Bệnh phong ngứa: Cách nhận biết và điều trị dứt điểm, không tái phát

Nguyễn Quỳnh 13:17 - 05/06/2023

Đánh giá bài viết

4.7/5 - (3 bình chọn)

Phong ngứa hay mề đay mẩn ngứa là vấn đề về da rất thường gặp nhưng khó điều trị dứt điểm. Việc chủ quan trong điều trị có thể gây ra 1 số biến chứng nguy hiểm như phù mạch, khó thở, sốc phản vệ, nguy cơ bội nhiễm da. Thông tin trong bài viết dưới đây sẽ giúp người bệnh, bạn đọc quan tâm nhận biết và điều trị bệnh phong ngứa hiệu quả, ngăn tái phát.

Phong ngứa là bệnh gì? Có nguy hiểm không?

Phong ngứa là tên gọi dân gian cho chứng mề đay, mẩn ngứa xảy ra do tình trạng viêm dưới da. Phong ngứa đặc trưng bởi tình trạng da nổi ban đỏ, sẩn đỏ từng nốt hoặc từng đám với kích thước khác nhau. Triệu chứng kèm theo là cảm giác ngứa ngáy, nóng rát, bứt rứt khó chịu.

Bệnh phong ngứa là tình trạng viêm dưới da do cơ thể giải phóng quá mức histamin

Căn cứ vào thời gian xuất hiện của phong ngứa có thể chia bệnh thành 2 dạng là phong ngứa cấp tính (nổi ban ngứa dưới 6 tuần) và mãn tính (kéo dài trên 6 tuần). Ở giai đoạn cấp tính mề đay có thể xuất hiện và biến mất sau 24 giờ hoặc vài ngày. Giai đoạn mãn tính bệnh tiến triển dai dẳng, tái phát liên tục và khó kiểm soát. Rất nhiều người phải chịu đựng căn bệnh này dai dẳng trong nhiều năm.

Theo bác sĩ Nguyễn Thị Thư – Giám đốc chuyên môn Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng Thuốc dân tộc chi nhánh Tp HCM, phong ngứa ban đầu chỉ gây ra những triệu chứng khó chịu nên người bệnh thường có tâm lý chủ quan. Tuy nhiên, bệnh có thể tiềm ẩn nhiều biến chứng khó lường như:

Phù mạch: Đặc trưng bởi tình trạng sưng phù ở những vùng da mề đay như môi, mắt, tai, lưỡi… Tình trạng này gây mất thẩm mỹ và tâm lý ngại giao tiếp cho người bệnh. Một số trường hợp phù cổ họng, thanh khí quản có thể gây buồn nôn, khó thở nguy hiểm.
Sốc phản vệ: Đây là biến chứng nguy hiểm mà phong ngứa có thể gây ra. Biến chứng này có thể gây suy hô hấp và tử vong nếu như không được xử trí kịp thời.
Viêm nhiễm da: Phản ứng ngứa gãi liên tục dễ gây trầy xước da, tăng nguy cơ viêm nhiễm, nhiễm trùng, chàm hóa để lại sẹo xấu trên da.
Ảnh hưởng đến sức khỏe và cuộc sống: Ngứa, nhất là ngứa về đêm khiến người bệnh mất ngủ, mệt mỏi, suy nhược cơ thể. Các triệu chứng bệnh gây phiền toái, bất tiện trong công việc và cuộc sống.

Để tránh những biến chứng nguy hiểm kể trên, người bệnh cần chủ động điều trị sớm và đúng phương pháp. Trong đó, liệu pháp điều trị mề đay phong ngứa được ưu tiên là sử dụng thảo dược Đông y.

Tham khảo thêm: Bệnh á sừng có lây không? Cách phòng ngừa hiệu quả

Triệu chứng phong ngứa thường gặp

Căn cứ vào thể bệnh, mức độ bệnh gặp phải mà mỗi người sẽ gặp những triệu chứng nặng, nhẹ khác nhau. Dưới đây là 1 số biểu hiện đặc trưng dễ nhận biết khi bị nổi phong ngứa:

Ban đầu da sẽ xuất hiện các nốt hoặc đám ban đỏ, sẩn phù với kích thước không giống nhau.
Các ban này có màu hồng hoặc trắng nổi gồ lên trên bề mặt da, ranh giới rõ ràng. Người bệnh có thể bị phong ngứa ở chân, tay hoặc toàn thân.
Cảm giác ngứa từ nhẹ đến nghiêm trọng sẽ xuất hiện tại vùng da nổi ban đỏ. Ngứa hơn về chiều tối và đêm khiến người bệnh khó chịu, có thể kéo dài vài giờ hoặc cả ngày.
Bên cạnh cảm giác ngứa, người bệnh có thể thấy nóng rát vùng da có ban đỏ.
Nhiều trường hợp da bị phồng rộp ngứa, nổi sẩn phù khiến các vùng da như mắt, tai, môi, bộ phận sinh dục bị sưng phồng lên.

Các triệu chứng cấp tính nếu không được điều trị hiệu quả thường tiến triển thành mãn tính, tái phát dai dẳng và liên tục.

Nguyên nhân gây phong ngứa

Nguyên nhân chính xác gây phong ngứa hiện vẫn còn là 1 ẩn số đối với y học thế giới. Theo nhiều nghiên cứu, bệnh gây ra bởi sự giải phóng quá mức histamin trong cơ thể. Tình trạng này dẫn tới viêm dưới da và xuất hiện các triệu chứng ban đỏ, ngứa ngáy. 1 số yếu tố được cho là nguyên nhân gây phong ngứa gồm:

Phản ứng phụ của thuốc: Một số nhóm thuốc như penicillin, thuốc trị cao huyết áp, thuốc ngủ, thuốc gây mê, thuốc điều trị xương khớp… nếu lạm dụng có thể làm tăng nguy cơ mề đay phong ngứa, mẩn ngứa da.
Dị ứng thời tiết: Cơ địa nhạy cảm, cơ thể dễ phản ứng lại với những thay đổi bất chợt của thời tiết. Thời tiết quá nóng hoặc quá lạnh đều có thể kích hoạt bệnh phong ngứa.
Dị ứng với các dị nguyên: Ngoài yếu tố thời tiết, phong ngứa còn có thể gây ra khi cơ thể phản ứng lại với các tác nhân dị ứng (dị nguyên) như là thức ăn, thực phẩm, hóa chất, lông thú, phấn hoa…
Do chức năng gan suy giảm: Gan có chức năng thải độc cơ thể và thực hiện gần 500 tác vụ quan trọng khác. Vì vậy gan suy yếu khiến độc tố tích tụ dưới da gây nổi ban đỏ, ngứa.
Do mắc các bệnh lý nhiễm khuẩn: Người bị nhiễm virus viêm gan, nhiễm ký sinh trùng, giun sán, nhiễm khuẩn tiêu hóa, hô hấp… dễ gặp phải chứng bệnh này.
Do di truyền: Bệnh có thể di truyền từ cha mẹ sang con cái. Người có tiền sử gia đình bị phong ngứa là đối tượng dễ mắc bệnh.

Ngoài ra, nhóm đối tượng có cơ địa nhạy cảm như phụ nữ mang thai, sau sinh, trẻ em cũng có nguy cơ cao mắc phải chứng viêm dưới da này.

Tham khảo thêm: Nổi mẩn ngứa có mủ là bệnh gì và cách điều trị?

Phong ngứa có lây không? Có chữa được không?

Căn cứ vào nguyên nhân gây phong ngứa thì bệnh không có khả năng lây nhiễm từ người này sang người khác. Ngoại trừ trường hợp người bị bệnh do di truyền từ cha mẹ sang con cái. Vì vậy, mặc dù có biểu hiện ngoài da nhưng bệnh không lây nhiễm, người bệnh và người xung quanh có thể yên tâm khi tiếp xúc.

Mề đay phong ngứa trong một vào trường hợp có thể tự biến mất sau vài giờ hoặc vài ngày. Tuy nhiên, bệnh dễ tái phát và có xu hướng nặng hơn nếu như không điều trị. Theo các chuyên gia da liễu, đây là bệnh khó điều trị vì khả năng tái phát cao. Bệnh có chữa được hay không còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như:

Mức độ nặng, nhẹ của bệnh: Ở giai đoạn đầu, bệnh chưa quá nghiệm trọng, mề đay cấp tính sẽ dễ điều trị, khả năng khỏi bệnh cao hơn khi bệnh nặng, mãn tính lâu năm.
Phương pháp điều trị: Lựa chọn đúng phương pháp sẽ giúp người bệnh điều trị phong ngứa hiệu quả. Trường hợp chữa sai phương pháp có thể khiến bệnh nặng hơn.
Có chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt phù hợp: Để điều trị bệnh hiệu quả, bạn nên xây dựng chế độ ăn uống, sinh hoạt và chăm sóc da hợp lý. Tránh các yếu tố là tác nhân gây bệnh sẽ giúp việc điều trị dễ dàng hơn.

Cách điều trị bệnh phong ngứa hiệu quả

Như đã nói ở trên, phong ngứa hoàn toàn có thể điều trị được nếu như có phương pháp phù hợp. Dưới đây là 1 số phương pháp có thể giúp người bệnh cải thiện triệu chứng hoặc điều trị dứt điểm bệnh.

Cách chữa phong ngứa tại nhà

Bằng một số thảo dược tự nhiên có ở quanh nhà, quanh vườn hoặc trên đường đi, dân gian đã có những mẹo trị ngứa và nổi ban trên da giúp làm giảm triệu chứng khá tốt. Một số cách chữa tại nhà được áp dụng phổ biến hiện nay gồm:

Lá tía tô giảm ngứa da: Bạn chuẩn bị 1 nắm lá tía tô, rửa sạch và ngâm với nước muối loãng. Sau đó, bạn giã nát lá tía tô và lọc lấy nước. Phần nước lọc được dùng để uống và phần bã thì đắp hoặc chà nhẹ lên da giúp giảm ngứa.
Lá khế chữa phong ngứa: Người bệnh dùng 1 nắm lá khế, rửa sạch và cho vào chảo sao nóng lên. Tiếp theo, bạn cho lá khế vừa sao nóng vào gạc y tế hoặc miếng vải sạch và chà nhẹ lên vùng da bị nổi ban ngứa.
Tắm lá kinh giới chữa phong ngứa: Nếu ban đỏ, mẩn ngứa nổi lên toàn thân, người bệnh có thể sử dụng bài lá tắm với cây kinh giới. Bạn dùng 1 nắm lá kinh giới, rửa sạch và đun sôi với 1-2 lít nước. Dùng nước này khi nguội để tắm hàng ngày hoặc tắm khi có biểu hiện bệnh.
Bài thuốc đắp chữa phong ngứa: Lấy 1 nắm rau húng chanh, rửa sạch, giã nát và cho thêm chút muối. Đắp trực tiếp hỗn hợp này lên da trong 15-20 và rửa sạch bằng nước sẽ giúp giảm ngứa, nổi ban.
Dùng cây nha đam: Lấy 1 lá nha đam, bỏ vỏ bên ngoài và lấy phần lõi bên trong thoa đều lên da. Tính kháng khuẩn và làm mát trong lá nha đam giúp xoa dịu cảm giác ngứa.

Cách chữa phong ngứa tại nhà — Chữa phong ngứa tại nhà bằng thảo dược dân gian

Lưu ý: Các cách này chỉ giúp giảm nhẹ triệu chứng ngoài da, không có tác dụng điều trị bệnh dứt điểm. Trong quá trình áp dụng, người bệnh cần chú ý vệ sinh da, dụng cụ và nguyên liệu để tránh tình trạng nhiễm trùng.

Tham khảo thêm: Trẻ nổi mẩn ngứa ở tay chân cần nhận biết sớm để điều trị

Dùng thuốc Tây trị phong ngứa dị ứng

Để kiểm soát triệu chứng nhanh chóng và tiện lợi, nhiều người bệnh lựa chọn các loại thuốc Tây dạng uống hoặc bôi. Một số nhóm thuốc chống dị ứng, chống viêm, giảm ngứa được sử dụng phổ biến như:

Nhóm thuốc kháng histamin: Nhóm thuốc ngày giúp hạn chế giải phóng histamin, hạn chế kích ứng da, giảm ngứa như: Loratadine, Cetirizine, Acrivastine…
Thuốc chống dị ứng: Thuốc kháng igE, thromboxane A2, Cytokine giúp giảm mẫn cảm, giảm kích ứng và dị ứng được chỉ định.
Thuốc chứa corticoid: Khi da có dấu hiệu viêm nhiễm, tổn thương các nhóm thuốc chữa corticoid dạng kem bôi ngoài như betamethasone, fluocinolon… được cân nhắc sử dụng.
Thuốc kháng sinh: Thuốc kháng sinh dạng uống hoặc bôi được chỉ định nếu tình trạng da bị viêm nhiễm, mưng mủ xảy ra.
Ngoài ra, người bệnh có thể sử dụng thêm các nhóm kem bôi ngoài da nhằm làm sạch, kháng khuẩn và dưỡng da.

dùng thuốc tây y chữa bệnh mề đay — Cẩn trọng tác dụng phụ khi dùng thuốc Tây chữa phong ngứa

Lưu ý: Sử dụng thuốc Tây, nhất là nhóm thuốc chứa corticoid có thể tiềm ẩn nhiều tác dụng phụ như teo da, rạn da, giãn mạch, tăng nguy cơ kháng thuốc… Vì vậy, người bệnh chỉ nên sử dụng thuốc Tây theo sự hướng dẫn và chỉ định của bác sĩ có chuyên môn.

Phong ngứa nên làm gì? Nên kiêng ăn gì?

Để việc điều trị đạt hiệu quả cao, tại Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng Thuốc dân tộc, đội ngũ bác sĩ YHCT đầu ngành luôn chú ý xây dựng phác đồ điều trị toàn diện. Bên cạnh việc chỉ định dùng thuốc, bác sĩ đặc biệt đến chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt của người bệnh. Một số lời khuyên của bác sĩ tại Trung tâm dành cho người bệnh như sau:

Người bị phong ngứa nên kiêng ăn:

Thực phẩm đồ ăn có thể là tác nhân khởi phát hoặc kích hoạt tái phát bệnh. Vì vậy, khi bị nổi ban ngứa, người bệnh nên kiêng hoặc hạn chế ăn các thực phẩm sau:

Kiêng ăn các món ăn, thực phẩm dễ gây kích ứng, dị ứng như hải sản, ốc, ếch, nhộng tằm, măng, đậu phộng…
Hạn chế các món ăn qua nhiều chất đạm như thịt bò, sữa, trứng, nội tạng động vật…
Hạn chế sử dụng thực phẩm nhiều đường.
Không sử dụng nhiều món ăn dầu mỡ, chiên rán, đồ ăn cay nóng, chất kích thích…

Thay vào đó, bạn hãy bổ sung các thực phẩm giàu chất xơ, vitamin C, rau xanh, trái cây, uống nhiều nước.

Những lưu ý nên và không nên trong sinh hoạt:

Để hỗ trợ điều trị cũng như phòng tránh, người bệnh nên thực hiện những lời khuyên sau:

Bảo vệ cơ thể trước những tác động của môi trường, sự thay đổi của thời tiết
Tăng cường vận động cơ thể, tập thể dục nhẹ nhàng, thư giãn và thoải mái tinh thần.
Không nên gãi ngứa tránh bị trầy xước và tổn thương da.
Tránh xa hóa chất độc hại, các tác nhân, dị nguyên khiến cơ thể bị dị ứng.
Không nên tắm nước quá nóng hoặc quá lạnh, không tắm quá lâu.
Không tự ý sử dụng thuốc điều trị khi chưa có chỉ định của bác sĩ.

Trên đây là toàn bộ thông tin liên quan đến bệnh phong ngứa. Mong rằng, bài viết sẽ hữu ích với người bệnh trong quá trình điều trị bệnh. Để được đội ngũ bác sĩ YHCT đầu ngành tư vấn miễn phí và hỗ trợ điều trị phong ngứa hiệu quả bằng thảo dược Đông y, bạn vui lòng liên hệ với Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng Thuốc dân tộc ngay hôm nay.