Cây thuốc dấu: Công dụng, cách dùng và những lưu ý khi sử dụng
Cây thuốc dấu là loại cây bản địa của vùng Bắc Mỹ, Trung Mỹ. Nó có tác dụng tán ứ tiêu thũng, thanh nhiệt giải độc, chỉ huyết sinh cơ… được dùng để chữa trị viêm kết mạc mắt, chữa đòn ngã khi bị tổn thương, mụn nhọt lở loét, cầm máu… Tùy vào từng mục đích điều trị mà những bài thuốc từ dược liệu này cũng được áp dụng khác nhau. Trong bài viết dưới đây, chúng tôi sẽ giúp các bạn tìm hiểu rõ hơn các thông tin và cách dùng về cây thuốc dấu.
I/ Thông tin chung về cây thuốc dấu
1. Tên gọi
- Tên khoa học: Euphorbia tithymaloides
- Tên gọi khác: Hồng tước san hô, dương san hô.
- Họ: Đại kích
2. Đặc điểm
+ Đặc điểm hình thái:
- Cây thuốc dấu mọc thẳng đứng, có thể cao đến 1m, toàn thân chứa mủ trắng như sữa. Các cành ít khi mọc thẳng mà vặn vẹo, đôi khi còn quấn lấy nhau. Hoa có màu đỏ, mọc ở ngọn và thường nở vào tháng 4 – 5 hoặc 8 – 9. Lá hình trứng, mọc so le thành 2 dãy đều nhau.
- Thuốc dấu có nhiều phân loại khác nhau tùy vào đặc điểm trên thân như lá có lông hay không, hẹp hay rộng…
+ Đặc điểm sinh thái:
Đây là một loại cây bản địa ở vùng Bắc Mỹ và Trung Mỹ vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới. Tại Việt Nam, nó được trồng khá phổ biến để vừa làm cảnh, vừa làm thuốc.
Cây thuốc dấu sinh trưởng tốt ở những vùng đất cát, thoát nước tốt và chứa nhiều chất dinh dưỡng. Đặc biệt, những vùng đất có chứa nhiều nguyên tố như đồng, bo, mangan, kẽm, molybden rất thích hợp để trồng thuốc dấu.
3. Bộ phận dùng, thu hái, chế biến, bảo quản
- Bộ phận dùng: Toàn thân
- Thu hái, chế biến: Thuốc dấu thường được sử dụng ở dạng tươi đắp ngoài hoặc dạng khô để sắc nước uống.
- Bảo quản: Nếu thuốc dấu ở dạng khô, bảo quản thuốc nơi khô ráo, tránh ẩm ướt.
4. Tính vị
Thuốc dấu có tính hàn, vị chua hơi chát, có độc. Có tác dụng tán ứ tiêu thũng, thanh nhiệt giải độc, chỉ huyết sinh cơ. Bộ phận rễ của loại cây này có thể làm cho người dùng bị nôn.
6. Công dụng
Dược liệu này được sử dụng để chữa trị các bệnh lý như sau:
- Trị viêm kết mạc mắt
- Chữa chấn thương do ngã, ngoại thương chảy máu
- Mụn nhọt, đinh độc, lở ngứa
- Viêm da có mủ
- Vết cắn của côn trùng, rắn…
- Chữa sổ mũi, chứng bứt rứt
7. Cách chữa bệnh từ cây thuốc dấu
Tùy vào mục đích điều trị mà các bài thuốc từ cây thuốc dấu cũng được áp dụng theo những cách khác nhau. Cụ thể như sau:
- Nếu dùng đắp ngoài: Lấy lá tươi mang đi rửa sạch hoặc dùng nhựa cây để bôi, đắp bó vào vị trí bị tổn thương.
- Trường hợp dùng trong: Mỗi lần sử dụng, lấy khoảng 4 – 6g thuốc lá phơi khô cho vào chảo sao vàng. Sau đó đổ vào ấm và sắc lên với nước để uống.
II/ Lưu ý khi sử dụng thuốc dấu chữa bệnh
Để sử dụng thảo dược chữa bệnh cho đúng và hiệu quả, người bệnh cần phải phân biệt được cây “thuốc dấu” và cây “thuốc giấu”. Bởi nếu thoạt nghe qua, chúng ta sẽ nhầm tưởng 2 vị thuốc này là một. Tuy nhiên, chúng hoàn toàn khác nhau về hình thái, cho đến tác dụng và công dụng.
Cây thuốc dấu được phân thành nhiều loại như thuốc dấu cà doong, thuốc dấu Kunth… là loại cây bản địa của Trung Mỹ và Bắc Mỹ. Ở Việt Nam, chúng vừa được trồng để làm cảnh, vừa làm thuốc và có thể trồng ở bất kỳ đâu.
Tuy nhiên, thuốc giấu lại có những đặc điểm khác. Đây là một tên gọi của người dân bản địa đặt ra để biểu thị cho sự quý hiếm của loại dược liệu này. Vì “giấu” chính là giấu giếm, cất kỹ đi để họ sử dụng dần. Loại thảo dược được người dân gọi bằng thuốc giấu chính là sâm Ngọc Linh – một loại sâm mọc phổ biến ở Kon Tum, nơi có độ cao trên 2000m.
Thuốc giấu có vị ngọt đắng, là cây thuốc của người dân Xê – Đăng, được sử dụng để kích thích thần kinh, tăng trí nhớ, tăng sinh lực, chống mỏi mệt… Để sử dụng, có thể lấy sâm ngọc linh sắc nước uống hoặc dùng dưới dạng bột.
Trên đây là những thông tin về cây thuốc dấu mà chúng tôi tổng hợp được. Dùng thảo dược chữa bệnh không đúng cách có thể làm giảm hiệu quả hoặc cũng có thể gây ra những vấn đề không mong muốn. Do đó, việc nắm rõ các thông tin về loại dược này trước khi sử dụng là điều cần thiết.
ThuocDanToc.vn không đưa ra các lời khuyên, chẩn đoán hay các phương pháp điều trị y khoa.
Sản phẩm liên quan
Yến Chưng Đông Trùng Hạ Thảo – Công Dụng, Cách…
Kết hợp hai loại thực phẩm giàu dưỡng chất, yến...
Giải đáp thắc mắc của độc giả cùng chuyên gia của chúng tôi!