Pethidine Hydrochloride là thuốc gì? Công dụng & cách dùng

Bài viết được tham vấn chuyên môn bởi Bác sĩ CKI BÁC SĨ DOÃN HỒNG PHƯƠNG – Khoa Vật Lý Trị LiệuGiám đốc Chuyên môn Trung tâm Đông Phương Y Pháp – Cố vấn chuyên môn tại Trung tâm Thuốc dân tộc – Nguyễn Thị Định – Hà Nội

Pethidine Hydrochloride là thuốc giảm đau trung ương, được sử dụng với cơn đau vừa và nặng. Thuốc có khả năng gây nghiện tương tự như morphine.

Pethidine Hydrochloride
Pethidine Hydrochloride là thuốc giảm đau trung ương
  • Tên hoạt chất: Pethidine Hydrochloride
  • Tên khác: Pethidin
  • Phân nhóm: thuốc giảm đau (có gây nghiện)

Thông tin cơ bản về thuốc Pethidine Hydrochloride

Ngoài những tác dụng phụ thông thường, Pethidine Hydrochloride còn có khả năng gây nghiện cao. Cần đặc biệt thận trọng khi sử dụng loại thuốc này.

1. Tác dụng

Pethidine Hydrochloride là thuốc giảm đau trung ương, có tác dụng nhanh nên thường được sử dụng trong phẫu thuật xâm lấn, giảm đau trong sản khoa và các cơn đau thông thường. So với morphine,  Pethidine Hydrochloride có tác dụng nhanh nhưng thời gian hiệu quả ngắn hơn. Chính vì đặc điểm này mà thuốc thường được dùng cho cơn đau vừa và nặng.

Thuốc hoạt động trên cơ chế tác động lên các thụ thể opi ở thần kinh trung ương, cản trở tín hiệu từ cơ quan phát sinh cơn đau lên não.

2. Chống chỉ định

Pethidine Hydrochloride chống chỉ định với các trường hợp sau:

  • Bệnh nhân suy hô hấp
  • Tăng áp suất nội sọ
  • Hen phế quản
  • Người mẫn cảm với các thành phần của thuốc
  • Nghiện rượu cấp

Chưa có nghiên cứu đầy đủ về những tác hại do thuốc gây ra đối với phụ nữ mang thai hoặc phụ nữ đang cho con bú. Dù vậy, bạn vẫn nên chủ động phòng ngừa rủi ro bằng cách tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa trước khi dùng.

 3. Cách sử dụng

Pethidine Hydrochloride có ở dạng dung dịch uống và thuốc tiêm. Thuốc dạng uống được chỉ định trong trường hợp cơn đau cấp tính và không kéo dài. Trong trường hợp cơn đau mãn tính hay xuất hiện trong một thời gian dài, bạn sẽ được chỉ định dùng thuốc tiêm.

  • Thuốc dạng dung dịch

Bạn nên uống cùng một ly nước đầy vì dung dịch không pha loãng có thể gây tổn thương và tê liệt niêm mạc miệng. Thuốc có thể được dùng để tiêm trong trường hợp cơn đau kéo dài, thường được tiêm vào bắp và cơ mông.

  • Thuốc dạng tiêm
Pethidine Hydrochloride dạng tiêm
Thuốc Pethidine Hydrochloride ở dạng tiêm chỉ được thực hiện bởi người có chuyên môn

Thuốc được tiêm vào tĩnh mạch, nên pha loãng với nước trước khi tiêm và tiêm thật chậm. Khi tiêm cần phải chuẩn bị sẵn thuốc giải độc, oxy và thiết bị hô hấp cho trường hợp xấu nhất. Tiêm Pethidine Hydrochloride được thực hiện bởi nhân viên y tế hoặc bác sĩ chuyên khoa, tuyệt đối không thực hiện tại nhà hay các cơ sở y tế không có đủ chuyên môn.

4. Liều dùng

Chúng tôi chỉ cung cấp liều dùng thông thường cho các trường hợp phổ biến nhất. Với từng trường hợp bác sĩ sẽ quyết định gia giảm hàm lượng thuốc để tương thích cơ địa của người bệnh. Bạn cần tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng bất cứ loại thuốc nào.

#Người lớn:

  • Liều dùng giảm cơn đau cấp tính và nặng nề

Dùng từ 50 – 150mg/ lần, mỗi lần cách nhau khoảng 4 tiếng. Chỉ sử dụng theo chỉ định từ bác sĩ, không nên lạm dụng Pethidine Hydrochloride vì thuốc có khả năng gây nghiện cao.

  • Liều dùng kiểm soát cơn đau vừa và nặng

Tiêm vào bắp hoặc tiêm dưới da hàm lượng thuốc dao động từ 25 – 100mg. Hoặc được truyền tĩnh mạch 25 – 50mg.

  • Liều dùng giảm đau khi sinh

Tiêm vào bắp hoặc tiêm dưới da hàm lượng thuốc từ 50 – 100mg, tiêm lại sau 1 đến 3 giờ tùy thuộc vào tần suất cơn đau. Liều dùng tối đa không quá 400mg/ ngày.

  • Liều dùng giảm đau khi phẫu thuật

Bạn được tiêm thuốc trước 1 giờ khi phẫu thuật, hàm lượng thuốc dao động từ 50 – 100mg.

  • Liều dùng giảm đau sau phẫu thuật

Tiêm tĩnh mạch chậm 10 – 25mg, không dùng quá 25mg/ ngày – nhất là người lớn tuổi.

#Trẻ em:

  • Liều dùng cho trẻ để giảm cơn đau vừa và nặng

Được chỉ định tiêm bắp với hàm lượng 0.5 – 2mg/kg.

  • Liều dùng cho trẻ trước khi phẫu thuật

Tiêm bắp 1 – 2 mg/kg, tiêm 1 giờ trước khi phẫu thuật. Cơn đau sau phẫu thuật sẽ được bác sĩ chuyên khoa chỉ định loại thuốc phù hợp.

5. Bảo quản thuốc

Pethidine Hydrochloride được bảo quản ở nơi có nhiệt độ vừa phải, thoáng mát và tránh ánh nắng trực tiếp. Không sử dụng thuốc hết hạn, đổi màu và biến chất.

Những lưu ý khi sử dụng thuốc Pethidine Hydrochloride

Pethidine Hydrochloride là thuốc giảm đau có thể gây nghiện, thuốc rất dễ bị lạm dụng và phát sinh những tác dụng không mong muốn. Do đó, bạn cần phải thận trọng khi sử dụng loại thuốc này.

1. Thận trọng

Nếu sử dụng với liều lượng cao hoặc sử dụng trong thời gian dài, thể chất và tinh thần sẽ có xu hướng lệ thuộc. Lúc này, bạn sẽ được bác sĩ hướng dẫn cai thuốc. Nếu sử dụng quá liều (khoảng 1g Pethidine Hydrochloride), thuốc có thể gây tử vong ở những người không nghiện ma túy, người suy nhược và người cao tuổi.

Thận trọng khi dùng Pethidine Hydrochloride
Thận trọng khi dùng Pethidine Hydrochloride cho phụ nữ có thai

Pethidine Hydrochloride làm giảm khả năng tập trung và sự linh hoạt của người sử dụng. Nên hạn chế lái xe hoặc thực hiện những hoạt động đòi hỏi sự tập trung cao. Nếu bạn đang có thai hoặc đang cho con bú, hãy tham khảo ý kiến chuyên gia trước khi sử dụng loại thuốc này.

2. Tác dụng phụ

Pethidine Hydrochloride gây ra nhiều tác dụng phụ:

  • Buồn nôn
  • Táo bón
  • Chán ăn
  • Tim đập chậm
  • Phát ban, mẩn ngứa
  • Sảng khoái
  • Ảo giác
  • Giảm huyết áp

3. Tương tác thuốc

Pethidine Hydrochloride khi dùng chung với thuốc ức chế IMAO gây hôn mê, suy hô hấp nặng, huyết áp hạ đột ngột,… Scopolamine, rượu, barbiturate làm tăng độc tính và phát sinh những tác dụng phụ nguy hiểm của thuốc nếu được dùng cùng lúc. Pethidine Hydrochloride sử dụng chung với Fuaolidon có thể gây sốt rất cao.

Ngoài ra Pethidine Hydrochloride còn tương tác với những loại thuốc như: Phenytoin, cimetidine, phenothiazine,…

Thông tin trên không bao hàm tất cả những loại thuốc có tương tác với Pethidine Hydrochloride. Bạn nên chủ động trình bày các nhóm thuốc bạn đang sử dụng để bác sĩ điều chỉnh liều lượng hoặc thay thế bằng loại thuốc khác.

4. Cách xử lý khi dùng thiếu hoặc quá liều

Khi sử dụng Pethidine Hydrochloride, tình trạng thiếu liều thường rất khó xảy ra vì các chuyên viên y tế sẽ kiểm soát chặt chẽ quá trình sử dụng. Trong trường hợp thiếu liều, bác sĩ chuyên khoa sẽ có hướng giải quyết tùy vào từng trường hợp cụ thể.

Trường hợp nhiễm độc hoặc dùng quá liều Pethidine Hydrochloride có thể gây tử vong. Tình trạng này thường được các bác sĩ giải độc đặc hiệu bằng naxolone. Mọi hướng khắc phục đều chỉ được thực hiện khi có chỉ định từ bác sĩ chuyên khoa.

5. Nên ngưng thuốc khi nào?

Không sử dụng Pethidine Hydrochloride bừa bãi và tùy tiện, bạn chỉ nên dùng theo chỉ định của bác sĩ và ngưng thuốc khi hết liều lượng quy định. Khi cơ thể phát sinh những tác dụng phụ nặng nề, bạn có thể trao đổi với bác sĩ và ngưng dùng loại thuốc này.

Bài viết đã khái quát những thông tin cơ bản về thuốc Pethidine Hydrochloride. Bạn cần liên hệ bác sĩ trước khi sử dụng thuốc để có liều dùng và tần suất dùng thuốc cụ thể. Chúng tôi không đưa ra bất cứ lời khuyên nào thay thế cho chỉ định từ bác sĩ chuyên khoa!

Tin bài nên đọc

Giải đáp thắc mắc của độc giả cùng chuyên gia của chúng tôi!

Ths.BS Nguyễn Thị Tuyết Lan
Nguyên Trưởng khoa khám bệnh - BV YHCT trung ương

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai.