Cây ké đầu ngựa: Thành phần, Tác dụng dược lý và Một số bài thuốc
Cây ké đầu ngựa còn có tên là Thương nhĩ, thuộc họ Cúc (danh pháp khoa học: Asteraceae). Dược liệu này được sử dụng phổ biến trong các bài thuốc chữa đau nhức xương khớp, viêm mũi dị ứng, viêm xoang,….
1. Tên gọi, phân nhóm
Tên gọi khác: Thương nhĩ.
Tên khoa học: Xanthium sirumarium.
Họ: Cúc (danh pháp khoa học: Asteraceae).
2. Đặc điểm sinh thái
Mô tả:
Ké đầu ngựa là cây thân thảo, nhỏ, chiều cao trung bình từ 50 – 120cm, thân có rãnh khía. Lá mọc so le, lá xẻ 3 thùy, thùy giữa lớn hơn 2 thùy bên cạnh. Hoa có 2 loại, loại đầu mọc ở nách lá, có khả năng cho quả. Loại thứ 2 mọc ở đầu cành, thường mọc ở các cành ngắn, chỉ sản sinh phấn hoa. Quả giả hình thoi, có móc.
Phân bố:
Mọc hoang ở nhiều địa phương của nước ta.
3. Bộ phận dùng, thu hái, chế biến, bảo quản
Bộ phận dùng: Quả của ké đầu ngựa được thu hái làm dược liệu.
Thu hái: Thời điểm thu hái thích hợp là vào mùa thu khi quả đã già. Nên lựa chọn thời điểm khi trời khô ráo để dễ dàng được những quả có chất lượng.
Chế biến: Loại bỏ tạp chất, cuống lá, đem quả phơi hoặc sấy khô ở nhiệt độ 40 – 45 độ C.
Bảo quản: Nơi khô thoáng.
4. Thành phần hóa học
Cây ké đầu ngựa có chứa saponin, chất béo, iod và alcaloid.
5. Tác dụng dược lý
+Theo nghiên cứu dược lý hiện đại:
Quả ké đầu ngựa (thương nhĩ tử) có tác dụng chống viêm, kháng khuẩn, giảm ho, giảm đau, ức chế miễn dịch và hưng phấn hô hấp.
+Theo y học cổ truyền:
Chữa chân tay co rút, viêm mũi, mụn nhọt, chảy nước mũi do phong hàn, đau khớp do phong thấp.
6. Tính vị
Vị đắng, cay, tính ấm.
7. Qui kinh
Qui vào Phế.
8. Liều dùng, cách dùng
Dùng từ 10 – 16g/ ngày, có thể dùng dạng thuốc sắc hoặc dạng cao lỏng.
9. Bài thuốc
Một số bài thuốc từ dược liệu ké đầu ngựa:
- Bài thuốc chữa đau khớp, sưng khớp, bệnh phong thấp: Dùng ké đầu ngựa 8g đem sắc uống. Có thể dùng bài thuốc này để chữa chứng đau đầu do cảm lạnh.
- Bài thuốc chữa viêm khớp, thấp khớp: Dùng ké đầu ngựa 10g, lá lốt 10g, ngưu tất 10g, vòi voi 20g đem tán vụn. Mỗi lần dùng một lượng vừa đủ đem hãm với nước sôi. Chia thành nhiều lần uống và dùng hết trong ngày.
- Bài thuốc chữa viêm đa khớp tiến triển: Dùng ké đầu ngựa 12g, hy thiêm 16g, cành dâu 12g, cà gai leo 12g, ngưu tất 16g, thổ phục linh 12g, tỳ giải 12g, lá lốt 10g đem sắc uống mỗi ngày 1 thang.
- Bài thuốc chữa viêm mũi, viêm xoang mũi: Dùng ké đầu ngựa 8g, bạch chỉ 12g, bạc hà 4g, tân di 8g đem sắc uống.
- Bài thuốc chữa viêm xoang, đau nhức đầu do tắc mũi, ngạt mũi: Dùng ké đầu ngựa 20g, hoàng kỳ 30g, tế tân 4g, bạch chỉ 6g, kinh giới 10g, gạo tẻ 60g và một ít đường. Đem dược liệu sắc lấy nước, sau đó cho gạo tẻ vào nấu cháo, cho thêm ít đường. Ngày dùng 1 lần, ăn trong 7 – 10 ngày.
- Bài thuốc trị đờm đặc vàng, đau đầu, đau vùng cánh mũi, niêm mạc sưng phù nề: Dùng ké đầu ngựa 12g, bạch hà 6g, chi tử 20g, tân di 12g đem tán vụn và pha hãm với nước chè. Mỗi ngày dùng 1 ấm, duy trì bài thuốc từ 7 – 20 ngày.
- Bài thuốc trị phát ban, sởi, mụn lở loét: Dùng địa phu tử, ké đầu ngựa mỗi vị 8g đem sắc uống.
- Bài thuốc chữa mụn, ngứa ngáy ngoài da và các chứng bệnh ngứa nổi ban: Dùng ké đầu ngựa, sài hồ, kim ngân, bồ công anh mỗi vị 10g với cam thảo nam 6g, kinh giới 12g, bạc hà 8g đem sắc uống.
- Bài thuốc chữa đau khớp và đau dây thần kinh: Dùng ké đầu ngựa phối hợp với xuyên khung và uy linh tiên.
- Bài thuốc chữa dị ứng: Dùng ké đầu ngựa kết hợp với bạch chỉ, bạc hà và tân di.
- Bài thuốc chữa mụn nhọt: Dùng từ 6 – 12g thương nhĩ tử đem sắc uống.
- Bài thuốc ngừa bướu cổ do thiếu iod: Dùng thương nhĩ tử đem đập dập và hãm với nước, uống hằng ngày.
- Bài thuốc trị nước mũi có màu vàng đặc, đầu choáng váng, trán đau kịch liệt: Dùng ké đầu ngựa 8g, kim ngân hoa 10g, thạch cao sống 20g, tân di 15g, bạc hà 1.5g, bạch chỉ 30g, cúc hoa 8g đem sắc uống.
- Bài thuốc chữa viêm mũi dị ứng: Dùng một lượng ké đầu ngựa, đem sao đến khi có màu xám, sau đó tán thành bột mịn. Mỗi lần dùng 3g, ngày uống 3 lần, liên tục trong 2 tuần. Nếu bệnh chưa hết, nên dừng vài ngày và thực hiện liệu trình tương tự.
10. Lưu ý
Một số điều kiêng kỵ khi dùng dược liệu ké đầu ngựa:
- Không dùng dược liệu đã mọc mầm, ẩm mốc.
- Nhức đầu do huyết hư: Không dùng.
- Tác dụng phụ có thể gặp phải: Mệt mỏi, đau đầu nhẹ, tiêu chảy.
Hiện tại, một số cơ sở cung cấp nguồn dược liệu không đảm bảo an toàn. Do đó bạn đọc có nhu cầu sử dụng nên thận trọng khi lựa chọn nguyên liệu.
Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Vui lòng trao đổi với bác sĩ chuyên khoa nếu có ý định thực hiện những bài thuốc từ dược liệu này.
Xem thêm:
- Củ cải ngựa: Công dụng, cách dùng, tác dụng phụ
- Cỏ tháp bút: Tác dụng, cách dùng và các thông tin cần biết
Hỏi đáp cùng chuyên gia
Sản phẩm liên quan
Yến Chưng Đông Trùng Hạ Thảo: Công Dụng, Cách Làm…
Kết hợp hai loại thực phẩm giàu dưỡng chất, yến...
Bà em bị đau khớp nhưng có tiền sử hyết áp cao liệu có dùng được bài thuốc ké đầu ngựa không ạ?
Chào bạn, trường hợp của bà bạn dùng bài thuốc ké đầu ngựa được nhé! Dùng ké đầu ngựa 8g đem sắc uống trong ngày để chữa đau khớp. Nếu còn bất kì thắc mắc nào cần được giải đáp, bạn vui lòng liên hệ số điện thoại 0961.716.466 .
Cảm ơn bạn. Chúc bạn sức khỏe.
Mách nhỏ cho các bác biết ké đầu ngựa này còn chữa được cả đau răng nữa
Chị ơi dùng như nào chữa được đau răng hả chị. Dạo này em nhức răng buốt lên tận óc ấy .
Dùng đơn giản lắm, quả ké bạn sắc lấy nước ròi ngậm trong khoảng 10p rồi nhổ, một ngày làm 3-4 lần là ok
Nghe nói dùng ké đầu ngựa thì phải kiêng thịt lợn đúng không ?
Chào bạn, ké vị ngọt, tính ôn, hơi độc; có tác dụng làm ra mồ hôi, tán phong, dùng trong các chứng phong hàn, đau nhức, phong thấp, tê dại, mờ mắt, chân tay co giật. Theo sách cổ, nếu dùng thịt lợn cùng khi uống ké thì khắp mình sẽ nổi quầng đỏ. Nhưng thực tế Trung tâm chưa ghi nhận bất cứ trường hợp người bệnh uống nước sắc ké đầu ngựa không kiêng thịt xảy ra ngộ độc nào mà hiệu quả đem lại vẫn rất tốt. Nếu còn bất kì thắc mắc nào cần được giải đáp, bạn vui lòng liên hệ số điện thoại 0961.716.466 .
Cảm ơn bạn. Chúc bạn sức khỏe.
Doc cmt của ban ma giat minh, minh dang dung ke dau ngua uong hang ngay chua mun nhot mà chang kieng gi ca. Thit lon an thuong xuyen ma van thay thuoc co hieu qua
Bên mình có bán dược liệu tươi không ạ ? dược liệu khô rồi lẫn chất bảo quản các thứ mình kg yên tâm sử dụng
Ở đây mua hàng toàn đồ khô hết đó bạn, mình thấy dễ bảo quản với sạch sẽ mà, đồ tươi để mấy bữa là hỏng thôi đó
Chào bạn, hiện tại dược liệu trôi nổi trên thị trường trôi nổi rất nhiều chắc chắn khiến bạn băn khoăn về chất lượng. Hiện nay Trung tâm Nghiên cứu và Nuôi trồng Vietfarm (Thương hiệu được bảo trợ bởi TT Thuốc dân tộc) đang cung cấp các dược liệu sấy khô đạt chất lượng GACP- WHO nên bạn yên tâm các dược liệu ở đây đều đạt tiêu chuẩn theo quy định của Bộ Y tế. Nếu còn bất kì thắc mắc nào cần được giải đáp, bạn vui lòng liên hệ số điện thoại 0961.716.466 .
Cảm ơn bạn. Chúc bạn sức khỏe.
Em muốn kết hợp lá xạ đen cùng ké đầu ngựa trị bướu cổ do thiếu iot có được không ạ / Bên trung tâm mình có bán lá xạ đen không ?
Chào bạn, lá xạ đen kết hợp với ké đầu ngựa trị bướu cổ rất tốt nhé! Hiện tại bên trung tâm có cũng cấp cả lá xạ đen, bạn vui lòng để lại thêm thông tin SĐT để Trung tâm liên hệ và xác nhận đơn hàng. Nếu còn bất kì thắc mắc nào cần được giải đáp, bạn vui lòng liên hệ số điện thoại 0961.716.466 .
Cảm ơn bạn. Chúc bạn sức khỏe.
Trung tâm cho em xin cách sử dụng ké đầu ngựa và lá xạ đen trị bướu cổ với. Con gái em 12 tuổi dùng được không?
Chào bạn, con gái bạn dùng được lá xạ đen kết hợp với ké đầu ngựa được nhé. Cách dùng như sau: Ké đầu ngựa 15 gram kết hợp cùng với cây xạ đen 40 gram. Sắc với 1 lít nước và uống trong ngày. Nếu còn bất kì thắc mắc nào cần được giải đáp, bạn vui lòng liên hệ số điện thoại 0961.716.466 .
Cảm ơn bạn. Chúc bạn sức khỏe.
Em đang có em bé 6 tháng mà bị viêm mũi dị ứng, đi hiệu thuốc thì người ta không cho uống thuốc tây, không biết em dùng ké đầu ngựa trị được không ?
mum chiu kho cho sinh em be xong roi minh chưa, chu gio uong thuoc vao de anh huong den em be lam
Mẹ bầu nên đến bv khám bệnh cẩn thận chứ đừng vội đi mua thuốc, bầu bì phải hết sức cẩn trọng, mà quả ké này cũng có độc tính chứ không dùng linh tinh được đâu
Chào bạn, ké đầu ngựa đúng là có tác dụng trị viêm mũi dị ứng. Tuy nhiên với trường hợp của bạn thì không nên dùng để đảm bảo sự an toàn và sức khỏa tối đa cho thai nhi. Nếu còn bất kì thắc mắc nào cần được giải đáp, bạn vui lòng liên hệ số điện thoại 0961.716.466 .
Cảm ơn bạn. Chúc bạn sức khỏe.
Tôi vị thấp khớp, muốn điều trị theo bài thuốc này : Dùng ké đầu ngựa 10g, lá lốt 10g, ngưu tất 10g, vòi voi 20g đem tán vụn. Mỗi lần dùng một lượng vừa đủ đem hãm với nước sôi. Xin hỏi ngoài ké đầu ngựa bên trung tâm có cung cấp những nguyên liệu còn lại không ? Tôi có bị cả hen thì liệu có sử dụng được không?
Chào bạn, trường hợp của bạn sử dụng bài thuốc trên bình thường nhé! Ngoài ra trung tâm còn cung cấp đủ các dược liệu bạn cần. Bạn vui lòng cũng cấp thêm thông tin SĐT để trung tâm liên hệ và xác nhận đơn hàng. Nếu còn bất kì thắc mắc nào cần được giải đáp, bạn vui lòng liên hệ số điện thoại 0961.716.466 .
Cảm ơn bạn. Chúc bạn sức khỏe.
Trung tâm mình có gửi được hàng về Nghệ An không ạ ?
Chào bạn, trung tâm có dịch vụ ship hàng trên toàn quốc trong khoảng thời gian từ 2-3 ngày nhé! Bạn có thể liên hệ đến số điện thoại 0961.716.466 để được hỗ trợ và đặt hàng.
Mọi người ơi, thấy có người kêu dược liệu ở Vietfarm đắt nên mình có đôi lời rút ra từ kinh nghiệm của bản thân. Chả là bố mình bị thấp khớp, còn mẹ thì bị viêm xoang nghe nói ké đầu ngựa trị được cả hai bệnh thấy cũng tiện nên mình oder luôn của một bạn trên nhóm ở fb ấy thế mà bị lừa dùng hàng kém chất lượng, mua về ngửi mùi hôi, hơi hắc chứ không thơm mà có rất nhiều bụi thuốc ở đáy túi còn một lần đi chợ mình thấy ở chợ bán thì nhẩm bụng mua trực tiếp như này rồi thì chắc yên tâm, về kiểm tra thì lẫn nhiều rác và bị ẩm mốc nữa. Đem chuyện đi kể với bạn bè thì mình được giới thiệu đến mua dược liệu ở trung tâm Vietfarm. Đúng là mua hàng ở nơi có uy tín, đắt hơn tí nhưng được đảm bảo về nguồn gốc lẫn chất lượng nên thật sự rất yên tâm với còn được các bác sĩ ở đây tư vấn cách dùng phù hợp. Chứ mua ở mấy chỗ như kia chả tư vấn gì cụ thể chỉ bảo về lấy 1 nắm sắc nước lên uống mà ai cũng như ai. Nên mọi người đừng ham đồ rẻ ở chở hay những nơi bán giá rẻ bất ngờ, kẻo bị lừa rồi mang thêm bệnh vào người lúc nào không biết. Rác thuốc từ Trung quốc nó cũng chỉ rẻ như vậy thôi
Ham của rẻ ngấm vào người Việt mình rồi bạn ơi, đồ gì mua chả thế, phải mất tiền vài lần mới sáng mắt ra
Nhà em cũng hay mua dược liệu ở đây nè, dược liệu khô rất sạch sẽ, mùi thơm, đóng gói với giao hàng cẩn thận, có gì thắc mắc hay hỗ trợ thì cứ gọi cho họ thôi. Nói chung là ưng.yên tâm
E đang muốn sinh e bé mà bị sỏi thận nhỏ dùng ké đầu ngựa có ảnh hưởng đến khả năng mang thai k
Em bị ngứa da đầu, tóc rụng nhiều, e đi khám da liễu thì kết luận bị nấm da đầu, uống thuốc tây nhưng ko khỏi. E được mách bài thuốc uống nước sắc của quả ké đầu ngựa để trị nấm tóc. Nhà thuốc cho e hỏi có dùng được không ạ?
Tôi bị đa nhân tuyến giáp tôi đang uống hoa đu đủ ngâm mật ong vậy có dùng được cả ké đậu ngựa và xạ đen song song được không ạ và uống bao lâu tôi chân thành cám ơn
Bài thuốc chữa viêm khớp, thấp khớp: Dùng ké đầu ngựa 10g, lá lốt 10g, ngưu tất 10g, vòi voi 20g đem tán vụn. Mỗi lần dùng một lượng vừa đủ đem hãm với nước sôi. Chia thành nhiều lần uống và dùng hết trong ngày.–> người huyết tháp thấp có uống được không ạ.