U nang bì buồng trứng là gì? Nguy hiểm không?

Ái Nhân 10:00 - 16/02/2023

Đánh giá bài viết

5/5 - (1 bình chọn)

Bài viết được tham vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ BÁC SĨ ĐỖ THANH HÀ – Khoa Phụ sản – Trưởng khoa phụ Bệnh viện Thuốc Dân Tộc – Cố vấn chuyên môn tại Trung tâm Thuốc dân tộc – Nguyễn Thị Định – Hà Nội

U nang bì buồng trứng là một trong những dạng u nang phát triển từ những tế bào mầm biệt hóa. Đây là căn bệnh thường gặp ở chị em phụ nữ. Nếu không sớm phát hiện và điều trị, u nang bì buồng trứng có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm.

U nang bì buồng trứng là gì?

Ngoài cái tên u nang bì buồng trứng, bệnh còn được gọi là u quái hay u nang biểu bì buồng trứng. Đây là một trong những dạng u nang buồng trứng phổ biến mà phụ nữ thường gặp phải. Những u nang này có nguồn gốc là những tế bào mầm biệt hóa. Chúng phát triển với cấu trúc chứa mô biết bã nhờn, bên trong có xương, răng, tóc,…

Các chuyên gia chia u nang bì buồng trứng thành 2 loại dựa vào tính chất của nang là lành tính và ác tính. Trường hợp mang u nang lành tính, phụ nữ hoàn toàn có thể điều trị khỏi nếu phát hiện sớm. Tuy nhiên, với các khối u ác tính, mức độ nguy hiểm sẽ cao hơn, nếu không kiểm soát có thể nguy hại đến tính mạng.

Bên cạnh tính chất, dựa vào vị trí của u nang bì buồng trứng, người ta cũng chia chúng thành 2 dạng chính là u bên buồng trứng phải và u bên buồng trứng trái. Cụ thể như sau:

U nang bì buồng trứng phải: U nang bì nằm ở vị trí phải của buồng trứng, chúng thường là u lành tính và không gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Mặc dù vậy, trường hợp thai phụ bị u nang quái buồng trứng phải có thể gây ra một số vấn đề ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi. Thai phụ sẽ được theo dõi nghiêm ngặt trong suốt thai kỳ.
U nang bì buồng trứng trái: Những u nang bì nằm bên buồng trứng trái, đối tượng mắc bệnh phần lớn nằm trong độ tuổi sinh sản. Các khối u có đường kính nhỏ hơn 10cm, tuy nhiên chúng rất dễ bị xoắn, gây ảnh hưởng sức khỏe người bệnh.
U nang có thể xuất hiện ở bên trái hoặc bên phải buồng trứng

Phụ nữ không nên chủ quan, nếu nhận thấy cơ thể có dấu hiệu bất thường nên chủ động thăm khám. Phát hiện sớm u nang bì tồn tại bên trong buồng trứng có thể điều trị dễ dàng hơn, phòng ngừa những rủi ro không mong muốn.

Các loại u nang bì buồng trứng

Dựa vào tình trạng u nang bì buồng trứng, chuyên gia chia thành hai dạng chính là u nang bì trưởng thành và u nang bì chưa trưởng thành:

U nang bì trưởng thành

Chúng hình thành từ lá thai ngoài hoặc tại những tế bào mầm, tổ chức biệt hóa ở buồng trứng. Hầu như có đến 95% các dạng u nang là u trưởng thành. Chúng lại được phân chia thành 3 dạng đặc, bọc và ác tính:

U nang bì trưởng thành dạng đặc: Hiếm xuất hiện, thường gặp ở đối tượng bệnh nhi hoặc những trẻ bắt đầu dậy thì. Ở dạng u quái buồng trứng, hầu như những u nang này đều có một phần mô lá phôi thai thuộc nhóm ác tính. Trong khi đó, những u quái đặc chứa mô trưởng thành thường hình thành từ 3 lá phôi thai thuộc nhóm lành tính có tiên lượng tốt.
U nang bì trưởng thành dạng bọc: Đây là loại phổ biến nhất, người bệnh có thể gặp các triệu chứng đau, ra máu kinh nhiều hơn hoặc ít hơn so với bình thường, đôi khi bị rong kinh,…
U nang bì trưởng thành ác tính: Chỉ có khoảng 2% người mắc phải tình trạng này, những u nang sẽ chuyển thành ung thư. Đối tượng thường là những phụ nữ đã bước vào giai đoạn mãn kinh. Cơ hội sống sót không cao, chỉ có 15% đến 30% người bệnh tiếp tục duy trì sự sống sau 5 năm.

Thông tin thêm: Dấu hiệu của u nang buồng trứng ác tính và cách điều trị

U nang bì không trưởng thành

Chúng là những u nang phát triển từ 3 lá thai trong, một số lại được hình thành từ các cấu trúc non, phôi. Tỷ lệ thống kê được 70% trường hợp có u nang bì buồng trứng không trưởng thành xuất hiện ở một bên buồng trứng.

U nang bì buồng trứng do đâu gây ra?

U nang bì buồng trứng có thể do nhiều nguyên nhân gây ra. Trong đó, một số yếu tố chính có thể kể đến như:

Những nang trứng bên trong buồng trứng không được hấp thụ chất lỏng, phát triển không đồng đều.
Có hiện tượng vỡ mạch máu của nang trứng khiến u nang xuất huyết hình thành.
Tình trạng mất cân bằng hormone trong cơ thể nữ giới, nhất là hiện tượng dư thừa quá mức hormone HCG hoặc LH gây kích thích buồng trứng.
Do vấn đề về nội tiết tố, bệnh lạc nội mạc tử cung, tình trạng nhiễm trùng ở vùng chậu sau đó lan rộng đến buồng trứng,…
Phụ nữ trước đó từng mắc bệnh u nang bì buồng trứng bị tái phát,…

Đây là một số yếu tố có thể dẫn đến tình trạng xuất hiện những u nang bì bên trong buồng trứng. Nếu không sớm phát hiện, nhiều nguy cơ những u nang ác tính có thể phát triển khiến cơ thể đối mặt với nhiều mối đe dọa nguy hiểm.

Triệu chứng u nang bì buồng trứng

Người bệnh rất khó phát hiện u nang bì buồng trứng bởi bệnh gần như không gây ra bất kỳ triệu chứng nào cụ thể. Thông thường, chỉ qua thăm khám phụ khoa định kỳ, bác sĩ mới nhận biết được có xuất hiện u nang lạ trong cơ thể người bệnh.

Trường hợp u nang phát triển lớn nguy cơ cao có thể dẫn đến hiện tượng xoắn buồng trứng nguy hiểm. Lúc này, chị em sẽ cảm nhận được các cơn đau ở khu vực bụng và vùng chậu. Bên cạnh đó, một số dấu hiệu khác có thể kể đến như:

Đau bụng âm ỉ, kéo dài liên tục.
Rối loạn kinh nguyệt, đau khó chịu ở khu vực tử cung.
Bụng dưới đau tức, căng, chướng bất thường.
Âm đạo ra máu không trong chu kỳ kinh nguyệt.
Xương chậu xuất hiện cơn đau từng cơn, đau liên tục vô cùng khó chịu.
Đau lan rộng ra vùng thắt lưng hoặc xuống dưới đùi.
Đau khi quan hệ tình dục, khó chịu vùng xương chậu.
Tiêu hóa rối loạn, hay buồn nôn, nôn nếu khối u to nằm chèn ép lên trực tràng.
Người bệnh bi đau bụng dưới, vùng chậu, âm đạo ra máu bất thường, đau khi giao hợp,…

Những biểu hiện trên đây rất dễ bị nhầm lẫn với các chứng bệnh khác. Vì thế, nhiều người chủ quan và áp dụng các cách điều trị tại nhà. Tuy nhiên, việc áp dụng các phương pháp không phù hợp với tình trạng bệnh lý khiến u nang bì ngày càng trở nên nghiêm trọng. Không chỉ ảnh hưởng sức khỏe, nhiều nguy cơ còn đe dọa cả tính mạng của người bệnh.

U nang bì buồng trứng có nguy hiểm không?

Mặc dù đa số các chẩn đoán điều cho thấy tình trạng u nang bì thuộc dạng lành tính. Tuy nhiên, những u nang có thể gây xoắn buồng trứng nguy hiểm cho người bệnh. Một số trường hợp u nang bì gây ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của chị em phụ nữ. Các biến chứng có thể xảy ra như:

Xoắn nang: Thông thường tình trạng này xảy ra khi u nang có kích thước từ 40mm – 50mm. Chúng có thể bị xoắn một phần hoặc toàn bộ khối u cùng với ống dẫn trứng. Buồng trứng có nguy cơ bị thiếu máu dẫn đến hoại tử nếu xoắn nang xảy ra. Nếu không nhận biết và can thiệp điều trị kịp thời, người bệnh có nguy cơ vô sinh, đe dọa tính mạng.
Vỡ nang: Cuống nang bị xoắn không được cấp cứu sẽ kéo theo nguy cơ vỡ nang. Ngoài ra, một số trường hợp có thể khiến nang bì bị vỡ như chấn thương bụng, quan hệ tình dục mạnh bạo, lao động nặng nhọc,…Người bệnh lúc này sẽ có những triệu chứng báo hiệu, điển hình là tình trạng bụng đau dữ dội, xuất huyết, nôn mửa,…cần được cấp cứu nhanh chóng.
Chèn ép: U nang bì phát triển với kích thước lớn cũng giống như những dạng nang khác có thể nằm đè lên các cơ quan lân cận. Nhất là trường hợp chèn ép thần kinh cột sống khiến cho nữ giới bị đau lưng, nếu đè lên bàng quang khiến người bệnh thường xuyên đi tiểu, đè lên trực tràng dẫn đến táo bón,…
U nang ung thư hóa: Trường hợp u nang bì buồng trứng biến chuyển xấu có thể thành dạng ác tính. Lúc này người bệnh cần điều trị sớm, tốt nhất là ngay từ giai đoạn đầu để phòng tránh nguy cơ, kéo dài thời gian sống.
U nang bì biến chứng xoắn, vỡ, hoặc chèn ép lên những bộ phận xung quanh gây ra nhiều hệ lụy cho sức khỏe

U nang bì buồng trứng có mức độ nguy hiểm như trên, đa phần các biến chứng đều có điểm tương đồng với các u nang buồng trứng khác. Phụ nữ cần thăm khám phụ khoa định kỳ nhằm nhận biết u nang bì sớm, can thiệp điều trị lúc này sẽ có hiệu quả tốt và an toàn hơn.

Xem thêm: Bị u nang buồng trứng có thai được không?

Chẩn đoán u nang bì buồng trứng

Bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám lâm sàng cho người bệnh, hỏi thăm về triệu chứng đang gặp phải, tiền sử bệnh lý và những vấn đề khác liên quan. Sau đó, một vài xét nghiệm cần thiết sẽ được thực hiện như:

Chụp X quang hệ niệu để quan sát tình trạng của các thành phần như canxi hoăc răng bên trong khu vực chậu của phụ nữ.
Chụp CT, MRI vùng chậu.
Siêu âm vùng chậu.

Sau khi có được kết quả chẩn đoán, bác sĩ sẽ đưa ra hướng điều trị phù hợp cho mỗi bệnh nhân. Người bệnh nên tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ để sớm khỏi bệnh, bảo vệ sức khỏe sinh sản.

Cách điều trị u nang bì buồng trứng

Dựa vào kích thước, khối lượng, vị trí,…của u nang bì buồng trứng, bác sĩ sẽ thực hiện điều trị theo những biện pháp như sau:

Điều trị bảo tồn u nang bì

Đây là hướng điều trị dành cho bệnh nhân mang u nang bì nhỏ, kích thước không quá 6cm. Lúc này, người bệnh phát hiện sớm, chưa có biểu hiện khối u chèn ép lên các bộ phận xung quanh. Bác sĩ sẽ chỉ định điều trị tại nhà bằng thuốc kết hợp chăm sóc tại nhà.

Thuốc được sử dụng là dạng giúp ổn định nội tiết tố nhằm kìm hãm sự phát triển của các u nang. Người bệnh nên tuân thủ tuyệt đối theo hướng dẫn điều trị, không tự ý kết hợp thuốc hoặc đổi liều khiến cơ thể gặp tác dụng phụ hoặc biến chứng bệnh trở nặng hơn.

Cách điều trị u nang bì buồng trứng — Điều trị theo hướng bảo tồn đối với trường hợp u nang nhỏ

Ngoài ra, u nang bì là dạng u thực thể, chúng sẽ không tự tiêu biến sau một thời gian. Do đó, nếu áp dụng sai cách điều trị, nhiều nguy cơ khối u có thể phát triển to hơn, gây ra nhiều hệ lụy. Nhất là trường hợp phụ nữ chưa thăm khám, tự ý điều trị bằng thuốc tây, thuốc nam hoặc đông y. Sử dụng thuốc trong thời gian dài nhưng không đúng bệnh là vô cùng nguy hại.

Gợi ý: Các Thuốc Điều Trị U Nang Buồng Trứng Và Lưu Ý Khi Dùng

Điều trị ngoại khoa u bì buồng trứng

Trường hợp u nang bì phát triển lớn, không thể điều trị theo hướng bảo tồn, bác sĩ sẽ cân nhắc để tiến hành phẫu thuật loại bỏ u nang. Người bệnh có thể được chỉ định mổ nội soi hoặc mổ hở tùy theo thể trạng và ảnh hưởng của u nang bì trong buồng trứng.

Mổ nội soi về cơ bản ít xâm lấn và có thời gian phục hồi nhanh chóng hơn mổ hở. Tuy nhiên không phải người bệnh nào cũng có thể áp dụng biện pháp này. Bởi nếu kích thước u nang quá lớn, chúng nằm ở vị trí khó tiếp cận bằng nội soi sẽ bắt buộc can thiệp mổ hở ổ bụng để loại bỏ khối u.

Sau khi mổ, phần u nang cũng sẽ được mang đi sinh thiết xét nghiệm một lần nữa để chắc chắn tính chất của u nang. Có hai trường hợp xảy ra:

U nang bì là lành tính, người bệnh hoàn tất phẫu thuật điều trị.
U nang bì là ác tính, sau mổ người bệnh có thể phải tiếp tục hóa trị hoặc xạ trị để tiêu diệt hết các tế bào ung thư, tránh biến chứng di căn sang các khu vực xung quanh.

Trường hợp phụ nữ mang thai có u nang bì buồng trứng, bác sĩ sẽ theo dõi diễn biến của u nang đến tháng 4 – 6 thai kỳ. Nếu thời điểm thích hợp, bác sĩ tiến hành loại bỏ u nang để hạn chế nguy hại cho mẹ và thai nhi.

Ngược lại, nếu thai phụ phát hiện u nang bì muộn, việc điều trị có thể phải dời lại đến khi sinh con mới tiến hành bóc tách u nang. Tình trạng xấu, có xảy ra biến chứng, trong thời gian mang thai bắt buộc phải can thiệp để bảo vệ tính mạng của người mẹ lên hàng đầu.

Phương pháp phòng ngừa u nang bì buồng trứng

Trên thực tế không có phương pháp phòng ngừa bệnh u nang bì buồng trứng nào có hiệu quả hoàn toàn. Tuy nhiên, các chuyên gia khuyến khích phụ nữ nên chủ động thăm khám phụ khoa định kỳ để sớm phát hiện vấn đề sức khỏe sinh sản.

Can thiệp sớm sẽ giúp bạn phòng tránh được nhiều rủi ro gây ảnh hưởng cho sức khỏe. Bên cạnh đó, nếu nhận thấy cơ thể có biểu hiện bất thường như rối loạn kinh nguyệt, đau vùng chậu, bụng dưới,…kéo dài, không có dấu hiệu thuyên giảm nên gặp bác sĩ để được hỗ trợ.

Chăm sóc sức khỏe từ thói quen ăn uống, sinh hoạt và cả hoạt động tình dục đảm bảo an toàn để phòng tránh những bệnh viêm nhiễm phụ khoa. Chủ động bảo vệ sức khỏe là cách tốt nhất để bạn ngăn ngừa các bệnh lý cơ thể, không riêng gì bệnh u nang buồng trứng.

U nang bì buồng trứng là bệnh lý phổ biến, hầu hết được chẩn đoán là u lành tính. Tuy nhiên, u nang bì có thể biến chứng nếu không được kiểm soát tốt. Do đó, bạn nên tuân thủ theo hướng dẫn điều trị của bác sĩ chuyên khoa, kết hợp chăm sóc tại nhà để cơ thể sớm hồi phục, bảo vệ sức khỏe sinh sản về sau.