Thuốc Manitol có tác dụng gì? Những điều cần lưu ý khi dùng

Nguyễn Thị Phương Thảo 2:26 - 02/06/2023

Đánh giá bài viết

4.3/5 - (6 bình chọn)

Thuốc Manitol là dược phẩm của Công ty cổ phần hóa – Dược phẩm Mekophar. Thuốc được sử dụng để làm test chức năng thận, hỗ trợ điều trị ngộ độc, giảm độc tính của Cisplatin và phòng ngừa suy giảm chức năng thận cấp tính…

cơ chế thuốc manitol — Thuốc Manitol là dược phẩm của Công ty cổ phần hóa – Dược phẩm Mekophar

Tên thuốc: Manitol
Hoạt chất: Mannitol
Phân nhóm: Thuốc lợi tiểu
Dạng bào chế: Thuốc tiêm

Những thông tin cần biết về thuốc Manitol

1. Tác dụng

Thuốc Manitol có chứa hoạt chất chính là Mannitol. Thành phần này là đồng phân của sorbitol, thuộc nhóm thuốc lợi niệu thẩm thấu. Mannitol có tác dụng giảm áp lực nội sọ ngắn hạn, giảm áp lực nhãn cầu, tăng độ thẩm thấu của dịch và huyết tương trong các ống thận nhằm thúc đẩy lưu lượng máu tại thận và lợi niệu.

Tác dụng lợi niệu của thuốc phát sinh sau khi truyền từ 1 – 3 giờ. Trong khi đó, tác dụng giảm áp lực nội sọ ngắn hạn và giảm áp lực nhãn cầu xuất hiện chỉ sau 15 phút bắt đầu tiêm.

Mannitol hiếm khi được dùng ở đường uống do có thể gây ỉa chảy. Bên cạnh đó, thuốc còn làm tăng huyết áp động mạch, giảm độ nhầy của máu và tăng tính biến dạng của tế bào hồng cầu.

2. Chỉ định

Thuốc Manitol được chỉ định trong những trường hợp sau:

Phòng ngừa suy giảm chức năng thận cấp tính
Giảm độc tính của Cisplatin (thuốc dùng trong điều trị ung thư) đối với thận
Hỗ trợ trong quá trình điều trị vô niệu và thiểu niệu
Test chức năng thận
Hỗ trợ điều trị ngộ độc
Giảm nhãn áp và áp lực nội sọ
Làm dung dịch rửa trong phẫu thuật nội soi tuyến tiền liệt
Dùng trong phẫu thuật mắt

3. Chống chỉ định

Chống chỉ định thuốc Manitol với những trường hợp sau:

Suy tim sung huyết
Bệnh nhân mắc các vấn đề về tim mạch nghiêm trọng
Chảy máu nội so ở bệnh nhân chấn thương sọ não
Mất nước
Sung huyết phổi
Suy thận nặng
Phù phổi
Rối loạn chuyển hóa kèm theo mao mạch dễ vỡ
Vô niệu hoặc thiếu niệu sau khi làm test chức năng thận với Manitol

4. Dạng bào chế – hàm lượng

Thuốc Manitol được bào chế chủ yếu ở dạng dung dịch tiêm, với các hàm lượng và dung tích sau.

Hàm lượng: 20% (độ thẩm thấu 1100 mOsm/l)
Dung tích: 250ml và 500ml

5. Cách dùng – liều lượng

Thuốc Manitol được sử dụng bằng cách tiêm truyền tĩnh mạch.

mannitol là thuốc gì — Thuốc Manitol được sử dụng bằng cách tiêm truyền tĩnh mạch

Liều dùng thuốc phụ thuộc vào mục đích sử dụng và độ tuổi của người bệnh.

Người lớn

Liều dùng khi làm test chức năng thận

Truyền tĩnh mạch với liều 200mg/ kg trong 3 – 5 phút nhằm bài tiết nước tiểu trong vòng 2 – 3 giờ với dung tích 30 – 50ml/ giờ.
Thực hiện test lần hai nếu lượng nước tiểu trong 2 – 3 giờ dưới 30 – 50ml/ giờ.

Liều dùng khi hỗ trợ điều trị ngộ độc:

Thực hiện test chức năng thận như trên và tiêm tĩnh mạch sao cho lượng nước tiểu bài xuất từ 100 – 500ml/ giờ
Đồng thời cân bằng dương tính về dịch tới 1 – 2 lít

Liều dùng nhằm làm giảm áp lực nội so

Dùng 1 – 2g/ kg, truyền tĩnh mạch nhanh trong 30 – 60 phút

Liều dùng khi dự phòng suy thận cấp tính

Thực hiện test chức năng thận như trên
Truyền tĩnh mạch 50 – 100mg để đạt được lượng nước tiểu bài xuất từ 30 – 50ml/ giờ

Liều dùng nhằm giảm độc tính của Cisplatin đối với thận

Truyền tĩnh mạch nhanh 12.5g trước khi dùng Cisplatin
Lặp lại sau 6 giờ với liều 10g/ giờ
Tiến hành bù dịch bằng dung dịch potassium chloride 20 – 30mEq/l, sodium chloride 0.45% với tốc độ 250ml/ giờ

Liều dùng nhằm làm giảm nhãn áp

Dùng 1.5 – 2g/ kg, truyền tĩnh mạch trong 30 – 60 phút

Trẻ em

Liều dùng khi điều trị vô niệu hoặc thiểu niệu

Làm test chức năng thận với liều 200mg/ kg như trên
Liều duy trì: 2g/ kg trong 2 – 6 giờ

Liều dùng nhằm làm giảm áp lực nhãn cầu và nội sọ

Dùng 2g/ kg truyền trong 30 – 60 phút

Phải truyền dung dịch Manitol chậm và đều. Nếu nhận thấy lưu lượng nước tiểu không đáp ứng điều trị thì nên ngưng điều trị.

6. Bảo quản

Bảo quản thuốc ở nhiệt độ phòng, tránh ánh sáng và ẩm. Dung dịch tiêm ở nhiệt độ thấp có thể tạo tinh thể, vì vậy nên ngâm thuốc vào nước ấm để làm tan tinh thể.

7. Giá thành

Thuốc Manitol 20% có giá bán từ 30 – 35.000 đồng/ chai 250ml.

Những điều cần lưu ý khi sử dụng thuốc Manitol

1. Thận trọng

Cần chắc chắn người bệnh không bị mất nước trước khi sử dụng thuốc. Khả năng bài tiết nước tiểu có thể gây mất nước nghiêm trọng ở những bệnh nhân này. Bên cạnh đó, phải kiểm tra sự tương hợp giữa Manitol với những thành phần thêm vào dung dịch tiêm.

Cần theo dõi chức năng thận, độ thẩm thấu của huyết tương và thành phần điện giải khi truyền thuốc. Không tiêm thuốc vào mô vì có thể gây hoại tử mô.

Không có dữ liệu cho thấy thuốc có thể dùng cho phụ nữ đang cho con bú. Tuy nhiên Manitol an toàn và có thể sử dụng cho sản phụ.