Bệnh Vôi Hoá Cột Sống

Bệnh vôi hóa cột sống thường gặp ở người lớn tuổi, nhóm người béo phì hoặc dân văn phòng, công nhân. Tình trạng này có thể xảy ra ở cả cột sống lưng và cột sống cổ gây đau đớn cho người bệnh, đồng thời hạn chế vận động hàng ngày. Nếu không được điều trị đúng cách, kịp thời có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng.

Bệnh vôi hóa cột sống là tình trạng các khớp xương bị lắng đọng canxi làm xuất hiện các mấu gai gây chèn ép các mạch máu và dây thần kinh khiến cho xương khớp bị thoái hóa, tạo cảm giác đau đớn, ảnh hưởng đến vận động hàng ngày của người bệnh.

Theo cấu tạo, trên cơ thể người có từ 33 đến 34 đốt sống. Bao gồm đốt sống cổ, đốt sống ngực, đốt sống thắt lưng, đốt sống xương cùng và đốt sống xương cụt. Tuy nhiên, vị trí dễ bị vôi hóa cột sống nhất đó chính là 5 đốt sống thắt lưng và 7 đốt sống cổ. Bởi vì do hai bộ phận này thường xuyên chịu áp lực nặng từ cơ thể và các yếu tố bên ngoài.

Theo ghi nhận, trước đây bệnh thường gặp ở người cao tuổi. Tuy nhiên, hiện nay với tính chất công việc ngồi nhiều, cũng như lười vận động mà xu hướng người trẻ tuổi mắc bệnh ngày càng cao. Do đó ngoài đối tượng trung niên, người già thì những người có khả năng gặp phải chứng vôi hóa cột sống cao đó là người béo phì, ăn uống thừa hoặc thiếu canxi, lao động quá sức hoặc ít vận động.

Các triệu chứng bệnh thường kéo dài dai dẳng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cũng như đời sống hàng ngày của bệnh nhân. Thậm chí nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, đúng cách có thể gây ra nhiều biến chứng nặng nề như bại liệt suốt đời, gù lưng, tàn tật.

Theo các bác sĩ chuyên khoa, dựa vào vị trí khác nhau trên cơ thể mà bệnh vôi hóa cột sống được chia thành hai loại cơ bản đó là vôi hóa cột sống cổ và vôi hóa cột sống lưng.

• Vôi hóa cột sống cổ: Vị trí thường gặp là 7 đốt sống cổ (từ C1 - C7), tùy vào nguyên nhân mà người bệnh sẽ gặp phải những vị trí đặc trưng. Tình trạng vôi hóa cột sống cổ thường do vùng cổ chịu sức nặng của phần đầu hoặc các hoạt động như mang vác vật nặng, sai tư thế như cúi đầu, gập cổ, xoay cổ, ngửa cổ thường xuyên.
• Vôi hóa cột sống lưng: Đây cũng là phần đốt sống thường xuyên phải chịu lực nặng của cơ thể. Đặc biệt khi mang vác vật nặng quá sức, ngồi quá lâu thường xuyên sẽ khiến cho các đốt sống bị thay đổi cấu trúc, canxi tích tụ và gây nên tình trạng vôi hóa cột sống lưng.

Trên thực tế, tình trạng vôi hóa cột sống có thể gặp ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể. Tuy nhiên, đốt sống cổ và đốt sống lưng là hai bộ phận thường xuyên chịu tác động của lực mạnh do đó có nguy cơ mắc bệnh cao nhất.

Vôi hóa cột sống là một căn bệnh mãn tính, theo các bác sĩ cho biết, có rất nhiều nguyên nhân trực tiếp gây bệnh và yếu tố nguy cơ khiến cho tình trạng vôi hóa cột sống ngày càng trầm trọng hơn. Nắm rõ nguyên gây bệnh sẽ giúp bệnh nhân cũng như bác sĩ có hướng điều trị chính xác, hiệu quả.

Dưới đây là những nguyên nhân cơ bản gây bệnh vôi hóa cột sống, mọi người có thể tham khảo, cụ thể:

• Lão hóa tự nhiên: Khi bước vào độ tuổi trung niên, nhất là từ 40 tuổi trở đi, xương khớp của chúng ta thường gặp phải tình trạng thoái hóa, không còn chắc khỏe, dễ mắc các bệnh về xương khớp trong đó có vôi hóa cột sống. Theo số liệu thống kê, nam giới thường có tỷ lệ mắc chứng bệnh này cao hơn nữ giới vì họ thường xuyên làm việc nặng.
• Do chấn thương: Trong cuộc sống hàng ngày, những người thường xuyên làm việc nặng, sai tư thế rất dễ gặp phải chấn thương xương khớp, trong đó có tình trạng vôi hóa cột sống. Tùy vào mức độ chấn thương nặng nhẹ mà các khớp xương sẽ tự hồi phục theo cơ chế tự nhiên hoặc phải phẫu thuật.
• Lắng đọng canxi bất thường: Một trong những nguyên nhân chính gây nên tình trạng vôi hóa cột sống đó chính là lắng đọng canxi bất thường. Hàm lượng canxi tích tụ dưới dạng Calcipyrophosphat quá nhiều khiến cho hệ thống dây chằng và gân bị dày lên, lâu ngày hình thành nên các gai xương, đó chính là vôi hóa cột sống.
• Vận động sai tư thế: Thường xuyên ngồi sai tư thế như gù lưng, gập cổ, ngồi quá thấp hoặc quá cao so với ghế và bàn, buông thõng cơ thể, vận động quá sức đều là những nguyên nhân có thể khiến cho xương khớp dễ bị tổn thương và sớm lão hóa.
• Lười vận động: Những người thường xuyên ngồi nhiều một chỗ, ít vận động như dân văn phòng, dân lái xe rất dễ mắc phải các bệnh về xương khớp, trong đó có vôi hóa cột sống. Bởi vì ít vận động sẽ khiến các khớp xương dễ bị chèn ép, kém lưu thông máu, tế bào xương không nhận được đủ chất dinh dưỡng dẫn tới tình trạng thoái hóa, vôi hóa cột sống.
• Do béo phì: Theo ghi nhận, đa số những trường hợp thừa cân, béo phì rất dễ mắc chứng bệnh vôi hóa cột sống. Bởi vì cân nặng quá khổ sẽ làm gia tăng áp lực lên khung xương khớp khiến cho những bộ phận này bị tổn thương nghiêm trọng.
• Ăn uống thiếu khoa học: Chế độ ăn uống không lành mạnh, thiếu hoặc thừa chất, đặc biệt là thành phần canxi sẽ gây ảnh hưởng lớn đến xương khớp. Tuy nhiên, đây chỉ là một trong những yếu tố nguy cơ khiến cho bệnh tình ngày càng thêm trầm trọng hoặc khi kết hợp với yếu tố tuổi tác sẽ khởi phát bệnh.

Như đã chia sẻ, bệnh vôi hóa cột sống thường dễ gặp ở người lớn tuổi, béo phì, ít vận động, lao động quá sức. Khi mắc phải căn bệnh này, người bệnh thường đối mặt với những triệu chứng điển hình như:

• Đau nhức cột sống: Khi bị vôi hóa cột sống, triệu chứng điển hình đầu tiên được kể đến đó chính là cảm giác đau nhức khó chịu. Người bệnh thường đau nhức ở vùng thắt lưng và cổ. Bởi vì, tại những phần đốt sống này xuất hiện các gai xương, phần này tiếp xúc trực tiếp với rễ thần kinh và các cơ và tạo nên các cơn đau. Mức độ đau ít nhiều còn phụ thuộc vào tình trạng bệnh nặng nhẹ, thường các cơn đau sẽ gia tăng khi vận động, giảm đi khi được nghỉ ngơi.
• Tê bì tay chân: Vôi hóa cột sống xảy ra ở các đốt sống cổ và thắt lưng, nhưng người bệnh thường cảm thấy tê bì tay chân. Nguyên nhân là vì các gai xương tác động lên các dây thần kinh, lâu dần sẽ lan ra tứ chi khiến cho tay chân luôn bị tê bì, người bệnh khó kiểm soát được các hành động của bản thân, thậm chí mất dần sự vận động.
• Tê vùng thắt lưng và vùng cổ: Ngoài đau nhức thì người bệnh vôi hóa cột sống thường có cảm giác tê ở vùng cổ và vùng thắt lưng. Do khi bị vôi hóa, ở các đốt sống xuất hiện các gai xương gây tác động lên các dây thần kinh liên quan và khiến người bệnh cảm thấy tê, khó chịu.
• Một số triệu chứng khác: Ngoài những triệu chứng đau nhức, tê bì tay chân thì căn bệnh vôi hóa cột sống còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến nhiều bộ phận khác trên cơ thể. Đặc biệt là bệnh nhân sẽ xuất hiện các triệu chứng như cứng khớp ở cổ, lưng, đùi, hông, vai, ù tai, chóng mặt, suy giảm trí nhớ.

Các chuyên gia khuyến cáo, ngay khi thấy những triệu chứng điển hình nói trên người bệnh cần thăm khám ngay. Tuyệt đối không nên chủ quan vì có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cũng như vận động hàng ngày.

Để đưa ra phương pháp điều trị thích hợp, đầu tiên bác sĩ cần chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây bệnh. Với sự phát triển của y học, hiện nay có những phương pháp chẩn đoán chính xác được kể đến như:

• Chẩn đoán lâm sàng: Bác sĩ sẽ dựa vào những triệu chứng điển hình biểu hiện ra bên ngoài như đau nhức, mỏi, tê bì cùng với điều tra tiền sử bệnh nhân để chẩn đoán sơ bộ về tình trạng bệnh.
• Chẩn đoán cận lâm sàng: Để đưa ra kết luận chính xác, bác sĩ cần đến sự trợ giúp của máy móc hiện đại. Một số phương pháp chẩn đoán cận lâm sàng được áp dụng cho người bệnh vôi hóa cột sống đó là chụp X-quang, chụp CT Scan, cộng hưởng từ MRI.

Cột sống thắt lưng và cột sống cổ đảm nhiệm chức năng chống đỡ trọng lượng và mọi chuyển động của cơ thể. Một khi những bộ phận này bị tổn thương chắc chắn sẽ khiến các vận động bị hạn chế. Nếu như tình trạng này không được can thiệp sớm, đúng cách thì không chỉ khiến người bệnh đau đớn mà còn tiến triển nặng, gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, cụ thể:

• Vẹo cột sống, gù lưng: Như đã chia sẻ, cột sống thắt lưng có chức năng rất quan trọng, giúp chống đỡ sức nặng của cơ thể. Khi bị vôi hóa cột sống, phần xương khớp này bị tổn thương, yếu dần không đủ sức chống đỡ cân nặng cũng như mọi vận động, điều này khiến cho người bệnh dễ bị vẹo cột sống, gù lưng.
• Chèn ép rễ thần kinh: Đây cũng được xem là một trong những biến chứng khá phổ biến khi mắc bệnh vôi hóa cột sống. Chèn ép rễ thần kinh dễ khiến cho bệnh nhân bị rối loạn thực vật, rối loạn cảm giác tứ chi, khó kiểm soát được mọi vận động.
• Biến dạng cột sống: Những cơn đau khiến cho người bệnh cảm thấy khó chịu, khi đứng nghiêng người, kiễng chân, cúi người có thể giúp các cơn đau giảm xuống. Tình trạng này thường xuyên xảy ra không chỉ khiến bệnh nhân bị gù lưng, vẹo cột sống mà còn bị biến dạng cột sống.
• Bại liệt, tàn phế: Đây được xem là biến chứng nguy hiểm nhất khi gặp phải căn bệnh vôi hóa cột sống. Nguyên nhân bởi vì hệ thống dây thần kinh bị áp lực chèn ép quá lâu khiến cho khí huyết không được lưu thông, đình trệ lâu ngày. Các dây thần kinh mất đi khả năng cũng như chức năng vận động, lâu dần lan rộng ra khắp toàn thân gây bại liệt, tàn phế suốt đời, trở thành gánh nặng cho người thân, gia đình, xã hội.

Có thể nói, vôi hóa cột sống là căn bệnh rất nguy hiểm, tuy nhiên các triệu chứng có thể tầm soát được với điều kiện phát hiện và điều trị bệnh sớm. Do đó, ngay khi thấy các triệu chứng cảnh báo bệnh thì chúng ta nên đến các cơ sở y tế có uy tín để thăm khám, từ đó có phác đồ điều trị phù hợp.

Các bác sĩ sẽ dựa vào nguyên nhân, mức độ bệnh cũng như tình trạng sức khỏe của người bệnh để đưa ra phác đồ điều trị phù hợp. Chẳng hạn như ở mức độ nhẹ có thể chỉ định uống thuốc Tây kết hợp vật lý trị liệu, ở mức độ nặng sẽ tiến hành phẫu thuật. Cụ thể các phương pháp điều trị như sau:

Sử dụng thuốc:

Thuốc Tây y được các bác sĩ chỉ định có tác dụng đẩy lùi nhanh chóng các triệu chứng bệnh vôi hóa cột sống. Nhưng người bệnh cần lưu ý, trong quá trình sử dụng nên tuân thủ theo đúng chỉ dẫn trong toa thuốc, tránh tự ý thay đổi hoặc quá lạm dụng thuốc sẽ không đem lại hiệu quả điều trị bệnh như mong muốn.

Một số thuốc Tây y điều trị bệnh vôi hóa cột sống được chỉ định như:

• Thuốc giãn cơ: Nhóm thuốc giãn cơ bao gồm Metaxalone, Mydocalm, Cyclobenzaprin. Cơ chế hoạt động của các loại thuốc này là tác động trực tiếp lên hệ thần kinh trung ương, giúp giảm các triệu chứng đau nhức, co thắt nhanh chóng.
• Thuốc giảm đau chống viêm: Nhóm thuốc này có tác dụng nhanh, được chỉ định trong các trường hợp bệnh nhẹ. Một số thuốc chống viêm giảm đau được kê đơn như Meloxicam, Diclofenac.
• Thuốc tăng trưởng sụn khớp: Thuốc có tác dụng thúc đẩy hình thành và tái tạo sụn khớp. Tuy nhiên, khi dùng riêng lẻ thuốc có hiệu quả chậm hơn so với các dòng thuốc khác. Nhóm thuốc tăng trưởng sụn khớp được kể đến như Chondroitin, Glucosamine.

Người bệnh nên lưu ý, khi sử dụng thuốc Tây điều trị bệnh sẽ giúp đẩy lùi nhanh chóng các triệu chứng. Tuy nhiên, nếu thường xuyên dùng thuốc có thể gây ảnh hưởng đến các cơ quan khác như dạ dày, thận. Đồng thời xảy ra nhiều tác dụng phụ không mong muốn như đau đầu, chóng mặt, mệt mỏi.

Vật lý trị liệu:

Phương pháp vật lý trị liệu luôn được các chuyên gia đầu ngành khuyến khích áp dụng, bởi vì tính an toàn, hiệu quả mang lại cao và phù hợp với mọi độ tuổi. Cách điều trị này sẽ giúp người bệnh giảm các cơn đau đáng kể, đồng thời phục hồi chức năng của cột sống, từ đó chức năng vận động được cải thiện.

Một số phương pháp vật lý trị liệu được áp dụng điều trị bệnh vôi hóa cột sống được kể đến như:

• Chiếu tia hồng ngoại lên vùng cột sống.
• Kéo giãn và uốn nắn cột sống.
• Sử dụng máy xung điện có bước sóng ngắn kích thích thần kinh.
• Dùng điện năng hoặc nhiệt năng.
• Bấm huyệt, xoa bóp tại các huyệt đạo liên quan.
• Áp dụng các bài tập thể dục theo hướng dẫn của chuyên gia.
• Sử dụng liệu pháp bùn nóng, suối khoáng để làm giãn gân cốt.

Phương pháp phẫu thuật:

Vôi hóa cột sống khi bước vào giai đoạn nặng, người bệnh bị hạn chế mọi vận động. Điều trị bệnh bằng các phương pháp nội khoa không được đáp ứng hoặc cơ thể thường xuyên gặp phải các tác dụng phụ không mong muốn thì các bác sĩ sẽ xem xét và chỉ định điều trị ngoại khoa.

Mục đích của phương pháp phẫu thuật là cắt bỏ phần gai xương ở trên đốt sống cổ hoặc lưng. Từ đó giải phóng các dây thần kinh khỏi sự chèn ép do các gai xương. Giúp người bệnh hết đau đớn, mọi hoạt động trở lại bình thường.

Tùy vào cơ địa, tình trạng bệnh và thể trạng sức khỏe của bệnh nhân mà bác sĩ sẽ chỉ định một trong hai phương pháp phẫu thuật đó là mổ mở và mổ nội soi. Điều trị ngoại khoa đem lại hiệu quả cao, nhanh chóng. Tuy nhiên, vẫn còn tiềm ẩn khá nhiều rủi ro như chảy máu, nhiễm trùng vết thương, lâu lành vết thương, bại liệt cột sống.

Điều chỉnh lối sống hàng ngày:

Ngoài điều trị bệnh bằng các phương pháp phẫu thuật, sử dụng thuốc, vật lý trị liệu thì bệnh nhân cần thực hiện lối sống khoa học để giúp hỗ trợ quá trình chữa trị tốt hơn, cụ thể cần kết hợp song song các biện pháp sau:

• Trường hợp béo phì, thừa cân nên giảm cân ngay, vì đây cũng là một yếu tố quan trọng khiến tình trạng vôi hóa cột sống ngày càng trở nên nặng nề.
• Trường hợp đau nhức nhiều hoặc các cơn đau tiến triển theo từng đợt cần nghỉ ngơi để lấy lại sức.
• Hạn chế mang vác vật nặng trên vai, lưng, khi ngồi làm việc hoặc chạy xe cần ngồi ngay ngắn, tránh các tư thế xấu.
• Tránh trường hợp thay đổi tư thế nhanh chóng, đột ngột sẽ khiến xương khớp không kịp thích nghi.
• Thay đổi tư thế liên tục khi làm việc, tránh tình trạng lười vận động, thay vào đó nên thường xuyên tập luyện thể dục thể thao để nâng cao sức khỏe, cải thiện các triệu chứng bệnh.

Một trong những nguyên nhân chính gây nên căn bệnh vôi hóa cột sống đó chính là lão hóa tự nhiên, tuổi tác cao. Do đó chúng ta rất khó để có thể phòng ngừa một cách hoàn toàn. Tuy nhiên theo các chuyên gia, trong đời sống hàng ngày nếu như thực hiện tốt chế độ ăn uống, vận động thì vẫn có thể hạn chế được các yếu tố nguy cơ khiến bệnh nặng nề hơn.

Một số biện pháp phòng ngừa bệnh vôi hóa cột sống mọi người nên thực hiện như:

• Cần duy trì cân nặng ở mức phù hợp, tránh tình trạng béo phì, thừa cân gây áp lực cho hệ xương khớp.
• Hạn chế mang vác vật nặng quá sức, tránh tình trạng đứng lâu, ngồi lâu ở một tư thế, thay đổi tư thế nhanh đột ngột.
• Những người thường xuyên làm việc trong môi trường đứng ngồi nhiều, mang vác vật nặng, cần thăm khám sức khỏe định kỳ để sớm phát hiện ra các yếu tố bất thường nếu có.
• Thường xuyên luyện tập thể thao, đặc biệt là các bài tập tốt cho xương khớp để giúp gân cốt dẻo dai, phòng ngừa được các chấn thương.
• Chế độ ăn uống khoa học, đủ chất, nhất là các thành phần quan trọng tốt cho xương khớp như canxi, Vitamin B, C, E, Protein, Glucosamine.
• Bổ sung thêm các loại thực phẩm chức năng tốt cho sụn khớp, tuy nhiên cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng.

1. Bệnh vôi hóa cột sống có chữa được hoàn toàn không?

2. Vôi hóa cột sống có nguy hiểm không?

3. Thuốc kháng sinh có đem lại hiệu quả điều trị bệnh cao không?

4. Sử dụng thuốc Tây chữa bệnh dài ngày có sao không?

5. Có nên sử dụng TPCN để bổ sung sụn khớp, tốt cho xương khớp không?

6. Khi bị vôi hóa cột sống có nên tập gym, chạy bộ không?

7. Bệnh vôi hóa cột sống nên ăn gì, kiêng gì tốt nhất?

8. Khi bị vôi hóa cột sống cần lưu ý gì trong quá trình vận động, sinh hoạt?

9. Có nên uống sữa khi bị vôi hóa cột sống? Loại sữa nào tốt nhất cho người bệnh?

Vôi hóa cột sống là một trong những căn bệnh về xương khớp phổ biến. Hiện nay, bệnh có xu hướng trẻ hóa, người trẻ mắc bệnh có tỷ lệ tăng cao bất thường do các thói quen vận động không khoa học. Bệnh gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng như gù lưng, vẹo cột sống. Do đó, ngay khi thấy dấu hiệu nghi ngờ bệnh, mọi người cần đến các trung tâm y tế để thăm khám ngay, tránh chủ quan gây biến chứng khôn lường.