Nấm miệng: bệnh nhiễm trùng do nấm chớ nên chủ quan
Nấm miệng là tình trạng nấm Candida Albicans tích tụ quá nhiều trên niêm mạc miệng của bạn và gây ra nhiễm trùng. Bệnh thường xuất hiện ở lưỡi hay má trong nhưng có thể lan đến vòm miệng, amidan và vùng họng.
Nấm miệng là gì?
Nấm miệng là một bệnh lý nhiễm trùng xuất hiện khi nấm men ở trong miệng phát triển không kiểm soát. Cadida Albicans là loại nấm điển hình nhất gây nên tình trạng này. Bình thường, luôn có một lượng nhỏ nấm Cadida Albicans tồn tại trong miệng. Tuy nhiên chúng sẽ không gây hại trừ khi phát triển quá mức và gây nên nhiễm trùng.
Bệnh nấm miệng có xu hướng khởi phát nhiều nhất ở trường hợp trẻ sơ sinh hay trẻ nhỏ dưới 1 tuổi và người già. Thanh thiếu niên hay người lớn thường ít mắc phải bệnh lý nhiễm trùng này.
Nguyên nhân khiến bệnh nấm miệng khởi phát
Bệnh nấm miệng khởi phát khi nấm Candida Albicans bắt đầu phát triển ngoài tầm kiểm soát và gây ra tình trạng nhiễm trùng.
Ngoài ra, còn một số yếu tố rủi ro khác sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh:
- Hệ miễn dịch suy giảm: Điều này sẽ khiến cho các loại nấm gây hại có cơ hội phát triển. Đây chính là lý do khiến bệnh xuất hiện nhiều hơn ở trẻ sơ sinh và người già. Những người đang điều trị ung thư, bị HIV cũng có nguy cơ cao mắc bệnh.
- Sử dụng thuốc kháng sinh: Một số loại thuốc như corticosteroid dạng hít, prednisone… có thể ảnh hưởng đến sự cân bằng tự nhiên của các vi khuẩn trong cơ thể. Chính điều này cũng khiến bạn dễ mắc bệnh nấm miệng hơn.
- Nhiễm nấm âm đạo: Nấm Candida gây bệnh lý này cũng chính là loại nấm gây ra bệnh nấm miệng.
- Bệnh tiểu đường: Việc không kiểm soát tốt đường huyết cũng sẽ là cơ hội cho nấm Candida phát triển khó kiểm soát.
- Các vấn đề răng miệng: Việc đeo răng giả hay bị khô miệng cũng được cho là nguyên nhân làm tăng nguy cơ mắc bệnh nấm miệng.
Những triệu chứng thường gặp của bệnh nấm miệng
Khi mới khởi phát bệnh nấm miệng có thể chưa gây ra bất cứ triệu chứng nào. Tuy nhiên khi bệnh nặng dần lên, bạn có thể dễ dàng nhận thấy một số triệu chứng sau:
- Xuất hiện vết sưng có màu trắng kem tại một số vị trí như lưỡi, nướu, má trong, amidan…
- Vết sưng có thể chảy máu khi bị tác động
- Đau nhức trong miệng
- Khô miệng, khóe miệng bị nứt nẻ
- Mất vị giác
- Khó nuốt
Bạn có thể nhận biết nấm miệng ở trẻ sơ sinh dựa vào một số biểu hiện như:
- Trẻ khó chịu, cáu gắt
- Quấy khóc
- Khó cho ăn
Nếu bé bị nấm miệng đang trong thời gian bú sữa, các mẹ sẽ rất dễ lây bệnh. Bạn có thể phát hiện thông qua các dấu hiệu như:
- Ngứa dữ dội
- Bong da khu vực quanh núm vú
- Đau dữ dội hơn khi cho bé bú
Chẩn đoán bệnh nấm miệng như thế nào?
Bác sĩ có thể chẩn đoán bệnh nấm miệng thông qua việc kiểm tra miệng của bạn và quan sát các triệu chứng. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, xét nghiệm sinh thiết sẽ được chỉ định để chẩn đoán bệnh được chính xác hơn. Bác sĩ sẽ lấy một tế bào hay mô ở khu vực có triệu chứng và kiểm tra sự tồn tại của nấm Cadida Albicans.
Bên cạnh đó, nếu triệu chứng nấm miệng xuất hiện ở thực quản, việc nội soi có thể sẽ được bác sĩ yêu cầu. Trong quá trình nội soi, bác sĩ thường sẽ lấy một mẫu mô tại vùng bị ảnh hưởng để kiểm tra.
Phương pháp điều trị bệnh nấm miệng
Để đưa ra phương pháp điều trị nấm miệng phù hợp, bác sĩ thường căn cứ vào:
- Độ tuổi của người bệnh
- Tình trạng bệnh
- Thể trạng và hệ miễn dịch
Mục đích của việc điều trị là ngăn chặn sự phát triển và lây lan của nấm, kiểm soát tình trạng nhiễm trùng. Thông thường, quá trình điều trị nấm miệng sẽ kéo dài trong khoảng 2 tuần. Bệnh có thể nhanh chóng được đẩy lùi khi bạn có một hệ miễn dịch khỏe mạnh và thể trạng tốt.
1. Điều trị bằng thuốc
Một số loại thuốc sau đây sẽ thường được chỉ định trong điều trị bệnh nấm miệng:
- Fluconazole (Diflucan): Đây là một loại thuốc kháng nấm thuộc nhóm azole có thể ngăn chặn sự phát triển của một số loại nấm gây nhiễm trùng, trong đó có nấm Cadida Albicans. Thuốc có thể được dùng theo đường uống hay tiêm tĩnh mạch tùy thuộc vào chỉ định từ bác sĩ.
- Mycelex Troche: Đây cũng là một loại thuốc kháng nấm thường được chỉ định khi bạn bị nấm miệng. Thuốc này được bào chế theo dạng viên ngậm. Tuyệt đối không nhai hay nuốt để tránh làm ảnh hưởng đến tác dụng của thuốc.
- Itraconazole: Loại thuốc chống nhiễm trùng nấm đường uống này thường được chỉ định với các đối tượng kháng Fluconazole và Mycelex Troche. Ngoài ra, bệnh nhân HIV khi bị nấm miệng cũng sẽ được điều trị bằng Itraconazole.
- Amphotericin B: Loại kháng sinh này sẽ được bác sĩ cân nhắc chỉ định trong những trường hợp nghiêm trọng.
* Lưu ý: Các loại kháng sinh có thể gây nên một số tác dụng phụ, tuyệt đối không tự ý mua thuốc về sử dụng. Cần dùng đúng liều lượng và liệu trình mà bác sĩ chỉ định. Tránh ngưng thuốc hay thay đổi liều lượng khi chưa nhận được yêu cầu từ bác sĩ ngay cả khi các triệu chứng đã chấm dứt hoặc trầm trọng thêm.
2. Chăm sóc tại nhà
Ngoài việc nghiêm túc sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, bạn cũng nên áp dụng một số liệu pháp khắc phục tại nhà để bệnh nhanh chóng bị đẩy lùi.
- Sử dụng bàn chải đánh răng mềm để tránh làm vết nhiễm trùng trầm trọng thêm.
- Tránh sử dụng thuốc xịt miệng hay nước súc miệng nếu bác sĩ không chỉ định.
- Có thể súc miệng bằng nước muối sinh lý.
- Ăn sữa chua không đường để hỗ trợ sự phát triển của vi khuẩn tốt.
- Nếu bạn bị tiểu đường, hãy chắc chắn rằng mình kiểm soát đường huyết tốt.
Cách phòng ngừa bệnh nấm miệng
Để đẩy lùi nguy cơ mắc bệnh nấm miệng, một số khuyến nghị sau đây sẽ hữu ích cho bạn:
- Chăm sóc tốt sức khỏe răng miệng: Một ngày nên đánh răng ít nhất 2 lần và nhớ dùng chỉ nha khoa. Bạn cần thay bàn chải đánh răng thường xuyên theo lời khuyên từ nha sĩ.
- Nếu bạn đang sử dụng thuốc corticosteroid, việc súc miệng sau đó là cần thiết.
- Không nên ăn quá nhiều đường hay các loại thực phẩm kích thích sự phát triển của nấm Candida.
- Nếu bạn bị nhiễm nấm âm đạo, nên điều trị sớm nhất có thể.
- Thường xuyên thăm khám nha sĩ nếu bạn phải đeo răng giả.
- Cần vệ sinh răng giả đúng cách, không đeo vào ban đêm.
Một số thông tin về bệnh nấm miệng được tổng hợp trong bài viết hy vọng sẽ hữu ích với bạn. Nấm miệng mặc dù không phải là bệnh lý quá nguy hiểm nhưng bạn nên thăm khám bác sĩ ngay khi phát hiện ra các triệu chứng.
ThuocDanToc.vn không đưa ra lời khuyên, chẩn đoán hay phương pháp điều trị y khoa.
Giải đáp thắc mắc của độc giả cùng chuyên gia của chúng tôi!