng chiết xuất tinh dầu từ thảo dược ngải hoa vàng giúp giảm ho. Đồng thời còn giúp long đờm và bình suyễn, hỗ trợ điều trị viêm phế quản mạn tính. Liều dùng, mỗi ngày uống 3 lần, mỗi lần uống 3 nang, mỗi nang chứa khoảng 20 mg tinh dầu. Uống liên tục trong 3 liệu trình (mỗi liệu trình 10 ngày) giúp cải thiện bệnh.
Chữa chứng bí đái
Dùng 200 – 300 gram thanh cao hoa vàng tươi đem rửa sạch và giã nát. Sau đó đắp lên rốn đều đặn 3 – 4 ngày sẽ giúp thông tiểu.
Điều trị chứng ngứa ngoài da
Hái một nắm lá cây ngải hoa vàng đem nấu nước và xông. Bên cạnh đó có thể dùng phần bã đắp lên vùng da bị tổn thương.
Sử dụng 100 gram cây thanh hao, 80 gram thảo quả, 30 gram hạt cau, 100 gram lá thường sơn, 30 gram vỏ chanh, 50 gram hà thủ ô trắng và 30 gram cam thảo nam. Tất cả đem đi tán bột và trộn đều lại với nhau. Mỗi ngày sử dụng 40 gram hòa tan với nước ấm và uống.
Trị ghẻ ngứa trên da hoặc nổi mụn độc do đơn mẩn
Dùng một nắm lá thanh hao non đem rửa sạch, giã nát và đắp lên vùng da bị tổn thương.
Điều trị bệnh kinh phong cấp tính ở trẻ em
Sử dụng 40 gram thanh cao trùng (trùng sống trong cây thanh cao hoa vàng) cùng với 0.4 gram chu sa. Tất cả đem nghiền mịn và hoàn viên bằng hạt thóc khoảng 2 gram. Tùy vào độ tuổi khác nhau mà cho lượng uống không giống nhau. Cụ thể, trẻ em còn bú mẹ mỗi lần uống 1 – 2 viên, ngày uống 3 – 5 lần.
9. Lưu ý
Khi sử dụng thanh hao hoa vàng, các bạn cần lưu ý những thông tin sau:
- Người bị tỳ vị hư hàn hoặc mắc bệnh tiêu chảy nên thận trọng. Tốt nhất không nên dùng để tránh những ảnh hưởng không mong muốn.
- Thanh cao hoa vàng giúp hỗ trợ điều trị và cải thiện nhiều bệnh lý khác nhau. Tuy nhiên, để bệnh mau chóng bình phục, bạn cần sử dụng kiên trì
- Nếu sử dụng thuốc dưới dạng thuốc sắc, không nên sắc quá lâu tránh gây biến đổi chất
- Để giảm thiểu tác dụng phụ do chữa sai bệnh hoặc dùng không đúng cách, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
Những thông tin về cây thanh cao hoa vàng nêu trên chỉ mang tính chất tham khảo. Về tác dụng dược lý chữa bệnh của dược liệu vẫn chưa được nghiên cứu kỹ. Do đó, bạn không nên tự ý sử dụng khi chưa nhận được chỉ định từ thầy thuốc.
Xem thêm:
- Cây hoàng đàn là gì? Công dụng chữa bệnh
- Lợi ích tuyệt vời của cây thành ngạnh đối với sức khỏe
Giải đáp thắc mắc của độc giả cùng chuyên gia của chúng tôi!