Isotretinoin là thuốc gì ?
Isotretinoin là dẫn xuất của vitamin A. Thuốc được sử dụng để điều trị mụn trứng cá nghiêm trọng và không đáp ứng với các loại thuốc như kháng sinh, benzoyl peroxide, axit salicylic, tetracycline,…
- Tên thuốc: Isotretinoin
- Phân nhóm: Thuốc điều trị da liễu
- Dạng bào chế: Viên nang mềm
Những thông tin cần biết về thuốc Isotretinoin
1. Chỉ định
Isotretinoin được chỉ định để điều trị mụn trứng cá nặng và không đáp ứng với các loại thuốc như kháng sinh, benzoyl peroxide, axit salicylic, tetracycline,… Thành phần này thuộc nhóm retinoids – dẫn xuất của vitamin A.
Isotretinoin ức chế hoạt động của tuyến bã nhờn, giúp làm giảm tình trạng mụn trứng cá và hạn chế sẹo thâm sau mụn.
2. Cơ chế hoạt động
Isotretinoin hoạt động bằng cách thu nhỏ tuyến bã nhờn nhằm làm giảm hoạt động sản xuất dầu. Dầu thừa chính là nguyên nhân khiến lỗ chân lông bí tắc và xuất hiện mụn trứng cá.
Bằng cách làm giảm lượng dầu, Isotretinoin có thể kiểm soát được tình trạng mụn trứng cá trên da mặt.
3. Chống chỉ định
Isotretinoin chống chỉ định với những trường hợp sau:
- Có tiền sử dị ứng với các dẫn xuất khác của vitamin A (chẳng hạn như tretinoin, retinol,…)
- Mẫn cảm và dị ứng với các thành phần trong thuốc
- Có ý định hiến máu trong thời gian dùng thuốc
- Phụ nữ mang thai và cho con bú
Isotretinoin có thể ảnh hưởng đến một số vấn đề sức khỏe. Do đó trước khi sử dụng, bạn nên thông báo với bác sĩ tiền sử dị ứng và tình trạng bệnh lý để được cân nhắc việc điều trị bằng Isotretinoin.
Nếu nhận thấy bạn có nguy cơ khi sử dụng Isotretinoin, bác sĩ sẽ chỉ định một loại khác để thay thế.
4. Dạng bào chế – hàm lượng
- Dạng bào chế: Viên nang mềm
- Hàm lượng: 10mg, 20mg, 30mg, 40mg
5. Cách dùng – liều lượng
Sử dụng thuốc theo hướng dẫn in trên bao bì hoặc theo chỉ dẫn của bác sĩ. Không tự ý thay đổi cách dùng hay tăng giảm liều lượng.
Cách dùng:
Uống thuốc trực tiếp với nước lọc. Nên nuốt trọn viên thuốc khi uống, không bẻ hay nghiền thuốc nếu không có yêu cầu từ bác sĩ chuyên khoa.
Uống thuốc cùng với những loại thức uống khác có thể làm thay đổi cơ chế hoạt động và ảnh hưởng đến khả năng hấp thu thuốc. Do đó chỉ nên dùng thuốc với nước lọc.
Liều dùng:
Liều dùng thuốc phụ thuộc vào tình trạng mụn, độ tuổi của bệnh nhân và phản ứng của cơ thể với liều dùng đầu tiên… Vì vậy, bạn nên trao đổi trực tiếp với bác sĩ để được cung cấp thông tin về liều dùng cụ thể.
Thông tin được cung cấp trong bài viết chỉ đáp ứng cho các trường hợp phổ biến nhất. Đồng thời không có giá trị thay thế cho chỉ định từ nhân viên y tế!
Liều dùng thông thường khi điều trị mụn trứng cá cho người lớn
- Dùng 0.25 – 0.5mg/ kg, chia thành 2 liều/ ngày
- Liều dùng tối đa: 2mg/ kg/ ngày đối với mụn trứng cá rất nặng
- Thời gian điều trị: tối đa 20 tuần
Liều dùng thông thường khi điều trị mụn trứng cá cho trẻ em (chỉ dùng cho trẻ trên 12 tuổi)
- Dùng 0.25 – 0.5mg/ kg, chia thành 2 liều/ ngày
- Liều dùng tối đa: 2mg/ kg/ ngày
- Thời gian điều trị: tối đa 20 tuần
6. Bảo quản Isotretinoin
Bảo quản thuốc ở nhiệt độ phòng, tránh ánh nắng trực tiếp và nơi có nhiều độ ẩm. Không để thuốc trong tầm với của trẻ nhỏ và thú nuôi.
Không sử dụng thuốc hết hạn, biến chất và đổi màu. Tham khảo thông tin in trên bao bì để xử lý thuốc đúng cách.
Những điều cần lưu ý khi sử dụng Isotretinoin
1. Thận trọng
Thuốc có thể khiến một số vấn đề sức khỏe trở nên nghiêm trọng hơn, ví dụ như bệnh tiểu đường, rối loạn tâm thần, bệnh gan, béo phì, lạm dụng rượu, viêm tụy, loãng xương,… Cần thông báo với bác sĩ tình trạng bệnh lý trước khi sử dụng, để được cân nhắc về rủi ro có thể phát sinh.
Không hiến máu trong thời gian sử dụng Isotretinoin và trong ít nhất 1 tháng sau khi ngưng dùng thuốc.
Isotretinoin có thể khiến da nhạy cảm hơn với ánh nắng mặt trời. Do đó cần thực hiện những biện pháp chống nắng khi di chuyển và hoạt động ngoài trời. Bạn có thể trao đổi với bác sĩ để lựa chọn loại kem chống nắng thích hợp với tình trạng da.
Tầm nhìn có thể thay đổi trong thời gian sử dụng Isotretinoin. Nên hạn chế lái xe, vận hành máy móc hay thực hiện những hoạt động đòi hỏi sự tập trung cao khi dùng thuốc.
Không thực hiện các biện pháp làm đẹp như tẩy lông, laser, dermabrasion,… trong khi dùng Isotretinoin và 6 tháng sau khi ngưng thuốc. Thực hiện các biện pháp làm đẹp trong thời gian này có thể gây sẹo trên da.
Sử dụng rượu và đồ uống có cồn khi đang dùng Isotretinoin có thể làm tăng nguy cơ gặp phải tác dụng phụ của thuốc (viêm tụy).
Isotretinoin có thể ảnh hưởng đến quá trình tăng trưởng xương của trẻ nhỏ. Tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi cho trẻ dùng thuốc.
Thuốc có thể làm giảm mật độ xương, vì vậy bạn nên hạn chế chơi các môn thể thao có cường độ mạnh như bóng đá, bóng rổ, tennis,…
Isotretinoin có thể gây hại cho thai nhi. Phụ nữ mang thai không sử dụng loại thuốc này nếu không có yêu cầu từ bác sĩ.
Chưa có nghiên cứu về tác dụng phụ của thuốc đối với phụ nữ cho con bú. Tuy nhiên để đảm bảo an toàn, bạn nên thông báo với bác sĩ nếu có ý định sử dụng thuốc trong thời gian này.
Đối với bệnh nhân nữ, bạn phải thực hiện biện pháp tránh thai trước khi dùng thuốc ít nhất 1 tháng, trong thời gian dùng thuốc và sau khi dùng thuốc 1 tháng. Bạn có thể trao đổi với bác sĩ để được tư vấn về loại thuốc tránh thai phù hợp. Thuốc tránh thai nhóm mini pills có thể làm giảm tác dụng của Isotretinoin.
2. Tác dụng phụ của Isotretinoin
Isotretinoin có thể gây ra một số tác dụng ngoại ý trong thời gian sử dụng. Cần chủ động thông báo với bác sĩ nếu nhận thấy các triệu chứng bất thường phát sinh.
Tác dụng phụ thông thường:
- Khô môi
- Khô miệng
- Sưng mí mắt
- Da khô
- Chảy máu cam
- Đau dạ dày
- Tóc mỏng
Những tác dụng phụ này thường có xu hướng thuyên giảm sau vài ngày hoặc vài tuần. Nếu bị khô miệng kéo dài, bạn có thể sử dụng kẹo ngậm, kẹo cao su, uống nhiều nước,… để kích thích tuyến nước bọt.
Tác dụng phụ nghiêm trọng:
- Thay đổi tâm trạng bất thường (trầm cảm, hung hăng, bạo lực, có suy nghĩ tự tử,…)
- Ngứa ran ở da
- Đau khớp, cơ
- Có dấu hiệu nhiễm trùng (sốt, đau họng kéo dài, bong tróc ở lòng bàn chân/ lòng bàn tay)
- Viêm tụy
Tác dụng phụ rất nghiêm trọng:
- Đau đầu dữ đổi
- Thay đổi thị lực
- Ù tai
- Giảm thính lực
- Đau ngực
- Nước tiểu sẫm màu
- Tiêu chảy nặng
- Chảy máu trực tràng
- Vàng da
Phản ứng dị ứng:
- Phát ban
- Ngứa mặt/ lưỡi/ cổ họng
- Sưng mặt/ lưỡi/ cổ họng
- Chóng mặt nghiêm trọng
- Khó thở
Thông tin này chưa bao gồm toàn bộ những tác dụng phụ của thuốc Isotretinoin. Nếu bạn gặp phải triệu chứng không được đề cập trong bài viết, cần liên hệ trực tiếp với bác sĩ để nhận được tư vấn chuyên môn.
Không tự ý sử dụng thuốc để điều trị tác dụng ngoại ý của Isotretinoin.
3. Tương tác thuốc
Tương tác thuốc là hiện tượng Isotretinoin phản ứng với hoạt chất trong các nhóm thuốc khác. Tương tác làm thay đổi hoạt động của thuốc, có thể khiến tác dụng điều trị suy giảm hoặc làm phát sinh những tình huống rủi ro.
Do đó, bạn cần thông báo với bác sĩ những loại thuốc mình đang sử dụng để được cân nhắc về tương tác có thể xảy ra. Trong trường hợp có tương tác, bác sĩ sẽ tiến hành điều chỉnh để ngăn chặn tình trạng này.
Isotretinoin có thể tương tác với một số loại thuốc sau:
- Aripiprazole
- Acetaminophen
- Amphetamine
- Dextroamphetamine
- Ibuprofen
- Amoxicillin
- Duloxetine
- Omega 3
- Vitamin A
- Vitamin B12
- Vitamin D3
- Vitamin C
- Vitamin E
- Cetirizine
4. Xử lý khi dùng thiếu hoặc quá liều
Khi quên dùng một liều, bạn nên dùng ngay khi nhớ ra. Trong trường hợp sắp đến thời điểm dùng liều tiếp theo, bạn nên bỏ qua và dùng sau theo kế hoạch. Không dùng gấp đôi để bù liều.
Dùng thuốc không đều đặn có thể khiến thuốc không phát huy tác dụng tối đa. Vì vậy, bạn cần dùng thuốc theo đúng tần suất được chỉ định.
Cần đến bệnh viện hoặc thông báo với bác sĩ nếu bạn nhận thấy mình dùng quá liều lượng khuyến cáo. Các triệu chứng quá liều Isotretinoin bao gồm:
- Đau dạ dày
- Nôn mửa
- Đỏ bừng mặt
- Mất thăng bằng
- Đau đầu
Isotretinoin có thể gây ra những tác dụng ngoại ý có mức độ nặng nề. Do đó cần sử dụng thuốc theo hướng dẫn của nhân viên y tế để giảm thiểu rủi ro trong thời gian điều trị.
Có thể bạn quan tâm
Xem thêm
Giải đáp thắc mắc của độc giả cùng chuyên gia của chúng tôi!