Thuốc Alprazolam có công dụng chữa bệnh gì?
Thuốc Alprazolam là thuốc hướng tâm thần, được chỉ định điều trị ngắn hạn các chứng rối loạn lo âu và rối loạn hoảng sợ cho người lớn. Thuốc chống chỉ định sử dụng cho trẻ em dưới 18 tuổi, phụ nữ mang thai và cho con bú.
- Tên chung: Alprazolam
- Tên thương hiệu: Xanax, Xanax XR, Niravam
- Phân nhóm: Thuốc hướng tâm thần
- Dạng bào chế: Viên nén
I. Những thông tin cần biết về thuốc Alprazolam
1. Thảnh phần thuốc
Thành phần chính có trong mỗi viên nén thuốc Alprazolam là hoạt chất Alprazolam cùng với thành phần tá dược vừa đủ một viên.
2. Chỉ định sử dụng
Thuốc Alprazolam là một triazolobenzodiazepin có tác dụng điều trị ngắn hạn các chứng rối loạn lo âu, rối loạn lo sợ liên quan đến chứng trầm cảm, có hoặc không có các yếu tố tâm thể. Bên cạnh đó, thuốc Alprazolam còn tan trong lipid và tăng dẫn truyền acid gama aminobutyric có tác dụng tác động lên hệ thần kinh trung ương.
3. Chống chỉ định
Thuốc Alprazolam chống chỉ định sử dụng cho các đối tượng dị ứng hoặc quá mẫn cảm với một số thành phần có trong thuốc. Hoặc các đối tượng dưới đây không được khuyến cáo sử dụng:
- Tăng nhãn áp góc hẹp
- Tăng nhãn áp góc mở
- Suy hô hấp nặng
- Đang sử dụng thuốc Ketoconazole hoặc Itraconazole
- Co giật
- Động kinh
- Suy thận hoặc rối loạn chức năng thận
- Suy gan, rối loạn chức năng gan hoặc bệnh gan do nghiện rượu
- Có tiền sử nghiện các chất kích thích như bia, rượu, ma túy
- Có tiền sử bệnh trầm cảm
- Phụ nữ mang thai hoặc đang có dấu hiệu đang mang thai
Bên cạnh đó còn có một số đối tượng khác không được chúng tôi liệt kê đầy đủ tại đây. Do đó, trước khi sử dụng thuốc, bạn nên hỏi bác sĩ và nói rõ cho bác sĩ được biết các bệnh lý bạn đang mắc phải.
Tham khảo thêm: Trầm cảm và những hệ lụy nguy hiểm ít ai ngờ tới
4. Dược lý, cơ chế hoạt động
Dược lực học
Thuốc Alprazolam là thuốc chống lo âu và chống hoảng sợ.
Dược động học
Hấp thụ: Thuốc Alprazolam hấp thụ tốt ở đường tiêu hóa sau khi sử dụng thuốc. Nồng độ huyết tương đạt được ở mức độ đỉnh trong vòng 1 – 2 giờ sau khi sử dụng một liều và sinh khả dụng đường uống đạt khoảng 88%.
Phân bố: Khoảng 0,6 – 0,84 lít/ kg phân bố ở thể trọng.
Chuyển hóa: Thuốc Alprazolam chuyển hóa chủ yếu qua quá trình oxy hóa ở gan để tạo ra một số hợp chất ban đầu như 4 – hydroxy alprazolam và alfa – hydroxy.
Bài trừ: Khoảng 20% thuốc bài trừ qua thận.
5. Cách dùng
Người bệnh nên sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ hoặc sự hướng dẫn của nhà sản xuất. Không được tự ý tăng liều khi chưa có sự cho phép của giới chuyên môn.
Thuốc Alprazolam được bào chế ở dạng viên nén. Do đó, người bệnh nên dùng thuốc bằng đường uống, dùng cùng với cốc nước lớn. Không sử dụng thuốc cùng với rượu trắng hoặc chất có cồn khác. Bên cạnh đó, không dùng thuốc để nhai hoặc ngậm dưới lưỡi.
6. Liều lượng
Liều dùng thuốc Alprazolam được đề nghị sử dụng với các liều lượng sau:
Liều dùng thuốc Alprazolam cho người lớn
+ Liều thông thường chữa chứng lo âu:
- Liều khởi đầu: Dùng 0,25mg – 0,5mg/ lần, mỗi ngày uống 3 lần vào các buổi trong ngày (sáng, trưa và tối). Sau 3 – 4 ngày có thể tăng liều nếu cần thiết.
- Liều duy trì: Dùng 4mg/ ngày, có thể chia thành các phần nhỏ để sử dụng trong ngày.
+ Liều thông thường cho chứng rối loạn hoảng sợ:
- Liều khởi đầu: Dùng 0,5mg/ lần, mỗi ngày uống 3 lần vào các buổi trong ngày (sáng, trưa và tối). Sau 3 – 4 ngày có thể tăng liều nếu cần thiết.
- Liều duy trì: Dùng 1mg – 10mg/ ngày, chia thành nhiều liều uống trong ngày.
- Liều trung bình: Dùng 5mg – 6mg/ ngày, chia thành nhiều lần uống trong ngày.
+ Liều dùng thông thường điều trị chứng trầm cảm:
- Liều khởi đầu: Dùng 0,5mg/ lần, mỗi ngày uống 3 lần vào các buổi trong ngày (sáng, trưa và tối).
- Liều duy trì: Sau 3 – 4 ngày có thể tăng không quá 1mg cho mỗi lần uống.
- Liều trung bình: Dùng 3mg/ ngày, chia thành nhiều lần uống trong ngày với liều tối đa là 4,5mg/ ngày chia thành nhiều lần uống.
Liều dùng thuốc Alprazolam cho trẻ em và thanh thiếu niên dưới 18 tuổi
Hiện nay chưa có tài liệu nào báo cáo và chứng minh về mức độ hiệu quả và an toàn khi sử dụng thuốc Alprazolam cho nhóm đối tượng này. Chính vì thế, trẻ em và thanh niên dưới 18 tuổi không được tự ý sử dụng thuốc khi chưa có chỉ định và sự cho phép của bác sĩ hoặc dược sĩ chuyên môn.
Tham khảo thêm: Vitamin B6 và những điều bạn cần biết
7. Bảo quản thuốc
Thuốc được bảo quản trong hộp kín, nhiệt độ phòng, nơi thoáng mát. Tránh để thuốc tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời. Không được cất trữ thuốc trong phòng tắm. Lưu ý, thuốc cần được cất trữ ở vị trí cách xa tầm tay của trẻ nhỏ và thú nuôi.
Người sử dụng nên kiểm tra hạn sử dụng cũng như bao bì trước khi sử dụng. Tuyệt đối không sử dụng thuốc đã quá hạn sử dụng hoặc thuốc có dấu hiệu hư hỏng. Không vứt bỏ những thuốc không sử dụng vào bồn cầu hoặc đường dẫn ống nước. Tốt nhất nên tham khảo ý kiến tư vấn từ nhân viên y tế để có cách xử lý phù hợp, tránh gây ô nhiễm môi trường.
II. Một số lưu ý khi sử dụng thuốc Alprazolam
1. Khuyến cáo khi sử dụng
Ngoài việc sử dụng thuốc Alprazolam theo đúng chỉ định sử bác sĩ hoặc dược sĩ chuyên môn, người bệnh cũng cần lưu ý đến một số vấn đề sau để tránh gặp phải các trường hợp xấu xảy ra:
- Tuyệt đối không được sử dụng thuốc Alprazolam cho phụ nữ mang thai hoặc có dấu hiệu mang thai. Thuốc có chứa các thành phần gây hại đến thai nhi, có thể khiến cho thai nhi bị dị tật. Nếu bạn có sự định mang thai nhưng đang trong sử dụng loại thuốc này, tốt nhất nên sử dụng các biện pháp tránh thai an toàn.
- Phụ nữ đang trong quá trình cho con bú cần cân nhắc giữa việc sử dụng thuốc và cho con trẻ bú. Thuốc có thể truyền sang con trẻ bằng tuyến sữa. Nhưng thành phần có trong thuốc chưa được nghiên cứu về mức độ an toàn cho trẻ sơ sinh.
- Thận trọng khi sử dụng thuốc cho người cao tuổi, người già. Bởi thuốc có thể gây nên các triệu chứng choáng váng, hoa mắt, chóng mặt. Người già cần thận trọng khi di chuyển lên xuống cầu thang bộ.
- Người bệnh không được lạm dụng thuốc quá nhiều. Việc lạm dụng thuốc có thể gây nghiện dẫn đến quá liều, nghiêm trọng hơn có thể dẫn đến tử vong.
- Không sử dụng thuốc Alprazolam cùng với rượu. Rượu có thể làm phản tác dụng của thuốc hoặc khiến cho cơ thể dễ mắc phải các tác dụng phụ của thuốc.
- Thuốc Alprazolam không phải là thuốc điều trị bệnh trầm cảm.
- Thận trọng khi sử dụng thuốc Alprazolam cho các đối tượng bị bệnh suy gan. Bởi thuốc có thể khiến người bệnh mắc phải bệnh não gan.
- Thuốc có thể gây buồn ngủ, hoa mắt, chóng mặt. Đối với các đối tượng đang làm việc vận hành máy móc hay điều khiển phương tiện giao thông cần thận trọng khi sử dụng thuốc để tránh các trường hợp xấu xảy ra.
2. Tác dụng phụ của thuốc
Việc sử dụng thuốc Alprazolam không thể tránh khỏi tác dụng phụ của chúng. Tuy nhiên không phải tất cả người sử dụng thuốc đều mắc phải, do đó, người bệnh cũng không nên quá lo lắng. Nhưng tuyệt đối không được chủ quan với sức khỏe của bản thân mình. Hãy cho bác sĩ được biết khi bạn đang gặp phải bất kỳ triệu chứng không rõ nguyên do.
Những triệu chứng phổ biến thường gặp:
- Kích ứng da: Nổi mề đay, mẩn ngứa, phát ban da,…
- Buồn ngủ
- Cơ thể mệt mỏi
- Mất thăng bằng
- Suy giảm trí nhớ
- Cảm giác lo lắng vào sáng sớm
- Khó thở
- Sưng mặt, môi hoặc lưỡi
Những triệu chứng nguy hiểm hoặc ít gặp:
- Có ý định tử tự, suy nghĩ nông cạn làm tổn thương chính mình
- Nhầm lẫn
- Ảo giác
- Kích động
- Không tự kiểm soát cử động cơ: run rẩy, co giật,…
- Nhịp tim nhanh hoặc nhịp tim không ổn định
Nhưng đây không phải là danh sách đầy đủ về tác dụng phụ của thuốc. Hãy báo ngay với bác sĩ của bạn khi gặp phải bất kỳ triệu chứng nào để được trợ giúp và đưa ra hướng điều trị phù hợp.
Tham khảo thêm: Thuốc Levosulpiride: Công dụng, liều dùng, tác dụng phụ
3. Tương tác thuốc
Người bệnh cần thận trọng khi sử dụng thuốc Alprazolam đồng thời với các loại thuốc khác. Sự kết hợp ấy không chỉ gây phản tác dụng thuốc còn gây ức chế đến cơ chế hoạt động của các thành phần hoạt chất có trong thuốc. Chính vì thế, người bệnh nên thận trọng khi sử dụng.
Tốt hơn nếu bạn cho bác sĩ của mình được biết tất cả các loại thuốc bạn đang sử dụng để điều trị các bệnh lý khác như:
- Alcool
- Amiodaron
- Cyclosporin
- Phenytoin
- Zolpidem
- Diltiazem
- Isoniazid
- Nicardipin
- Nifedipin
- Sertralin
- Paroxetin
- Ergotamin
- Thuốc ức chế mạnh cytocrom P450 3A như: Cimetidin, Fluvoxamine, Nefazodone, Propoxyphen,…
- Thuốc kháng sinh Macrolid: Erythromycin, Clarithromycin,…
- Thuốc chống nấm như: Itraconazole, Ketoconazole, Fluconazole, Voriconazole,…
- Thuốc điều trị bệnh truyền nhiễm HIV/ AIDS như: Ritonavir
4. Xử lý khi sử dụng thuốc quá liều hoặc quên liều
Cách xử lý khi sử dụng thuốc quên liều
Trong trường hợp quên liều sử dụng thuốc, người bệnh nên dùng ngay khi nhớ ra, dùng càng sớm càng tốt. Nếu thời gian sử dụng liều tiếp theo sắp đến, người bệnh nên bỏ qua liều quên và tiếp tục sử dụng thuốc như đúng lộ trình. Tuyệt đối, không sử dụng gấp đôi liều thuốc để bù vào liều quên.
Cách xử lý khi sử dụng thuốc quá liều
Khi sử dụng thuốc quá liều, người bệnh thường xuất hiện các triệu chứng như ngủ gà ngủ gật, rối loạn hành động, phản xạ chậm, hôn mê, nghiêm trọng hơn là tử vong cũng có thể xảy ra. Khi phát hiện bệnh nhân có các triệu chứng trên, cần nhanh chóng đưa bệnh nhân đến các cơ sở y tế gần nhất để được trợ giúp. Thông thường, người bệnh cần theo dõi hô hấp, kiểm tra mạch và huyết áp. Tiến hành rửa dạ dày, truyền dịch nhưng phải đảm bảo đường thở được thông khí. Hoặc có thể sử dụng Flumazenil để xử lý một phần hoặc toàn bộ các tác dụng an thần.
Với những thông tin cần biết về thuốc Alprazolam và một số lưu ý khi sử dụng thuốc đã giúp bạn đọc biết thêm một số thông tin khác về loại thuốc này. Tuy nhiên, thông tin chúng tôi cung cấp trong bài viết chỉ mang giá trị tham khảo, không phải là chỉ định của giới chuyên môn. Chính vì thế, người bệnh không được tự ý sử dụng thuốc khi chưa có sự đồng ý nào. Đồng thời, hỏi ý kiến của bác sĩ về hiệu quả cũng như mức độ an toàn khi sử dụng cho từng đối tượng.
Có thể bạn quan tâm
- Risperidon là thuốc gì? Sử dụng cho các đối tượng nào?
- Thuốc Phezam là thuốc gì?
Giải đáp thắc mắc của độc giả cùng chuyên gia của chúng tôi!