Thuốc Niclosamid trị nhiễm sán: Liều dùng & Lưu ý khi sử dụng

Bài viết được tham vấn chuyên môn bởi Bác sĩ BÁC SĨ NGUYỄN THỊ NHUẦN – Khoa Y học cổ truyềnPhó Giám đốc chuyên môn Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng Thuốc Dân Tộc – Cố vấn chuyên môn tại Trung tâm Thuốc dân tộc – Nguyễn Thị Định – Hà Nội

Thuốc Niclosamid dẫn xuất của salicylanilid có Clor, được sử dụng để điều trị nhiễm sán lợn (T.solium), sán lùn (Hymenolepis nana), sán bò (Taenia sagitata), sán cá (Diphyllobothrium latum).

định tính niclosamid
Thuốc Niclosamid được sử dụng để điều trị nhiễm sán lợn, sán lùn, sán bò, sán cá

  • Tên thuốc: Niclosamid
  • Tên khác: Niclosamide
  • Phân nhóm: Thuốc trị ký sinh trùng, kháng nấm, virus và vi khuẩn
  • Dạng bào chế: Viên nén

Những thông tin cần biết về thuốc Niclosamid

1. Tác dụng

Niclosamid là dẫn xuất của salicylanilid có Clor. Đây là loại thuốc chống giun sán có tác dụng đối với sán lợn (T.solium), sán lùn (Hymenolepis nana), sán bò (Taenia sagitata), sán cá (Diphyllobothrium latum).

Niclosamid tiếp xúc trực tiếp lên đầu sán và can thiệp vào quá trình chuyển hóa năng lượng nhằm giết chết sán. Sau khi sán bị giết chết sẽ được thải trừ qua đường phân.

2. Chỉ định

Thuốc Niclosamid được chỉ định trong những trường hợp sau:

  • Sán cá
  • Sán bò
  • Sán lùn
  • Sán lợn

Niclosamid có tác dụng với sán lợn nhưng không nhạy cảm với trứng của loại sán này, do đó chỉ sử dụng khi có yêu cầu từ bác sĩ.

3. Chống chỉ định

Chống chỉ định Niclosamid với người quá mẫn với bất cứ thành phần nào trong thuốc.

4. Dạng bào chế – hàm lượng

  • Dạng bào chế: Viên nén
  • Hàm lượng: 500mg

5. Cách dùng – liều lượng

Nhai thuốc và uống với một ít nước, nên uống sau khi ăn sáng. Đối với trẻ nhỏ, có thể nghiền nát thuốc và hòa tan với nước cho trẻ uống.

thuốc niclosamid
Nhai thuốc và uống với một ít nước, nên uống sau khi ăn sáng

Liều dùng thông thường khi nhiễm sán lợn, sán bò, sán cá

  • Người lớn: Dùng 2g chỉ sử dụng 1 liều duy nhất.
  • Trẻ trên 34kg: Dùng 1.5g
  • Trẻ từ 11 – 34kg: Dùng 1g

Liều dùng thông thường khi nhiễm sán lùn

  • Người lớn: Dùng 2g/ lần/ ngày, dùng liên tục trong 7 ngày.
  • Trẻ trên 34kg: Ngày đầu tiên dùng 1.5g/ lần/ ngày. 6 ngày còn lại dùng 1g/ lần/ ngày.
  • Trẻ từ 11 – 34kg: Ngày đầu tiên dùng 1g/ lần/ ngày. 6 ngày còn lại dùng 0.5g/ lần/ ngày.

Bệnh nhân bị nhiễm sán thường có nhiều niêm dịch bên trong ruột. Để thuốc tiếp xúc nhiều với sán, nên uống nước hoa quả có vị chua để làm loãng và loại bỏ niêm dịch.

Nếu bạn bị táo bón, cần làm sạch ruột trước khi dùng thuốc. Có thể sử dụng thuốc tẩy muối (magnesi sulfat hoặc natri sulfat) sau 2 giờ dùng Niclosamid để thúc đẩy đào thải sán ra khỏi ruột.

6. Bảo quản

Bảo quản thuốc ở nhiệt độ dưới 30 độ C, tránh ẩm và nhiệt độ cao. Không đặt thuốc gần những hóa chất độc hại hoặc để trong tầm với của thú nuôi và trẻ nhỏ.

Những điều cần lưu ý khi sử dụng thuốc Niclosamid

1. Thận trọng

Không nên tùy tiện sử dụng thuốc cho phụ nữ mang thai và cho con bú. Thuốc chỉ được sử dụng cho nhóm đối tượng này trong trường hợp có chỉ định từ bác sĩ chuyên khoa.

định tính niclosamid
Không sử dụng rượu, đồ uống có cồn và chất kích thích trong thời gian dùng thuốc

Niclosamid có thể tương tác với rượu khiến quá trình hấp thu thuốc tăng lên đáng kể. Do đó không sử dụng rượu, đồ uống có cồn và chất kích thích trong thời gian điều trị.

2. Tác dụng phụ

Một số tác dụng phụ có thể phát sinh trong quá trình điều trị bằng Niclosamid.

Tác dụng phụ thường gặp:

  • Đau bụng
  • Nôn
  • Buồn nôn

Tác dụng phụ hiếm gặp:

  • Ngoại ban
  • Ngứa
  • Đỏ da

Không nên dùng những loại thuốc gây nôn trong thời gian trị nhiễm sán vì trứng sán có thể trào ngược và gây ra tình trạng bội nhiễm. Sử dụng thuốc Niclosamid điều trị sán lợn làm tăng nguy cơ nhiễm bệnh ấu trùng sán lợn. Nhằm hạn chế nguy cơ này, nên sử dụng thuốc tẩy muối sau 2 giờ uống Niclosamid.

Bên cạnh đó, cần vệ sinh tay sau khi đi vệ sinh để tránh tình trạng tái nhiễm.

3. Quá liều và cách xử lý

Chưa có thuốc giải độc đặc hiệu cho trường hợp quá liều Niclosamid. Do đó khi bị ngộ độc, bác sĩ sẽ thực hiện những biện pháp nhằm giảm hấp thu và thải trừ thuốc, đồng thời điều trị triệu chứng.

Khi nhận thấy đã sử dụng thuốc quá liều lượng khuyến cáo, nên đến ngay bệnh viện gần nhất.

Giải đáp thắc mắc của độc giả cùng chuyên gia của chúng tôi!

Ths.BS Nguyễn Thị Tuyết Lan
Nguyên Trưởng khoa khám bệnh - BV YHCT trung ương

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai.