Cây nhân trần: Tác dụng dược lý và Các bài thuốc chữa bệnh thường gặp

Cây nhân trần còn có tên là hoắc hương núi hoặc chè nội. Loại cây này được sử dụng để chữa trị các vấn đề về gan như viêm gan, vàng da, viêm túi mật,… Ngoài ra còn được dùng để kiểm soát nồng độ lipit và cholesterol trong máu.

nước nhân trần
Cây nhân trần được sử dụng để chữa trị các vấn đề về gan như viêm gan, viêm túi mật,…

Đông trùng hạ thảo - quà sức khoẻ quý giá từ thiên nhiên, nâng tầm sức khoẻ, món quà được săn lùng nhất thời Covid. CLICK NHẬN NGAY ƯU ĐÃI.

1. Tên gọi, phân nhóm

Tên gọi khác: Hoắc hương núi, chè cát, chè nội, tuyến hương lam,…

Tên khoa học: Adenosma glutinosum, Artemisia capillaris Thunb

Họ: Hoa mõm chó – Scrophullrriaceae, Cúc – Asteraceae

Phân nhóm: Nhân trần Bắc (phân bố ở các tỉnh Trung Quốc), Nhân trần Nam còn gọi là hoắc hương núi (sống chủ yếu ở các địa phương ở nước ta).

2. Đặc điểm sinh thái

Mô tả:

Nhân trần là cây thân thảo, mọc đứng, chiều cao trung bình từ 0.3 – 1m. Cây đơn hoặc có phân nhánh. Lá bên dưới mọc đối xứng, lá phía trên mọc cách, phiến lá có mép răng cưa, thưa, hình trứng nhọn, cuống lá ngắn, chiều dài lá khoảng 3 – 8cm, rộng 1 – 3.5cm.

nhân trần dược liệu
Hoa nhân trần có màu lam hoặc màu tím, bên trong chứa nhiều hạt nhỏ

Hoa nhân trần mọc thành cụm, chủ yếu mọc ở kẽ lá. Tràng hoa có màu lam hoặc màu tím, bên trong chứa nhiều hạt nhỏ. Lá có vị cay, hơi đắng và mùi thơm đặc trưng. Mùa hoa và quả rơi vào tháng 4 – 9 hằng năm.

Phân bố:

Thảo dược này thường sinh sống ở nơi có độ cao khoảng 300 – 2000m, ưa ẩm. Phân bố chủ yếu ở Trung Quốc, Thái Lan, Indonesia, Malaysia, Lào và Việt nam.

3. Bộ phận dùng, thu hái, chế biến, bảo quản

Bộ phận dùng: Toàn bộ cây nhân trần được sử dụng để làm dược liệu.

Thu hái: Thời điểm thu hái thích hợp nhất là vào mùa hè khi cây đang ra hoa.

Chế biến: Rửa sạch, phơi trong râm cho khô hoặc để lên giàn bếp để bảo quản.

Bảo quản: Để nơi khô ráo, không nên để ở nơi có nhiệt độ cao vì dễ làm mất mùi hương đặc trưng.

4. Thành phần hóa học

Nhân trần có chứa β-pinene,  capillin, capillene, flavone, furans, coumarin, organic acid, 7-dimethylsculetin, a-pinene,  capillanol, chlorogenic acid, capillarisin,…

5. Tác dụng dược lý

+Theo nghiên cứu dược lý hiện đại:

  • Tác dụng lợi mật: Nước sắc từ cây nhân trần có tác dụng giảm trương lực cơ vòng Oddi ở chó gây mê. Thành phần 6,7-dimethoxycoumarin được chứng minh lâm sàng là hoạt chất có lợi cho mật.
  • Làm giãn mạch vành, hạ huyết áp và giảm lipit huyết.
  • Bảo vệ gan, chống nhiễm độc carbon tetrachloride.
  • Dầu bay hơi của nhân trần có khả năng ức chế mạnh các khuẩn nấm gây bệnh trên da.
  • Nước sắc từ thảo dược có tác dụng ức chế các khuẩn gây bệnh như trực khuẩn bạch hầu, phó thương hàn A, trực khuẩn coli, tụ cầu vàng, virus cúm, trực khuẩn mủ xanh, trực khuẩn lị, não mô cầu,…
  • Nhân trần còn có tác dụng tiêu diệt xoắn khuẩn, tăng hấp thu Gentamycin để nâng cao tác dụng điều trị bệnh.
  • Tác dụng tiêu diệt trục lãi đũa, hạ nhiệt và lợi tiểu.
  • Cải thiện lưu lượng tuần hoàn máu và não.

+Theo y học cổ truyền:

  • Thanh nhiệt, trừ thấp và chữa vàng da.

6. Tính vị

Vị đắng, hơi hàn.

7. Qui kinh

Qui vào kinh Can, Tỳ, Vị và Túi mật.

8. Liều dùng, cách dùng

Dùng từ 10 – 30g/ ngày ở dạng thuốc uống. Có thể dùng nhân trần nấu nước uống, sắc đặc, nấu cao lỏng hoặc dùng để làm viên hoàn.

9. Bài thuốc

Một số bài thuốc từ dược liệu nhân trần:

nhân trần hương
Nhân trần được ứng dụng vào bài thuốc trị viêm gan cấp tính, các bệnh ngoài da,…
  • Bài thuốc trị viêm gan cấp tính: Dùng nhân trần 18 – 24g, đại hoàng 6 – 8g, chi tử 12g đem sắc uống. Hoặc dùng nhân trần 30 – 45g đem sắc uống mỗi ngày, ngày dùng 3 lần. Hoặc dùng bạch truật 12g, nhân trần 16g, bạch linh, trạch tả, trư linh mỗi vị 12g, quế chi 6g đem sắc uống.
  • Bài thuốc trị vàng da ở trẻ sơ sinh: Dùng chi tử, hoàng cầm, nhân trần, đại hoàng sắc đem nhỏ giọt tĩnh mạch. Đồng thời dùng chi tử, nhân trần, xa tiền thảo sắc uống.
  • Bài thuốc trị viêm túi mật: Dùng bồ công anh, nhân trần cao, quảng uất kim mỗi vị 40g, khương hoàng 16g đem sắc uống.
  • Bài thuốc trị giun chui ống mật: Dùng nhân trần 40 – 80g đem sắc uống. Nếu có nhiễm trùng, thêm liên kiều, kim ngân hoa và bồ công anh.
  • Bài thuốc trị cholesterol cao: Dùng nhân trần sắc uống thay trà, dùng trong 1 tháng.
  • Bài thuốc trị nấm ngoài da: Dùng dầu bay hơi của nhân trần thoa lên vùng da bị nấm.
  • Bài thuốc chữa viêm gan do virus: Dùng nhân trần, lá vọng cách mỗi thứ 16g, lá cối xay 12g đem sắc uống. Hoặc dùng nghệ vàng 8g, nhân trần 16g, quả dành dành 12g đem sắc uống. Nếu bệnh nặng hơn có thể dùng nghệ vàng, vỏ núc nác, nhân trần mỗi thứ 3g với sài hồ nam 2g, rau má 4g, dành dành, hậu phác nam, nhọ nồi mỗi thứ 2g. Đem nhân trần, sài hồ, rau má, vỏ núc nác, nhọ nồi nấu thành cao lỏng. Các dược liệu khác đem phơi khô, tán bột mịn. Sau đó đem trộn đều với cao làm thành viên. Mỗi lần dùng 5g, ngày dùng 2 lần.
  • Bài thuốc lợi tiểu: Dùng nhân trần nấu với râu ngô, uống hằng ngày để cải thiện chức năng thận.
  • Bài thuốc chữa vàng da: Dùng nhân trần 30g, thạch cao 4 – 6g, dành dành 24 quả đem sắc uống.
  • Bài thuốc chữa đầy bụng, khó tiêu, kém ăn: Dùng kim tiền thảo 10g, nhân trần 12g, cam thảo nam 10g đem rửa sạch, thái nhỏ, phơi khô. Sau đó đem sắc với 400ml nước, còn lại 100ml. Chia thành 2 lần uống và dùng hết trong ngày. Hoặc dùng ké hoa vàng, rễ móc diều 10g, nhân trần 20g, thân và rễ mộc thông 10g đem sao vàng và sắc uống.
  • Bài thuốc dùng cho phụ nữ sau sinh: Dùng mần tưới 20g, mạch môn 20g, nhân trần 8g, vỏ bưởi đầu khô 4g, rẻ quạt 4g, ngải cứu 10g đem sắc uống. Mỗi ngày dùng 1 thang.
  • Bài thuốc điều hòa kinh nguyệt: Dùng ích mẫu, nhân trần mỗi thứ 12g, bạch đồng nữ 10g, lá đuôi lươn 10g, nghệ đen 6g, rễ gắm 8g đem sắc hoặc nấu thành cao lỏng.
  • Bài thuốc hạ sốt, ra mồ hôi: Dùng nhân trần 16g, hoàng cầm 12g, mộc thông 8g, xuyên bối mẫu 8g, liên kiều 6g, bạch đậu khấu 6g, hoạt thạch 20g, thạch xương bồ 8g, hoắc hương 6g, xạ can 6g, bạc hà 6 đem sắc uống.
  • Bài thuốc trị hen suyễn: Dùng nhân trần, rau cần, cúc vạn thọ, thài lài tía, củ tầm sét, tinh tre mỡ, rễ bạch đồng nữ mỗi thứ 10g, đem sắc uống.

10.Lưu ý

Một số lưu ý khi sử dụng các bài thuốc từ dược liệu nhân trần:

  • Người già và trẻ em dưới 1 tuổi nên cẩn trọng khi sử dụng nhân trần.
  • Dùng cho phụ nữ mang thai có thể gây mất sữa, ít sữa, thai chết lưu hoặc suy dinh dưỡng.

Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, không phải tư vấn chuyên môn. Bạn đọc nên trao đổi và tham vấn bác sĩ chuyên khoa trước khi áp dụng những bài thuốc từ dược liệu này.

Hỏi đáp cùng chuyên gia

  1. Cao mỹ HạnhCao mỹ Hạnh says: Trả lời

    Nhân trần thì nổi tiếng rồi, hầu như miền nông thôn nào cũng có món này vào mùa hè vì uống rất mán, hãm nhân trần thêm chút đường với thêm chút đá cào thì tuyệt vời ông mật trời. Nhưng đợt gần đây thì thật sự là không dám uống nhiều vì sợ nhân trần kém chất lượng

    1. Thiên TrangThiên Trang says:

      Em thấy bảo nhân trần ở trung tâm nghiên cứu và nuôi trồng dược liệu Vietfarm là hàng đảm bảo đó ạ, họ tự trồng xong khai thác và sấy khô nên an toàn với đảm bảo chứ không tạp nham như ngoài chợ đâu. Em mới đặt mua ở đây xong giá có đắt hơn so với những chỗ khác nhưng mà chất lượng đảm bảo lắm, không có hàng vụn đâu. Bạn cứ đặt mua ở đây về là biết chất lượng như thế nào ngay

  2. Hiền Nguyễn ThịCBHiền Nguyễn ThịCB says: Trả lời

    Tôi muốn đặt thuốc và gửi về HCM, quân Tân Bình, không biết bao lâu thì nhận được

    1. Trung Tâm Dược Liệu VietFarm says:

      Chào bạn, HCM gửi thuốc khoảng 1-2 ngày là đến nơi bạn nhé. Bạn đặt thuốc vui lòng để lại số điện thoại và thông tin để Trung tâm xác nhận đơn hàng cho bạn, hoặc bạn liên hệ trực tiếp số điện thoại 096 171 6466 để được các chuyên gia tư vấn kĩ hơn nhé !
      Chúc bạn sức khỏe !

    2. Thành NamThành Nam says:

      Nhanh lắm bác ạ, tôi đặt hôm trước mà hôm sau đã có hàng rồi. Uống được gần 2 tháng rồi thấy hiệu quả rất ổn, ăn ngon ngủ tốt không bị nhiệt miệng và nổi mẩn ngứa nữa. Mà trung tâm này có cả địa chỉ ở TP HCM nữa đó, nếu nhân trần ở TP HCM có thì bạn có thể nhận được trong ngày luôn

  3. Huệ Đinh TrầnHuệ Đinh Trần says: Trả lời

    Cây này nhà mình hay uống này, hôm nào cũng một ấm to tướng, bà uống tích cực nhất. Đun cả cho con dâu chai 1,5 lít mang đi làm uống. Nhà toàn người cơ địa nóng trong, hay mụn nhọt, hè cứ phải đun ấm này uống thì mới bớt bức bách, nổi mụn được

    1. Thảo LêThảo Lê says:

      HN mùa này nóng quá, e đang tính mua nhân trần nhưng không biết mua ở đâu. C có địa chỉ nào uy tín mách e với

    2. Tinh BùiTinh Bùi says:

      Nhà tôi hay mua ở trung tâm Vietfarm, alo đến số 096 171 6466 , rồi đặt hàng là họ ship về tận nhà cho, tại Hà Nội thì trong ngày là có. nếu mua nhân trần thì mua thêm cùng với la hán hoặc cỏ ngọt dùng cùng để có vị hơi ngọt ngọt dễ uống mà cũng có nhiều tác dụng hơn đó. Cái này bạn có thể hỏi trung tâm để họ tư vấn và hướng dẫn cụ thể hơn đó. Uống cái này thay nước uống hàng ngày là được

  4. Ngô Đức ThuậnNgô Đức Thuận says: Trả lời

    Nhân trần này uống có vị ngọt ngọt thanh thanh nên bé nhà mình rất thích, không biết các cháu bé có uống được nhân trần không nhỉ, mấy tuổi trở nên thì được uống vậy

  5. Hoàng Thị Thu HIềnHoàng Thị Thu HIền says: Trả lời

    Các mẹ cho e hỏi. bé nha e 6 tháng giờ e đang cho ăn dăm (2 bữa) bé rất thích uống nước trà nhân trần,e có thê thay nước lọc uống hang ngày bằng nhân trần như ngưới lớn có đc ko nhỉ? bà nội cháu thấy cháu thích uống thì rất thích vì bà bảo uống mát.

    1. Trung Tâm Dược Liệu VietFarm says:

      Chào bạn, nước nhân trần không thích hợp với trẻ em. Trong nước nhân trần chủ yếu có thành phần về oxi hóa khử, tốt cho vấn đề chống lão hóa, bổ gan nhưng trẻ nhỏ chưa có vấn đề gì về gan (ngoại trừ những trẻ có bố mẹ tiền sử viêm gan B). Bác sĩ khuyên có thể cho con uống nước nhân trần nhưng không nên thay nước lọc. Nhân trần không những gây ra các vấn đề về gan cho trẻ mà còn rất ít năng lượng, uống nhiều dễ bị thiếu năng lượng dẫn tới suy dinh dưỡng bạn nhé!
      Bạn còn điều gì thắc mắc cần được tư vấn vui lòng liên hệ số điện thoại 096 171 6466 để được các chuyên gia tư vấn kĩ hơn nhé!
      Chúc bạn và bé sức khỏe !

    2. Nhem NhemNhem Nhem says:

      Nhân trần này chỗ mình mng còn mang sắc chung với hoàng cầm, chi tử để điều trị vàng da cho trẻ sơ sinh mà. ncl rất tốt nhưng cần có sự chỉ định chặt chẽ của bác sĩ

  6. Vfresh NamVfresh Nam says: Trả lời

    Nhân trần ở đây đắt thế nhỉ, chỗ tôi bán chỉ có mấy chục

    1. Quốc_89Quốc_89 says:

      Ôi ham rẻ làm gì a ơi, của rẻ là của ôi a chưa nghe hay sao. tiếc gì mấy chục, quan trọng tìm được thuốc tốt và an toàn, chứ thấy thị tường bh toàn làm khô nhân trần bằng thuốc trừ xâu tôi thấy sợ lắm. Cứ chọn đâu uy tín rõ nguồn gốc mà mua

    2. Nguyễn Thị LệNguyễn Thị Lệ says:

      Tôi toàn mua dược liệu ở vietfarm cả năm nay, lần nào mua về cũng rất ưng ý, giá cả như thế cũng là bth chứ không quá đắt so với chất lượng. Mau ngoài chợ còn thấy nhiều cọng vụng với sâu, nhưng mua đây thì thấy nhân trần mập đều không sâu bệnh, ngửi mùi rất thơm, hàng chuẩn không vụn gì. Nói chung hàng dược liệu có nhiều mức giá lắm, bạn cứ phải dụng quá nhiều bên thì mới có thể đánh giá được mức độ tốt xấu như thế nào

  7. Nguyễn Xuân TrườngNguyễn Xuân Trường says: Trả lời

    1kg nhân trần giá bao nhiêu vậy dùng được trong bao lâu

    1. Thiên NguyThiên Nguy says:

      1kg này khoảng 150k bác ạ, mà nhân trần khô nó được nhiều lắm nên mua 1 kg uống được cả tháng cũng có thể là hơn, Uống thoải mái con đà điểu luôn. Nó dễ uống và nhiều tác dụng nên nhà mình uống thường xuyên

  8. Đỗ Thị HuyềnĐỗ Thị Huyền says: Trả lời

    Cơ địa nóng trong, dễ nổi mụn nên hồi con gái nhiều mụn siêu kinh điển, cứ hết loạt này đến loạt mụn khác, thâm chưa hết thì mụn mới lại mọc làm mình stress vô cùng. Đợt đấy cũng đổ cả đống tiền đi chưa da liễu mà không ăn thua, về quê bà bảo uống nhân trần cho mát gan giải độc thế cũng xin nắm về uống ai ngờ đỡ thật. Uống được đâu 3-4 tháng là thấy mụn mới không mọc lên nữa rồi, chỉ còn mụn cũ đi nặn mấy hôm sau là nó đỡ luôn. Trộm vía. Mình toàn mua nhân trần ở trung tâm dược liệu Vietfarm này đó, mua ở đây mình thấy hàng rất chất lượng có đắt hơn 1 chút những chỗ khác trước đây mình tìm hiểu nhưng không đáng bao nhiêu nhưng được cái chất lượng bù lại nhiều

    1. Tạ Quang HàTạ Quang Hà says:

      TT này có ship nhân trần đi các tỉnh không bạn nhỉ. mình cũng muốn mua, dạo này hè bức nóng khó chịu quá

    2. Gà BéGà Bé says:

      Có đấy bạn, ship hàng toàn quốc đến tận nhà luôn đấy nhé. bạn gọi số này 096 171 6466 , hoặc ib trực tiếp vào bài viết bên trên ấy TT họ sẽ liên lạc lai cho. nói chung là tầm 2-4 ngày là nhận được hàng thôi đó

  9. Bùi Thị Ngọc KhánhBùi Thị Ngọc Khánh says: Trả lời

    Uống nhân trần mua ở Vietfarm đợt công tác ra HN vừa rồi được 1 tháng, tháng này đi xn lại thấy mỡ mãu giảm hẳn, không cần phải dùng đến thuốc tây nữa r

    1. Trung Tâm Dược Liệu VietFarm says:

      Chào bạn! Cảm ơn bạn đã tin tưởng và sử dụng dược liệu của trung tâm, trung tâm luôn đồng hành và hỗ trợ bạn, Nếu bạn có bất cứ vấn đề về sức khỏe cần được tư vấn thì liên hệ với hotline 096 171 6466 để được hỗ trợ
      Chúc bạn sức khỏe!

  10. Thanh HảoThanh Hảo says: Trả lời

    Các chị ơi, em đang muốn mua một ít nhân trần về để hãm uống cho mát nhưng không biết mua ở đâu cho yên tâm. Vì em nghe nói là người trồng nhân trần họ phun thuốc vào, nhân trần mọc lên nhanh lắm rồi lấy máy cắt cắt đem bán, lãi hơn cả trồng lúa và trồng hoa màu.

    1. Hồng TươiHồng Tươi says:

      Nếu bạn muốn mua nhan trần sạch thì bạn mua ở trung tâm dược liệu quốc gia này là chuẩn nhất, nguồn gốc xuất xứ rõ, được chứng nhận hẩn hoi, đạt tiêu chuẩn GACP -WHO mà. Bạn có thể gọi điện để họ gửi nhân trần về tận nhà còn nếu chưa yên tâm thì bạn cứ đến trực tiếp trung tâm xem hàng nhé. Mình đến trực tiếp 1 lần là những lần sau toàn gọi điện cho trung tâm họ ship tận nhà thôi đó

    2. NGUYEN DUC ANHNGUYEN DUC ANH says:

      TOI UONG NHAN TRAN O DAY CA MAY THANG NAY, THAY THUOC RAT TOT, MUI THOM DUNG CHUAN NHAN TRAN NGAY XUA, LAI NGOT CHU KHONG NHAT NHAT NHU NHUNG CHO KHAC MA TOI HAY MUA

  11. Lai Tra MyLai Tra My says: Trả lời

    Phu nu mang thai co dung duoc nuoc nhan tran khong ?

    1. Trung Tâm Dược Liệu VietFarm says:

      Chào bạn, nhân trần dùng cho phụ nữ mang thai có thể gây mất sữa, ít sữa, thai chết lưu hoặc suy dinh dưỡng. Nên khi cần dùng bạn cần được sự tư vấn của bác sĩ có chuyên môn nhé. Bạn còn điều gì thắc mắc cần được tư vấn vui lòng liên hệ số điện thoại 096 171 6466 để được các chuyên gia tư vấn kĩ hơn nhé ! Chúc bạn sức khỏe !

  12. Nguyễn Ngọc Huyền nhưNguyễn Ngọc Huyền như says: Trả lời

    Cây nhân trần giá bao nhiêu và dùng như thế nào vậy?

    1. Trung Tâm Dược Liệu VietFarm says:

      Chào bạn, nhân trần khô có giá 75.000vnđ/0.5kg bạn nhé. Bạn đặt hàng vui lòng để lại thông tin và số điện thoại, hoặc liên hệ số điện thoại 096 171 6466 để trung tâm xác nhận đơn hàng cho bạn nhé !
      Thông tin đến bạn!

  13. Hà XinhHà Xinh says: Trả lời

    Toàn mua nhân trần ở vietfarm này, nhân trần vị ngọt vừa, ngon, pha lên mùi rất thơm mà không bị vụn kể cả vận chuyển đường dài cũng hiếm khi thấy bị vụn như những chỗ khác. Nhà mình ai cũng thích. Nhà nhiều người cơ địa nóng dễ nổi mụn cứ mua nhân trần về uống là đỡ ngya

Ths.BS Nguyễn Thị Tuyết Lan
Nguyên Trưởng khoa khám bệnh - BV YHCT trung ương

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai.

Đối tác

Ông Phạm Minh Đức - 0914530xxx
Thanh Trì, Hà Nội
Đặt mua 1 kg Cỏ Ngọt cách đây 1 phút