U trực tràng là gì, có nguy hiểm không? Cách điều trị

Đặt lịch hẹn

×

Bác sĩ CKII BÁC SĨ TRẦN THỊ HƯƠNG LAN

Trung tâm Thuốc dân tộc – Cơ sở TP Hồ Chí Minh

Đặt lịch

U trực tràng lành tính là một loại u hình thành và phát triển trên bề mặt niêm mạc trong đại tràng. Tuy loại u này không ảnh hưởng đến sức khỏe nhưng lại có khả năng phát triển thành u ác tính và trở thành ung thư. Trong trường hợp không sớm thăm khám, chẩn đoán và điều trị, người bệnh sẽ có nguy cơ tử vong cao.

U trực tràng là gì, có nguy hiểm không?

Đại tràng được xác định là cơ quan cuối cùng của ống tiêu hóa. Ngoài ra, so với những cơ quan khác trong cơ thể, đại tràng còn là cơ quan dễ xuất hiện khối u nhất. Những khối u này được gọi là khối u trực tràng.

Thông thường khối u trực tràng sẽ là những khối u lành tính. Tuy nhiên không thể chủ quan, loại trừ trường hợp những khối u này phát triển thành u ác tính dẫn đến ung thư và gây nguy hiểm đến tính mạng của bệnh nhân.

Chính vì thế việc phân biệt rõ u lành tính và u ác tính là điều vô cùng quan trọng. Bởi điều này có thể giúp bệnh nhân có hướng phòng ngừa sự phát triển của các khối u và có phương pháp điều trị kịp thời.

Khối u lành tính và khối u ác tính là hai khái niệm giúp người bệnh phân biệt một khối u là ung thư (u ác) và một khối u không phải là ung thư (u lành).

U trực tràng lành tính

U trực tràng lành tính được xác định là một loại polyp trực tràng hình thành và phát triển trên bề mặt niêm mạc trong đại tràng. U lành không gây ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể của người bệnh. Tuy nhiên những khối này khi xuất hiện lại khiến người bệnh vô cùng khó chịu bởi một số triệu chứng như đi ngoài ra máu, rối loạn tiêu hóa.

Trên thực tế tồn tại rất nhiều u trực tràng lành tính. Trong đó có thể là u mạch máu, u xơ, polyp trực tràng và một số u lành tính hiếm gặp. Trong trường hợp u lành đã phát triển thành u ác và trở thành căn bệnh ung thư thì phương pháp phẫu thuật để cắt bỏ khối u sẽ không chỉ không mang đến hiệu quả mà còn đe dọa đến tính mạng của người bệnh.

Polyp trực tràng là một loại u lành tính xuất hiện phổ biến ở trực tràng. Thông thường polyp xuất hiện với số lượng là 1.Tuy nhiên ở một số trường hợp khác, số lượng polyp trong trực tràng có thể lên đến 2, 3 hoặc lên đến hàng chục cái.

Đối với các loại u lành tính khác như u xơ, u mỡ cũng có khả năng phát triển và biến chứng thành ung thư. Chính vì thế, phương pháp điều trị tốt nhất trong trường hợp này là tiến hành phẫu thuật loại bỏ khối u lành. Tuy nhiên việc áp dụng phương pháp phẫu thuật còn phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe và độ tuổi của người bệnh.

U trực tràng ác tính

Một số bệnh lý, vấn đề về trực tràng có thể phát triển và dẫn đến ung thư như: Đa polyp nếu phát hiện muộn, loét đại tràng lâu ngày, bệnh trĩ hoặc viêm loét trực tràng.

Bệnh ung thư ở trực tràng xuất hiện với nhiều triệu chứng nghiêm trọng như phân nhầy, chảy máu, bệnh trong giai đoạn muộn khiến bệnh nhân thiếu máu trầm trọng, sụt cân nhanh. Đặc biệt  tình trạng tắc ruột có thể xảy ra khi khối u quá lớn.

Phân biệt u trực tràng lành tính và ác tính

Giữa khối u trực tràng lành tính và khối u trực tràng ác tính có một điểm khác nhau căn bản đó là triệu chứng. Đối với u lành tính, hầu như các trường hợp mắc bệnh đều không có biểu hiện gì rõ ràng.

Tuy nhiên khi lành tính phát triển thành ung thư trực tràng (u trực tràng ác tính) thì người bệnh sẽ đối mặt với nhiều vấn đề sau:

• Đau bụng

Đau bụng là triệu chứng thường gặp nhất khi u lành phát triển thành u ác tính. Đôi khi những cơn đau xuất hiện tương tự như triệu chứng của bệnh viêm đại tràng hoặc viêm ruột thừa.

Cơn đau xảy ra không dữ dội và không rõ ràng, đau ngay tại vùng hố chậu ở phía bên trái hoặc phía bên phải. Ngoài ra cơn đau có thể xảy ra tại vùng thượng vị tùy thuộc vào vị trí hình thành và lan rộng của khối u trực tràng ác tính.

• Rối loạn đường tiêu hóa

Bệnh nhân bị tiêu chảy, táo bón xen kẽ có thể là vấn đề, triệu chứng bình thường. Tuy nhiên vấn đề này cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo cơ thể có khối u đại tràng ác tính đang phát triển.

• Chảy máu trực tràng, đại tiện ra máu

Người bệnh thường xuyên đại tiện ra máu, thường có màu xám, thẫm, ít khi có màu đỏ tươi. Lượng máu chảy ra xen lẫn với phân.

Nếu tình trạng chảy máu trực tràng, đại tiện ra máu xuất hiện trong một thời gian dài có thể khiến người bệnh bị mất máu và tử vong.

Ở giai đoạn muộn, bệnh nhân có thể dùng tay sờ và cảm nhận được khối u. Ở một số trường hợp, bệnh nhân có thể mắc phải biến chứng tắc ruột.

Ngoài ra, u ác tính còn khiến bệnh nhân đối mặt với nhiều triệu chứng toàn thân khác. Cụ thể như cơ thể gầy yếu, sút cân, thiếu máu, xanh xao, tinh thần suy sụp…

U trực tràng ác tính được đánh giá là một bệnh lý vô cùng nguy hiểm. Bởi nếu không được điều trị kịp thời, tính mạng của bệnh nhân có thể bị đe dọa trực tiếp. Loại u này có thể là ung thư tổ chức liên kết hoặc ung thư đại tràng.

Mặc dù có thông tin tham khảo nhưng không phải ai cũng có thể tự bản thân phân biệt chính xác khối u lành tính và khối u ác tính. Hơn thế, đối với các khối ác tính chưa phát triển mạnh, có kích thước nhỏ, nó cũng có thể di chuyển.

Phương pháp chẩn đoán khối u

Khối u có thể được xác định chính xác khi người bệnh áp dụng các phương pháp chẩn đoán hình ảnh. Điển hình như chụp X-quang, siêu âm, chụp cắt lớp vi tính… Tuy nhiên người bệnh cần tiến hành sinh thiết để xác định chính xác tế bào lành tính hay tế bào ung thư.

Trong trường hợp kết quả sinh thiết xác định là u ác tính, bác sĩ chuyên khoa sẽ yêu cầu bệnh nhân thực hiện các chẩn đoán chuyên sâu. Bởi điều này có thể giúp bác sĩ đánh giá giai đoạn, xác định mức độ lây lan của khối u. Từ đó xem xét và đưa ra một phác đồ điều trị phù hợp nhất.

Phương pháp điều trị u trực tràng

Trước khi đề ra phương pháp điều trị u trực tràng, bác sĩ chuyên khoa xác định và dựa vào loại u (u lành tính hay u ác tính), tế bào ung thư, các giai đoạn và mức độ nguy hiểm.

Đối với u trực tràng lành tính

Một số loại thuốc thuộc nhóm chống viêm không chứa steroid đang được các chuyên gia kiểm chứng về khả năng loại trừ u trực tràng lành tính. Tuy nhiên những tác động và khả năng kiểm soát sự phát triển của khối u chỉ mang tính tạm thời. Trong trường hợp bệnh nhân ngưng uống thuốc, khối u sẽ nhanh chóng phát triển trở lại.

Phương pháp thường được bác sĩ chuyên khoa khuyến cáo trong điều trị u trực tràng lành tính là phẫu thuật cắt bỏ khối u. Tiến hành phẫu thuật cắt u trực tràng đường hậu môn được xác định là phương pháp phòng ngừa ung thư trực tràng bằng cách loại bỏ những tuyến polyp.

Để cắt khối u, polyp, bác sĩ chuyên khoa sẽ sử dụng phương pháp nội soi và tiến hành loại bỏ chúng mà không khiến bệnh nhân đau đớn. Sau khi tiến hành phẫu thuật, sức khỏe của bệnh nhân sẽ nhanh chóng phục hồi mà không cần phải dưỡng bệnh, nằm viện lâu ngày.

Đối với u trực tràng ác tính

Đối với u trực tràng ác tính (ung thư trực tràng), các phương pháp điều trị sẽ được quyết định dựa vào kích thước khối u cũng như giai đoạn của ung thư trực tràng.

• Giai đoạn từ I đến IIIa: Trong trường hợp u ác tính ở giai đoạn từ I đến IIIa, bác sĩ chuyên khoa sẽ yêu cầu bệnh nhân tiến hành phẫu thuật để loại bỏ hoàn toàn khối u.
• Giai đoạn IIIb đến IIIc: Trong trường hợp u ác tính ở giai đoạn từ IIIb đến IIIc, bệnh nhân cần được sử dụng kết hợp phương pháp hóa trị và phẫu thuật để phòng ngừa tế bào ung thư lây lan, tấn công vào các cơ quan khác trong cơ thể.
• Giai đoạn IV: Trong trường hợp u ác tính ở giai đoạn IV, hóa trị được đánh giá là phương pháp điều trị bệnh ung thư hiệu quả.

1. Phẫu thuật

• Phẫu thuật dự phòng bệnh: Bệnh nhân tiến hành phẫu thuật loại bỏ những vấn đề, thương tổn tiền ung thư. Từ đó góp phần tích cực trong việc hạ thấp tỉ lệ mắc bệnh.
• Phẫu thuật điều trị ung thư: Trong phẫu thuật điều trị ung thư sẽ có hai chỉ định chính. Bao gồm phẫu thuật tạm thời và phẫu thuật triệt để. Việc bác sĩ chuyên khoa chỉ định bệnh nhân áp dụng phương pháp phẫu thuật nào hoàn toàn phụ thuộc vào giai đoạn của bệnh.

2. Xạ trị

Bệnh nhân tiến hành xạ trị theo chỉ định có thể điều trị khỏi bệnh, điều trị triệu chứng bệnh ung thư và giúp kéo dài thời gian.

3. Hóa trị

Hóa trị liệu là phương pháp điều trị ung thư được áp dụng bằng cách sử dụng các thuốc gây độc tế bào để tác động và tiêu diệt các tế bào ác tính đang tồn tại trong cơ thể của người bị ung thư.

Trên bề mặt niêm mạc trong trực tràng thường xuất hiện rất nhiều u trực tràng lành tính. Về bản chất, u lành tính không gây nguy hiểm. Tuy nhiên nếu không kiểm soát và loại bỏ, chúng có thể phát triển thành u ác tính (ung thư trực tràng). Ngoài ra không phải ai cũng có thể tự mình nhận biết chính xác u lành tính và u ác tính. Do đó, để đảm bảo an toàn, tốt nhất bạn nên đi khám sức khỏe định kỳ hoặc gặp bác sĩ chuyên khoa khi nhận thấy cơ thể có dấu hiệu bất thường.

Bài viết liên quan:

• Ung thư đại trực tràng khi mang thai
• Ung thư đại tràng có mấy giai đoạn, dấu hiệu nhận biết như thế nào?