Cây phèn đen: Tác dụng dược lý, Cách dùng và Bài thuốc chữa bệnh

Cây phèn đen còn được gọi là cây mực, thuộc họ Thầu dầu. Phèn đen được sử dụng để điều trị các vấn đề sức khỏe thường gặp như mụn nhọt, nướu chảy máu, trĩ, sưng đau do va chạm,…

cách trồng cây phèn đen
Cây phèn đen còn được gọi là cây mực, thuộc họ Thầu dầu (danh pháp khoa học: Euphorbiaceae)

1. Tên gọi, phân nhóm

Tên gọi khác: Cây mực, Tạo phan diệp, Nỗ,..

Tên khoa học: Phyllanthus reticulatus Poir.

Họ: Thầu dầu (danh pháp khoa học: Euphorbiaceae)

2. Đặc điểm sinh thái

Mô tả:

Cây phèn đen có chiều cao trung bình từ 2 – 4m. Cành và nhánh có màu xanh hoặc nâu xanh. Lá nguyên mọc so le, hình trái xoan, hình trứng ngược hoặc hình bầu dục. Phiến lá dài khoảng 1.5 – 3cm, rộng khoảng 6 – 12mm, phiến lá rất mỏng, mặt dưới nhạt màu hơn mặt trên. Lá kèm hình tam giác. Hoa mọc ở nách, xếp 2 – 3 hoa hoặc mọc riêng lẻ. Quả có hình cầu, màu đen. Mùa hoa và quả từ tháng 8 – 10 hằng năm.

Phân bố:

Phèn đen là giống cây nhiệt đới, mọc hoang ở bờ bụi ven đường, rừng, ruộng,…

3. Bộ phận dùng, thu hái, chế biến, bảo quản

Bộ phận dùng: Rễ, lá và vỏ của cây phèn đen được sử dụng để làm dược liệu.

Thu hái: Thu hái rễ vào mùa thu, vỏ thu hái quanh năm. Còn lá thu hái vào mùa xuân – hè.

Chế biến: Đem rửa sạch, thái nhỏ và phơi khô.

Bảo quản: Nơi khô thoáng.

4. Thành phần hóa học

Chưa có nghiên cứu.

5. Tác dụng dược lý

+Theo nghiên cứu dược lý hiện đại:

  • Rễ phèn đen được dùng để trị viêm ruột kết hạch, viêm thận, viêm gan, viêm ruột và trị lỵ.
  • Lá phèn đen được dùng để trị ỉa chảy, lỵ, sốt, ứ huyết do ngã, phù thũng, huyết nhiệt sinh đinh nhọt. Lá còn được dùng để trị rắn cắn, bị thuốc độc,…
  • Vỏ phèn đen được dùng trị tiểu tiện khó khăn, lên đậu có mủ.

+Theo y học cổ truyền:

  • Rễ có tác dụng tiêu viêm, chỉ tả, thu liễm
  • Lá có tác dụng thanh nhiệt, sát trùng, giải độc, lợi tiểu.
  • Vỏ phèn đen gây chuyển hóa.

Ở Ấn Độ, dịch lá được làm viên với Màng tang và Long não để trị ỉa chảy, răng bị thương,…

6. Tính vị

Vị chát, tính lạnh.

7. Qui kinh

Chưa có nghiên cứu.

8. Cách dùng

Dùng đơn lẻ hoặc kết hợp với các thảo dược khác.

9. Bài thuốc

Phèn đen được ứng dụng vào các bài thuốc chữa bệnh sau:

  • Bài thuốc trị kiết lỵ: Dùng lá phèn đen tươi, đem giã nát, thêm nước và lọc bã. Thêm mạch nha, cam thảo đất và ý dĩ đã phơi khô. Đem đi tán bột, trộn đều, dùng ½ thìa cà phê uống với nước phèn đen.
  • Bài thuốc trị chảy máu nướu răng: Dùng lá phèn đen khô ngậm, có thể ngâm chung với lá xuyên tiêu và long não.
  • Bài thuốc chữa vết thương: Lấy lá phèn đen đem tán bột, rắc bột lên vết thương cho mau lên da non.
  • Bài thuốc hỗ trợ chữa trĩ: Dùng lá phèn đen, lá trắc bách diệp mỗi thứ 1 nắm, lá huyết dụ 5 lá đem rửa sạch, sau đó thái nhỏ, sao vàng hạ thổ. Đem sắc với 800ml nước còn lại 200ml. Ngày uống 150ml, lượng thuốc còn lại đem đổ thêm nước đun kỹ và ngâm trĩ 1 – 2 lần/ ngày. Thực hiện bài thuốc từ 5 – 10 ngày.
  • Bài thuốc ngã va đập sưng đau: Dùng lá phèn đen 30g đem giã nát rồi đắp vào vết thương trong khoảng 30 phút. Thực hiện 3 ngày liên tục sẽ thấy hết đau nhức.
  • Bài thuốc trị rắn cắn: Lấy lá phèn đen tươi đem giã, lấy nước uống, dùng bã đắp.
  • Bài thuốc trị nhọt độc mới phát: Dùng lá bèo ván và lá phèn đen giã và đắp lên vùng da bị nhọt.
  • Bài thuốc chữa đại tiện phân lỏng do nhiệt: Dùng phèn đen và đậu đen sao vàng, mỗi thứ 40g đem sắc với 800ml, còn lại 200ml. Chia thành 3 lần uống, dùng hết trong ngày. Uống liên tục trong 3 – 5 ngày.
  • Bài thuốc chữa lỵ: Dùng rễ phèn đen 20g đem sao vàng hạ thổ sắc với vỏ quả lựu 20g sao vàng. Chia thành 2 lần uống, dùng bài thuốc từ 3 – 7 ngày.

10. Lưu ý

Không tự ý dùng bài thuốc từ cây phèn đen khi chưa có sự đồng ý của bác sĩ (nhất là phụ nữ mang thai và cho con bú).

Bài viết đã tổng hợp các thông tin về dược liệu phèn đen. Một số bài thuốc từ dược liệu này chưa được xác thực về tính hiệu quả và an toàn đối với người dùng, vì vậy bạn nên trao đổi với bác sĩ trước khi áp dụng các bài thuốc nói trên.

Hỏi đáp cùng chuyên gia

  1. Uông ThanhUông Thanh says: Trả lời

    Quả này lúc nhỏ ăn nhiều mà giờ mới biết hết công dụng! Cảm ơn trung tâm đã chia sẻ thông tin

  2. Đoàn Quốc ĐạtĐoàn Quốc Đạt says: Trả lời

    Bị thoát vị đĩa đệm và đau mỏi vai gáy uống được không tt

    1. Trung tâm Dược liệu VietFarmTrung tâm Dược liệu VietFarm says:

      Chào bạn, phèn đen chữa rất tốt các bệnh liên quan đến xương khớp. Dùng phèn đen khô 30g, lá lốt 30g, lá bưởi bung 20g, cỏ xước 20g và rễ gấc 10g xao vàng rồi sắc lấy nước uống. Nếu còn bất kì thắc mắc nào cần được giải đáp, bạn vui lòng liên hệ số điện thoại 0961 716 466 .
      Cảm ơn bạn. Chúc bạn sức khỏe.

    2. Hoang Le Nguyen TuHoang Le Nguyen Tu says:

      toi bị dau xuong sau tai nan co su dung duoc bai thuoc tren khong ?

    3. Đoàn Quốc ĐạtĐoàn Quốc Đạt says:

      Trung tâm có cung cấp dược liệu cỏ xước không? Mình muốn mua đủ nguyên liệu một lần luôn

    4. Trung tâm Dược liệu VietFarmTrung tâm Dược liệu VietFarm says:

      Chào Hoang Le Nguyen Tu, trường hợp của bạn sử dụng bài thuốc trên được nhé

    5. Trung tâm Dược liệu VietFarmTrung tâm Dược liệu VietFarm says:

      Đoàn Quốc Đạt, Trung tâm cung cấp đủ các dược liệu bạn cần, vui lòng để lại thêm thông tin SĐT đẻ xác nhận đơn hàng nhé! Cảm ơn bạn.

    6. Đoàn Quốc ĐạtĐoàn Quốc Đạt says:

      0862675333 hãy liên lạc lại với mình

  3. Thương ĐoànThương Đoàn says: Trả lời

    Nghe nói phèn đen chữa được cả trĩ phỏng? có ai sử dụng chưa ạ?

    1. Trần tràTrần trà says:

      Trĩ thì dũng thăng trĩ dưỡng huyết thang của nhà thuốc dân tộc em thấy tốt chị ạ, chữa như thế trị được dứt điểm bệnh hơn thuốc đấy nó gồm cả bôi uống với ngâm rửa tất cả là thảo dược hết

    2. Minh SerenMinh Seren says:

      em cảm nhận dùng phèn đen thấy trong người mát hơn, không bị táo, hỗ trợ để chữa trĩ thì được chứ để dứt hẳn bệnh thì chắc phải dùng lâu

    3. Trung tâm Dược liệu VietFarm says:

      Chào bạn, phèn đen có tác dụng hỗ trợ chữa bệnh tĩ rất tốt (ở mức độ nhẹ ). Lá phèn đen 1 nắm, lá trắc bách diệp 1 nắm, lá huyết dụ 5 lá. Tất cả rửa sạch, thái nhỏ, sao vàng hạ thổ. Cho vào ấm, đổ 800ml nước, sắc đặc còn 200ml nước. Uống ngày 150ml, còn lại đổ thêm nước đun kỹ dùng để rửa ngâm trĩ ngày 1 – 2 lần. Mỗi liệu trình từ 5-10 ngày. Nếu còn bất kì thắc mắc nào cần được giải đáp, bạn vui lòng liên hệ số điện thoại 0961 716 466 .
      Cảm ơn bạn. Chúc bạn sức khỏe.

    4. Thương ĐoànThương Đoàn says:

      Các vị thuốc như lá trắc bách diệp, huyết dụ ở trung tâm có cung cấp không?

    5. Trung tâm Dược liệu VietFarm says:

      Trung tâm cũng cấp đủ các dược liệu trên, bạn vui vòng để lại thêm thông tin SĐT để xác nhận đơn hàng.

  4. Lê Minh Gia HưngLê Minh Gia Hưng says: Trả lời

    Em đang điều trị thận bằng thuốc tây có dùng được phèn đen không k?

    1. Trung tâm Dược liệu VietFarm says:

      Chào bạn, phèn đen có tác dụng hỗ trợ trong việc điều trị thận hư và chứng suy giảm chức năng thận. Trong trường hợp bạn đang dùng thuốc tây, dùng thêm phèn đen được bình thường. Tuy nhiên, nếu bạn sử dụng cần uống cách nhau ít nhất 30 phút đến 1 giờ đồng hồ bạn nhé. Nếu còn bất kì thắc mắc nào cần được giải đáp, bạn vui lòng liên hệ số điện thoại 0961 716 466 .
      Cảm ơn bạn. Chúc bạn sức khỏe.

  5. Hoài nhiênHoài nhiên says: Trả lời

    Tôi đặt 1 kí phèn đen ở trung tâm hôm qua đã về đến tay. Phèn đen khô được sơ chế cần thận, sạch sẽ. Bên trung tâm cũng hướng dẫn sử dụng và bảo quản rất nhiệt tình.

    1. Trung tâm Dược liệu VietFarm says:

      Cảm ơn bạn đã tin tưởng và ủng hộ Trung tâm. Cảm ơn bạn. Chúc bạn sức khỏe!

  6. huyhunghuyhung says: Trả lời

    Bị tiêu chảy hái một nắm lá cùng ngọn thêm tí muối nhai nuốt là khỏi liền. Tôi mách cho nhiều người cũng khỏi rồi

  7. Thu Minh72Thu Minh72 says: Trả lời

    Mọi người chữa kiết lị bằng cây mực như nào vậy ? tôi muốn đặt mua 1 cân cây mực về chữa kiết lị

    1. Trung tâm Dược liệu VietFarm says:

      Chào bạn, bạn vui lòng cung cấp thêm thông tin SĐT để trung tâm tiện tư vấn và gửi hàng nhé!

  8. Châu chấuChâu chấu says: Trả lời

    Gửi giúp mình 2kg phèn đen lên đà lạt. SĐT 087752569 . Khoảng bao lâu thì có hàng ?

  9. Xuân nguyen ThiXuân nguyen Thi says: Trả lời

    Nếu tôi đặt mua thì khi nào có hàng về ?

    1. Quýnh HoàngQuýnh Hoàng says:

      Em ở Thọ Xuân, Thanh Hóa đặt mua 4 ngày mới nhận được hàng đó bác

    2. Trung tâm Dược liệu VietFarm says:

      Chào bạn, khu vực của bạn là nơi nào ? Tùy vào khoảng cách xa- gần mà thời gian nhận hàng sẽ dao động từ 3-4 ngày nhé! Nếu còn bất kì thắc mắc nào cần được giải đáp, bạn vui lòng liên hệ số điện thoại 0961 716 466 .
      Cảm ơn bạn. Chúc bạn sức khỏe.

  10. Vũ Hưng HảiVũ Hưng Hải says: Trả lời

    Một kg dùng được khoảng bao lâu nhỉ?

  11. SimSim says: Trả lời

    Mình một kí cây phèn đen chuyển về tây ninh có được không ak?

    1. Trung tâm Dược liệu VietFarm says:

      Chào bạn, trung tâm có hỗ trợ gửi hàng trên toàn quốc nhé, bạn vui lòng cũng cấp thêm thông tin SĐT để trung tâm xác nhận đơn hàng. Nếu còn bất kì thắc mắc nào cần được giải đáp, bạn vui lòng liên hệ số điện thoại 0961 716 466 .
      Cảm ơn bạn. Chúc bạn sức khỏe.

Ths.BS Nguyễn Thị Tuyết Lan
Nguyên Trưởng khoa khám bệnh - BV YHCT trung ương

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

Đối tác

Ông Phạm Minh Đức - 0914530xxx
Thanh Trì, Hà Nội
Đặt mua 1 kg Cỏ Ngọt cách đây 1 phút