Thuốc Flumazenil có tác dụng gì?
Thuốc Flumazenil có tác dụng cạnh tranh với thụ thể benzodiazepine trên hệ thần kinh trung ương. Thuốc được sử dụng cho bệnh nhân nhiễm độc benzodiazepine và những trường hợp cần làm mất tác dụng an thần của benzodiazepine.
- Tên thuốc: Flumazenil
- Phân nhóm: Thuốc giải độc và cấp cứu
- Dạng bào chế: Thuốc tiêm
Những thông tin cần biết về thuốc Flumazenil
1. Tác dụng
Flumazenil là thành phần đối kháng với benzodiazepine. Thuốc gây ức chế và cạnh tranh tại thụ thể benzodiazepine trên hệ thần kinh trung ương nhằm ngăn chặn các tác động của thụ thể này. Flumazenil được dung nạp tốt ở cả liều thấp và liều cao.
2. Chỉ định
Thuốc Flumazenil được chỉ định trong những trường hợp sau:
- Sử dụng trong trường hợp hôn mê nhằm xác định hoặc loại trừ khả năng nhiễm độc do benzodiazepine
- Dùng cho bệnh nhân nhạy cảm với benzodiazepine
- Làm mất tác dụng của benzodiazepine trong hồi sức cấp cứu và gây mê
- Điều trị nhiễm độc benzodiazepine (cần kết hợp với các biện pháp hỗ trợ hô hấp và đặt nội khí quản)
3. Chống chỉ định
Chống chỉ định thuốc Flumazenil trong những trường hợp sau:
- Quá mẫn với Flumazenil hoặc những thành phần có trong thuốc
- Mẫn cảm với benzodiazepine
- Bệnh nhân có dấu hiệu quá liều thuốc chống trầm cảm 3 vòng
- Bệnh nhân đã sử dụng benzodiazepine để kiểm soát áp lực nội sọ, trạng thái động kinh hoặc các tình trạng sức khỏe có thể đe dọa đến tính mạng
4. Dạng bào chế – hàm lượng
Thuốc Flumazenil được bào chế ở dạng thuốc tiêm với quy cách 500 microgam/ 5ml và 1000 microgam/ 10ml.
5. Cách dùng – liều lượng
Thuốc Flumazenil được tiêm/ truyền qua đường tĩnh mạch bởi nhân viên y tế. Tuyệt đối không tự ý sử dụng thuốc tại nhà.
Liều dùng thông thường khi sử dụng thuốc để làm mất tác dụng an thần và gây mê
- Liều khởi đầu: 0.2mg/ 2ml tiêm tĩnh mạch trong 15s
- Có thể tiêm thêm 0.2mg/ 2ml nếu chưa có ý thức trở lại
- Trong trường hợp cần thiết có thể tiêm lại sau mỗi 60s (tối đa 4 lần tiêm thêm)
- Liều dùng tối đa: 1mg/ 10ml
- Trong trường hợp tái phát sinh tác dụng an thần: Tiêm 0.2mg/ 2ml, mỗi liều cách nhau 1 phút, tối đa 1mg/ 10ml
Khi sử dụng thuốc Flumazenil, cần chia thành nhiều liều nhỏ để tránh những tác dụng không mong muốn, đồng thời kiểm soát được hiện tượng hồi tỉnh.
Liều dùng trong trường hợp nghi ngờ quá liều benzodiazepine
- Liều khởi đầu: Tiêm tĩnh mạch 0.2mg/ 2ml trong 30 giây
- Sau 30 giây nếu chưa nhận thấy ý thức hồi tỉnh, tiếp tục tiêm thêm 0.3mg/ 3ml trong 30 giây
- Tiếp tục tiêm các liều 0.5mg/ 5ml trong 30 giây, mỗi 1 phút.
- Liều dùng tối đa: 3mg/ ngày
Trong trường hợp quá liều benzodiazepine, cần đảm bảo thông khí và phải tiêm Flumazenil từng liều nhỏ.
Thông thường các trường hợp đều đáp ứng tốt với tổng liều khuyến cáo từ 1 – 3mg Flumazenil. Tuy nhiên ở một số bệnh nhân đáp ứng kém, có thể tăng liều dùng tối đa lên 5mg/ ngày. Tuy nhiên cần chia thành nhiều liều nhỏ và tiêm chậm như hướng dẫn.
Với những bệnh nhân không đáp ứng với liều cao (5mg Flumazenil), cần xác định lại nguyên nhân gây ngủ và tiến hành các biện pháp xử lý khác.
Không sử dụng thuốc Flumazenil cho người cao tuổi và trẻ em. Bên cạnh đó cần điều chỉnh liều cho bệnh nhân suy gan và thận trọng khi sử dụng cho người có tổn thương thận.
6. Bảo quản
Bảo quản thuốc Flumazenil ở nhiệt độ thoáng mát, tránh ánh sáng trực tiếp và côn trùng.
Thuốc Flumazenil thường được pha loãng với các dịch truyền như Dextrose 2.5% và Natri clorid 0.45%. Những dung dịch này chỉ có hiệu lực trong 24 giờ tính từ thời điểm pha. Không sử dụng dung dịch tiêm có dấu hiệu vẩn đục hoặc thay đổi màu sắc.
Những điều cần lưu ý khi sử dụng thuốc Flumazenil
1. Thận trọng
Cần xem xét nguy cơ tăng áp lực nội sọ khi sử dụng thuốc Flumazenil cho bệnh nhân chấn thương sọ não. Flumazenil có thời gian phát huy tác dụng ngắn nên cần tiêm lại nhiều lần. Vì vậy cần theo dõi chặt chẽ để ngưng sử dụng thuốc trong trường hợp cần thiết.
Có thể xảy ra tình trạng phụ thuộc thuốc khi sử dụng trong thời gian dài, triệu chứng lâm sàng bao gồm: kích thích, ỉa chảy, mất ngủ hồi ứng, trầm cảm, hồi hộp,…
Ở bệnh nhân nhiễm độc hỗn hợp, việc sử dụng thuốc Flumazenil để làm mất tác dụng của benzodiazepine có thể gây nguy hiểm.
Làm mất tác dụng an thần của benzodiazepine một cách đột ngột có thể tăng áp lực nội sọ ở những bệnh nhân có tổn thương sọ nghiêm trọng.
Bệnh nhân có chứng lo âu hoặc người bị bệnh mạch vành cần duy trì mức độ an thần ổn định trong thời gian đầu hậu phẫu. Vì vậy ở những trường hợp này không nhất định phải sử dụng thuốc Flumazenil để làm bệnh nhân tỉnh dậy hoàn toàn.
Không vận hành máy móc, hoạt động trên cao hay lái xe trong ít nhất 24 giờ tính từ thời điểm sử dụng thuốc Flumazenil để làm mất tác dụng an thần của benzodiazepine.
Cân nhắc giữa lợi ích và nguy cơ trước khi sử dụng thuốc Flumazenil cho sản phụ và phụ nữ đang nuôi con bằng sữa mẹ.
2. Tác dụng phụ
Tác dụng phụ thường gặp:
- Nôn mửa
- Buồn nôn
Tác dụng phụ ít gặp:
- Đánh trống ngực
- Kích động
- Nổi ban
- Chóng mặt
Tác dụng phụ hiếm gặp:
- Nổi mề đay
Vì thời gian tác dụng của thuốc Flumazenil ngắn nên hầu hết những tác dụng ngoại ý đều thuyên giảm nhanh và không cần điều trị.
Tuy nhiên khi tiêm quá liều hoặc tiêm nhanh Flumazenil có thể dẫn đến những triệu chứng cai thuốc của benzodiazepine như choáng váng, lo âu, vã mồ hôi, nhịp tim nhanh,… Để xử lý tình trạng này, bác sĩ sẽ đề nghị tiêm chậm Midazolam hoặc Diazepam.
3. Tương tác thuốc
Một số loại thuốc có thể tương tác với Flumazenil, bao gồm:
- Thuốc thuộc nhóm benzodiazepine: Bị ức chế hoạt động khi sử dụng đồng thời với Flumazenil.
- Thuốc chống trầm cảm 3 vòng: Cân nhắc khi dùng thuốc Flumazenil trong điều trị quá liều thuốc chống trầm cảm 3 vòng.
Tin bài nên đọc
Giải đáp thắc mắc của độc giả cùng chuyên gia của chúng tôi!