Đặt lịch hẹn

×

Đậu hà lan

Đậu hà lan

Đặt lịch

Đậu hà lan không chỉ được biết đến như loại thực phẩm đơn thuần sử dụng hàng ngày mà chúng còn được các chuyên gia đánh giá như vị thuốc bổ giúp tăng cường sức khỏe cơ thể. Các dưỡng chất thiết yếu chứa trong dược liệu này giúp điều hòa huyết áp và lượng đường trong máu. Đồng thời giúp làm giảm cholesterol xấu và nâng cao sức đề kháng. Từ đó giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch và các vấn đề sức khỏe khác.

1. Tên gọi, phân nhóm

+ Tên gọi khác: Đậu hòa lan hoặc đậu pơ – tí poa

+ Tên khoa học: Pisum sativum

+ Họ: Đậu Fabaceae

2. Đặc điểm sinh thái

+ Mô tả

Đậu hòa lan là loại cây thân thảo, dây leo. Lá kép, có 1 – 3 đôi lá chét. Mỗi lá chét có các đầu cuốn thường biến thành tua cuốn. Bên cạnh lá chét còn có lá kèm rất lớn. Hoa mọc ở nách, thường mọc thành chùm với màu tím hoặc trắng. Quả đậu hòa lan có dẹt, màu xanh và bên trong có chứa hạt. Mỗi quả chứa khoảng 5 – 6 hạt có dạng hình cầu.

+ Phân bố

Đậu hòa lan có nguồn gốc từ các vùng Cận Đông và Trung Á. Do đặc tính dễ thích nghi và có thể sống ở nhiều loại đất khác nhau, hiện tại đậu hòa lan được trồng ở nhiều nơi trên thế giới, trong đó có Việt Nam.

3. Bộ phận dùng, thu hái, chế biến và bảo quản

+ Bộ phận dùng: Hạt đậu hòa lan

+ Thu hái: Đậu hòa lan thương có thể thu hái sau 2 đến 3 tháng trồng. Thời điểm thu hoạch thích hợp để hạt có chất lượng tốt và tươi là vào buổi sáng.

+ Chế biến: Sau khi thu hái đem tách vỏ rồi đem đi cấp đông hoặc sấy hay phơi khô

+ Bảo quản: Nơi khô thoáng

4. Thành phần hóa học

Theo các nghiên cứu, đậu hòa lan chứa lượng lớn vitamin và khoáng chất. Ngoài ra, dược liệu này còn chứa nhiều chất xơ và protein. Cụ thể, cứ 170 gram đậu hòa lan cung cấp các thành phần dưỡng chất sau đây:

• Calo: 62
• Vitamin A: 34% RDI
• Vitamin C: 13% RDI
• Vitamin K: 24% RDI
• Thiamine: 15% RDI
• Folate: 12% RDI
• Carbs: 11 gram
• Mangan: 11% RDI
• Chất xơ: 4 gram
• Protein: 4 gram

Ngoài những thành phần dưỡng chất nêu trên, đậu hòa lan còn chứa nhiều chất chống oxy hóa polyphenol và các acid amin khác như:

• Arginin 11,42%
• Tyrosin 2,87%
• Cystin 0,89%
• Tryptophan 1,17%
• Lysin 4,60%

5. Tác dụng

Đậu Hà Lan mang lại những lợi ích sức khỏe sau đây:

+ Giúp giảm cân

Theo nghiên cứu, đậu hà lan là thực phẩm chứa ít chất béo và calo. Do đó, thực phẩm này thường được sử dụng trong chế độ ăn kiêng nhằm giúp quản lý trọng lượng của cơ thể.

+ Tăng cường sức đề kháng của cơ thể

Hàm lượng chất chống oxy hóa được tìm thấy trong đậu hà lan khá dồi dào như flavinoids, polyphenol, axit phenolic, caroten,… Những hoạt chất này có tác dụng ngăn ngừa các phản ứng miễn dịch có thể xảy ra bên trong cơ thể. Đồng thời giúp bổ sung dưỡng chất, đặc biệt là chất khoáng và vitamin giúp tăng cường sức khỏe hệ miễn dịch của cơ thể.

+ Chống lão hóa

Nhờ chứa thành phần chất chống oxy hóa cao, đậu hà lan có công dụng hữu ích trong việc làm chậm quá trình lão hóa da. Do đó, giúp ngăn ngừa sự hình thành của các vết nám, nếp nhăn. Đồng thời giúp da trở nên tươi sáng và hồng hào hơn.

+ Phòng ngừa ung thư dạ dày

Các hoạt chất dinh dưỡng thiết yếu chứa trong đậu hòa lan có khả năng bảo vệ niêm mạc đường ruột. Từ đó giúp hệ thống tiêu hóa hoạt động tốt hơn, ngăn ngừa bệnh đau hoặc ung thư dạ dày.

+ Tốt cho sức khỏe tim mạch

Đậu hà lan giàu vitamin, chất xơ, chất chống oxy hóa và khoáng chất, đặc biệt là canxi, magie và kali. Do đó, chúng có tác dụng giúp làm giảm lượng cholesterol xấu trong cơ thể và ngăn ngừa huyết áp cao. Do đó, bổ sung đậu hà lan thường xuyên sẽ giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

+ Hạn chế loãng xương, viêm khớp

Là thực phẩm có đặc tính chống viêm, đậu hòa lan có tác dụng bảo vệ xương khớp khỏi sự tấn công của gốc tự do. Vì vậy, giúp làm chậm quá trình thoái hóa khớp, giúp giảm viêm khớp và ngăn ngừa tình trạng loãng xương.

+ Chữa bệnh Alzheimer

Các chuyên gia dinh dưỡng cho biết, lượng lớn vitamin K tồn tại trong đậu hòa lan có công dụng cải thiện và phòng ngừa triệu chứng bệnh Alzheimer. Bởi vitamin này có tác dụng chữa lành những tổn thương ở tế bào thần kinh. Từ đó giúp nâng cao hệ nhận thức và trí nhớ cho người bệnh, người cao tuổi.

+ Điều hòa đường huyết trong cơ thể

Đậu hòa lan giàu dinh dưỡng, đặc biệt là chất xơ và protein. Ngoài hai thành phần này ra, thực phẩm này không chứa bất kỳ chất đường trắng nào. Do đó, đậu hòa lan rất tốt đối với sức khỏe người bị tiểu đường.

Bởi chúng giúp làm chậm quá trình tiêu hóa đường, đồng thời còn giúp điều chỉnh lượng đường tồn tại trong máu. Sử dụng thường xuyên giúp kiểm soát triệu chứng bệnh tiểu đường.

+ Thực phẩm dinh dưỡng tốt cho mẹ bầu

Vỏ đậu hòa lan tươi có chứa nguồn acid folic phong phú. Thành phần này cần thiết cho quá trình tổng hợp DNA bên trong tế bào. Không những thế, acid folate nếu bổ sung đầy đủ sẽ giúp ngăn ngừa dị tật ống thần kinh ở trẻ sơ sinh. Do đó, đậu hòa lan được xem là thực phẩm vàng tốt cho sức khỏe tương lại của cả mẹ và bé mới sinh.

+ Nâng cao thị lực

Các hoạt chất hóa học chứa trong đậu hòa lan như vitamin A, lutein, zea-xanthin, carotenes,… giúp duy trì sức khỏe của màng thị lực. Thường xuyên sử dụng sẽ giúp tăng cường thị lực.

+ Giúp làm đẹp da

Đậu hòa lan chứa nguồn vitamin C dồi dào. Loại vitamin này là thành phần thiết yếu cần thiết cho việc sản xuất collagen. Do đó, nếu sử dụng với khẩu phần ăn vừa đủ sẽ giúp bảo vệ các tế bào cơ thể khỏi gốc tự do. Đồng thời còn giúp phá hủy các melanin, giúp làn da trở nên trắng hồng hơn.

+ Ngăn ngừa chứng rụng tóc

Vitamin C có trong đậu có tác dụng thúc đẩy hình thành colllagen. Do đó, giúp các nang tóc phát triển tốt, hạn chế tình trạng khô hoặc gãy rụng tóc.

+ Chữa bệnh cước tay chân (Chilblains)

Bệnh Chilblains là tình trạng sưng và viêm ngón chân, tay do nhiệt độ lạnh. Bệnh thường gặp khi trời chuyển sang đông. Để cải thiện triệu chứng bệnh này, đậu hòa lan chính là lựa chọn thích hợp, giúp giảm đau và sưng hiệu quả.

6. Liều dùng, cách dùng

Đậu hà lan thường được dùng dưới dạng chế biến món ăn giúp hỗ trợ tăng cường sức khỏe. Liều dùng không quá 200 gram/ ngày.

+ Bài thuốc chữa bệnh cước tay chân Chilblains

Dùng khoảng 30 gram đậu hòa lan đem rửa sạch và đun sôi với nước. Sau đó, lọc lấy nước và trộn thêm 1 muỗng cà phê dầu mè vào. Chờ nước ấm, dùng để ngâm tay hoặc chân. Thực hiện đều đặn 2 – 3 lần trong tuần giúp giảm đáng kể triệu chứng sưng viêm và khó chịu.

+ Giúp làm đẹp và sáng da

Luộc một ít đậu hòa lan rồi đem xay thành hỗn hợp sền sệt. Dùng hỗn hợp này đắp lên mặt và massage nhẹ nhàng. Thực hiện thường xuyên 2 – 3 lần/ tuần sẽ giúp da sáng trắng và giảm bớt đồi mồi, vết nhăn.

+ Làm dịu vết bỏng

Để giảm cảm giác nóng rát do bỏng gây nên, các bạn có thể sử dụng một hạt đậu hòa lan nghiền mịn và bôi lên vùng da bị thương tổn.

+ Giúp tăng sữa cho sản phụ

Sử dụng 200 gram đậu hà lan đem nấu chín cùng với 1 móng lợn. Mỗi ngày ăn một lần giúp lợi sữa.

+ Chữa đái tháo đường

Dùng đậu hà lan chế biến thành món ăn và sử dụng hàng ngày. Hoặc cũng có thể ủ đậu cho mọc thành giá. Sau đó ép lấy nước cốt và uống 2 lần trong ngày. Mỗi ngày chỉ nên uống khoảng 100 ml.

7. Món ăn chữa bệnh từ đậu hà lan

Bạn có thể chế biến đậu hà lan thành các món ăn sau đây để cải thiện chức năng hệ tiêu hóa và giúp phòng ngừa chứng táo bón hoặc ung thư dạ dày. Đồng thời, giúp tăng cường sức khỏe và bảo vệ cơ thể khỏi bệnh tật.

Món súp đậu hà lan và trứng gà

+ Nguyên liệu:

• Đậu hà lan
• Trứng gà
• Hành tây, tỏi khô và khoai tây
• Gia vị gồm dầu ô liu, nước sốt cà chua

+ Cách thực hiện:

Bước 1: Sơ chế nguyên liệu

• Trứng gà đem đập ra bát  rồi dùng đũa đánh bông đều
• Khoai tây và hành tây đem bỏ vỏ, rửa nhỏ và thái lát mỏng
• Tỏi sau khi bóc vỏ dùng dao băm nhuyễn

Bước 2: Nấu súp

• Bắc chảo lên bếp, thêm từ 1 – 2 muỗng canh dầu vào chảo và cho hành, tỏi vào phi thơm
• Sau đó, cho khoai tây và ít muối ăn vào xào chín đều
• Cho nước sốt cà chua, nước lọc vào
• Sau đó cho đậu hà lan vào và đun sôi trong khoảng 30 phút
• Đổ trứng vào khi nước đang sôi và dùng đũa đánh đều lên
• Cuối cùng chờ nước sôi lại, nêm nếm gia vị và bắt đầu múc ra bát thưởng thức

Món salad đậu hà lan

+ Chuẩn bị:

• 5 quả trứng cút
• 2 trái ớt chuông
• 200 gram đậu hà lan
• 1/2 củ hành tây
• 2 muỗng cà phê đường
• Gia vị: Xốt mayonnaise, giấm, tiêu, dầu ô liu

+ Cách làm:

• Đậu đem rửa sạch và luộc chín rồi vớt ra ngâm trong nước lạnh và để ráo
• Ớt chuông sau khi rửa sạch đem bổ đôi, bỏ hạt và cắt lát mỏng
• Hành tây đem lột bỏ lớp vỏ ngoài, rửa sạch và xắt múi mỏng
• Cho tất cả các nguyên liệu trên vào bát lớn, thêm giấm, dầu ô liu, đường và tiêu rồi trộn đều
• Cuối cùng cho vào đĩa lớn và rưới sốt mayonaise lên trên, trộn đều và ăn

Sườn non nấu đậu hà lan

+ Nguyên liệu:

• 600 gram sườn non
• 100 gram đậu hà lan
• 200 gram hạt sen tươi
• 1 củ cà rốt
• Rau thơm gồm hành, ngò,…
• Gia vị: Tương, muối, tiêu, đường,…

+ Cách thực hiện:

• Sườn đem rửa sạch, thái khúc vừa ăn rồi ướp gia vị khoảng 10 phút (gi vị ướp gồm bột nêm, đường và tiêu)
• Đậu hà lan rửa sạch. Cà rốt gọt bỏ vỏ, rửa sạch và thái khúc nhỏ vừa ăn
• Bắc chảo lên bếp, thêm 1 – 2 muỗng canh dầu, cho sườn vào tao cho thấm
• Tiếp đó đổ 700 ml nước vào nấu sôi rồi cho đậu hà lan và cà rốt vào đun khoảng 10 phút cho mềm
• Cuối cùng cho 1 muỗng cà phê bột năng vào nước lạnh khuấy đều và cho vào nồi để thức ăn có độ sền sệt thì tắt bếp và múc ra bát thưởng thức

8. Lưu ý

Mặc dù chứa nhiều dinh dưỡng nhưng đậu hòa lan cũng có nhược điểm đó là chúng có chứa chất độc. Do đó, trong quá trình sử dụng, người bệnh nên lưu ý:

• Không sử dụng đậu hòa lan cho người cao tuổi và bệnh nhân bị gút. Bởi thực phẩm này chứa lượng lớn hoạt chất purin, có thể làm tăng tích tụ nồng độ acid uric trong máu khiến bệnh thêm nghiêm trọng
• Bệnh nhân bị tiểu huyết mạch, viêm túi mật, khó khăn trong tiểu tiểu, viêm thận hoặc các bệnh liên quan đến thận cũng không nên sử dụng
• Để tránh những ảnh hưởng đến đường tiêu hóa, sau khi ăn các món ăn chế biến từ đậu hà lan, bạn không nên uống nước đá lạnh
• Khi mua đậu hòa lan nên chọn những hạt đậu tươi xanh, nặng và chắc

Đậu hà lan là một trong những thực phẩm dinh dưỡng, vừa giúp bồi bổ cơ thể vừa giúp cải thiện các vấn đề sức khỏe. Mặc dù bất kỳ ai cũng biết được cách sử dụng nguyên liệu này nhưng để hạn chế tình trạng dung nạp quá nhiều gây ảnh hưởng đến sức khỏe, các bạn nên tham khảo chuyên gia dinh dưỡng về khẩu phần ăn phù hợp cho từng đối tượng.

Dược liệu nên kết hợp

• Rau diếp cá: tính vị, công dụng và các bài thuốc từ cây
• Bướm bạc và những bài thuốc chữa bệnh hiệu quả